장음표시 사용
61쪽
rib copii pars II. δ' formae, accurate elinea tum ab hoc orificio ad exterius orificium, decliue deinde immisi gypso recenti aequaliter obducto, imponatur forma, cita affigatur
quod momento fit, ut firmiter adhaeteat, ne vi manus laborantis conuellatur orificium formae cum orificio lapidis ita conuenire debet, ut manus ambitus, lutum iam maceratum reiiciens forinsecus decidat, nec unquam re
Adsit deinde arenulam inutissima &quaesit ipso vitro siue christallo mollior,& facile conteratur,& in lutum abeat sit aequalis, ut nullum granum excedat aliud, ut saepe euenit commisceri grana, eaque lapidea, quae Vitrum penitus rodunt,ideo cerniculo 1pissioris texturae&adida-pto, examinandari repurganda quam delegeris, infunde aquae, ut magis adhucmollescat,i cum volueris uti cochleari sparge,&passim substerne per formam, deinde
imposita lenteleuiori manu circumducas,&pertentes an aliquid asperius offendas,ubi nil currat, perge alacrius,&totum ainbitum formae per centrum percurre ad dexteram Mad laruam,ubi senseris asperitatem a renulae contusam, ne expectes lentem nudato ferro adfricati sed adiice arenulam, ac molliter substerne, ita ut aequaliter semper se habeat, atque si pius repetes donec lens figuram recipiat. Interdum explorabis circino an circulari orbe, Mundequaq; aequali exedatur vitri materies, Mancentrum suo situ seruetur, quod ut deprassiendas, sub uuida spongia absterges alente arenulam sue lutum, expectabis donec exsiccetur, illicoset, tunc cognosces quid attritum sit, quidue supersit,&anopus bene cedat. Cum perueneris ad lentis centrum quod ab arenula&a ferro,vix tactum videbis eminere instar circularis orbiculi, una accur at
quod ambitu manuae secedit non vltra repliniatur sedraiiciatur,ideo lentem nunquam totas aut, leues a
crassiora grana subis repant, tollere cogaris, idoeito prope cn
62쪽
1, Hierony mi Sisturi es c. accurato examine expendes an verum centrum sit, si in minus corrigendum, quod est dissicillimii, necesse enim erit lentem refigere, iterum torno subiicere si crassities abundct, aut omnino desperare. Sed iam bene cessit. Delenda sunt ex lente arenula vestigiat euiganda superficies, ut postea expoliri possit.
Diligenter formam,ientemi capulum spongia aqua referta lauato,imo&omnia immerge aquς, ita ut nullusubsideat a renulae granu manicas,Veste CX cute, lauat om nus,& si fieri potest, muta locum ubi tractatur arenula:
Deinde tenuissimum puluisculum eximita brma perfunde, sed prius dicendum quid sit, quomodo pare
im tenuissimm puluisculus poliendo christatis
aut grauior, gemmari Utuntur gemmis corrodendis, saepius contexituri maceratur, tot enim sunt species opificiorum,ut indigeant nunc aspero nunc tenui, tae pomolliori. Postremus igitur est mollis quo utuntur iidem gemmarii poliendis gemmis, christallarii christallis sedis quo utuntur speculorum artifices summa curiositate lauatus&repurgatus omnibus praehabendus. Hunc habeas oporteti cures Venetiis adferri, vulgo soli ira das ecchi vocatur,aliter parare nimis laboriosum Nartis im-
Petitia difficillimum nihilominus
63쪽
Paratur hoc modo , ex gemmariis conquiratur Vtcumque habeat Deinde duo dimidiata dotia aqua nitida repleto, in num ex doliis iniicito pro arbitrio mensuram pulueris , cui adstabit operarius baculo permiscens, continuo conuoluens aquam, donec puluis madefactus, tenuior sursum feratur , grauior deorsum. Interim alter operarius situla ex superficie quam cum tenuior puluisculo tolliti deponit, donec parum insitula quiescat,i fiat alia separatio grauioris δc leuioris, modico enim tempore grauior fundum petit euior supernatat, tunc operarius mediam aquae partem in aliamve sat situlam, in qua ut eadem ratione parum subsederit, in aliam atque in quartam situlam versatur, atque etiam in plures, si qualitas pulueris poscat Residuum vero gra- morem unaquaeque situla seponit ad alios usus, postquam deposuerit , lauatur in altero dolio. At residuus postremae situ totus adseruatur,vi in vase seponitur ad
Inde sumes quantum opus fuerit humectarum'atque mollem instar pultis, quem substernes informa, ita ut vitrum percurrendo non adfricetur aut impingat ferro. Vbi eodem ambitu. diligenter attende) quo per arenam circumduxeris lentem senties puluisculum spissatum&tenacem, tunc leuiter irrigabis aqua si nimis lubriciter senties discurrere manum, adiicies nonnihil pulueris,&ita perges, donec iudices deleta arenulae vestigia, tunc
altera sub uuida spongia necesse est enim habeas duas, atq; sibi inimicas)absterges panno exsiccabis lentem ut perspicacius coprehendas, quomodo optri se habeat. Et si videris deleta omnia arenulae vestigia, insiste adhuc,
64쪽
α Hieroum Sirturi, scini praeterea addens puluisculi, sed leuiter residuum irrigans, dentem mox ad dextera mox ad laeuam reflectens non grauaberis durare donec lens abstersa de bene exsiccata utcumque referat species remotas desimagines rerum, tunc optime levigatam: aptam politura suspiciendae censebis. Monui paulo ante ut attenderes, eodem manus ambitu, quo per arenam perduxeris lentem, per sinirim quoq; perducendam. Hic operae pretium erit repetere ut intelligas plurimum referre, si enim minor ambitu ducas lentem, rursus incipit circum quaque a lateribus centrum versus aliam suscipere figuram, inde siniri totum exedendum christatium antequam a renulae vestigia deleantur, quod nunquam finias si autem in maiori ambitu, incipit a centro arrodi, aliam a praescripta suscepturum figuram quod vix integra hora finias si deinde contentus a centro medium versus tantum vestigia perdeleri lentem politura tradas neutrnm habebit formae figuram, sed mixtam ex maiori& ex minori ambitu, denique monitum te volo si manus, sibi non constet, lentem inaequalitatem sortiri.
Lens ys icilia qua arte expoliantum es L
CVm lentem a forma remoueris, non minori diligentia priore, lauabi repurgabis&penicillo mundabis, ut quidquid residet uti ex macerato puluisculo, id omne excutiatur Forma etiam diligenter lauato, perfricatori exsiccato
65쪽
exsiccato, ne quid rubiginis contrahat temetipsum mundabis, & repurgabis manus, alio etiam te trans reres, ut postremae politurae lentem committas, cuius rei peculiaris ars praescribetur Cauendum enim quod pauci huc Caut A ad
usque animaduertere,ut quam lens suscepit figuram, ex
polita non ammittat, nam silens est convexa, Min plano iis ..ubli expoliatur, ii qua opus est, convexum retundi necesse est, praesertim centrum, quod est praecipuum in arte; hic praecipuus in arte error quem correximus hoc pa- Ad lineam proportionis quartae differentiae conuexo in bularum abscinditur sagma explorans minor latitudinesentis ad cuius lineam excavatur lignum oblongum, quadratum eiusdem latitudinis huic ligno super tendes filirum siue corium ceruinum, id caui ligni partem occupans dabit secundam aut primam proportionem, utram malueris, parum refert,& licet tardius expoliatur,tutius tamen perficitur opus. Hoc lignum sistitur clauiculis, ne vacillet filirum deligitur molle, tenue, repurgatum ab omni sordei pinguedine, ego tamen praefero corium ceruinum modo in deligondo iudicium adsit, ne sit durum,aut tenue crassumve nimis, sed tale quod recipiat Tripolim humectatum nec transmittat, quod non extendatur, aut laxetur tempore aut labore, ideo ex transuersa pelle abstin detur lacinia', siue laminuta oblonga quam curabis abradi,non ad cutem, sed qualis paratur thoracibus conficiendis, tantisper villosaut melius Tripolim contineat.
66쪽
C annum combustum apud gemmarios in usu etiam est post Tilpolim, eo quod inuidius hac politura fulgeant gemmae. Hos imitati sunt spicillorum artifices quod aptissimum experiantur expoliendis christallis vittas in Hispinia, Gallia, Anglia potissimum sed cum sit venenum,& tractatu periculosum, absit a delicato&stud os viro, id sentiunt qui utuntur,vi licet non credan t sese tamen satis patefacit. A qui artis, ut vulgo dicitur, qua utuntur Veneti, Romani,& Itali artifices periculosior, obest visui, cerebro, qui tractare assuescunt tsi non tangant,breui tamen in pala stim, aut alios extremos morbos incidunt, ut clare videtur Venellis; ego non utar pei spicillis huius politurae, nec quemquam suadeo. Acetum temperatius, sed vitrum, siue christallum tergitur, nunquam autem politur, ac praeterea mollescit.
TR ipolis lapis est creta ceus flavescens, mollis, friabi- lis, grauis, cuius vis proprietas est smethica, id est, abstersitia; ex Oriente Venetias aduehitur Gemmarii omnes utuntur poliendis gemmis δε lapidibus, ite michristallarii, qui christallina spicilla, specula poliunt. Citius
67쪽
Citius stanno combusto praestat munus stium probatur qui aptior est arti,& christallis poliendis, si cuspide lingua puluerem degustes , nec ullam asperitatem sentias
qualem cineris, sed prope farinae mollitiem. Abraditur postrema cultello, quia saepe r nascuntur duriora grana quae si ρρωμ mul coalescunt, suadeo spissis cerniculo examinarii excussum puluerem humectare, in vasculo operto seruare ad opus, a puluere 4 ab omni immunditie scrupulose custodire; cum uti volueris leuiter dc molliter penna aut nitida manu obline laciniam corii siue fit tri, deinde admota lente ultro citroque diducas, ac si dedolare velles, donec sentias fricatione teporem induci, tunc subsisteri expecta donec re Digeretur, aliter plurimum obest vitro siue christallo tepor ille, id toties facies, quoties senties incalescere, leuissime irrigans in spei gens laciniam, ac si ungere velles Artifices qui plura habent spicilla polienda alternisti insumunt hoc,& illud deponunt, ut quiescente uno aliud vicem subeat Memineris etiam poliendo, inflectere lentem mox ad uam mox ad dexteram, si capulus contineat lapidem iam descriptum, vide ne nimis premas, nam lenti si ipsius lapidis pondus pion a dexteritate manus deductum, politurae suscipiendae sum clet. Antequam lentem huic operi permittas, cum lens a forma abducta figuram susceperit quae adoram lentiSa Euat angi ilum, qui dum politur velut cultello abraderet, non modo Tripolim sed fili rumi corium, de habendam in tertiae differenta; cui lentem tantillum adfii ca-
bis donec angulus illa retundatur,vulgo apud Venetos opifices sietto vocatur, ita poliendo liberius percurres Acilius rem expedies. Digno-
68쪽
, mero mi is uri, circ. Dignoscitur absoluta lentis politura cum remotissimas rerum puta aedificiorum imagines recipit: vividis sime refert sine umbra, quod si addubitas, habeas specu tum Venetum christallinum ex purioribus, nitidioribus, quo cum lentem compares, Cogita Telescopi lentem longe nitidiorem, clariorem esse opor tere.
AS sex longior quam latior semipedalis A. B. C. D. la
tera habens aequalia atque trium digitorum profunditatis perforatur hac rationes data peripheria globuli praescripta,altera peripheria F. tantillo mira r delineatur ex una asseris parte, ex altera eodem centro peripheria, altera G designatur aliquanto minor, peripheria haec torno perforatur aut scalpello,ut centro centrum E. respondeat&coeat. In isto foramine locatur globulus qui non penitus sed prope medius iacet, ut cum spicillum adfricaueris globulus circumuoluatur ad arbitrium, nec conuellatur,&aequaliter atteratur uam semper seruans rotunditatem. In altero foraminem angustiori verso asseris latere, locatur alter globulus poliendo cauo spicillo, nam ut dictum est, minor globulus requiritur poliendo, quam corrodendo. Foramen in eo constituitur loco, non in medio asseris, volutum maceratum decidens laboranti minus sit impedimento.
70쪽
suu icitam Telescopii Di perficiatur. CAPUT XV L
IT Electa vitri materia, curabis ut dictum est diligen-- ter torno aequari,&ad rotunditate mi terminatam Crassitiem quae eadem erit cum crassitie lentis aut paulo crassioria christallario perduci:, etiam ad faciliore exitum, tantillum incentro excavari, deinde capulo ligneo assigito, &aExu ea examinabis solertia quam commendaui in lente, ut unde quaque aequalitas res pondeat, centra praecipue iuxta coincidant Assigitur hoc spicillum pice flava nec admodum pingui, in quo opere cauendum ab intemperato calore, tam picis, quam vitri, praesertim cum unam partem absolu ris, vertendum fuerit spicillum, partem excavatam repleas oportet molli pice, ut firmius solidius obsistat&duret, ne frangatur,ri dum persequeris opus, diligenti Daiartim examine dimetiaris oportet orificium caui, an satis parit. xς e cauatum sit, quodue interstitium supersit, an tertia pars in figura inae et pia, maior vel minor. Decla