장음표시 사용
71쪽
Telescopi Pars ILDeclaratio Figurae. Si crassilies lentis A. B. latitudo vero A. C. quaeritur quo- tum excavari pistatque pateremi intersitium christasiiproportionabie eruetur.
Circino retori es infra defignatosumantur duo puncta latitudinis iue diametri. Item duo alia puncti profunditatis A. B. o C. D. sab A. in C. o aB. in D ducantur parallaia. Item ducta perpendiculari aequaliter para elas diuidente, Vaperpendicu ris quatuor punctis diuidatur,sicilicet in puncto intemsecationis utris rue parassiti, salia duo puncta aequid antia in medio per quae duas alia,subduces parallelas, hae quatuor parallaia dabunt tres aequales diuisones, quarum duae excavantur, media im
Noto enim globuli diametro, ita circininconstituatur terentroducatur peripheria quae contingat puncta in perpendiculari notata, haec intersecabit utramque parastam qua denotat planam
fi per ciem christasiliis A. C. s. D. E. Y igitur erit intersitium steriispar chrimiliquae quaeritur, et ner H υ λαιμα Primm terminin ergo cognoscendus, ea crassilies christas. Secundin, residuum christasi uertim diameter globuli. Primus alibi determinatu est ut sit crassitie lentis aliquanti crassioris modo utrimque excavandum erit Chrsaliam, aequalis
vero lenti nec subtiliors ex una tantum parte excavandum erit Secundin terminus etiam determinatin est cum diximus tertiam christasii partem indicisi utrimque cavo intactam seruari debere, o in plici cano, mediam christasi partem Inde etiam noto tertio termino ueglobuli diametro ut innotesces latitudo oris saltitudo cauitatis.
Eadem ratiocinatio in insimplisi auo nec repetitione indiget. G Poteris
72쪽
Poteris etiam circino duplici retorto idem explorare' eum spicillum refixeris,ut in figura, in qua vides brachia circini utrimq; centrum mutuo amplectentia, superiora tantundem aperiri, crassitiem referre. Tam diligenti,&accurato stud o assixum spicillum,in, globuli vertice modica sternitur arenula tenuissima, cprioribus digitis dexterrime capuli basim praestringens ad perpendiculu in puncto verticali, in eipies recta linea ultro citroq; spicilla deducere ac sepe aduoluere, rectitudine illa semper seruata, statim videbis an in centro incipiat excavari, exeditur enim christallum in formam crucis, rotunditatem inde paulatim suscipiens. Tota perfectio caui ex hac prima cura pendet, deinceps suapte natura perficitur, modo no in gyrum, sed per
lineam recta ducas, ac reducas, assidue aduoluens capulum,mox ad dextera mox adlaeuam Eadem cura, sed diligentior examine utaris opus est, cum ex una parte absolueris,ut alteri perficiendς centrum eX cauandum conueniat Monui superius spicillum hoc christallario prius tradendum, ut torno adaequalitatem perducat,i si fieri potest
73쪽
Telescopi Pars II. Ipotest parum excavare etiam incipiat,&dirigere centra; Tornus isse arti tam utilis, tam necessarius,ut quilibet huius artis studiosus, & tornum ferreum Augustae venundantur)comparare,&discere uti necesse habeat, ne aliena indigeat opera. Potest hoc cauum plumbea peripheria fuso ferreo Lfixa, versatili rota perfici,ut solent christallarii, si modo operarius adsit in hac reversatus, sed quia sunt rari, suadeo ne recedas ab opere manus, nam si tardius, tutius tamen agita Artifices, qui haec spicillae laborant, solent ubi excauari coeperit, gyrum globulu percurrere, quod essicit ut orificiu caui pateat magis quam sit eius proportio. At falluntur ars docet manus ambitu maiorem globuli partem non occupare, quam Velis spicillo imprimere. Vtrimq; excavato perspicillo ad mensuram, ut in figurae,aut nonnunqua aliam Dro arbitrio iuuat enim studiosum plura habere, unum scilicet magis excavatum, aliud minus, Crassius unum, alterii subtilius ut obserues quae in arte accidant, ac praeterea ut iuves aliquando lentis vitia maiori vel minori acumine expolire cauum necesse est.
Igitur assere & globulo, & spicillo aquae immersis, dilutis ab omni arena mundatis, asser rursus clauiculis defigitur,vel itato loco si fieri potest,&globuli ferrei parte nitidiori in vertice constituta, hanc tenuissimo miris puluisculo circulini es&spicillo admoto leuissime nam hic nullo modo premas oportet eodem globuli ambitu& recto manus recursu quo excavando usus es, cauum levigabis licebit tamen aliquando perambire&recurrere ad utramq; manum, modo paruo maiorem ipsa cauitate partem occupes,& breuis ambitus in se recurrat, caete-αim facile est opus,vi cito expeditur
74쪽
Superest Tripolis postrema politura Haec a minori globulo petitur iuxta descriptam peripheriam in figura
cap. is Ratio huius cst quia fit rum quo tegitur globulus, occupat portionem maioris peripheriae, aliter si pari aut parum minori globulo t. rgeretur, orificium S pars quae imagis patet tantummodo contingeret globulum, Centrum autem nunquam expoliretur Modus poliendis, cilis, nec alio indiget opere quam modico Tripoli,& breui labore abs turtur.
De sticisio ex ina parte tantum cavo.
I superiori figura demonstrata est ratio S cauitatis &
crassitiei, nunc dicendum de utriusque usu Ad lyderaspicillum utrimque cauum tubo apponitur,& tubulo aliquanto educito magis elongatur, huius ratio est quia, vir cfractio illa maior sit, quam naturalisTelescopi proportio requirat, tamen cum obiectum visibile per se sit luminosum S coruscans, quidquid obtenebratum in alio corpore puta turri aut horologio videretur, ibi clarum conspicitur ut fert natura oculi, unde fit, ut reti actio illa maior que rit ex christalli convexi crassitie, S ex caui acumine, visibile in maius multiplicet atq; perspicuum reddat. Secus autem Contingit in simplici cauo cuius proportio natu talis obiecta opacati corpora quae distat, Δ mul
tiplicat' perspicue comprehendit, ideo terra marique praesertim bellicis aptissimum est Telescopium etenim in maiori distantia quam aliud quodpia S per maius foramen visus plura complectitur, nec multum laboratur quaeritando obiecta, statim occurrunt Telescopi commoditate Idem autem Telescopium ex simplici cauo constans si noctu ad sydera conuertatur, coruscant nimis
75쪽
Tel copii Pars II. mis impediunt visum, nec eadem multiplicatio usui esse potest. Hoc Telescopio ex simplici cauo nullu in hunc
diem exactius aut perfectius aut maiori usui adinventum, si experientiae mea fidem habes. Superest pars altera spicilli plana quae samina plana indiget, quia spicillum lente minus est, memineris minori quoque ambitu in eadem lamina elaborandum.
currunt communia cum perspicillis, ideo ne saepius repeterentur, studiosi iudicio relinquuntur, praesertim quoad cautelas Hiligens opus,& alia de delectu vitri, desim iri, Tripoli&caeteris. Superest dicere de formis, ut iuxta praescriptam portionem in tabula abscindantur, deinde ut saltem torno elaboraras curiosus Martis studiosus habere curet. Quoad opus per spicillorum non tanto sumptu aut cura parantur, frustula speculoru ex una parte tantum et
horanda cum ex altera iam sint plana facile perficiuntur pice commodius affiguntur quam gypso, modo ab immodico calorein frigore custodias, caeterum iisdem
cautelis poliuntur qua lens. Obseruanda christalli seu vitri crassities ut proportionalis sit figurae obseruanda&rotunditas, ideo habeas circinum cum cuspide adamati navi abscindas hac ratione; Incentro christalli cera assigitur laminuta aut horologii rotula quae centru habet in quo crus circini defigito,altero crure cum adam in te linea circumducas, facile deinde eritio fice abscinde e reliquam, Mita de rotunditate, de centro non erit dubitandum. De
76쪽
De praeparatione ubi in quo lens cums icisio
spicillis,&delente, Δ c. incidit etiam sermo de tubo, in quo lentes componuntur, pars quidem dissicilis, sed tractatui intellectu facilis si bene attendas.
Artifices, imperiti, vires ad eorum manus venit, usi sunt tubis ex lamina ferrea, b cartaceis quς minimo constarent, hinc primus error irrepsit circa materiam alter deinde circa formam tubi, nam angustum, continuo aequalem producebant ignorantes visionum N radiorum naturam qui suapte natura post refractionem caui diuergunt, ita coarctati praefocantur antequam perueniant ad lentem , ut videre licet in figura refractionis tubi in f ne cap expositione quae adiacet, & in postrema parte ubi agitur de meo Telescopio Gaudent ergo radii liberiori aere cum prope lentem accedunt, ex quibus deducitur ratio conficiendit ubi, primo ut materia sit lignea apta torno, quia cum tubus protrahatur ad diametrii suae peripheriae, tali longitudine vix aliter seruaretur rectitudo ¢rorum Conuenientia, quam rectissima torni opera Secundo ut forma sit tubae, quaecum propius accedit lentem, nonnihil expanditur, ne radii in quam praefocentur, quia deniqi experientia docet eandem lentem .siue spicilla huiusmodi tubo apposita commodius, perspicacius obiecta referre, quam alteri tubo, quem reiicimus, nisi quod ad experimenta sumenda cartacei ne-
.cellarii sunt ut paulo post dicam. Huic
77쪽
ysopi Pari II. Huic tubo tubulus alter immittitur, in quo vasculum
Vtrimque perforatum claudendum, reserandum aptatur Continens cauum spicillum. Huiusmodi tubuli usus est,ut cum sit angustior, refradios ad cauum radios violentius producat;deinde noctu ad sydera conspicienda curri prolongandus sit tubus, tubulus ille educitur, immittitur ex usu,&ex arbitrio. Diximus n. alibi determinatam concursus proportionem inTelescopio esse integrum pe
ripheriae diametrum &apposito spicillo utrimque cavo nonnihil ultra prolongari, sed apposito simplici spicillo
naturalem seruare proportionem; duplicato igitur semidiametro Tabula nostrae, habes mensuram Telescopii,&concursus proportionem. Alteri tubi orificio, scilicet tubae ori, aliud vasculum adaptatur utrimque perforatum ad continendam,&custodiendam lentem. Foraminum, quae refractionem tam in cauo quam in conuexo excipiunt,&coarctant, peculiaris doctrina est quam nullus Opticorum adhuc docuit aut obseruauit tanti enim refert, ut num existis strictius aut laxius pa teat, ut inde tota refractionis perfectio pendeat.
go hac expectatione non te fatigabo sed libere ut mei morio ingenii est effundam quicquid experientia docuit in lente, carierum,quoad alia spicilla mox subiiciam.
78쪽
Hieronymi Sirturi s. Data qualibet primae
periherie: portione ad co- uexu Telescopii, intri secus regulam admoueto quae arcui aequalem subtensam in quacunque minori portione incidere poterit, inueniat. Et sit portio peripheriae Telescopi A. B. linea recta arcui aequalis ac arcum secans in punctis C. D. haec rem inter haec duo puncta erit diameter foraminis lentis, ut intelligas inclinationem refractionis nullam eue in Telescopi nisi ad cen
Pari ratione inuenietur foramen caui, sit portio peripheriae ad ea uum Ε. F. in ea recta subtensa arcum intersecans in punctis G H. erit di meter foraminis caui
79쪽
Tubus obiter de refractione. A. Pupilla oculi interior x qua prodit m lsa radiori vehementissima Optici axem,s perpendicutirem vocant qua irrefracta trum s Haphanum perua-di , debilior tamen es quanto magis recedit ab oculo, si iuua- lumbrii ista quae uteΠdita' p .uisi fialiud ibi metu connaturale dia ocurum phanum pertransire, se videre,
unde languer ut antequamper tinati ideo
uenirent ad lentem, sitnte a 'ρ Πήφη odo rosa et sustinerentur. Vis igitur quae procedit a cruo prote-dit quidem radios ad lente convexa e bipropituaccedit nutat naturam ct vim ex natura conuexi acquirit, o quodamodo
trahuntur radi alioqui siuapte
natura defecIuri Interior igitur pupilia A ea est quae radios tran muttit irrefra-eusF. Reliqua pars oculi alios radiosis qui cauum licillum C. Cras iperforamen . diue=gat, sed ustinentur natura irrcha ctorum radiorum, se biperue-
80쪽
Hieron mi Sirturi c. conuexi natura restringuntur ver perpendicutirem a lateres inclinant versu perpendicularem, se centrum conuexi. Experientia id clareprobat, quia instu, si tubo a Uums ramen accommode per quod radii strictius, se maguparatuli cogantur transire, tuitu, or molim protrahunt et Uum. In eodem tu F. saliud convexum eiusdem naturae es figurae certa determinatae cuiusdam proportionis collocetur, auget,
propius attrahit sibilia sedde hoc alibi.
Alia etiam experientia confirmat hanc refractionis coarctationem, o inclinationem a centrumsic uperpendicularem a puncto F.