Pauli Aeginetae medici Opera, a Ioanne Guinterio Andernaco medico exercitatissimo summique iudicij conuersa, & illustrata commentarijs. Adiectae sunt Annotationes Iacobi Goupyli medici Parisiensis, in aliquot singulorum librorum capita

발행: 1567년

분량: 941페이지

출처: archive.org

분류: 약학

571쪽

sceant, adeo ut etiam maxima durorum corporum uulnera

conglutinent.

in Rassica quae edendo est siccar,& manducata, & a soris im- posita, non tamen acrem conspicue uim ostendit,eoq; uulnera glutinat,&dolosa malignael; ulcera, ac tumores solui cotumaces persanat: habet etiam nonnihil abstersorium, quo lepras exterit . Semen ipsius potum tineas occidit, praejertim Aegyptiae: caulium crematorum cinis adurente ui costat,cum adipe longis laterum doloribus utilis. Syuestris autem brastica,sativa in omnibus ualidior est, unde nec intra corpus citra noxa sumitur. Marina,subsalsa leuiter m amara, aluuu solent. C Mogonos.

CRatalogoni herbae semen & acre gustanti deprehenditur& stigidum,milio simile. Crethmon. CRrethmon salsum est simul & amarum,sed modice, quare& uis ipsius est inersoria & desiccans. Crithe,hordeum.

Ordeum restigerat siccatq; in primo abscessit,uerum non nihil etiam extergit: caeterum sabarum lomento siccitate praecellit,ininus flatulentum est,polenta hordeo multo magis siccat,ptisana praeterquam quod largius humectat, etiam i abstergit uehementius . . In altero manu scripto his uerbis haec sunt adseripta,οι N

A, i.panes qui ex hordeo conficiuntur, minus alunt quavi qui ex tritico. Q nae huc traducta sint ex Aetio. Crimusn. Vod in tritici & reae & farina crassius est, crimnon ap- γ ' latur,ualidius nutriens quam polenta: aegrius autem

Crinon ilium.

LIlij eos temperamento mixtus est,ex tenui substantia te restri& nonnulla aquosa temperata : quapropter oleum quo lueex eo confectum discutiendi uireis, molliendique rorra:s. ntat, uulus inflammationibus accommodatum. Radix ae folia

572쪽

yir PAVLI AE GI NET AE

ae solia secant,abstergunt,disciitiuntq; mediocriter,quo sive .

ambustis conferant: succus ipsorum , & neruorum uulneribus cum Oxy melice prodest. Crocodili .

C Rocodili j semen & succus calidam, siccam & discutietem

ut m prae se feri,urinas itaque S in enseis mouet: radix ex creationes E pectore iuuat, item sanguinem per narcis ducit, Crocus . C Rocus ad secundum calefacientium ordinem, primum se eantium refertur astringit S concoquit.

Crommyon,cem . t Epa ex quarto calefacientium ordine habetur, sibstantiae crassioris, quamobrem haemorrhoidas appositu aperit: item absterstit: uitiligines,alphos dictas, in aceto exterit, &alopecias ocius alcyonio pilos restituit, succus oculis statas aut crassi humoris uitio hebetibus auxiliatur .

FAba non multum a medio temperamento recedit,cue r frigerando, siue siccando: caro ipsius nonnullius etiam a sersoriae qualitatis est,excreationibus e thorace & pulmonibus utilis:quum autem cortex fabae nonnihil quoque astringat, tota ipsa saba in posca decocta coeliacis, & dysentericis conducit, inducta uero cataplasmatis modo inflammationibus & tumoribus medetur, lac in mammis extinguit.

Cyanos, CYanos acrem habet uim detrahendi, &discutiendi mal rem quam cinnabaris. astrictionis quoq; particeps est. claminus. Vclaminus uarias uireis habet: etenim extergit , incidit,

aperit, attrahit, &dissipat succus itaque ipsus haemorrhoidas sedi admotus aperit,duritias cum aliis discurit: cum melle, sustulis proficit, per nareis purgat, abdomini inunctus aluum subducit,scelus corrumpitiradi x autem tota siicco quidem esti mbecil lior,& sed & ipsa uehemens adeo est, ut cum inutia i star trium drachmarum pota,interanea expurget: terum cutis uitia exterit. Altera cyclaminus quam etiam cissanthemQn

573쪽

uocant, radice donata inutili, semen habet essicax, ut potum priori similia faciat. ominum, cuminum . C Vminum in tertio ordine calefacit,urinam mouet, & saia tus distulit.. o statos, rubus caninus . D Vbi canini fructus non instrenue astringitsolia id praestaem mediocriter. at quod in fructu lanae speciem prae se seri, ceu arteriae inimicum caueri debet.

Cyparissus,cupressus.

C Vpressi galbuli & turiones siccandi uitibus pollent, nullo

caloretconspi cuo quapropter uulnera magna in duris corporibus conglutinant, & superfluuis putridinibus in alto fixas hv nuditates,citra noxam depascuntur,intestinorumque ramicibus opitulantur. ι

' operus, iuncus angulosius.

T uncus angulosius calefacit siccatq; citra morsium,hinc etiam humidioribus ulceribus cicatricem mirabiliter inducit acoris ulcera perfanat: habet S uim quandam incisoriam, qua calculos comminui urinam ct menstrua promouet.

pros. Ypti solia & surculi mixtis constant uitibus, discutiente &

astrictoria, tum ea quae sine offendiculo & morsu siccet rideoque decoctum ipsorum ambustis sepe usiim prodest, ac igneis inflammationibus congruit. Item oris eruptiones,quasaphthas uocant,commanducata,persana item medicinis ii ni dicatis miscetur. i

CYtis solia discutietis leniter,& tepidi naturae sunt,quem adnitidum & maluae. Conium, cicuta. C Icutae uires summe refrigeratorias esse omnibus constat.

Conos. Con ortex ct solia,pinum uiribus repraesentant,sed acriora emcacioraque sunt fructus, quem etiam strobilon appellant,viridis,amarum quiddam & acre,cum humiditate possidet, uare thoracis affectibus ad facilem exeseatum acco in

574쪽

si PAVLI AEGINE TAE

m atur esculentus in aqua maceratus ut acrimoniam exuae temperatus redditur, rosionis expers, opplens obstruensque; ut etiani asperitates laeuiget.

Ita Agopus siccae iacultatis est, qua alui Ruores desiccat. Ladanon .r Adanon a cistho ladone dicta gignitur, qnam depascentes L capellae barbis suis & uillosis cruribus Ωcculentum & pia

sui, ex herba deferunt, quod congestum ladanon est medicamen praestantissimum,in secundo sere abscessu calidum,natura tenue,emolliens mediocriter,discuties & concoquens, eoq; uteri affectibus peculiariter conuenit: habet praeterea nonnuitas astringendi uireis quibus denuos capillos confirmet. ιLaturis.1 Athyrin & ipsam tithymali speciem esse dicunt,quod eius

siccus,illius modo purget,semen autem huius praecipuam purgandi uim habet.

Lapsana.

L Aps na maducata stomacho nocet,inducta uero cataplasmate nonnili: l abstergit discutitque. Lapathum, rumex. RVmex mediocriter discutitiacula rumex, quar oxylapathum dicitur,praeter id etia pauxillum repellit: semen aut presertim oxylapathi,astruages,alui profluuia,diarthoeas dicut S dysenterias per sanat,solia uero semini cotraria faciunt: haec etenim comeda alvu mouent,illud potu ipsam comprimit. Lemonium. LEmoni fructui austerus cum uino coeliacis, dysentericis, fmguinem spuentibus datur item ad fluorem muliebrem acetabuli mensura.

Voben herba.

1 Ichen herba in petris nascens muscum reprςsentat, uis ei est exterendo purgare, mediocriter siccare, & refrigerare: impetigines sanat,insanimationes arcet,& ut Dioscoridis ue bis utatis anguinis eruptiones sistit. Lichenes

575쪽

Lictenes Ursorum. T Ichenes equorum triticum aceto, comitialibus, Som- nium uenatorum morsibus mederi seruntur. Leontopetalou. T Eontopetali radie & siccae & calfacientis in tertio ordine facultatis est,necnon discussoriae.

Epidion,quam & hiberiada uocant, ex quarto calefacienistium gradu est, nasturcio proximunim uiribus, minus autem eo desiccat.

AQuama omnis ualide siccat, astringit, nec ignauiter mordet. Sed arris amplius siccat,extenuatque, cui nonnihil aeruginis adest, magisque ea quae ex Cypriis clauis raditur, quam propterea etiam helitum quasi clauarem appellant. At ferri squama,liberalius astringit, atq; hac magis stomomatis, quapropter ad contumacia malignave ulcera praestantior est, sed aeris,carnem magis purgat & consumit. Leucacambum. I Eucaeanthi,quod alii polygonatum, alii ischiada uocant, radix incidit quidem,& in tertio ordine siccat,in primo au. tem calefacit.

Leucas . T Eucas ealfacit siccatque in tertio ordine, acrimonia uero praepollet.

Leucoion, uiola alba .

A Lbar uiolae totus frutex abstergendi extenuandique uireis -- possidet,magis autem stores,& ex eis, sicciores: idcirco &menseis stimulantiscetus corrumpunt expelluntq; , ac ii quiqaquae mistura vim ipsorum obtundat, etiam inflammationibus conducent, praesertim uteri:radices eadem praestant, cras siore magisque terrestri natura praeditae: aceto inflammatio nibus in scirrhum indurescentibus imponuntur.

Leuce. populus alba. D Opulus alba aquosa,tepida, terrestrique constat flabstantia, uiribus abstersoriis. X Ia Libanotides,

576쪽

LIbanotides tres numeratur,una sterilis, duae fructum serentes, uires illis extergendi,incidendi,discuti edi,& emolliendi, siuccus earum oculis & humorum crassitie hebetibus salutariter ex melle imponituricoronariae uero libanotidis decoctae ius regio morbo laborantibus recte bibitur . .

Liba votos, thlis. ΤΗus in secundo ordine calefacit, in primo siccat, habet &modicam quandam uim leuiter altringetem: cortex ipsius manifesto astringit,siccatque in secundo abscessu absiolute, crassior thure & minus acris, hinc sanguinem spuentibus, dysentericis, coeliac s, & stomachicis, tum foris impositus , tum intrὁ assumptus salutaris est. Surculus ipsius calefacit siccatq; tertio in abscestu, atq; nonnihil extergit: quocirca oculornm ulcera, ct purgat S explet.

gnis, fuligo.

go specieru quarunda concremataru,nempe thuris,myrrhae, terebinthi,styracis,picis liquidae, cedri, ueluti tenuistimus quida puluis est, qui Graecis aethale dicitur, cu sumo ascendens. obtinet quide siiccante & terrestre tenuemq; subflatiam particulares aute ipsius differentiae secundum materiae combustae ratione fiunt. Vtuntur ea potissimu in medicinis oculariis, S ad honestandas palpebras accomodatis. at thuris fuligo omni uest utilissima ut quae mitio dicontra pini, coni, & piceae ua lentior est, quo fit ut ad glabrescetes palpebras,destillantes &erosos oculorum angulos, illachrymantest,recte adhibeatur.

Ei 'sticum, ligusticum.

T Igustici & radix & semen adeo calefaciunt ut menseis ci- tent, statusque probe discutiant.

Lithargyr is, argenti it a.

Α Rgenti spuma medij inter metallica ordinis est, eo si ceu 3 materie ipsi alijs medicinis missa sirbinde utimur,siccat tamen mediocriter, abstergit& astringit: inde femorum attritus persanat.

Eitibi, lapides.

les omnes terrae modo desiccant, sed haematites astrin gu α abunde siccat . quare etiam oculorum asperitates exterit,

577쪽

exterit,quum quide inflammatione carentiex aqua:quum ue ro illa tentantur,ex ouo. caeterv ad sputa cruenta bibitur utiliter;ulcera supercrescentia compescit. Schistos lapis superiori quide consimilis est, sed imbecillior,mox galactites,i. laetarius sequitur. Metilites cuiusdam et caloris compos est. Moroxus, quem etia,leucographida vocant,quo praedictis omnibus mitior est nullas. n.habet uire is emcaciores) eo moderatior, magisq; dolore lenit, eanaq; ob causam in teneris corporibus cucerato ad cicatrice ulceribus obducendam illo utuntur Iaspis qui subviridi colore est,quit efiicacior sit, oculoru cicatrices &pterygia extenuat: uiridis aute Iaspis adalligatus & in anulo gestatus stomachii adiuuat. Iudaicus dictus, renu calculos conterit,unde et recentiores tecolithon appellat Pyrites ex eorum numero est,qui ualidd discutiunt tumores, languinemq. in grumos concretu: cuius quum facultas no est, molari utuntur. Phrygius praeter quam φ ualentet desiccat, nonnihil etiaastrio git roditq;,unde & repellere & discutere potest,eoq; oculariis miseetur renudiis. Ageratus astringendi discutiendique uirtutis copos,gutturis inflammatione iuuat. Asiae petrae flos tam subtilem natura habet,ut carnes humiditate flaccidas citra rosionem absumat . Gagates affatim siccans inflationibus praesertim diuturnis expedit. Magnes,quem & Heracliu lapide uocant quales haematiti uireis repraesentat. Arabicus ebori

similis,siccandi detergendiq; uire is habet.Alabastritae combusti cinerem stomachicis nonnulli bibendum exhibent Smyris

extergit,dentibus purgandis accommodatus. Qui in spongiis inueniuntur lapilli,renum calculos frangui. Similes his uir eis habent qui in Rrgaro Cappadociae monte nascutur. Similiter& ophites dictus,qui adalligatus contra uperaru morsus co a sert Ostracites,hoc est, crustaceus,& geodes a terra quam intra se coplectitur appellatus,abundὰ hccare seruntur, ideoqieanflammatis tumoribus mederi. Naxiarcotis detrimen tu refrigeratorium esse dicunt,ut &uirginum mammas S puerorum testiculos ne crestant, reptimat. Quod uero ex olearia cote detritum suerit, abstersoria ui donatum alopecias explet. Hieracit in& Indicum lapidem alligatum contra haemorrhoidas ualere perhibent.Sapphyrus potus, scorpionum ictibus aduersatur Aphroselenes,comitialibus potui datur. Armeniacus,inferiorem ueni: em rurgat,sed stomacho nocet. . . Κ ι Liιho

578쪽

π Ithospermon,inrodalij Liosporon, at theraclion uocant, - - herbae aetonycni dictae,semen est lapidosum, album, quod eum uino albo potum calculos frangit,& urinas ehcit.

π Ini semen ex primo gradu calidum est, inter humectantia siccantiaq; medium manducatum flatibus creandis est,etias frictu in suerit.

Lino sis, herba mercurialis.

YIErba mercurialis aluum liberaliter subducit, inducta cata La plasmatis modo discutit Sciendumq; est eius semen insticatum corporis excrescetias praeter natura,quas uulgus uocat narphia,abolere, sicut experientia coprobatu est. Sed uiride semen esse oportet,& frequenter ipsum tuberculis illis infricare. Litrum,nitrum. Itrum mediu inter aphronitru & salem uirtute elacrema tum magis extenuat discutitq; i& si intro sumat,crastas uiscosus 3 humores plus caeteris incidit & extenuat. Chalastreuuero est aut Calastra Thessaliae locus acri' siccatiusq; e,quare ad capitis destillationes & articularios cruciatus eo ututur.

Lenclatis.1 Onchitidis,cui semen triangulum est,cuspidis modo,radix

dauco at qualis urinam mouet: eius uero quae scolopedito respondet,solia uiridia, uulnera glutinant,sicca uero cum aceto pota lienibus scyrrho induratis, medentur.

T Ycopsis radix quum sit astrictoria, cum polenta admota in cataplasmate. Erysipelatis authore Dioscoride covenius laeuis cum oleo iungatur judores elicit. Lycium. T Ycium ex diuersis genere siubstantijs constat,calida,tenui, discutiente, terrestri uero frigida S leuiter astringente, ut in secnndo abscessu desiccet, calefaciendo refrigerandoque medium est, hac de causa ceu abstersorio, in oculis obscuratis eo utuntur: tanquam astringenti,in coeliacis, dysentericis, &maleficii ulceribus : at contra inflammationes, ut discutieti: caeterum primas obtinet Indicum . Lysinὶa-

579쪽

LYsimachum uim habet excellenter astrictoria,qua & uul nera glutinat,& sanguinem compescit,tum ipsum, tum ipsius succus,dysenteticos & potum S ab inferioribus partibus iniectum, sanat

L hnidos coronariae semen calidum est & siccum in secundo abscessu,eoq; absoluto. Lotus herba. Lotus domestica, quam nonnulli triphyllon appellant,absterserias uiteis obtinet & modice siccanteis,calore temperata est. At siluestris toti semen ad secundum calefacientium ordinem refertur,habet autem nonnihil etiam abstersorium. Aegyptiae semen in panes quoq; effingitur. Lotus arbor. Lotus arbor extenuat,siccat, ct mediocriter astringit, qua de caussa ad fluxum muliebre,alui fluores pota cu uino aut aqua,aut et in alvu data,salutaris eit, pilos defluos confirmat.

Quae ab M auspicantur.

Macer. M Acer cortex est et ex India importat, tertio ordine siccat inter calore & frigiditate mediu obtinet: est etiam astringens tenuisqvunde coeliacis & dysentericis auxiliariis habetur. Malobathron. Alobatri soliu aequales spicae nardi uireis repraesentat . Malacte, malua. M Alua sylvestris mediocriter discutit & emollit: horte

autem, ceu humidior, etiam imbecillior est: semen tanto uiribus praestat, quanto & siccius est. t Huic capiti addita sunt quaeda in ueteribus manu scriptis de dendromalache, tuae quia totidem uel bis apud Aetium leguntur, adscribenda non putaui. Mamiras. N Amiras ueluti radicula herbae cuiusdam est ceu geniculis freque tibus nodosis,quae cicatrices & albugines extenuare creditur,exterendi nimirum facultate praedita.

580쪽

sio PAVLI AEGINETAE

Nandragoras, mandragora.

a Andragora tertii refrigerantium ordinis est, mala ipsiuso, caliditatem quampiam & humiditatem reserunt unde soporem grauem bomini possunt accersire: at radicis cortex uehementissimus,non refrigerat modo ted etiam siccatanterior

eius pars imbecillior est. Nanna thuris. MAnna thuris simileis thuri uiret, liabet sed remisias & sensim astrin gentes. Marathron, foeniculum. Foeniculum calefacit in tertio ordine, in primo siccat.hine etiam lacti generando est,& suffusis auxiliatur.

Maniche. t A stiche,Chia quidem calefacit,siccatq; in secundo absces.

se,caeterum compositae est facultatis,astrictoriae simul &emollientis : hanc ob rationem stomachi, uentris, intestinoru& iocinoris instaminationibus couenit. A egyptia,nigriore colore quodam o,siccat magis & discutit, nunus astringit, hinc

furunculos quoq; dissipat. Melani atramentum Indicum. ATramentum Indicum authore Dioscoride in genere lenia

ter astringentium est,quae inflammationes laxosq; tumores,cedemata uocant,rumpunt, ulceraq; purgant . .

Melantheria,creta sutoria. Et a C Reta sutoria impense astringit extenuatq;. Melan,atramentum scriptorisem. ATramentum quo scribimus abunde & ipsum desiccat, lutum uero posca ambustis si illinatur,prauenti est remedio. Arelanthion. An Elanthion in tertio ordine calefacit & desiccat, est etiam

tenui natura praeditum unde destillationibus in fauces,ol- factu prodest,intus assumptum discutiendis flatibus singularer est etiam amarum, unde tineas interstcit: abstergit & incidit, hinc orthopnς is quoque conuenit,item lepras exteri myrmecias eiicit,& menstrua incitat.

Meli, mel. Et calefacit & siccat ordine secodo,abstergitq; insigniten

SEARCH

MENU NAVIGATION