Pauli Aeginetae medici Opera, a Ioanne Guinterio Andernaco medico exercitatissimo summique iudicij conuersa, & illustrata commentarijs. Adiectae sunt Annotationes Iacobi Goupyli medici Parisiensis, in aliquot singulorum librorum capita

발행: 1567년

분량: 941페이지

출처: archive.org

분류: 약학

561쪽

N Vinaria inde nomen sortita est, P succus ipsius copiosas la chrymas eliciat, etenim oculorum facit claritatem: acris amarain est,unde urinas biliosas liberaliter prouocat,iocinoris obstructioni languorique medetur, stomachum confirmat &aluum emollit.

Opparis. . . Apparis radix extergit,probe purgat, incidit, discutitq; tu

amaritudine,tum acrimonia: at acerbitate cotrahit, siriniit S densat,quapropter lienes induratos &pota& extrinse- . cus imposita, iuuat, menseis promouet,pituitam per os edu- . cit, maligna ulcera finalidentium dolores sopit, tumores discutit,& uitiligines, quas alphos dicunt, aurium uermes enecatriolia Utem & fructus similem quidem,sed imbecilliorem uim' possident. Cardamomum, nurtium. Asturti j semen sinapis modo urit, unde etiam inductum

'ruborem in cute excitat : caeterum crassos humores , cumh aliis potum incidit,herba uero arida uiribus respondet, humida moderatior,ideoq; crudam ipsun assumunt, Cardamomum. Ardamomum acre quidem & ipsem est, uerum l nasturtio inualidius: copos est etiam nonnullius amaritudinis, qua tineas alui interimit,& scabiem cum aceto exterit. Caris.

CAris in pollinem detrita & cum radice bryoniae pota ti

Cancri. CAncrorum crematorum cinis, fluviatilium sanὸ siceae, erinaceorum & cochlearii modo,at totius substantiae pro prietate,canis rabidi morsibus potu mirabiliter essicax est: ue in aliis dictum est, marinorum cinis eximia donatus siccitate his quidem non conuenit, edijs qui magis siccari desiderant, pr0scit fluviatilis cancer iritus si inducatur , spicula di aculeos ehcit.

caros. Ari semen siccat di calefacit in tertio sere gradu , flatu .. I s discutiti

562쪽

roa PAVLI AEGINET AE

discutit, urinam mouet,idq; non semen duntaxat: sed etiam tota planta.

Carpesium.

Arpessum odoratum est tenue, uiscera obstructionibus li- berat,utinas mouet,& renes calculo laborantes purgat, 'Carya,nuces. NVx arbor tum in coliculis tu in soliis aliquid habet astringens,plurimum autem in nucu coriis existit. succus itaq; eorum decoctus cum melle, stomaticuna fit medicamentum: interius inde putamen carinatum ullum extenuandi uim a quirit & sine rosione siccat,quod in eo clauditur edendo aptu, natura oleosum, facile in bilem conuertitur, confectumq; ex eo oleum extenuandi tumores,& putredines,quas sepedonas dicunt,discutiendi uim obtinet Flacces rentes autem uetustate nuces,cutis uitia abstergunt.At auellanae, quas & ponticas uocant & leptocarya, frigidiores sunt & austerae,in caeteris, i glandibus aequales.

CAryophyllon,quasi dicas nucisolium,non eam habet sub- stantiam quae nomine praetenditur,sed ex India ueluti flores cuiusdam arboris sestucacei & nigri sunt, longitudine serEdigitali,odorati,acres, stibamari,calidi &sicci in tertio propemodum ordine : qui multiplicis usus sunt, tum ad obsevia, taad alia multa medicamenta. Icassamum. Asamum hoc nonulls balsami fructum esse dicuut,de quo supra egimus.

C Assia calefacit & siccat in tertio sere abscessu, tenuis abun d acris & modice astringes. incidit igitur simul &discurit,roburq; instrumentis adiacit,postremo S menseis euocat.

Castorium.

Astorium calefacit siccatq; cum extenuandi uiribus exi miis,quibus praeter alias actiones,etiam neruorum qui ex copia humorum male habent,affectibus,congruit,& refrigeratos facile recalfacit,& extrinsecus applicatum & potui datu, idq; ita,ut nullam aliam offendat particulam elisiis medio

criter

563쪽

e ter febris Migat , quemadmodum in uerernis & lethargis, sed & mensibus rerentis proficit,& secundas expellit, at in cerebri & pulmonis uitiis etiam sumtus castorii inspiratu hau .stus,praeclare opitulatur.

Caucadis. C Aucalin alii daucum sylvestrem appellant, nam dauci mo

do calefacit,siccat,urinam mouet.&salsamento ad repositionem conditur.

Cenchros nilium.

. Ilium refrigerat in primo abscessuserat, in secundo ha-arabet etiam modicam extenuandi facultatem extrinsecus igitur in sacculis ad fouendum & cataplasmatis modo adhibitum,desiccare consueuit. cedrus. Edrus & quae fruticosa est iunipero similis, & quae arbor, calefaciunt,siccantq; in tertio ordine,consectu ex eis oleuquod cedraeam appellant,etiam quartum attingit iubtilis admodum substantiae. hinc teneras carnes expedite & citra dolorem exedit,duras autem praesertimq; demortuas siccat & a putredine asserit, pediculos, pulices, ascaridas, dc aurium uermeis interficit,aliaq; plura facit. Centaurium. Entaurij maioris radix acris,calida,& terrae ast ictionis co pos est, menseis itaq; promouet,scetus corrumpit,eijcitq;, uulnera glutinat, sanguinem spuentibus, & reliquis pectoris uiti js praesens est remedium. Minoris centaurij radix ineff-cax,est,coliculi ualide & citra morsum siccant unde no solum ad quae maius centaurium ualet,sed etiam coxendice labosantibus,ipsius decoctum inserius iniectum,biliosa uacuat,nonunquam & cruenta ac ualide proficit. Ceras, cornu. Cornu caprillum hircinumq; concrematum denteis nitru dos redditigingiuas nimia humiditate flaccidas cApescit.

Cerui autem cornu cum uino maceratum ilitumque, deinde circumlitu mobileis sistit denteis. Crematii,mox lotu,dysentericis,cςliacis, san uine expuentibus,& arquaticis, duorum cochleatium instar auxiliatur: miscetur etia oculariis mediciniti Taurinu cornu cum aqua potu,nnguinis eruptiones cohibet.

564쪽

s- PANDI AEGINE TAE

, ii Cerasia. CE rasa dulcia quidem citius per aluum descendunt austera

stomacho utiliora sunt,acida uero ob incidendi uim quam habent pituitosis excremento fisq; stomachis prosunt, gummi uero cerasi arboris arteriam exasperatam laevigat , di calculo laborantibus cum uino potum succurrit.

Eratoniae fructus quae ceratia dicuntur,siccandi & astringa di uirtuti nonnullus etiam dulcedinis particeps est. p

Cephalae capita.

MEnarum sale conditarum capita cremata,vim Grandi noadmodum acrem acquiret, hinc sedis rimas & guttur diu induratum Scyrro sanant. Smaridis caput totum combustum ad alopecias cum adipe ursino proficit. Idem praestat etia muris caput crematum cum melle Milui aridum fine plumis inbdo qui tribus digitis comprehendi queat,cum aqua potum anidolores finit. Lacertae uero caput aculeos educere triaut Πmecias,uerrucas, & clauos extetere.

Cecis, Galla.

GAlla,omphacitis,quidem medicamentu est assatim ast in pens,eamq; ob causam siccat,iluxiones repellit cotrahi que, laxa stringit, & partes imbecillas firmato, fluidisq; omnibus assectibus accommodata est : ponitur autem in tertio sie- cantium ordine,secundo restigerantium. Altera quae fauo colore,inanis magnasi; est. non tantam in siccando & astrinptaci habet efficaciam sedis inflammationes & procidentias excocta iuvat: gallae uero combustae & aceto reuim hae sanguini luppri mendo sunt.

Epta portulacae similis est, solia ipsus contra uesicae scabies utiliter bibuntur,radix cum asparago,quem myacan thinum,hoc est,corrudam appellant,pol irinae stillicia aclut ex obstructione fiunt,abigit. Cera. iEra quum temperata sit,reliquorum medicamentorsi ma- teria efficitur,ipsa uero per se ex ijs est,quae laeuiter obstergunt, nam &discutientem & calidam uim exiguam obtinet.

565쪽

Ceryces,buccina. BVccinorum testa concremata excellenter desceat citra ruisionem,unde ulceribus maleficis accommodatur, at in ijs quae putredinem experiuntur, ni aceto,aut uino, aut Oxyme lite ipsis utendum est,oleum in quo ueluti caro ipsoru adhuc uiuentium excocta sit,aurium dolores si instilletur,discutit.

cici Mesuum. D Icini fructus quemadmodiam purgat, abstergit,discutit, isat, etiam folium,sed imbecillius: de oleo tractatum est. η cinnabaris. ἈCInnabaris acreis mediocriter uires habet, item nonnihil etiam astrictionis. Citinamomum. CInnamomi uis est summe tenuis, no item aeque calida, sed tertii ordinis,nihil autem ex iis quae parem ipsi calorem reserunt adeo siccat,propter substantiae tenuitatem. Cinnamo- . mis autem ueluti inualidum quoddam cinnamomu est, quod nonnuli pseudocinnamomum uocant . Circaea. CIrceae radix calida est & odorata, quae cum uino pota -- minarum locos purgat: semen in sorbitione sumptu laegenerat.

D Vmex abstersorius est praesertim dentium,non modo uiria bus,sed etiam scab itie,coniicitur autem in medicamenta quae carni ulceribus inducendae sunt, i tem in ea quae cutis labes exterunt, Crematus tenuior quidem,sed mordax reddituri lutus,id quod mordet,deponiti

Isthosiaut Cissaros frutex est astringens & modice sit - diis uirtute,solia ipsius S germina adeo siccant,ut etii uulnera conglutinent: at flores quum in secundo sere gradu si ciores sunt,dysenteriis,aliisq; fluidis uitiis accommodati sunt; extrinsecus i liti,putrida ulcera compescunt.

YTEdera contrariis constat uiribus,ut quae astrinsat 3t resti geret. Item acris est di calida aquear substantiae dc tepida

566쪽

sos PAVLIZAEGINET AE

nuum uiridis est,particeps : cuius folia uino mcocta uulneribus elutinandis,ambustis,& lienosis salutariter adhibentur,succus ipsorum naribus ad pituitam educendam infunditur. item diuturnis aurium defluxionibus succurrit: lachryma hedera, ut quae acrior stipediculos enecat,& pilos abolet.

Citri una, quod oe malum medicum dicitur.

cortex liccat in lecundo quidem abscessu, sed non item refrigerat.acri uirtute praeditus, caro ipsius crassi succi est pituitae e nerandae apta,& frigida: semen discutit, & in secundo ordine desiccat, ita arboris siccandi discutiendiq; uim repraesentant.

cichorium, inubus fluestris.

CIchorium picrisue tanquam syluatica seris est, refrigeras siccans m in primo abscessu: habet etiam uim astringendi, qua ad hepaticas dysenterias conuenit. Clematis. CLematis quibusdam daphnoides,aliis myrsinoides,non nullis polygonoides,sarmenta habet obloga,crassitudine iun- ei quem holoschoenum dicunt, solium uero lauri, siccandi ui tute pollet,qua sui fluores, quam diarrhiam dicunt, dysent riam,& dentium dolores finit: contra uenenatorum morsus re ete imponitur. Clematis altera. V Lematis altera arboribus smilacis modo circumuoluitur, acri & caustica facultate donata, huius semen cum aqual otum, pituitam & bilem per inferiora educit, solia autem adeptas arcendas inducuntur.

. Clinopodion.

Linopodij uis est calida sicca innondum uero adurens, sed Ν tertij sere ordinis. Cnicuῖ . Nici semine ad purgadam aluum duntaxat utimur, si quis

extrinsecus eo utatur . tertii siccantium ordinis erit.

567쪽

'LIBAR. VII. or

coelia uenter. ν Enter mergi,aut recens coctuς,aut inaresactus, esu stoma. cho utilis esse dicitur: similiter etiam gallinarum interior alui membrana sicca potui data: uerum Galenus experimeto salsum utrunq; se inuenisse scribit. Palumbi uero auis uentrem paulatim potum calculos per urinam elice,testis est Dioscori. des. Mustelae aluus pota contra quaelibet uenenata amuleiatum dicitur.

Ranum gnidium semen est thymeleae, non chameleae, ut aquidam opinati sunt,acri & adurente facultate praeditum, hoc epotum,per inferna aquas detrahit. Coccos bapbicos Iranum tinctorium. G Ranum tinctorium leniter sciat, unde magnis & neruo - orum uulneribus, cum aceto aut oxymelite laevigatum, comode imponitur. C cymma, unus. PRuni fructus uentrem sit uest,recens magis, aridus minus : decocto ipsius,gutturis inflammationes utiliter colluuntur. Gummi quod ex arbore destillat,incidendi uim ext nuandisii testatur,ob quod nonnulli frangendis uesicae calculis

esse cum uino potum affirmant: ex aceto, puerorum impetigines persanare. Sylvestrium prunorum baccae euidenter astrin. sunt,uentremq; reprimunt. Nominatur haec planta in Asia prumnum. Domestica uero pruna siccata apparent, quae nunc Damascena appellantur, quemadmodum Galenus memoris mandauit.

conglutinum. C Luten quod ex simila & polline conficitur, emplasticam

uim & concoctricem repraesentat.

Colocyntha, curbita. CVcurbita humidi , frigidique in secundo abscessii temper μmenti est, unde tota si applicetur, calidai res gerat is

flammatione .

Colocynthis cucurbita oluestris.

CVcurbita sylvestris ualidam purgandi uim obtinet i uiridia ipsius succurrusticatus,coxendicum doloribus auxiliatur, i Comaros,

568쪽

maros,arbutus. ARbutus,&arbor,& fructus acerbaequalitatis es ocant elim emyrcoelon: caeternua stomacho aduersatur , & capitis dolorem iacit.

tatibus medetur. Conia,simum. i. sLIx iuium ueluti cinerA lotium nominatur: omnium maxime abstersorium & siccans est quod ex fici & ti chymalliae nere praeparatur, ac sere iam exedens: s, si calx etiam cineri addatur lixivium redditur adurens: quod iam etiam protosta. cton nuncupant, lysterium potissimum medicinis miscetur. Vςhementissimu uero omniu est,quod ex sola calce coscitur.

Cooyeta utraq; siccat & calefacit in tertio ordine,hinc etiaoleum in quo decoquitur rigores sebrium circuitu remeates discutit: flores idem praestant, quorum decoctum menseis citat,& suetus extrahit: quae uero in humidis regionibus nascit tur odore grauior & inefficacior est. Copros,stercus. . , in Tercus quodlibet calefacit,maxime sccat & discutit: uariato autem pro animantis quod ipsum reddit temperamento uictus ratione. itaq; canum quum ossa uorauerint fimus inare factus,dysenterias cum sciso lacte,quod Glaeci schiston uocat potus, anat: idem uetusta ulcera reficit, si medicamentis in ea efficacibus misceatur Hoc anginar,tonsillarumq; inflamm/tiones cum melle inunguntur.At puerorum qui uictu non supersito educati sunt stercus,huic maloniagis prodest Lupora suod & ipsum candidus in fructibus reperitur, coli doloribus strenue succurrit, non potum modo, sed corpori etiam asalligatum : alligetur autem ex lana ouisa lupo enectae, aut pelle ceruina.t Caprillum stercus acrius, masisq; discutiens,

icirrosostumores applicatum dissipat,praesertim in duris co poribus' crematum uero ualentius abstergit, extenuatque: Bubulum extrahendi quandam uim obtinet,ideoq; vesparum N apium ictibus medetur: quinetiam toti corpori in sole obli . tum aquas inter cutem praeclarὸ iuuat. Ouiumue rocu acetomyrmecias,

569쪽

myrmecias,acrochordonas,surunculos & clauos,persinat Columbarum sylvestrium,quas palumbes latin i dicunt,aliis longe acrius cum nassiariis temine cutem exulcerat. Gallmarum ex oxymelite,aut aceto,aut mulso potum, uomitione strangu lantes sungos educit,praesensq; est remedium : hoc quoq; colico dolore conflictantibus potui quidam cxhibebant. Nonnulli uero & ciconiarum fimum orthopnoicos potum auxiliari affirmane. Mutium fimus reliquis abstergit assicacius, eo alopecias curat .& infantium sedi appositus, ad excretionent proritat. sturuorum qui oryza passi fuerint, abstergendi uitri prae se' seri, qua cutis asperitates, quas ephelidas Graeci uocant, exterit. Terrrestrium crocodilorum fimu . uitiligines, quas alphos dicunt,extergit quemadmodu fluviatilium , oculorum albugines extenuare creditur. . t In Cod. antiquis, hoc uerba ita leguntur, κόπρο πιλ-

Corallium. Orallium ueluti arborea planta est in lapidis duritie coa-

lescens,crescit non in terra,sed in alto maris,colore rubru,

lapidi simile, siccandi ualidam, astringendi mediocrem uinii possidet,ideoque cruentis sputis,& dysentericis utile. Coris aQma cimex . C Imex acri uirtute pollet.Scribunt igitur quidam cum acet, xo potum hirudines eijcere. coris herba. C Om herba,quam alii uocant hypericon, acris est,& odorata,semen eius ad urinam & mense is ciendos bibituri succurit & phalangiorum morsibus, item ad opisthoto non cum oleo inungitur.

Coriatium seu corium, coriandi rem .

Coriandrum ex contrarijs uiribus compositum est , tenuis substantiae, leaenae,amarae aquosae autem humiditatis te

pidar

570쪽

sro PAVLI AEGINE TAE

pidae particeps,habetque, modicam uim astringendi, quapropter inflammationibus, erysipelatis non admodum seruenti-Dus conuenit,tumores molliusculos cum quodam in id efficaci discutit. semen modice quidem cum passis bibitum,tineas pellit: liberalius autem sumptum mentem tentat . . c

ci Idos qui corydassus, Galerita siue alauda.

A Lauda auis simplici iure elixa,coli cruciatibus opitulatur x nasum autem continue Sc saepe cum ipso iure debet.

Coronopus,pes cornicis. Oronopodis radix & ipsa ad colicos cruciatus proficere

manducata creditur.

costus.

' Ostus modicum quidem amaritudinis,plurimu uero acris calidet qualitatis habet, unde in quibus uel calefacere particulam quampiam cogites, uel ex alto in summa hum rem aliquem elicere,ad costum confugiendum est urinam igitur & menseis ducit, tineas enecat. Quum uero & flatulenticuiusdam particeps sit , uenerem cum mulso potus sti mulae, coxendicum doloribus, resolutis, sebrium rigoribus ante a cessione cum oleo infricatus,conducit.

Cotyledon,acetabulum. ACetabulum refrigerat, repellit, abstergit,& dissipatablia ipsius cum radice manducata calculos comminuere ,& urinam ciere creduntur.

Cochlea.

C Ochleae concrematae impense siccant,& mediocriter cal faciunt, conserunt dysenterijs, quas nondum putrelago obsedit,si misceantur harum partes quatuor, piperis albi pars una,gallarum partes duae. At quae ignem non sunt expertae, si cum tegumentis in pollinem coactae uentri imponantur,aqua subter cutem exinaniunt,prosunt item articularijs doloribus applicatae,quoad sua sponte deciderintan uniuersum humorem alte insertum ualide desiccant. Cranja, cornus. Corni arboris fructus acerbus, si edatur, ualide uentrem astringit. solia autem S geri na aceri state uchementersccant

SEARCH

MENU NAVIGATION