Quaestionum Lucretianarum specimen [microform]

61쪽

indo Hil aliud eoMungi et ecficit, omnes'. i Ni, res ita convortant formas mutentque colores et 'napi sens et puncto tempore reddantv noscas referre, eadem primordia rerum

quibus et quali positura contineantur,

i, innos inter si dent motus aeripiantque lam qui extremos hos u. ab Interpolatore additos dieit pria secto negligenter et parum circumspecte rem gessit; sed ne ipse quidem his u. tantam, quantam tribus continuo sequentibus, utpote ineptis et In quibus explicandis interpretes frustra se to sissent, offendendi optam praeberi concessit. Iam prodeat haee, ut ita dicam, interpretum formido:

neue putes aetem penes resIdere potesse

eorpora prima, quod in summis fluitare videmus iN U rctus et ifilsedam naso subitoque perire. me Enti est orbigeri seriptura, quam omni sensu carentem diuit Lectionem, quam Pius in priscis exemplaribus a luum russe testatur et propterea Candidus recepit, quam praeter ali4aetrum Winet. Et Elinat tuentur se neu putes aetem P Tum risIdere potesse s auetoritate destitutam Foctu diest, uir, quin quam sibi eonstat Pil auctoritatem, ut suae suspicioni lutea iam Fremit, deserit hie eodem eo illo. Putat enim Parum aduectio Mepto Ioel sententiam sanam suam de uersibus auspi- elonem sanam Et inanem esse. - Neque uero equidem strum, Pil homini omni fide destituti, inuentum recipiam, quippe quo aliena prorsus res in nostram disputationem introducatur. Eo, ut Corpora prima aeterna ess h. I. demonstraret, Lucretius neque sis, qui anteeedunt, uersibus adduci Poterat, neque s qui sequunt. se adductum profitetur:

Utroque loe et qui ante tristinos a Foctigero infestos quos Euam Lamhlnus damnandos Enauit et qui post eos Iegitur, de ulla alia re in de primordiorum motu amur, neque ullo mo visputauonem intemptam esse Iiquet. Iam eum pri terea Pue uilectura init offendat, aecessit, quod oratio parum latina est. Finis enim pacto aeterna rea ident Pro aeterna aut dici Potest. - duo locos affert, quibus hane residendi v. sei Mnuam efficiat utrumque iniuria Niero, quo meteris sum solo Lucretius homu utitur, residere eadem qua 'm v

62쪽

temporis riguam partem para ulla animai.

dimur aeriptura haerendum est. Ueterea expileationes, quibus penes aeterna iam dicitur, quod in profundo inD mena aut in aeternitate, quibusque ad Iuliare, nasci, perire infinitivos primordia subleet Ioeo reseruntur, reliciendae. Int. Primordia neque nascuntur, neque Pereunt, neque de profundo immenso et de aetemitate hie cogitari potest In Pr lando immenso h. e. in spatio infinito, quippe quod superare nequeant, primordia semper remanent et quid illa aetemura esset, nemo adhue explicui Etiam ipsa voeabuli, quo tant Pere uexabantur, uia et ratio talibus interpretationibus nimia ohatat. - retius, ut diximus supra, ideo, ut mundum in mi fimordiorum motu consistentem demonstraret hane . elaufi ulu.ddidit atque hune rerum reatorem motum etiam exemplo ex litteria et uerbi petito ita probauit, quod uerba neque nam renis omnino neque mutarentur via elementia moti et mutatis. Imido vem mutando et dissoluendo nihil praeter primordia a temum exstat atque falluntur qui primordia in rebare aeterata residere h. e. qui res modo constituta aeterea esse et primo diorem motum in omne tempus finiri posse opinentur ,, Und

de Tod seMn.- o modo et sententiarum connexus est et uerba non torquentur. Neve putes aeterea Penes residere q. obseurius quodam modo dicta sunt ueram et illo terti libri Ioeo, quem supra exhthuimus, ad ueram egregie adducimur et Luer u de rebus gravissimi et meonditissimi disputana obseurit tem haud admodum euitabat. Expeditior est altera sentent Fres summa eorporum mobilitas inqua, ne in mune tempus invadem risu remaneant, siue ne easdem res in aetereum MDatituant, defenduntur atque areentur, uel eo laevientis Immare res, quod in summis rebus h. e. in morte et ortu summae ul- ceteram ius et, qui eum secuti simi omnes, omnisu. IMIM IOI eodem, quo relicui, peruerso modo explicarent, Lucrinum sibi ipsi repugnantem vis erant. .. . I

63쪽

aessitudines milen - quod tu a ueri sed mi Meh; poteram etiam ueriere se inrend wla doct.' ua enim neque semens et propter Ioel sententiam et aeeundum Lueret morem uertendum

hi ad analogiam sumis dies mora et ortus sunt quas quo--d priores explicauerint, neselo; nullus eri eorum quid de hae re sentiret, effatus est. Creeehlus in paraphras repetiitra ammta in rebus. Foctu de Terendi supernet eootauit, euius Me nvitus est Ioetui. Nase et perire absolute dicta sunt, uvit PI aut Baeo. I, 2, 50 hie uereri perdidit inrevi L I, Istrata tuom eonferto amare semper, si sapis. Luer. IIII, 767: praeterea meminisse lacet Ianmetque sopore. - sed ut exem-Ha defietant nostro Ioeo in uiuos absolute positos esse etiam Mne exemplis apparet primordis certe nullo pacto a lecti, nere fano possunt; et fluitare infinitivus ad relicuorum a D studinem intelligendus est. - aeo de Ioc sententia tam ad Forbigerem redeamus, cuius Prorsus obliti eramus. Inerepat Forb., quod loeus ex Isis Ioel eo utus sit. Uerum ad uni Iovi similitudinem conformatus est, euius utpote simillimi Lucretius in nostro Ioeo Iaborans necessario recordabatur: 0, 803 sq. et eum Π, 9 sq.

At manifesta palam res indicat, inquis, in auras aeris terra res omnis crescere alique m.

est nisi unius et eadem deseriptio, de qua in prima Paragraphi parte diximus. - mel porro orbig. transitum, ad nouam disputationem de innumeris mundis Institutam paratum, adiectis illis, de quibus adhue diximus, uersibus turbari Uerum nullus transitus est neque remoti neque gematis uersibus uti Mihi, etiam hi satis abrepte Lueretias ad res nouas transit solenni semesar Nune animum nobi adhibe sq. - Egregie hoc Ioeo ea quae supra iam signissemimus, confirmanime poetam det sum quodammodo fatigatumque, quin ipsis in seopulis, qui unlevique librum omponent summa negotia lacessere olerent, iueones lone et Ingressu disputationis, naufragium faceret, omnino evitare non Potuisse.

Teritu liber, fere omnium politissimus. de animi moriam iste eo Osuus, quam rem Lucretius summo amore summo- 4.

64쪽

studio itinet in fere nullam nobis idisDimissi fioopiam mainet. In vitio tantum pavime eiusmodi, quibilis Forb. . di di Potii rix, repetulanea reperiuntur uelut u. 3 et 32: i a NI quoniam doeul eundiarum exordia rerum b qualia sint et quam uariis distantia lamis sq. u he qui ad eorum similitudinem compositi sunt, quibus se de hae redieturum esse P fessus erat: L II, 33 sti u Nun age iam deineeps, functam exordia re abi si in , qualia sint et quam longe distantia lormis sq. U. 59 sq. Iabores quos L. II a sapiente alienos esse dixerat, ob

mortis timorem monuit Disputatiora tur utroque laeu

T sed nil dulcius est, bene quam munita tenere

edita doctrinae sapientum templa serena de ιpicei e uni queas alios, passimque videre

errare ii Ru uiam clan is quaerere uitae, u iit inars ingenio, eontendere nobilitate, noctis atque dies uiti Praestante labore

ad summas emergere Pes rerumque potiri

III, 5s: Denique auarities et honorum saeea cupita, . is et quae miseros homines cogunt transcendere finis iuris, et interdum, socios scelerum atque manistros, noctis atque dies niti praestante Iabore, ' ad summas emergere opes hae volnera vitae - non minunam partem mortis sormidine alunturii a Mesto Mestiua eat, quod de hac formidine. Hostus expone iisdem uenibus, ' Diuuarinanem vanamque eam L. II demonstrauerat, uerum usus est III, 87 is it Nam Muti paeri trepidani atque onmia caecis ui i. in tenetiris metuunt: Ela nos in lue timemus,

interdum nihil mae sunt metuenda magis, quam

quae pueri in tenebris au tant, anguntque natura iuno igitur terrorem animi tenebrisque noeemn i non vadi solis nemoraneida tes diei

qui Frursus isdem et , 5 sq. et III, 8 sq. lagantur. . , ik , - ' merum praeter exordium, in au Lucretius omnino laborare solet, tale quae non reperituri u Iamram Paulo rea est L. I. - Exordiunt ut uidlima, ex L. I repetitum est. Formula, qua ad nouam inputationem trandistine, eodem modo ad L. III exemilis omposita esti, qua L. III ad L. I similitudi ni et L. III, 3L q.:

65쪽

qualia sint et quam uariis distantia formis sponte sua. litent, aetera Percita motu, quoue modo possint res ex his quaeque creari:

hasce secundum res animi natura videtur atque animae claranda meis iam uersibus esse nn 26 sed quoniam docui cunctarum exordia rerum' qualia sint et quam uariis distantia sormis sponte sua uolitent, aetera percita motu, quoue modo possint res ex his quaequo creari; ' atque animi quoniam docui natura quid esset, et quibus e vim clun corpore compta vigeret, ., quoue modo distraeta rediret in ordia prim nunc agere incipiam tibi, quod uehementer ad has ...... attinet, esse ea, quae rerum simulacra uoc mu sq.

quae eum ob epetitionem, tum ob inueniretum transitum v. 33 factum, quam molesta sint uel unusquisque intellio At e non mirum est in loco, quo, ut difficultati ad tempus me- 'eretur, Lucretius illud ordia prima posuit, solusionem tam singularem, cuius causa uirum summum elegantissimoque iudicio instructum do omni Lucreti poetica ui desperantem audivi. SL milia uerbi sor a L. yI, 962 exstat faeit axe pro arefacit . Amsuarum uestigia etiam alia sunt, ad quae fortasse mira illa in is reserenda est, quam suPra iam laudauimus: .,

quae ingurae qu's membrana uel in ex muniuitanda at albi, nisi qui materiae mole omnino obrutus et Obtusus quodammodo Iaborabat. facilem medeIam adhibere Pollerate cortex nominitandae. - Atque ita sine dubio loeus explicandus est, quem omnes adhuc editio a contra optimos codices exarauere: ' Praesertim mom sint in summis orpora rebus ' malis minuta iaci quae possint ordine eodem,

quo fuerint et cum tox ma seruaro figuram.

Certe hae est antiquissima Lugd. 2 tmemm. de quo et Vat. solis Lambin certum quid affert scriptura. Postea casu excidit um, uelut in Lugd. I, Vat. t et forma s. - unde librarii Itali, aereum non ita urantes effecerunt et formae, quod etiam iuta Brix et Ver exstat qua lectione utens aves suam effin- aut , mna amare figuram multo etiam invenustioreN Ante Eusex. mindi victa mi solitam Eus ueterem qu fuerint, ueterem solitam et formae sera

66쪽

Fois illam transitus fori lanx propterea subditiciam dicit, quod in libria loe apto semota sit. Legitur enim v. 25--2sis tu. 5I. Uermn haee vita causa est; neque tota semota est, neque repetitiones et transpositiones in hoc exordio rarae sunt M. Hebes transpositionum recensum. - .. . L. II Meretius atomorum celeritatem describens uersus P

debent nimirum praecellere mobiliuite

et multo eiu uerri quam lumina solis, i h. multiplexque loci spatium transcurrere eodem tu, tempore, quo solis Remo an si ura coelum ' iis 1 1

quorum duos extremos de mira membranarum eeleritate agens iterum ponti IIR 207. 208. Iam aequitur insignis disputau. raro laterrupta. Locus, quo primo offendi possimus, iusto leuior est. Ad semina eorumque texturas reuocatus L. duos uu posuit, quos L. II, 25 de geminibus opiose disputans iam adhibuerat et IIII, MI Semina quom porro distent, differre necessu stranterualla viasque sq. Neque molestius est, quod a u. 34 inde de mortuorum sim Iaeris agens eundem uersum ponit, quo L. I mortuos, quos Insomno emere nobi videmur, designauerat quorum morte oblis tellus Ompleetitur ossa. Id displicet, quod idem exemplum, quos suauiu quam copiosius rem tractaturum esse L. IIII, ISI sq. significauerat eodem libro . 910 sq. lterum profert:

ti P. Nun quibus ille modis somnus per membra quietem i inriget atque animi suras e pestore solo . suadicis potius quam multis uersibus edam: paruos ut est Ioni melior canor, ille gruum quam clamor in aetherils dispersus nubibus austri UI 179 Nun ago quam teleri metu si 'da ad Mantini, uidicis Potius Sq. . .

Repetitiones, quas L. IIII pauca et praeter exordium omnis satis exiguas esse uidimus, in L. V multo plures et plurium uersum reperiuntur' Initio arminis ipso satis puro, Primus, quo ossem

Iam, ne tectoris pauentia iusto nimis exerceatur, repetitiones ita, ut in fine aut in exordio disputationis pleraeque omnes positae 'que actitrio dispersae appareant, recensebo tantum, non exponam. Umm, qui exstat, locum dissiciliorem copiosius tractabo. Relicuos .mnis cum sequentibus ante dentibus arcto k oohaerere primo 'obtutu --

67쪽

disue loeus post viam emeritur Mereti in eotam opinionem,

qui terram, me eoesum, sidera, cet diuino sensu praedita et

uitaliter animata esse dicunt, oppugnans iisdem quattuordecim uersibus otitur, qui L. III, 78 sq. ut extra orpus animam durare genique negaretur, apte positi, hic, quantumuis ad plenam eteopiosam disputandi rauonem utique necessarii sint, aegre quo

Quippe etenim non est, tum quouis OIPore ut esse ' posse animi natura utetur consiliumque sicut in aethere non actor sq.

Non multo post is I96 quinque uersus, quos L lI, I77 sq. iam

Ius, iterum ponuntur: ouodsi iam rerum ignorem primordia quae sint hoo tamen ex ipsis caeli rationibus ausim eonfimare aliisque ex rebus reddere multis, nequaquam nobis diuinitus esse paratam

naturam rerum D tanta stat praedita culpa

quos u. L. II comprobatione non addita posito Lucretius h. ., quiPPe aduersariorum, quorum sententiam supra significaui, doctrinam peculiariter examinans, copiosius explicauit Forbigerus,' quo ostenderetur, nihil inuenit, L. II omnem disputationem, cuius quasi Iausula nostri uu sint. absonam et suppo siticiam dieit. At, quas attulit, ausas omnis nihil esse advig. et Hebel. quamuis ad orbigerum non respicerent, de uersibus L. II disputantes, Iuculenter esseeerunt. - . 2II de agricultura exponens uersus Tepetiit, suos de eadem re iam I, 21 sq. po-

inerat si non fecunda uortentes uomere glebas terraique solum subigentes cimus in ortus

Molestissimum uero in hoo carmium este quod uiginti tres uersus, quibus mentia mortiaitatem L. III, 80 sq. comprobaue- ate ad negandam mundi immortalitatem L. V. 352 sq. iterum are suntur H Forb. L. III uersus et propter mutationes damnat, quas infra examinabimus et propterea, quod uu. 820-829 in edd. Bod Ulnd. Bruti omnibus, d. Brix Et Ver omittuntur in Sisin ninibus libris et aeriptis et impressis. ante Aldin I deest.. Sed hae futilia sunt essem potius, Forbigeres uersum SM:

haud igitur menti praeclusa si ianua leti,

quem Mancius paulo mutatum E L. V in III insolenter inis duxit, in editione primus deleuisse Lucretius hanc disputatio- via Particulam retractans clausulam, qua disputatio luculentior et

68쪽

ad Perminendum inmeinriseret, istisne adiecit.-- ius a popterea, quod inum an de se putabati, aut, quia aequialtat studio nimia vexa turinummum adiecit v ah, eo in an Minu in editionibus legitur. - AElgeri sagaestas Dixit Nidem Horatius m admirari prope res est una, Numiel, sin mi ' 'priue sinuque qua possit lacere et aeruare beatim. ueram equidem utram, qui interpolatione editoris Minois α Laeta interpolationem saee. p. U. II arges dicit, ' quin admirer facere non Possum Neque Minus inania est alia suspieionlaeausa. Loeus ad eos pertinet 'ristibus alteram codieum genus, Iaeanis sat multis insimitum, latiuuitatur.' Omnes, quos supra attuli, libri hae in re unius instar sunt. Ita eo, quam aggressi sumus, disputationis pars repetitionibus reserta est; lavio Post alia inuenitur 'in 389. 90 iam eodem L. 267 68 legebantur et a u. 420 inde laeus sequitur tribus e aliis eoinatus Consilium

sed quibus ille modis eoatinus is fisa Imviri terram et coelum pontique profunda, h. is i solis, una cursus ex ordine ponam. qui sequuntur, uersus 420-432 plerique omnes supra iam di uersia Ioeia legebantur uu. 42 424 inde petit aviis, ubi moretius ipsam sibi modum parare Posse remm summam negaue mi I, 10 20 sq. Etiam a. 42s inde petitus est. Uu. 424 27 iam eodem u. IS9 sq. Iegebantur, ubi contra esis Poeta disputabat, qui mundum diuino eonsilio effectum dicunt, . 430 2 L. II I062 sq. , ubi de motu primordiorem rerum creatoredieti erant, arcessiti sunt. Tristi igitur industria loeus ex iis Ioel eompositus est, quorem poeta in ipsa hae re traeim aut poterat reminise aut dehehat innua Paulo molestae, uerem omnes in diligenti eorum Ioeorem quibus res tractanda .Poeta iam attagerat, examine nitentes relicuae huius libri repetitio

UI d87 139I 8, 95 - II, 30 -- 31. ': ἁ uvi moti Iam ad libram VI aeeedamus, cuius ipso exordio propinea quod nimia ad III et V Libri exordiorum imilitudin- eo o-ltum sit, .unonestilliossendimur. Μoleatissimum est, quod i illa uersuum series, qu- LAIII, 7 sq. e . II repetitam uidimus, sexinua Iesitur. u. 3 sq. . Nam misit pueri trepidan t ancilio

69쪽

possunt a fieri diuino numine rentur. A

m. mi eonthnuo sequuntur, nouem, ad eandem rem Pe

Z-iter Theti, p. 644 L Repetitione In hae disputationis parte

paucas dixi attamen non omnes absunt. Prima est unius uer-- VI, IM, ob de ignibus idem dicit, quod V MI de uentis Mut quaerentesque viam Hrcumuorsantur sq. u. 228 fulminis dismptionem I, 490. 17positam, uerum arcessit transit enliandine mel per saepta sq. tuu 25 -54, quos de fulminis ulitatiorem appunit apponit, e T. I1IU ITI-74 , ubi, ut simul inmim ecleritas depingatur, tempestas subito laeta explicatur, Mini simi. Uu.IM M, quos M S eosdem Iegimus, in inorem derita Deum transduet indeantur.' Uersuum M

39, quot de aro testiuis corpore Ssputa a Posuit, quattuor postremos m. L. V, 270 73, ubi de mari non augestente expo- neruit, iam adhibuerat. Eodem prioris Ioci respeetu repetitio nititur u 65 -52 qu uu etiam L. II, 725. 26 Ieguntur. -- Nais anims habitus, qui iam antea conspicuus fuit, rerum 'ordine histo nimis suetuante, ad finem libri etiam magis apparet Denismet dissementem se mirum in modum laborare ipse profes-

70쪽

quo magis attentas uris animiunque epos . l. agi,

quod eum lis in a u. 924 lnde tredecim ueraua equentia omnia e L. Ill amessitos esse non miraberia. Ipsa repetitionis eausa, modo uersus lusis examines, au patet atque interpolationis auspicio te ut alibi navis est.. - - οῦ - . - ne quid dissimulem, quamuis ita se habeat, Forbigeri , tersibus, L. VI vetitia, L. IIII haud sine causa offensus authi enim, qualia tam Lucreti uerba exhibentur, ad rerum in nexum non ita quadrare uideantur. Lucretius, qua tandem tione disputationem de simulaeria institueret, magna dimovitate affectus, Posteaquam lmulacra esse Iustino demonstrauit de is onum mobilitate eeleritateque prae ceteris agendum censuerat. Iam primo disputationis perieulo supra laeto v. 144 se de in num elaritate expositurum esse . III iterum uerbisque multo

grauioribus Profitetur: λ GP imo age, quam celeri motu simulacra ferantur et quae mobilitas illis, tranantibus ains, Ut . reddita sit, longo spatio ut breuis hora teretur in quem quaeque locum diuerso numine tendi i suauidicis potius quam multis uersibus edam.

quod aliis exemplis iam omprobatum uersibus 2I0- 23 uel maxime nobis persuaderi existimauit Uerborum contextum' heseidianum uel potius Candidianum quem Eiehataeduua int grum recepit etiam Lambinus maximam partem omprobauit. Forbi rus, aheneidianum ingeni acumen suspiciens quodammodo, eum hi ut alibi omnem librorum auctoritatem, quantum seri posset, excussam perhiberet, suae de Iseo suspicionis sumdamentum hune Candidi textum esse uoluit Uersibus 219-2M propterea offensus, quod orpora eum imaginibus oniungerentur,

quae non de Eummo rerum, uerum ex alto missa ueretius et

u S et intra ab imaginibus expresse distinxissct Wisincidio

sane rudentius egit, omnem rerum scopum non attigit. Locus eum omnino accuratius examinandus esset, prae eteris editstres defecissentne a codicum auctoritate ognoscere debebat. U. 2Isohortu Candidi commentum uel propterea displiceris, quod od res, odicum lectio, etiam repetito laeo ab omnibus libris metur, sententiam efficit prorsus alienam. Imaginest ius eo ora, quae uulo feriant, non ab erus rebus sed ab omnibus mitium