장음표시 사용
141쪽
libertatis arbitrium Nam si euneta prospicit deus nequo salti ullo modo potest, evenire neeesse est quod providentia luturum esse praeviderit. Quare si ab aeremo non laeta hominum modo, sed etiam consilia voluntatesque praenoseit a nulla erit arbitrii libortas: noquo enim si laetum aliud ullum se quaelibo o sistero poterit voluntas, nisi quam seia falli providentia divitia prassonserit Xam si alior ssum, quam provisa sunt, dolorqueri valoni, non iam erit suturi firma pinosolentia sed opinio potius ineserta, qu dia es deo redoro notas umeo. quo ni illam probo ratio m. qua se quidam ere Idunt hune quaestionis nodum posse dissolvors Adunt enim non ideo quid esso Votiturum quoniam id providontia tuturum esse prospinorit, sed e eontrario potius quoniami quid futurum gi id divitiam providentiam latere non posse
eoque modo noeessarium hoc in ontrariam relahi partem. Neque enim neessso esse eontingere quas providentur sed necesse esse, quae sutura sunt provideri, quasi vero, quae euiu rei ausa sit praoseientiane futurorum oeossitatis N a futurorum nodossitas providontiae laboretur ae non illud m0nstraro nitamur quoquo modo sese haheat ordo au- arum, neesessarium esse eventum praeseitarum rerum etiam a prasseientia futuris rebus veniendi noeessitatem non vitiatur interre
Etenim si quispiam, dotat opinionom quae sum sedere is
quesectat veram osso noeesso os atque o eonverso rursu8,
hi de quopiam vera sit opinio quoniam sedet eum sedere nee se est. In utroquo igitur noeessitas inest in hoc qui a Idem edendi a voto in altero votitatis Sed non ideireo 2 qui uti sedot quoniam ora os opinio sed hae potiuSVera est, quoniam quempiam edor praeeessit. Ita eum a
142쪽
eausa veritatis ex tiliora parto pro edat, inest tamen ommunis in utraquo noeessitas
14 Similia do providonii luturisque robus ratiostinari patet; nam etiam si ideireo quoniam futura sunt providentur, non vero ideo, quoniam providentur eveniunt nihilo minu8 tamen a deo vel ontura provideri usi provisa noeesse est eVenire provisa quod ad potimcndam arbitrii libertatem
1 solum satis ost. Iam vero quam pra postorum est, ut aeter nae praeseientiae temporalium rerum eventus causa esse
1 dieatur Quid est auto aliud arbitrari do deum futura quoniam sunt eventura providere, quam putare, quae olima neciderunt, ausam summa illius osse prouidentiae Adhaee sicuti eum quid osso seio id ipsum esse eeesse fit, ita eum quid futurum novi id ipsum futurum ess neee88e est; si fit igitur, ut ventus praeseita rotis queat evitari. is Postremo si quid aliquis aliorsum ainuo sese res habet, eaeistimot, id non modo seiotitia non ost sod os opinio falloas ab seisentiae veritato longe divorsa Quare si quid ita utu rum est, ut ius certus a nodo satius non sit evontua id
20 Venturum ess praoseiri qui poterit stetit otii seientia ipsa importaria os falsitati it id quod ab ea eoneipitur,
et esse aliter atque eoneipitur nequit. Ea nam ius ausa est, cur mendacio seientia ea ah quod o ita rem quamque habere necesso est uti siti sis habet seientia compre hendit
22 Quid igitur quonam modo dotis Me neerta futurata praenoscit Nam si inquitabilito exsititura enset qua' etiam non venit possibilo est fallitur quod non sentirem modo setas est sed otiam voeo proferro At si ita uti sunt, ita ea futura esse sesernit ut quo vel ori ea e Maseri posse eo osent, qua os hae praoseisentia quae Ubil
143쪽
eertum nihil stabile eomprehendit Aut quid o toler ravatieinio illo ridieulo Tirosias Quiequid meam aut erit aut non3 Quid stiam divina providontia humana opinione prasestiterit, s si uti homines ineorta iudieat quorum os ineertus ventus3Quodsi apud illum rerum omnium ortissimum sonis nihil rincerti osso potest, certus porum est eventus, quae futura
firmitor illo prases ierit. Quaro nulla ost humanis onsiliis aetionibusque liborias di quas divina mons in falsitatis errore euneta prospiciens ad unum alligatis eonstringit ventum. Quo semel seopto squantus oeeasus humanarum rerum consequatur liquet. Frustra nim bonis malisquo praemia oonaova proponun dotur, quas nullus motuit libo ae voluntarius motus animorum
us omnium vid itur iniquis imum, quo nune nequissi almum iudieatur vel puniri improbos vel remunerari prohos, qu0 ad alterutrum non propria mittit voluntas sed futuri e0git orta nodos itas. Ne vitia initur no virturas quie auquam fuerint, sod omnium moritorum potius mixta atque indiseret eoniugio quoquo nihil seeloratius exeogitari potest, eum ex providotitia rerum omnis ordo dueatur nihilque eonsiliis lieoat humanis sit ut vilia quoque nostra ad norum omnium storatitur auetorom. Igitur no sperant Maliquidius deproeundi ulla filio est quid enim o speret quisque se otiam optoeotur quando optanda omnia series indosρxa otioetit' Auleretur uitur utileum illud inter hominos deumque 1 mmercium sporandi dilido ae deproeandi si quidemi ta humilitatis protio in i stimat,ilhm vicem divinae gratiae promeremur qui solus modus si quo eum deo colloqui
144쪽
homines posse videantur illique insecessa lue prius quoque, quam impetrent, ipsa supplicandi ration eoniungi. a Quae si Neopta futurorum noesssitato nihil virium habere exedantur quid serit, quo summo illi rerum principi oneetia atque adhaeror possimus Quare noeesse erit humanum genus, uti paulo ante eant as, dissaeptum inus disiunctumgtio sonu fati seere. III. Quasnam diseors oodora rerum
eausa resolvit Quis tanta deus veris statuit bella duobus, ut, qua earptim singula eonstent, is eadem nolint mixta iugali' An nulla os diseordia veris sempomus sibi erta Ohaorent sed mens eaeeis obruta membris nequit opprossi luminis igne
iis rerum tenuos noseere nexusqsod ut tanto agrat amore veri laetas oporire notas' Scitne quod appetit anxia nosso' Sed quis nota seire laborat3 is , si neseii quid eaeea petit' Quis nim quicquam noseius optet
aut quis valent noseita sequi quove inveniat Quis repperiam quoa ignarus Oseere formam'
paritor summam et singula norat' Nun membrorum ondita nube non in totum est oblita sui φ, supra in re et lati Moti M a
145쪽
summamque tenet singula porclens. Igitur quisquis vora requirit itii neutro os hahitu nam neque novit no penitus tamen omnia noseit a sed quam retinens meminit summam consulit alte visa retraetans ut servatis quoa oblitas maddore partes.
4. Tum illa: Votus inquit hae est o providentia is ustela M.quo Tullio eum divinationsem distribuit vehementer agitata tibiquo ipsi ros diu prorsus multumque quaesita sod haudquaquam ab ullo vostrum aetonus satis diligenter ac firmitor Oxpedita. Cuius asinis mus ost, quod humana ratioeinationis motus ad divinae praescientiaoia implicitatom non potos ammoveri quae si ullo modo cogitari quoat nihil prorsus olinqv tu ambigui. Quod ita demum patefacere i iii Oxpodire templatio si prius ea, quibus movoris expotidoro qua ro enim, cur illam solventium rationem minus meaeoni putes quae quia praeselen m iam non osso suturis robus ausam noeessitatis existimat nihil impsidiri pinosethntia arbitrii libortarem putat Num enim tu aliundo ar umonium futurorum neeessitatis trahis. nisi quod Oa qua praeseiuntur non venir non possuntq8 igitur praonotio nullam futuris Whus adieit noeessitatem, quod tu etiam paulo anto talobare quid ost quod voluntarii exitus rerum ad ortum eogantur ventum2 Etenim positionis gratia ut quid eonsequatur advertas, hiatuamus nullam osso prasseiotitiam. Num igitur quantum ad hoe attinet qua ex arbitrio oesunt ad neeessitatem
146쪽
9 cogantur Ninime. statuamus torum esse, sed nihil rebus necessitatis iniungore manebit, ut opinor eadem 10 voluntatis integra atque absoluta libortas. Sed praeseientia inquies, tametsi Iuturis venienti necessitas non est signum 11 tamen os nocessario ea esse ontura. Noe igitur Odo, otiam si praeeognitio non fuisset, neeessarios suturorum exitus esse eonstaret omno tonim signum tantum, quid Sit a ostendit, non vero effieit, quod designat Quaro demonstram ctum prius est nihil non ex noeessitate eontingere ut prae notionem signum esse huius noeessitatis appareat alioquin si hae nulla est ne illa quidom ius o signum porerit es8e, a qua non est. Iam vero probationo firma ratione sui nixam eonstat non X signis no tuo potiti Oxtrinseeus argumentis, sed se eonvenientibus noeessariisque ausis esse
as sed qui seri potost, ut via non provoniant, quae sui aesse providontur Quasi vero nos a quae providentia
sutura esse praenoseit non osso votitura credamus ne non
illud potius arbitromur lieet vovistit nihil tamen, ut Veni' a rent, sui natura nee Agitatis habuissἡ Quod in faeile serpendas te bit plura tonim dum sunt subieeta eulia intuemur, ut ea, quae in quadrigis modorandis atque fleeten dis laeer speetantur aurigao, at tuo ad hune modum cetera, a Num igitur quidquam illorum ita sori noeossitas ulla cum pellit - Minimo frustra otiim esso artis Osreetus si omni az eoacta moverontur Quae igitur eum fiunt, carent exsistendi nee ssit to cadom, prius quam stant sine eee. a sitate tutura sunt Quara sunt qua tam ventura, quorumas ritus ab omniis eossi into it absolutus Nam illud quidem nullum arbitror esse clieturum quod quaestititie sunt, priuβquam fierent eventura tio lueritit has i itur etiam prae 20 eo ita liberos hahent votitus. Num leui seientia pra' sentium rerum nihil his qua fiunt ita prasseientia futuro
147쪽
rum nihil his qua ventura sunt nee ssitatis importat Sed hoc inquis ipsum dubitatur an earum rerum quae noces flsarios oxitus non absent ulla possit esse praenotio Disso Mnare tonim videntur putasque si praevideantur consequia peossitatem si seossitas desit minimo pra seiri nihilque setontia eomprohondi posse nisi ortum. Quodsi quae in meerti sunt exitus ea quasi eri providon tur opinionis desso ealiginem non seientia votitatem aliter enim a sese res cibost arbitrari ab itito ritato elotitia erodis esse divorsum. Cuius erroris causa est quod omnia quae quis Nque novit ox ipsorum tantum vi uiuo natura eognosci aestimat qua seiuntur. Quod totum eontra est: omno enim. 25 quod cognoseitur, non seeundum sui vim sed seundum eo oseontium potius eomprohonditur saeuitatem. Iam, si ut 0eirori liquotit oxomplo. andem eorporis rotunditatem aliter visus alito laetus a noseit ille minus manens totum Simul laetis radiis intuoiur hie vero olia rons orbi nique eomunetus ire ipsum motus ambitum rotunditatem partibus comprehendit. Ipsum quoquo hominem aliter sensus nitior imaginatio, et aliter ratio alitor intollogontia ontuetur , Sensus enim ras ram in subioeta materia onstitutam imaginatio vero totam sino matoria iudieat guram Ratio pro hane quo Nque transcendit spodioniquo ipsani quae singularibus inest, universali consideratiotio porpondit Intellegontiae vero Meelsior oeulus exsistit super rossa namque universitati8amhitura ipsam illam simplieo tormam pura mentis acie sontuetur In quo illud maximo oti iderandum est: nam ai uperior omproh/tidotidi vis ampleetitur interiorem inle-
148쪽
si rior vero ad superiorem nullo modo consurgit. Neque sensus aliquid extra maioriam valo vel universales poetes imaginatio eontuotu vol ratio apit simplieem formam, intollegentia quasi desuper poetans conposta forma quae subsunt etiam euneta diiudieat soclis modo quo formam 33 ipsam quase nulli alii nota esse poterat comprohendit. Nam et rationis universum t imaginationis figuram o materiale sonsibile eo nosei nee ratiotio totis se imaginatione nee sensibus sp illo uno tetu montis formalitor ut ita diem, a cuneta prospieiens Ratio quoque eum quid universale Tespieit ne imagination no sonsibus utens imaginabilia ad votissensit ilia eomprohondit vade est onim quae eonceptio nis suas universat ita ostiit homo os animal bipes ra-a tionale. Quae eum univor alis notio sit tum imaginabilem Sensit ilomus esse rem nullus ignorat quod illa non ima omnatione si sensu sol in rationali eoneoptione considerat. a Imaginatio quoquo inmotsi et sotisibus visendi formam dique figuras sumpsit oxordium sonsu tamen absente semi-bilia quamve ollustrat non sotisibili. shd imaginaria rationea iudieandi. Videsn igitur ut in cognoscendo euneta sua Dotius laeultato quam seorum qua eo noseuntur, tanturΤa Neque id iniuria nam eum omno iudieium iudieantis Retuεe istat necesse est ut suam quisquampseram non ex aliena sed ex propria pol state perficiat.
qui sonsus et imaginoso eo orthus Oxtimis si erodant montibus imprimi, ut quondam esethri stilo
mos est aequore paginae quae nullas haheat notas, presSafragore litteras Pri d. ivltra his. d. o. h. . Hi 15sq. iti imagina
149쪽
sed mons si propriis vigens lavi nihil motibus explieat,
sed tantum patiens laesi nolis subdita corporum assasque in speeuli ieemrorum reddit imagines, ira, unde hae sie animis vigoteernon omnia notio 'Qua vis singula perspieit aut uua cognita dividit' Qua divisa oeolligit
alternumque legens itor nune summis eaput inserit, nune feodit in infima tum os roforens sibi veris salsa redarguit Ilao os offleiens magis
longe eausa potentior. quam qua materiae modo impressas patitur notas. Praeeodit ismon Oxeitans iamae vires nnimi movo vivo in corpore passio, eum vel lus oeulos erit vel vox aurihus instrepit. Tum mentis vigor excitus, m quas intus speetes tenet ad motus simile voeans notis applieat exteris introrsumquo Neonditis formis misest imagines. ω
150쪽
5. Quodsi in eorporibus sontiotidis quamvis atheiant
instrumenta sensuum forinsociis obieetae qualitates animique Montis vigorom passio corporis anteeedat quae in se ne tum mentis provoeet xei totquo intorim quiseseentos intritisseus formas si in sentiendis inquam corporibus auimus non passione insignitur sed ex sun vi subioetam eo pori iudieat passionem quanto magis ea quas eunetis corporum asseetionibus absoluta sunt in diseernondo non Obieeta extrinsepus sequuntur, sed aetum sua montis ex
pectiunt Nae ita tuo ration multiplieos eognitionos diversis a disserentibus ossore substantiis. Sonsus enim solua cunetis aliis cognitionibus destitutus immohilthus animantihus essit, quales sunt onelia maris quaoque alia sinis haerentia nutriuntur ima inatio oro mobilibus eluia quihus iam inesso laxiondi appotondive aliquis videtur as eius Ratio pro humani tantum genoris os stetit intellegentia sola divini quo si ut ea notitia ectoris praestet,
quae suapte natura non modo proprium, sed osterarum quo'quo notitiarum subieeta eognoseit.
Quid igitur si ratiostinati otii sensus imminatioque reir gentur nihil esse illud univorsalo dieotito . quod spse intueri ratio putet Quod nim sensibilo vo ima in il est id
universum esse non posso aut igitur rationis verum esse
iudicium ne quiequam ess sonsibile aut quoniam sibi notum sit plura formibus ot marinationi osso subioeta, imanem eone ptionem ess rationis quas quo gotisibile ita a singulare quasi quiddam universalo oonsidoret. Ad haec, si ratio eontra responsat si quido o quod sonsibile et quoa imaginahil sit in univorsitatis ration eonspiesre illavor ad universitatis cognitionem aspiraro non posse, qu0n iam eorum notio orporatos figuras non posso excedere, Pri KE quam Eei in liti otiatioti ire