Ezechielis Spanhemii Dissertationes de praestantia et usu numismatum antiquorum

161쪽

Ammian. Marcellin.

II . c.

II DIssERT APIO SECUNDAT A T E M. Non ergo sepientes sum docere, quod aiebat gravis Auctor, sed totam hanc memoriam aperte reci mare, finem justi imperii UTILITATEM Obedientium se s ALUTEM Uimari. Relinqui itaque Furiis suis .exagitandum illud Caesarum propudium, queri palam solitum de conditione suorum temporum, quod nullis publicis calantitatibus insignirentur, qui sui non m moriam , sed oblivionem imminere prosperitate rerum , inverecundi profitebantur. An meministi Heroas apud Graecum vatem navem Deae munus ingressbs, sellicite manibus remos intorquentes, quo Velleris aurei opima scilicet spolia reportarent i Quam vcro jucundius ritimcipem videre, cui aurum a Deo infusim ex Platonis sententia, sedentem ad Clavum Reipublicae, quo s.

TEMPORA, pulcherrimum certe donum generim - . talium daret ;haec quibus A URE A possimi S .E C U L Λ eantari, quibus Deus i canatur. Auream certe hanc esse AUGUSTI FORTUNAM, non quae in privato Principis larario colitur, aut v lut faustiam imperii omen transit ad successerem , sed quam ubique diffusam commendat PUBLIcA I

Perii FELICITA s. Mercedem autem tot benefici rum , non Coronas Qtum aureas vel querneas, Obs E R v Α 'm s sectos aut C Iu Es, non tantummodo ramum vel Lauri, vel Palmae, vel olivae, ut Do Μ μ

duntaxat honorem , aut Statuas Equestres, Arcus, Tropaea, Columnas, Clupeos, Maeclara licet illa vel insignia GLORIAE, vel MEMORI E praesidia sem

queptia in iisdem Nummis, sed potiora adhuc longe,

162쪽

DE PRAEs T. ET UsU NUMIs M. Acclamationes Populorum frequentes, FELICEM illius immo FELI cI ssIMuΜ ADVENTUM, quem venti quippe fugiunt & coeli nubila, ore adhuc magis demente, quam sacrorum apparatu celebrantes; Π tiorem omnibus laureis OPTIMI PRINCIPIS, aut PATRIs PATRIAE appellationem: VOTA pro AUGusTI fALUTE & incolumitate alacriter sU LEPTA PRIMIS DECENNALIBUS, & SE-CuNDIS MULTIPLICAT A cupidius, a cujus nempe SAL u TE Velut filo pendere statum Orbis Terrarum intelligunt, nec fictis proinde Vocibus exclamant , Α U G U ST E G-mis servent, vestra SAL u SLib. v tr. nostra sΑLus vere duimu , jure disimus. Husdem vero

defuncti communi summis& imis lege, pleni quidem .a ipsed quasi adolescentis desideratum cum P 1 opud praesentes nomen ; MEMORIAM Vero apud p

steros FELICE Μ, AETERNITATEM in omnium Cum tu

semper animis acore victuri, & decretis a volentibus a non ab invitis Patribus, immo miro omnium ordinum zac aetatum consonsu Gilde P I o.&M AR Co referunt pellat auctoreso supremis DIVORUM honoribus, conso in cratam pristinae virtutis simam. 2Tesul

O qua cura Patrum i quae uiritum Plenis homam muneribus tuo AususTE virtutes in areu Per titulos memoresque FastosfNeque illum enim modo proximum tempus, luce que praesentium temporum quod de Oratore suo Fabius, de P R I N C i P E verius loquuntur & praedicant haec monumenta), sed omnem posteritatis memoriam spatium vitae honestae di curriculum laudis existimare.

Et cum tempora temporibuspraesentia confers Praeteritis,

addam

163쪽

II 6 . DIssERTAT ao SEc UNDA addam & cum futuris lubentius. Hoc esse quippe a1 paratissimum solenne sui funeris, huic aeri totiens commendatam & eodem aere quaesitam, AE T E R N Α M CLvium ac sociorum MEMORIAM: neque adeo laud.

tiones pro more susceptas ab haeredibus aut propinquis, quam in mortuum, T I T V Μ puta aut illi similes, ν res & laudes ultro congestas ab amplissimo ordine, quantas ne vivo quidem unquam, aut aesenti. Eas proinde inferias dissimillimo illius fratri, aut geminis eidem C AI Is, COMMODI s, aliisque relinquendas, quae Sueton. in in abolenda omni MEMORIA , titulis & imaginibus Dum is, ut justa Manibus eorum debita, magno P '' trum consensu decernuntur. Hanc enim Tyrannorum certissimam esse infamiam , ut ubique famae illorum

monumenta diruantur , ut Heracliani vocabulum nec ALib. x v. vatim nec publice usta MEMORIA teneat , sed illacry-C Thς- nlabiles iidem ignotique longa nocte urgeantur. Inclytae vero& jucundae recordationis Principes, gravis simae illius TUTELAE oneribus feliciter seluti, & A cus TA illa statione cum immortali laude peracta, lestem animam , quod ille dixist de laudatissimo C A-sARE, coelo tandem reddant. Ibi vere jam A u G'u-ST I, neque antea certe DE ATIssI 'I , liberi invidia , procul a contentionibus & vicibus rerum hum,narum , famam in tuto collocatam intelligant , ibi con- . sequantur eam, quae post fata praestari verius Qtet ac lubentius, venerationem i, & qua pridem

Ecce Palatino crevit remerentia morari.

RECEPTI, cum illo deces re suo Jucio, primo auctore sublimis illius, ante inter homines, mox inter

elites fastigii, vertantur in totidem sidera, quippe

164쪽

soniseri Praeerum similes o quae auratis bis sexradiis i cida , in clarissima coeli parte fulgeant,

me fortes anima , dun laque nomina coelo,orporibus resolutasuis, terraeque remissa, Huc migrant ex orbe.

Ibi denique ex opinione eorundem temporum, non senatu, Po otiosi cum D Is GENITALIA Us aeuu m degant, sed pulus ueut Propitii vo TIs mortalium adsuescant vocari; ULTORES jurandas ARAS per eorum numina statui in una sede sibi videant , ut vigiles millo vertice orbom prospiciant communem, coelestique P RouIDE N T I A , quod humana vel precaria antea faciebant, rebus humanis sata decernant. Haec omnia vero Princeps non hauriatium in umbra vel porticu, nondum ipse protrachiis in lucem ac verum discrimen , non a Doctoribus intem- Pestivae nonnunquam cum Musonio, inanis ut pluriamum SAPIENTIAE, certe nullo usu rerum aut parte idonea publici muneris, fidem consultorum & mod rantium auctoritatem consequutis. Haec a Patribus au- diat, e quibus AuGUsTI nascuntur, intelligat ab universo illo Ordine, cujus Consiliis AETERNAE UR-nis incolumitas firmatur , aeri videat incisa, perpetuis S EN ΑΤ Us CONSULT I s , ne unquam cogitet de

abolendis sanctis illis & immotis Principatus suilegia

servire promistuis singulorum usibus, ut ab omnibus ossicii sui partes reposci ex aequo & cxspectari inte, ligat:

O nune ARGENTUM, ct Marmar vetus,

AERAQUE se artes Sublices Quis enim cassus adeo lumine, ipsam non tam Princispum, quam Principatus imaginem haud agnoscit in his Nummis Z quis non videt hic Enea selicior, coel

165쪽

118 DIssERTATIO SECUNDAta in omni metallo vere sortia Patrum, vel Nn otum verius ac proinde nine animum piatara disiis

inani.

Dubius equidem pendeo, suavissime o QT A V I, an alibi Poetarum fabulae, vel Sapientum praecepta , vesAEgyptiorum hieroglyphica, obscura illa aut vere ina

.nia simulacra , luculentius adumbrarint OPTIMQPRIN cIPI s & FELICI s REIPUBLICAE em

em & exemplar. Illud vero scio plurimum eisdem vel Poetis vel Sapientibus lucis & splendoris accessii- rem, si liberet hic in varia singularum Virtutum Symbola accuratius inquirere. Jucunda quidem nec inutibiis pluribus. artibus ac di plinis contemplatio, ita quam in antiquariorum libris vel thesauris obviam, ib t hujus elegantiae cupidis inde continuo petere. M nuisse id obiter liceat, SP E M in Nummis, non he tam trifolii, ut existimabat Ant. Augustinus, sed revera lilium, ut monuerunt alii, opportuniori Symbolo P serre; quod ex monumentis plasticis Romae nuper cum eodem illi, SPEI habitu effossis, certo mihi demum licuit. unde lucem quoque mutuatur Artemid rus, eamque vicissim commodat his Nummis, qui Cmronas ex liliis pleras, ut certum rem in spes ditarendi ac prolatandi augurium notat. FIDEM etiam & C ON-C o R D I A M , duplicis Dextrae illiusque implicatae symbolo, non immerito in iisdem Nummis signari: hoc cst, distas FIDEI ut in Thyeste loquitur Seneca, & ante illum Ovidius,

yura, UI D E s ubi nu e commissaque DEXTERA

DEXTRAE ,

aut sicut alibi innuit Annalium scriptor uel os est Regrebus , quoties in serietatem coeant, IMPLICARE D

X Vae A S. Neque enim summum illud apud Romanos soluma

166쪽

selum, sed apud Barbaros Moque pistius Fidei & S

curitatis: ut rem alias obviam egregie illustrat hicJ sephi locus, agens de colloquio Artabani Parthorum Regis, & Romani Praesidis, Et DEXTRAM HED, tura Lib. x iii. quam maximum confidentia argumentum apud omnes illos P ι, Earbaros ; neque enim FIDEM DEet quisequam ex iis, da tasemel DEXTRA, neque FIDEM habere dubitabit , tale securitatis Pignus ab iis nactuου, a quibus injuriam sibi metu re poterat. Ut non mirum renomari DEXTRAS pro Fib Tuit. Audet aut Foederis redintegratione usurpasse Regem Re gum apud Germanicum , aut jam olim a Numa FIDEI Liv. lib. i. 1olemne institutum, cui Flamines manu ad digitos us. que involuta rom divinam facerent: hinc denique si ut alias corporis partes singulis Numinibus, ita D Ε- Στα AM FIDEI a Physicis consecrari, ut notat Se Ail lib. m. vius. Sed haec trita: illud non ita forte, hinc etiam morem illum vetustissimum jam olim promanasse, ut ad absentes Legiones & Exercitus, tanquam praestias hospitii & concordiae tessera, D E X T R AE mitterentur. Tacitus , Miserat civitas Lingonum VETERE INβTI- Historo TUTO vi a legionibus, D E X T R A s hostilii issigne illis hi vero , Centurionemque Sisennam DEXTRAS CO CORDIAE msignia, Syriaci EXERCIT Us nomine AEdrrasorianos ferentem variis artibus adgressu est. miare certe illustrant plures illi Nummi , in quibus duae

Dextrae junctie, cum inseriptione C o N C OR Da A aut PIDES E X E R C IT U U M , aut similes Dextrae impo.

ae perticis signorum militarium , aut Manus ias assidio imagini Augusti ab aliqua Colonia, cum in Fidei procul dubio symbolum, tum in hospitii id genus mo

167쪽

r o R U Μ, signari in nummis Pupient. & Balbi 3 hoc est, ut de socero suo & illius conjuge loquitur idem Tacitus, vixeruntque mira CONCORDIA per MUTUAM CARITATEM. Illud forte magis insi, litum, PATIENTIAM, Christi potius quam Stag, ritae sectatorum lauream, & vulgo privatae magis quam regiae sortis decus, commendari in gentili & supremi in terris fastigii Principe. Id vero arguit nummus nisdriani,a Cl. Seguino nuper admodum vulgatus, in quo sedens occurrit cum patera & hasta mulier, inscriptae

autem litterae PATIENTIA AUGUSTI COS. III.

Quo jure vero, aut qua fronte, cam sibi lavdem vindicarit Iro

168쪽

DE PRbes T. ET UsU NUMIs M. III carit Hadrianus, 'hon quaerimus hoc loco , & nota viri indoles parum *data, nec dolorum in extremis, nec injuriarum umquam tolerans nimium videtur reseli re. Ut hoc etiam addam, MUNIFICENTIAM apud Romanos, arvo Caesarum maxime , eam Principum

laudem proprie denotasse, quam in Muneribus, seu spectaculis edendis, & selenni ludorum apparatu publice ostentabant, & quam in Officiis Tullius munerum largitisnem vocat, Indulgentiam autem p ter alios in Antonino Pio Capitolinus. Quae res, vel ex Nummis Antonini Pii & Severi obvia, in quibus Elephantis Symbolo eadem exprimitur; & clarius ex praeclaro de rarissimo nummo Gordiani Pii, inspecto mihi inter alios nummos Gazae Mediceae, in quo amphitheatrum&homo Eln hanti insidens,&pugnans cum Tauro o

currunt, cum inscriptione MUNIFICENTI AGORDI A NI. Hinc ut Elephantis hoc loco, sic eo sensu Leopardorum Munificentia apud Symmachum, qui inde non parum illustratur; mihi litterin Iulius Lib. . H.

Agens in rebus exhibuit LEOPARDORUM Μ UNIFIC E N T I Α 31 continentes; alibi vem cupit M U N I P I - Lib. H. C E N TIA M Libycasem largitione mutari. Cujus tamen Tui

vocis genuina illa, nec alias arcana fgnificatio non o servata, cruditis aliquot in explicatione veterum a ctorum non semel imposuit.

169쪽

PRAESTANTIA ET Us UNUM ISMATUM

ANTI Q UCORUM.

Uamquam vix mihi fructus otii Jatus esse videatur , ad utriusque nostrum praeclara studia pro dignitate celebranda, non committam tamen, ut quas in limine suscepti operis inchoata nobis tractatio conticescat. Neque Gnim te fugit, cum in infinita quadam varietate litter rum, tum in artibus aliis ac disciplinis versari hanc omne na memoriam, quae nobis hic velut postliminio e citanda, & in nova quadam luce. collocanda veniebat. Quando autem hoc oneris mihi semel imposui, & er cxpectatione homines plura hic videntur a nobis flagitarc, dabo operam, ut in hac etiam mea vel vitae occupatione, vel otii penuria, quantum fieri poterit, nostris simul studiis & eorum obsequar voluntati. Tu

vero, nobilissime OCTA v I, omnium optirie judicabis, an quod ab initio operis suscipere ac polliceri via sussiim, dum amplissima huic studio praemia vel ad usum vel ad delectationem proposita praedicavi, sim hoc

labore nostro, nec mediocri quadam exercitatione consequutilS. Haud dubitas equidem NΑTu RALI etiam S cIEN-Tx6 lumen aliquod . antiquis Nummis adfulgere, seu

170쪽

R A s consulamus. Hinc enim videre in iis licet Ani malia. ob insitas singulis proprietates, suo quaeque numini sacra, Aquilam de CapramJoVi; Pavon Iunoni, Eum Mercurio & sculapio , Cubele ac Soli Leonem , Pantheram, ππ- εc C prum Baccho ue Parcum & Drae nes alares Cereri , Serpentem ci Cul apio , Ibim&. Anserem

Isidi , cimium &-Apollini , Delphinum & Quum

Neptuno; Cervum & Canem Dianae , quae ex Poetis non lum, sed Antiquariis etiam vulgo jam nota. cimum alias non Dianae solum, sed fratri ejusdem ob cursus velocitatem sacrum, prolatis aliquot nummis novissime docuit elegans hujus mercis propola Petrus Segulanus, unde apposite plane flammea illi vestigia tribuit

Veronensis vester, Flammea praevertet celeris vestia cerva. Catuli. in

etiam Apollini sacros haud magis ex Philostra Epith. Peto, Heliodoro, alii'ue colligas, quum vel ex signato . eodem ab urbibus vulgo Apollini devotis, ut in nummis ARTIn N, vel juncto etiam cum tripode in numismate ΚΤ TOPIn N, apud Goligium; aut alias ex Gallieni nummis, in quibus Gryphus depingitur cum epigraphe APOLLINI CONS. AUG. seu Confimam tori Augusti. Corvum p terra & Delphinum in ejusdem Apollinis tutela exstitisse , recte ad Manilium notavit magnus Scaliger, o nummis Quindecim virum, in quibus signatur Tripus cum Corvo in inferiori parte, & Delphino in superiori. Sed de hoc nummo paullo infra,de Corvo vero sacrato Apollini, ut aliunde, ita ex Plutam De Ii id. cho liquet ac Porphyrio. Sic Tifiumn Minervae plerique De Abstin. Atheniensium, &Tarentinorum aliquot Nummi ad-l Di