장음표시 사용
51쪽
fontem Aviij superantes inscijs aduersarijs,cetum viginti Cuyrazae,cum octodecim iumentis clitella-rijs puluere nitroso onustis,in oppidum obsessum se penetrarunt. Non difficile id erat, tum propter obsidentium paucitatem tum quia flumen per medium oppidum fluens,ne corona cingeretur impediebat ideo nostri nequibant aditus in urbem om nes intercludere, praesertim noctu, quando diuidi, vel extenuari castra minime expediebat. Regis
Catholici miles interea vallum ad fossae marginem produxerat,& II. Kal. Augusti su mm a fatigatione& discrimine murales machinas contra arcem collocarat. Hostes summa vi & industria repellendis nostris insistebat, ultra quadringentos iam Hispanos sauciarant, nonnullos occiderant, Burgundiones & Valones non pauciores interemerant, in his Gabrielem Solomaiorem Centurionem. Ipsis Κa- - ιδε lendis Vigintiquatuor tormenta,duobus locis, to- Soloma- nare c perunt, Verberatae munitiones,& singulari γορ. industria Centurionis Lamberti,qui tormentis pro CVimn Motta praeerat omnia praesidiarijs infesta reddita; adeo ut nullus eorum se ostendere auderet id prae cipue , formidine unius machinae quae ex altiore quoda propugnaculo,quod nostri vi expugnarunt certis ictibus multos,& in his uno ad nor em grauis armaturae milites, discerpserat. Cortina sic vocant
propugnaculi calce &saxo solidissimi;a diluculo ad horam vespertina sextam diverberata fatiscebat,& ad ruinam inspiciedam missi veterani quatuor, duo Hispani,&Valones duo,qui si tum & periculuoculis
52쪽
oculis praeciperent: suncti officio diligcntissime,
uno amisso, tuo saucij, quartus integer redierunt, nuntiaruntque quae luit rarant , quae ipsa captiui pollea confirmarunt. HOiles a propugnaculo ad interiorcm usque caueam laqueatam, totum concauitatis illius spatium intercid ille, ut cuniculis ducendis incommodarent: in hiatus ex itu, ex sportis terra repletisse milunae forma brachium duxisse,&alia ex parte vallum , in quo statio trecentorum erat, quos locus capiebat militum : ut autem in se- milunam ex cauea te recipere, & inde rursus crumpere possen ad utruque scisi irae latus duas tabulas localte, quae singulis tantum militibus transitinia prabebant. in eo quod reliquum 'a muri latitudine usque ad fossa,id a dextra corbibus ingentibus ob septum usque ad semit unam porrigi igitur ad dexteram miles irrupere non poterat, nisi per tabulas,nianifesto periculo in hiatum profundum caucae Jaqucatae decidedi ncc securior ad laeuam accessus, ubi altera tabula pro ponte:nam ibi, qua latus laeuualiud propugnaculu aspiciebat , altiorem quadam planiticin manu munierat insigni Id lata mole,cui defendedae maior & melior praesidij pars destinata, ibidem ad initium aditus decrescentiscoserta sub signis 1labat:aditus nostrorum ut summum quin- qtaagitata capiebat hostes in planitie illa mille quin .s CD ci oumerabantur. His ab exploratoribus acce Ptis, i Psos quid sentirciat Comes rogauit: responde-rram L LCntandam irruptionem, Vt arx non capiatur,
ProPUGnaculum capi posse. Sic forc ut editio te po-
53쪽
fiea loco metarentur, & propugnaculo occupato, arcis potiundae spes certior affulgeret. Post in consilio sententijs variatum. Comes se exploratoribus assentiri professus: nonnulli temerarium,alij necessarium iudicabat.Supererat diei non mulium,d nisi eodem die exequcrentur, tota illius diei diverberatio irrita futura. Statim Comes Alphoso Medoetio, qui ad valli extremti,qua aditus aperiendus constiterat cum peditatu, imperat irrumpere. paratis omnibus miles ardebat prcliandi cupiditate: celerrime
vallum suu legionarij dolabris & legionibus disiecerunt,& in lioste magno impetu se intulerunt:hoc assultu soli Hispani fuerunt:momentb trecenti iam pedites editiora occuparui; quotquot ex hostibus nacti,vel c6sciderui, vel in caue prς cipitiu egerutrubi pars casu necati, pars cruribus fracti miserandi potius quam formidandi iacebant simili strennuia late tabularii illos angustos ponticulos evadunt,&Francis perculsis recedentibusque, quod aperto latere nostroru bombardis peterentur,se miluna potiuntur Nondu arce,quia,propter aditus angustias, magna manus hostium retro corbiti illoru seriem latitans Hispanos gladibus seriebat. Idcirco visum commodius,si mutata velificatione in laeuum latus
insultum transferrent. Eo conuersis, Vtrinque audiri tormentorum boatus,perstrepere cuncta mosquettis,&bombardis,ensis ensi,pes pedi,hasta hostae conferri summa vi per horas duas dimicatum. Oppugnatorum multi vulnerati,multi caesi; ut ne .cesse fuerit bis terve supplemento alios submittere,
54쪽
cu glandibus A puluere tormentario. Vbi ad duas
semihora accessit ;Fracis animi paululum declinarunt.Tum voces auditae, prima Fugiunt, Fugiunt: secunda; Intro intro : & creuit audacia Catholicorum. Hostes locum deseruere , Regij tanto su- rore eos insecuti, ut breui tempore iam cerneretur castrum interemptis constratum , victoribus
plenum. Nec spatium victis dedere per portas arcis in oppidum se recipiendi : fugientium multitudo silc portam complerat, ut se inuicem conculcarent,& qui gladio hostili superstites erant, ab
amicis &sochs compressione exanimarentur: portis obturatis alij se per moenia praecipitabant. Hispani ut portas vacuarent,vivos crudcliter trucidare, &cum cadaueribus semimortuos eijcere; deinde furentium leonum instar in urbem irrumpere. Franci qui se in urbem ante receperant, non resistere,sed latibula quaerere. Victores omnia rimari nullam latebram vel angulum praeterire, inuentos omnes occidere. ComeS edixerat ut nulli armato in
plateis, vel prophanis domibus parceretur; loca saera nemo violaret, pudori sceminarum nequis illuderet, tectis ignem ne inijcerent, quiduis horum, capitalem noxam fore. Profuit ad militis alias hiacentiosi,&tum victoris libidinem reprimendam. Nulli virgini,sceminaeve stuprum oblatum: tatum valuit, quae in omnem parte vim habet maximam, ducis diligens seueritas sciebat miles nulli impune fore quod delinqueret.Haec persuasito causa fuit, ut cum exacta obedietia vigeret iupplicia nulla lume-F 1 rentur.
55쪽
rentur.Patres etia Societatis Iesu, qui in Catholico excrcitu animabus m ilitii curandis praeerant quotquot poterant obuios in templa cogebant,& eoru illic sanorum, sauciorumque confessiones excipiebant;& inde milites minis ac precibus,auctoritateque abigebant: sic multis bene moriendi, pluribus vitae in pra ens seruandae,& in posterum melius instituendae occasio praebita. Incedium acalii natum oppidi magnam partem absumpsit,sacram aedem vel locum pium nullum corripuit.Tria millia Francorum in arce oppidoque caesa, tot vulnerati, ut in uno Nos conato monalium, plures quam centum decubuerint in his Gubernator & nobiles multi,ta grauiter saucij, ut plerique paucos intra dies morerentur. Victorum occisi quadi aginta, vix ducenti vulnerati. Te Deum laudamus decantato, iussit Comes Vrbe arcemque expurgari cadaueribus de ceteris sordibus , quae tetro odore possent aerem inficere. Id alacriter & propere fossores, lixae& tam iaci , qui castra scquebantur iumentis& carrucis praebitis,perfecerunt:post militi diuersoria metata, irrita ratio captiuolis, de bellici apparatus virobique inue i. Occitus Comes Dinanius, & primariae nobilitatis sexdecim in pugna, inter quos sex equitum praefecti cum suis Vicatijs de Vexillarijs,ilcm triginta quinque peditu Capitanei cum fuissigniferis, ex legionibus Amoralij Egmodani, Ru-
ὰι. ca . ex tot enim legionib' singula signa militu de ex singulis equitu turmis quindecimviros selegerant.
56쪽
Haraucourrius Gubernator cum aliquot alijs in castrum Aniuei piense missus custodiae causa. Ap paratus bellicus copiosius fuit accepta muralia tormenta octo; campestria falconetos appellant) lex& viginti; mosquetti aenei valde idonei repellendo assultui centum & octo; pulueris probi, scrii fusi, plumbi,tigonum , sitularum,sulphuris, nitri, salis,
farinae,hordei, tritici,auen. e, salitorum copia permagna adeo ut ad loci tutelam nihil Comiti visum lacrit adijcere.Qui norunt quam exiguis copijsi pecunijs vix ullis,periculis & impedimentis plurimis maximisq; adeo paucis diebus,praeter spem,tam ardua tam feliciter peracta; Dei digitum coguntur agnoscere. Ille Comitis conatus benevole iuuit nec Comes quidquam fidei, prudentiae,diligentiar, roboris aut constantiae praetermisit. Certus iustae causae Deum adfuturum. Audacter dico, nec sine Dei auxilio haec Comitem per sic cre potuisse; nec Deum tam propitium Comiti futurum, nisi se ta lem Comes praestitisset, quales in omni memoria paucos, hoc sicculo vix ullos inuenias. Livoris est, dum rem laudas,ei qui gesserit detrahere; & quorsi virtuti Deus singulariter adsuit, Vt eam extenues, totum miraculo scribere. Dauidis, Asae, & Machabaeorum victoriae, non ideo non corum sunt, quod eas a Deo Sabaoth promeruerint. Dei istrumenta fuere; sed quia Deus ipsis ad adeo praeclara voluit, quam alijs, potius uti, viget vigebitque laus eorum sempiterna. Dorianum redeo : cadaueribus purgata urbe , fossae ruderibus vacuatae; dirutum
57쪽
exterius illud propugnaculum, quod nostris victoriae initium, unde arci periculum imminc bat, S defendi nisi magna manu , de multo sanguine
non poterat:ruinae omnes instauratae: ut haec celerius conficerent, Artesij fossores praebuerunt, Valonum, de Germanorum multi praemio inductrvi operam nauarent. Praefectus arci oppidoque H πη Ferdinandus Tellus Portocarrerius , Centuriora ἡ ἡ Legionis Mendoetiae , cuius fortitudo de mili-k.. raris peritia hac obsidione enituerat , Se stra-ragemate postmodum capto Ambiano illustrior extitit. Arx Hispanis credita , urbs variarum gentium militibus . Mox in Cameracensem agrum Comes redijt, quod reliquum fuerat depopulaturus. Flagrabat Cameraci obtinendi desiderio, unde tot tantaque damna Belgio inferri solita: sed militum paucitas, de qua multos necessario detractos in praesidia distribuerat, oc alia multa eum morabantur. Contra stimulabant alia complura , de spem fausti successus magnanimitati Acicbant partae victoriae, fracti hostium ani- . mi, praeclusae viae clandestinis auxilijs. quacumquePιrane. veniret hostis latere non posse; si Peronensi via, Cori. Cleryum teneri, & inde certiorem se reddendum, 'g'msFani Quinti ni itinere adueniret a Castelleiano,&chbet, alterius arcis Vicitas praesidio detegendum : tertiam semitam aduersarijs non patere. Franciae Regem Iis,h δ 'nxem in Burgundia bellum contra Ioannem; .lasib. Vcl4squium Castellae Comestabilem gerere cum robore militiae ; quae in Picardia copiae versam bantur
58쪽
47bantur exigua esse, &c sis iam sex vel millibutmeliorum , vix metuendas. Tormenta , commeatum, & reliquum apparatum, paruo nego
tio , periculo nullo , haud magna impenia eo aduehi ex urbium limitanearum praesidiis quam vellet, militum manum euocari tuto poste: denique commodam anni tempestatem castris figendis , & equitum pabulationi fauere . Itaqueno obscure Comes prς seserebat,quid meditaretur. Hannones& Artesij, ut viderunt votis suis Comitis voluntatem non refragari, magna multaque se ad eam expeditionem emolumenta spondebant allaturos. Conuocato belli consilio multis nimis ardua cogitatio, & temeritati vicina videbatur donec Comes,graui & concinna oratione, momenta rationum quibus mouebatur,& narrauimus, com memorasset:tunc metus rationi cessit,& Vnus eorum qui aderant ; Ego vero linquito excellentiae tuς verbis Artesiorum & Hannonum polliceor, peditum quatuor millia, fossorum quot necessisse , panis &cereuisiae commeatum exercitui quoad obsidio durabit : quod polliceor , intra paucos dies exhibebo . Statuit Comes obsidionem aggredi confestim , nec sinere temporis quicquam diffluere , quamuis nonnulli hortarentur expectaret, donec soch promissa pristitissent: hcc fiducia diligentiam eorum adauxit ; sub signis habebat dumtaxat quatuor peditum milli a , & vix mille ducentos equites : sed maturauit undique milites aduocars ; pecuniet summa laborabat
59쪽
ηῖ. inopia, nec qui Bruxclud inai ierant, Cati bcnigne Comiti iubi lanistrabant, alijs potius numerantes Jauic malo, ut quoad posiet occurrcret,alivde collegit, vinde subsidia quadoq;, quia stipedia nequibat, militi cgeno exhiberet Sic enim rebatur posse,cum militi annonae & pecuniolae quid esset , lcditiones caueri,&disciplinam seruati : consilio bono selix euentus rcipondit: Nam militaris rapacitas &licetia coercita , duobus abigeis patibulo affixis , &equio domino restitutis. Cum propius ad vibi, ocrciduum latus applicuisset, xv. Augusti die castra posuit duobus in pagis prope Schaldam sum cn:& ut auxilijs hostium, nequa furtim irreperer, prς- cluderet aditu na,& obsessis spem solue dae obsidionis tolleret, minoribusque copijs amplissimamur bem facilius cingerct,castr. i set is, & paruis munitiunculis coniungit,& has milite & machinis com munit: duae ceteris ampliores arcis speciem prae
bebam. Vni quae propior Franciae,n ille ducenti pedites, & quadringenti equites attributi; alteri quae vicinior vibi duo peditum millia, equites bis centum impositi: aedificandi, muniendi, defendendi P ό im ius Princeps curam susceptam, eg egie per- . . iunctus, toto hoc bello multa se , maioribusque
sui, digna gel it. Dum his attenditur, Neuersij Ducis filius,cum sexaginta grauis armature equitibus, ad latus propugnaculi, quod diximus. in urbem sepe iactrauit, nonnullis amissis aut vulneratis, &supellcctile perdita, quam equites licet serio aduolantes diripuerul. Iam Comiti aduenerunt euocati Laboriota
60쪽
49 Laboriola ex Leucis cum peditibus circiter octin. Corones genti=; aliunde ceteri, &nouo exemplo prius Itali ιμ ρει
equites,in his seditiosi quingenti &Capella ducen' his nisti alij. Spectaculum insolitum , feroces & iugi cx-nies.cussores, nodum pacatis animis,nec acceptis ilipe- La CD- dijs,comitis prudentia & faelicitate allectos, Regi prist. militate, cuius imperium aspernabantur. Lustrato exercitu, censita nouem amplius peditum millia, equites bis mille quingenti, muralia campestriaq; tormenta sexaginta duo, pulueris S materi 'ceterquis magna, commeatus abunde . Muniendorum castrorum negotium Augustino Mexiae demanda- Ton-tum: fossores Hannones & Artesiij ex pacto submiserui. Eis Comes Germanorum dc Valonum plurimos , donatiui liberalitate aggregauit. Ranciae bellum meditante, contra Hollandos Christi-
tuendi Belgij vices,Mondragonio ut narratu) μμ/a Comite fuerant delegatae. Vsi commoditate ab ρ ρ sentiae Comitis Batavi Grollam obsederant Frissiarm
oppidum : quod dum arcte premerent , de tor- aes s. mentis magna ex parte iam solo aequassent, prae- μοι. sidio fortiter repugnante , ac frequentibus erruptionibus eos saligante e periculum tamen erat ne tandem Grolla caperetur. Significarat id Comiti Mondragonius,&an, Rheno transmisso, cum hoste pretesiaretur,exquisierat. Comes respondera L; sequidem,si illic foret,flumen traieini rum,nec dubi tare quin Mondragonius id esset facturus, nec rein
ponium expectaturus: ideo se nihil aliud sci ibere, quam cosidere foeticitati, fortitudini,&prudentiae . - G illius