장음표시 사용
21쪽
Singulari eonditioni est parodus in Thesmophoria Eu Simv. 313, non enim servata est ratio antistrophim- Fuere quidem qui stropham et antistropham emeere eonarentur, Sed parum recte, quum metra utriusque earminis usque eo inter se diserepent . ut nihil propemodum in utrisque eonveniat es Fritschii editi Thesm v. 312. Neque ad eam pamiorum seriem hare parodus referendaeSt, quas Syfitematicas dixeris. Praeparatur paradus praeeonis verbis D tractv jubentis chorumque ut singulos deos invoret adhortantis. Quod postquam feeit ehorus, iterum sequuntur Pra mnis verba, quibus sese applicat alterum e ri earmen. non iisdem is numeris ae Prius conscriptum. Nec vero caremus suspicione, hane Parodum rege ex parte spurium V . praesertim quum aliae quoque hujus suspicionis exstent eausae. ex argumento eae quidem Pro
Sed jam ad tertiam parodorum elassem transeamus, Scilicet earum, quae e systematis υαotav. quae dicuntur, compositae sunt non adjectis partibus antistrophicis Recitatos esse illos tetrametros sive anapaesticos sive jambi- eos si e re haicos a coryphaeo supra dictum est, idemque een sere video Rossbaehium l. l. p. 199. Quamquam libere profiteor, me hac in re ab omni dubitatione minime esse liberatum. Ad t tum chorum talia sustemata non esse referenda. GKS eonStare. mihi viderer. Restat igitur, nisi eo phaeo ea tribuamus, aut ut a partib23 ehori recitata esse statuamus. sed ita ut totius chori Vires adhiberentur. Atque haee quidem geholiastarum opinio fuisSeridetur, qui saepissime, ubi talia inveniuntur systemata, adScri bunt verba qualia sunt: οἱ του γορού 'αρακελευονται αλλελοις, es. schol. Av. 343, Ran. 372, 440 ete) Enum. illud Systema anapaesticum in Ranarum parodo a solo coryphaeo esse recitatum,
satis superque constare mihi videtur cf. Ran. v. 370 . Dubitatio illa, injus modo mentionem fecimus, non minus in eas cadit parodos systematicas, quales videmus in I espis v. 230, in Paee 30l, in multibus 247. Has parados a singulis deinceps choreutis, aut a chori partibus esse emtatas. mihi quidem verisimillimum esse videtur. Atque illa quidem parodus, quam primo loco attulimus, scripta est tetrametris trochaicis catalecticis, qu0s
7ὶ Spurium dixit ea ea v. 352-371 A. Metaehias; vid. Has editi Ripsiae 18εοὶ II. praelati p. XVIII.
22쪽
sequuntui. tetrametri jambiet syneopa admissa a eo phaeo et a puero facem praeferente invicem recitati. Simul haee Vesparum parodus exoptatam praebet inquirendi occasionem, utrum paro dum statim sequi possit primum stasimon, an interjecto demum episodio, quod in tragoedia, quum omnino Simus hac in re veterum testimoniis destituti, ab aliis negatur, ab aliis conceditur. Conceditur autem imprimis ab iis, qui parodi notionem finibus circumscribunt nimis angustis. Sed haec res nihil ad nos. Vesparum parodum statim excipit carmen, quod stasimon esse dicit schol. v. 270 hisce verbis: προ τῶυ λιρ du τού λλοκλ ωvoς στειτες οἱ τού χορού τυ στασιμυv αδουσι τ γαρ χορικωvαελ v τα αεv έ m παροδικὰ, c,ς το Nub. v. 276ὶ ἡ Αευκοι Μειελαιαρθῶαῖv Saevεραίμ, καὶ το προῖιρηαεvov tvταυθα ἡ ωρει πρυνχιv 288ωαεvo ς φ, τα δε στάσιμ.α, ως το παρου κ. T. λ. In explicandastasimi natura magna est inter Viros doctos exorta dissensio, nec nostrum est, hoc Ioeo susius de hac re disputare; id unum attulisse sufficiat, me non adoptare veterum grammaticorum et Scholiastarum sententiam, stasimon esse carmen chori ακικητου, .gvOv-
S. V. στασιμ0v , sed eam potius sequi doctrinam, quam proposuit KOlSterus l. l. p. II. seq. δ' , parodum esse carmen chori Stationem certam in orchestra petentis. stas imon vero eam tenentis. Quare minime a stasimo omnem saltationem alienam fuisse credo, quamquam verisimillimum esse vi dotur. non praevaluis8e eam . qu0didem suspicatus est Bernhardy. hist. lit. Gr. II. 2. edit. ΙΙ. p. 225. Ohorus comicus aeque ae tragicus laeta pari do certam in orchestra obtinet station pm. nihilominus autem nusquam nisi a Schol.
Vesp. 270 stasimi in comoedia video mentionem fieri; huic vero scholio non nimis auetoritatis tribuerim. Abest enim a codicibus Ravennate et Veneto, longo iis quidem omnium autiquissimis et praestantissimis. Huc acepdit, quod in scholiis dijudieandis haec lex valeat necesse est, ut imprimis quaeramus, utrum ex ipsis scriptoris verbis deducta sit selluliastae doctrina, an aliunde petita. Ex his illud scholiorum genus parvi aestimandum est, quum nobi Sidem e verbis illis eodem jure concludere liceat, hujus vero generis
23쪽
scholiis fides habenda est, nisi aliis iisque gravissimis eoi movemur
Quod ad hoc seliolion attinet. sacile quivis intelliget, nihil memoratu dignum id continere, nisi quod ipsi e poetae verbis eodem
τοὐμ.od μήλους uti, --ερ τυσγὶ θυραζε.Quae cum ita sint, sane suspectum mihi videtur illud scholion,
nec minus Suspectum, Scholiastas Stasima, Si quae Sunt in comoediis, prorsu8 Silentio praeterisse. Quare, si conjecturam proferre in medium licet, equidem Stasima, a comoediis omnino aliena, ad tragoedias solas referenda esse censeo. Comoediarum enim carminal Irica non sine alacri et concitata saltatione, quam quidem alienam fuisse a tragoediarum Stasimis supra Suspicati sumus, cantata GSeverisimill imum est. Itaque quum omnino abesse a comoediis stasima mihi quidem persuasum Sit δ'), facere non possum, quin Statim parodum excipere poSSe Stasim On eodem modo negem, quamvis aliter judicante Berg-kio in comment. de reliqq. com . ait. antiq. p. 3I. Quomodo autem appellata sint carmina illa in comoediis, quae sisSimorum munere fungebantur, me nescire aperte prosteor, quum nihil de hac re a veteribus grammaticis memoriae Sit traditum. - Sed jam redeat unde
deflexa e8t oratio, nam Superest, ut pauca de parodo in Pluto sabula asseramus. Docta est haec fabula Ol. 97, 4, j atque ita incidit in infausta illa tempora, quibus Athenienses victi opibusque privati
veterem Graeciae principatum libertatemque amiserant, neque poe- Si S comica, qualis autea suerat, ferri amplius poterat. Itaque cum argumentis Simul mutata est externa fabularum species, quae ipSain civitate paupertatem regnare jam docet. ελὶ Evanuerunt enini pulcherrima iSta comoediarum ornamenta, se ilicet carmina chorica,
δρὶ Th. Kockius . in Nubium oditione a. 1852 in modium prolata, p. 150 et 151, ubi metrorum lyrieorum gehema describit, singula stasima affert; eontra in posterioribus Equitum 1853) hi Ranarum 1856ὶ editiovibus nullam stasimorum fieri video mentionem, sed satis habuit vir doctus simpliciter . topiκου' adnotasse. Num forte Kockius a pristina opinione animum revocavit Τεψὶ es. Rankii Vit. Aristoph. iὶ ei. Plato v. περὶ otαρ. κωμ 15. Vii. Aristoph. I 11.
24쪽
quum paupertas comteis choris infesta immigrasset, chorusque - turpiter obticuit sublato jure nocendi. Nihilo autem minus mirandum est, Plutum sublato eboregorum munere habere chori cantica, quoniam cum choregia non simul omnes chori partes e comoediis esse sublatas satis certum videtur. Neque eum Brunckio δὶ et, qui primus . hanc sententiam protulit, eum L. Κustero, carmina illa e priore Pluto in posteriorem translata esse censeo, quamquam bis aetam esse hanc fabulam satis constat. Atque ita in Pluto quoque fabula parodum videmus ehori cum carminibus antistrophicis conjunctam iv. 290 seq. . Sed haec parodica carmina non ita comparata sunt, ut stropham chori excipiat ejusdem antistropha, sed ita, ut strophas a choro cantatas sequantur antistrophae Carionis . personae scenicae, quod quidem paradorum genus commati eum dici solet. Ceterum videas de his parodis Aschersonii dissertationem S. I. P. 8.
De parab i. Uberius quam de reliquis comoediae partibus Veteres grammatici δὶ de parabasi, earmine illo et comoediae proprio et quod valde delectatione alliciat, egerunt, et nostri quoque temporis viris doctis M'ὶ fuit provincia, in qua acumen exercerent. Itaque Sufficiet, hoc loco breviter ea protulisse, quae pro certo p0ni p0SSunt earum- que rerum sedisse mentionem, de quibus aliter nobis atque illis
Ac primum quidem quaerentibias nobis parabaseos naturam monendum est, choreutas, dum histriones in scena agunt et in tra-
2ὶ es. Fr. Ritterum, de Aristophanis Pluto, Bonnae I 828. δὶ vid. ad. v. 960. - es. Rossbaebium l. l. p. 210. Vid. fragm. Platonii περὶ διωρ. violi. U. Baro. p. XXX No. I l II seq., et Comment. περὶ κωμ. ibid. p. XXXIV, No. VI l 3. περι κωμ. ibid. p. XXXV No. nuq 30; Breviter parabasin attingit scriptor vitae Aristoph.; his adde Poll. Onom. IV. 111 et 112, Hephaest. P. II, ε' es. ΚοIster, de parabasi veteris com. ait. parie antiquissima. Allonae 1829;Κoester, de Graecae comoed. parab., Sundiae 1835; C. Koch, de parabasi, Rutiqua. eom. atti interludio, Anelam. 1856. Obiter rem tangunt G. Hermannus ΕΙ. doctr. metri p. 720, cap. XXI); Κmne esserus i. i. p. 3b seq.; BodiuLI. L p. 271 seq.; Geppertus l. l. p. 228. a s
25쪽
goedia et in comoedia ita esse colloeatos, ut aut prorsus aversi aspectatoribus in scenam ora converterent ' , aut, id quod factum esse scimus in canendo carmine antistrophico, postquam in duo hemi choria chorus discessit, invicem se intuerentur et απτι πρόςωrrovὰYPελοις 'ὶ starent. Deinde vero, ubi actio ad certum quendam gradum adducta intermissionem admisit histrionesque scenam reliquerunt, chorus statione relicta factaque conversione ad spectatores et vultus et verba dirigit; atque hanc quidem comersionem. et carmen cum ea conjunctum veteres dixere parabasin.'' Duplex igitur notio inest in vocabulo παρανασις, primum enim significat ehori ad spectatores conversionem et progressionem, deinde carmen illud, vel potius carminum in ipsa conversione vel paullo post cantatorum complexum. Huc accedit tertia notio ejus parabaseos partis, quae proprie παράβασις vocatur, de qua infra videbimus. Sed jam quaeritur, quomodo hae notiones insint in vocabulo παρα- βασK, de cujus vi jam veteres grammaticos dubitasse apparet e schol. Ρac. v. 733 et multo etiam clarius e schol. Eq. 508. Primus e nostri temporis viris doctis Kolsterus ὶ vocabuli vim. illustrare conatus est, Sed quod in auxilium vocat fiet αρανχιvῖtv τυπουμ, extra aliquid incedere, omnino nihil ad ejus vim illustrandam confert. Recte enim Koesterus λὶ contra sententiam ejus profert, Aristophauem nunquam Verbum παραβαιυῖιv cum accusativo conjungere, sed
παραβοαvειυ εις γ ξιv λῶ, et ες vel προς τυ θεατρο v laicere. Idem Koesurus recte mihi videtur vocis vim demonstrasse cum verbo παρερχ0μ αt de Oratore in medium progrediente dicto eam conferens, ita ut nihil aliud significet mcραναιvειv, quam in medium progredi, ad Spectatores propius accedere et verba facere. Sed jam placet inquirere, quomodo sit facta illa conversio, de
qua supra dictum est, quamque chorus conversua stationem obtinuerit. 7ὶ ozε μ. v nρυς τους υποκριτας- scit. δ λορὸς , προς τηv σκηΜηvπεμ κto'. p. XXXV No. VI; περὶ κωμ. p. XXXIV, No. IX 3 31 ε 36; Vit. Aristoph. I 16.εβὶ Hephaest. P. II. 'ὶ In ipsis tabulis Aristophaneis etsi non invenitur vocabulum Παράβασις, tamen verbum παραβαlvεtv legitur Εq. 508, Vesp. Ib28, Thesin. 78I. - cf. Schol. Nub. GIB
26쪽
Chorus comicus. e XXIV phoreulis eompo itus. quo in numero chori principem vel choragum inesse constat' in triplici modo eum in orchestram ingrederetur fuit distributus. id quod apparet εPoll. IV, 109. Intrabat enim aut κατα aut κατα στοιχουeM collocatus aut, id quod in singulis fabulis factum esse edocemur. procedebant singuli καθ tvα, σποραδη, . Chorus igitur quatuor ordinibus senos continentibus choreutas constitutus speciem praebebat fi rae quadratae cujus majus latus στοιχος sex. minus ζυγεvin quatuor choreulis constabat. Atque has quidem stationes non solum in parodis, Verum etiam per totas plerumque fabulas esse servatas, optime docuit Κolsterus p. 9 et 10. - In parabasi quomodo constituti fuerint choreulae ut dijudicemus. maximi momenti sunt sehol. Pac. v. 733, Εq. v. 508. Platon. περὶ διχ ρ. κυια. , Suidas s. v. παρὴ α τις. Primum Pnim luee clarius est, chorum cireum se ipsum facere conversionem 'ρὶ non solutis quidem ordinibus sed ita, ut histrioni hus in scena versantibus κατα στοιχους, deinde vero facta c0mmutatione parabatica, κατα ζυγά esset dispositus. Hoc enim conjectura assequi possumus e schol. Ρac. v. 733 ι πρῖ-
verisimile est, idem illud esse atque κατα ζυγά, quamquam in ipsis verbis i*ε2ης ἐστῖτε: haee notio non proprie inest, id quod sequitur e Pollucis loco supra laudato, ubi ἐ*ecti proprie definitur ad-
yὶ Νοn opus est, qnod quid m fecere, vocabulum Ietiycit in στύ ot mutaro. 8ὶ Falsum esse ορχηστρο v satis Ruperque constat. nam chorus, dum in scena re agitur. in scenam oculos convertit, non in orchestram, in qua versatur. Itaque scribendum est πρους et iv σκηv lv. Praetεrea post ol excidissa ridetur χορευταl, ut verba πρὸς Μ ορλ. αποβλέποvτες appositionis vice langantur.
27쪽
ditis vocabulis κατὰ μῖκος et κατὰ ναMe. Confirmatur praeterea haec nostra sententia schol. Pae. v. 733 καὶ frivoveto στιχοι Menim si chorus κατὰ στοίχους fuisset in parabasi dispositus, prorsus inutile fuisset illud afferre, quum semper chorus comicus quadrata collocatus figura quatuor haberet mo ους; sed quoties κατα ζυγά erat dispositus et primum jugum ad Spectatores erat convereum, probe adjicere potuit scholiasta illud καὶ εγιvoveto στίχοι eum lioeatione ita facta spectatores quatuor ordines clarissime discernere possent, quot fuerint juga non possent, quum primum jugum
reliqua tegeret. Hisce constituti8 con8entienbus, ut video, mecum
operae pretium erit refutare Hieronymi Muelleri aperte falsam sententiam β'ὶ, chorum in parabasi hemicyclio eirca thymelen constitutum ad speetatores verba feci8se. Uti supra dictum est, eum illa stationis mutatione conjuncta luit argumenti mutatio, quum longe aliam in parabasi atque in fabula, cui inserta est, tractari materiam primo obtutu quivis leviter fabulas perlustrans intelliget. Nostrum est hoc loco inquirere, qui fieri potuerit, ut tali modo argumenti comici continuitas interrumperetur carmine primo adspectu a fabula prorsus alieno. Atque hujus rei justam causam non posse in eo cerni. quod dicit Platon. I. l. Γις αv i i Ra v m θεατροv τὶ και o δῆμος ἀργος καθέζηται, nemo non videt. μὶ Etenim si parabasis nihil aliud esset, nisi earmen vicarium, quod tempori explendo inserviret, non tantam mehercle, quantam ubique Videmus, Aristophanes in eo expoliendo operam diligentiamque collocasset nec tamen quidquam aliud quam artis leges gravissime violasset. Itaque jure meritoque viri docti
rejecto hoc argumento veram parabas eos causam invenire studuerunt, ac primus quidem, qui hanc sibi sumsit provinciam, fuit Κοlsterus in dissertatione supra laudata, qui refutata falsa Κ anno-giesseri et Boetseherisi j de choro comico doctrina, quam hoc loco
revocare longum est, recte docuit, de parabasi non esse ratione apriorica, ut vocabulo utar, statuendum, sed origine investigata
Vid. versionem ejus. lom. I p. 372. ερὶ Νεe minus improbandum est. quod de origine parabaseos protulit Sehlegetius. Vorte ungen liber dram t. Eunst und Lit. I, 281. ε ὶ . Aristophanes und sein Zeitalter.
28쪽
patefactoque principio faeile apparere veram ejus indolem atque naturam veramque cum tota comoedia necessitudinem. Ex Aristotelρε ὶ scimus e phallicis cantilenis, quae antiquissimis temporibus a choris publice eonstitutis certis diebus festis in deornm atque imprimis quidem Bacchi honorem canebantur, comoediam duxisse originem additis postero tempore histrionibus. Ac si quaeras, quaenam comoediae pars ex hisce cantilenis oria esse possit: do scenicis omnino negandum est 'δ , ita ut ad partes choricas, quarum princeps eSt in comoedia parabaSis, redeas necesse sit. Chorus igitur fuit et tragoediae et eo moediae pars antiquissima et auctoritate maxime egregia. eamque ob causam et quia ad deorum cultum propie pertinebat, posteris quoque temporibus retentus est. Quin etiam illos choros phallicos usque ad Aristotelis tempora perdurasse vel ex ipsis philosophi verbis eo gi potest hisce: α λι καὶ Gu zv πολλαῖς et siv πυλε ov Οια αεvῖι voint. Muαμ . Porro inquirentibus nobi R. quam nani habuerint indolem earmina illa phallica. ipse succurrit Aristophanes, qui in Acharnensibus phallicae pompae nobis praebet exemplum. Carmina a choro pompam agente cantata lascivam eontinent dei invocationem, cui additur descriptio laetitiarum, quas pax jam dudum exoptata se- cum latura sit. Praeterea eum Bacchi cultu conjunctos fuisse ludos jocosque hilares et effrenatos vel ipsum deum pungente'. cum alia veterum testimonia -- tum ipse demon Strat Aristophanes 4n Ranis, ubi Jacchi in voeatio arctissime connexa est cum acerbis hominum quorundam probris convicii8que; atque illud quidem carmen optimum es8e exemplum pristinae comoediae formae. quae a solo choro nullo addito histrione proferebatur, jure meritoque contendit O. M uellerus, in Mus. Rhen. V. p. 345ὶ eum quo eonsentit Athenaeus XIV, p. 622. Sed quid multa 3 Nemo enim erit, quin in talibus earminibus statim parabasin, quae postea appellata est, agnoscat; ea enim et deorum allocutiones et jocosam singulorum hominum cavillationem continet. Itaque recte Kolsterus p. b7ὶ parabasin antiquissimam esse et epis diis postea adjectis multo antiquiorum comoediae partem contendit.
29쪽
Quum vero haec carmina, uti jam diximus, proprie ad deorum cultum spectantia certis temporibus repeterentur, fieri non potuit quin sensim paullatimque certam Stabilemque nanciscerentur sormam et ad certas leges exigerentur, a quibus decedere diu fas erat. Itaque facile intellectu est, parabaseos singulas particulas
eandem fere Semper praebere speciem, eodem ordine esse Servatas , magnam denique o8tendere in dicendi genere similitudinem. Sed aliae exstant causae, quibus, ut parabasin antiquissimam esse comoediae partem vel sormam dicamus, adducimur. Seitum enim est, in parabasi poetam per chorum ad spectatores verba facere, idque eam ob causam minus offensionis habet, quod antiquioribus temporibus ipsos poetas choros non solum docuisse, sed
etiam in ipsis ludis iis interfuisse compertum habemus; potuit igitur poeta facile de se ipso, de fabula sua, de choro ad spectantefiloqui. Simile quid factum esse videmus in prologis comoediarum
latinarum, quorum tamen longe alia eSt ae parabaSeos ratio. Nam prologum ex actoribus unus non chorus pronuntiat; praefatur is quidem nec vero mediae insertus fabulae interfatur. Prologus ne hospes quidem fabulam intrat; adest in limine mox abiturus nec redituras; contra chorus, ut palam moneat, Se dominari a principio, actores autem quasi adventitioa in sabulam irrepsisse, quos si loquantur, loqui nimirum sinat, per intervalla ipse silens. interfatur paraba8i semel aut bis, cum libet. Sua suo nomine agens,
dicens, canens βρ). Sed jam redeat unde deflexa est oratio. Chori eantica itemque parabasin antiquissimas esse et primarias comoediarum Graecarum partes vel ipsa docet singulorum epi Sodiorum natura. Pleraeque enim fabulae Aristophaneae non sunt uno quasi tenore perductae sed e variis particulis coagmentatae potius quam arcto vinculo connexae, id quod facillime observari potest in Avibus et Acharnensibus. Etenim quum parabaSis esset operis quasi summa et finis, histrionum confabulationes ei adjectae non facile potuerunt ita coalescere. ut inde existeret fabula unius argumenti continuitate cohaerens. Itaque episodia haud raro e singulis parvis particulis et parvis scenis, ut nostro sensu Vocabulo utar. comici Sita sunt compoSita, ut parabasis simillima sit magnae tabulae
εβὶ es. Mareoa. de choro at carmine lyrico apud Aristoph. . Paris 18bs.
30쪽
pictae circumcirca singillis parvis tabpllis, quibus illa exornetur,eireumdatae.
κρατουσγὶς. Quam observationem referendam esse ad Ecclesimusas
et Plutum, recte observavit Κοlsterus p. 32 . Ac de Pluto quidem idem monuere grammatici '' . Sunt igitur hae duo. fabulaqultimis poetae temporibus assignandae et mediae '' , quam dicunt, comoediae anuumerandae. Utraque enim fabula docta est bello Peloponnesiaco jam sepulto 'ὶ, ubi Atheniensium- opes smetae ceciderρ, et una cum illis libertas antea poetis comicis concessa corruit. Nam parabasis et totum choragii munus publice erant ad exornandos dies festos populares instituta; fracta vero demoeratia sepultaque, ut ita dicam. omni Vita publica, quum ad paucos homines summa rerum redisset, fieri non potuit, quin publica illa instituta opprimerentur. Accedit, quod bello Peloponnesiaco finito
opes Atheniensium tanta affectae erant clade, ut choros instruendi munere, quod antea suerat quasi solemne tributum quod ditiores ei usque tribus cives ex ordine magna cum liberalitate magni- seentia aemulatione prae8tare solebant, non jam perfungi possentiq). Uti jam commemoravimus, haec omnia spectant ad Plui. st Ecel. . non ad Lysi Stratam fabulam, quae, quamvis jam Ol. 92. l. docta, tamen earet parabMi. Sed in hac tabula aliam valere causam. cur desit parabasis, jam vidit Κolsterus, p. 32. ἡBiparti-
telligendum est, plurim s vel oris eomoediae fabulas earminibus ehoricis et parabasiesrnisse, quod haud faeilμ quasquam contendet, sed eas veteris comoediae fabulas. qua earminibus choricis et pstrabasi careant, maximam partem similes esse Aristo. phinis A olosi eoni, Cratini Ulixihus. cf. Berghii Commentat. la reliq. comoed. pag. 141.