Pauli Aeginetae medici Opera, a Ioanne Guinterio Andernaco medico exercitatissimo summique iudicij conuersa, & illustrata commentarijs. Adiectae sunt Annotationes Iacobi Goupyli medici Parisiensis, in aliquot singulorum librorum capita

발행: 1567년

분량: 941페이지

출처: archive.org

분류: 약학

61쪽

Terrae tuber sso

terebinthus quid,eius caussae, notae ct curatio 297 terebinthina resina 337 terebinthinae ad aluum subducendam quantitas & exhibitionis tenapus et o terminthos. s 46 testae s 29 testes aphthae ulcerae prelli quomodo curandi 219 testiculorum caro excresccns quomodo amoueda ibidem telliculi inflammationis notet 229 curatio a Iotesticulus quid ηοσtesticuli animalium 47

testiculorum inflammationis quomodo curandae 3ootesticulorum temperaturae no te. Is testiu conseruatio 22stestudinis maring sanguis quomodo praeparetur 3 8 Eius usus ibidem tetrapharmacum empla. 6ι4telliges. , 46 teucrion rq stetition ibidem

thalamon hydor 496Τhalasseros 6 Iothahetrum 49 sthapsia 498 thapsia quo coquenda 6s thapsia quae pericula nonnunquam asterat 362. eorundem

remedia,& theton 498thelypteron ibidem

theodothion minus 6o theriace antidotu quomodo paretur syo. Eius usus s a

heriaci pastilli quo fiant f ro

thermarum disserentiae & ubres a 4.& deinceps thermos 493

thoracis morbos quae signa praecedant. 34 thridax 498 thronus Marcellinspastil. 188 thus sis thuris lachryma quomodo coquenda 61 thuris manna I sthylacitis set4 thymbra 497 thymus 498 thymus a 33 thymus locoru muliebri u 41 squomodo excindendus ibid. thymi naturaliu quid Aos . e rum differetia ibi curatio ibi. Thynni praegrandes sotibiae fracturae quomodo in randae Aq9tilia. ssa tiphodes sebres 83 litanus 348

tithymalus f O. Eius septem species ibidem

titianus pessus 6 satonsillae 3 So. Eius caussae ibidem,Curatio 38rtonsillarum inflammationi resistentia 37 Itophos in artubus quid coalescere impediat 26 3tophi articulorum quomodo curandi i 6 &166

tophorum commune a 66 tormina quomodo curentur

19' . torpedines . sotorpedo

62쪽

rorpedo marina 32 s toxicum unde dictum asstoxici poti notae ibidem Remedia ibidem

trachoma quid, eius curatio Isotragacantha r 8 tragium,& tragoriganu ibid.

tragossitodes . ibidem

tragus frumentaceus ibidem terebinthus f Otremoris origo 1 4triblium. 661 tribolos s46 tribulus, & triches 349τpψασι quae curent Isrtrichi simus Ar 3

trifolium. s 33 trigles 8 trigonus pastillus 186triorchis. 328 triphyllon r 3 8 tripolium s striticum 43ασις trixago palust is s4rtroglodytes pastar 149 tryglion 618

trygon,&tryx s49 tuberum facultates ει tubercula ani quomodo manu curanda ε 3 turdis,& turtur 46 turturis sanguis 4 otussis 37s tussim eontinuam pastillus curans I 8

tussi in febribus quomodo occurrendum 97

tussi gradines di calculi ex pectore educti 17stussilago 48 rtusticulae puerorum curatio Α

Ualetudini tuendae sium-m u Otium maxime obest o Uarices Ao9 uaricosius uarix ibidem uari quid & quo curan. I 62 uasa quomodo dividantur de quibus uasorum adustio quomodo administranda 366 uenae sectio quomodo admisnistranda syr dc deinceps uenena 347 uenenorum simplicium enumeratio 3 s uenter so et Mergi ibide, Gallinarii uentris interior membrana ibidem. Palumbi ibididem, Mustelae ibidem

uentriculi assectus curatia I9Iuentris morborum signis a parentibus quid faciendu fouenter quo emolliendus 1 6 uentriculns animalium 46

uetriculi teperaturae notae 3 uentriculi flatus unde generentur, & quo curentur Isruentriculi intemperies quomodo corrigantur 3 ueneris ardorem obtundit ruta, Veneris commoda Isueneris impotentia a 3I causata ibidem. Curatio ibidem

ueratrum 41 rueratri albi assumpti noxae quomodo curandae 36xueratru quibus coueniat s 12

ueratrum

63쪽

Veratru quo exhibeatur 168 uerbaicu.s set uerbenaea sya vergiliarum exortus quid efficiat in hominibus 16ueriq ui et' ratio coueniat 14 uermes terrent 486uertebrarum contusionis, S fracturae notae,& curatio ε 3 uertiginis curatio I 28

uerruca quid 428. unde sic no: minetur ibid J Curatio ibid. uerruca pensilis x33 uesicae affectus quomodo dignostendi,& curandi et o

oesicae calculi signa 4m4 uelicq clystere qQ suesicae exulceratae signa a Iouesicae morbos quae signa prae: cedant. uesicae morborum

signi, neglectis quae aegritudines sequantur ibidem uesicae resolutio 2 Iῖ uesicae resolutionem comitantia, Vespertilionu saguis 47O uestis attritae fragmentu s36 uictus nauigantioni 26 uictus ratio omnium aetatu. 65 deinceps. uictus ratio infantu, uictus r5 in laboribus uitam agentiu 2 suictus ro senti I a. & sequelib. uictus ratio quolibet anni te pore quae seruanda et vigiliae quomodo arceatur uigillarum itariae caulis ibid.

uigiliis in febribus quo resistedum 9a. & sequentibus. uinii albu s I uinum dulce souinunt meracioris copioli aD

sumpti remedia a

uini moderate sumpti como da .s I uini immoderati sumpti incommoda ibidem

uinum omne nutrit

uini potio in febribus quando conueniat Suinu purgas in hydropicis sopuinum rubqns & crastum so uini uires, uiola 697 uiola alba si sui olaceum oleum 6 3uipera 499uiperae tum maris tum sceminae morsus notae 3οῖ

uires quae disse luant et uiride empl. Macherionis 62 sui rulentorupcautiones 33 uiscum q99 uitis nigia 47suitrum. so uituli marini soulcus simplex quid 3o

ulcus cauu quo implendu Iosulcera sordida quomodo pur ganda. 3Io ulceri cicatrix quo modo inducenda 3I3

ulcera carcinode quomodo curentur.3oo ulcera chyro nia quomodo curanda 299 ulcera capitis manantia unde fiant II quo curentur II ulcera uermes quo arcedi 31 ulcera oculoru eorumq; curatio. I s 2 ulcera caco etheῖ Isulcera chironia,telepha ibist. ulcera uetera quo cur. 299 ulcera articulorum quomodo curentur 32o

ulceru d ruporum curatio 3 I9ulcuo circa os sacru unde proueniat

64쪽

ueniat. Io6 ulophonos 3s7 umbilico illita q purgent s67 umbilici φ mineti s caussae 397 umbilici iminetis curat. 2 26

uncia. 632 unedon. 9 Iunguenta quo coquan. 6s 2 unguentum Zosimi ad tremulos celebratu. 639 ungues sounguesqui laborauerint,ut abscedant.27 I unguis oculoru, quid eiusque curatio Is

unguium peteygiu quid εα 6

ungues crueti quo cur n. 2 I7

ungues contuli quomodo curadi,unguiu reduviae sid 2 7o uocis exercitatio qualis esse debeat & quae eius sint comoda se uolatilia. 6 uomenti quid obseruandum Istuomitus quo prouocadus s4 uomitus qui uti debeant, &quomodo. s 2 7 sequen tibus. Domitus quae comod pstet Idiuomitioni talis quomodo oc

sus mediocriter pallidus sid

significet. 7 urinae difficultas: quomodo curatio. 2I3 urinae difficultatem indican-

tia, ct urinae incontinentia, unde oriatur 2I urina quae mouent. I9 urinam

mouentia. 22o urinarum norae.7s urinae retentionis caus

urtica, uteri absces, notς x x uteri a flectus 23suteri callus quo curands 2s Iuteri cancrorum species 24 uteri clausurae, quam phinon appellant causae et souteri duricies quo curada. 26suteri harmorrhoides quom do deprehendendae 2 syuteri inflamationis causse 2 outeri a naturali sede declinanti Scurat. 2 I uteri mola 2 6 uteri ulcera pascendo serpentia quomodo curanda 2 Iuua.38 I uuae. uuae inflammatio quomodo curada I 72 uua passa. 479 vulpes s 73 uuluae absceilus quomodo manu curandus 416

uulua animalium 48 uuluae fluor 239uuluet ostis phymus quomodo curetur I 6

Anthion. 32s Xanthoniac , medicamentum 69s

Xerophthalmia quid eiusque

INDICIS.

65쪽

PAVLI AEGINETAE

PERIO DE UTI IN SUUM

DE RE MEDICA OPUS,

Pauli laborem nosse me, qui plurimas '. Inuisit orbis terras, Aegina fatus.

O N Euv IDEM opus hoc quasi ueteres aliqua arti necessaria praetermiserint,componere sium aggressus,sed totam ut disciplinam in compendium redigere. E contrario enim illi recte quidem omnia & integre e laborauerunt rrecentiores autem praeterquam quod illos ne legere quidem curant, etiam loquacitatis adhuc coarguunt.Qua ratione impulsius uolumen istud elucubraui, quod illis sane qui ipsum,ut uerisimile est habere uelint, eorum quae legerunt comentarius,mihi uero exercitii loco erit. Absurdum nanq; fuerit rhetoras quidem compendiosis uti libellis iudicialibus,&ad circunserendum accommodis,in quibus legum capita continentur, ut dum usus postul at,in promptu habeant,nos uero, nullam eorum habere rationem. quum illis non pauco tantu, sed iam longo etiam tempore , legibus inspiciundis immora ri,ac differre iudicium liceat,nobis neutiquam, aut certe raro ea facultas concedatur. Etenim necessitas in quibusdam morbi, siequenter nullam serens dilationem,subitam concretati onem opemq; postulat.ob quod recte Hippocrates occasionem: dixit

66쪽

dixit praecipitem. Illos praeterea in solis sere urbibus rerum

utilitas incitat, & ubi libri nequaquam desiderantur: medicis autem non tantum in urbibus,aut agris, aut etiam Iocis desertis,uerum iam quoq; per mare frequenter in ipsis nauibus sit-bita morborum necessitas ingruit, in quibus dilatio mortem, aut omnino extremnm adseri dilesimen. Quoniam igitur uniuersas medendi rationes,aut particularem Omnem materiam

memoria tenere uel dissicillime,uel nequaquam aliquis posisit,compendium hoc ex ueteribus collegi. Nulla enim de meo inserui,nisi paucula quaedam in artis Operibus mihi & uisa &comperta. Nam in pluribus egregiis authoribus, magisque in Oribasio uersatus, qui & ipse librum totum,quo uniuersam de tuenda ualetudine rationem comprehendit, aliunde collegit utpote Galeno posterior, deoq; recentior adhuc,optima quetque ex ipsis se legi,nullum quatenus licuit,ex morbis praetergressus. Etenim Oribasii ipsius uolumen, a septuaginta libris quos continet Hebdomae contabiblon appellatum,quod tota in se artis materiam complectitur,non omnes, quod grandiussit comparare sibi possunt In huius autem Epito me ad Eustatium scripta, praeterquam quod pleriq; morbi non attingantur, etiam imperfectam reliquorum praeceptionem uideas, partim causarum, partim signorum, nonnunqnam& curatio integra desideratur, ceu alia in memoriam uenerint.

Praesens autem commentarius notas,causas,& curationem

omnium morborum continet, similarium, instrumentorum, di eorum quae ad unitatis diuortium pertinent: idque non summatim,sed quatenus licet ample &dilluse . Ante haec autem omnem uictus rationem quae sanitati tuendae facit, exposivianus. Postremum autem librum de simplicibus compositisque medicamentis conscripsimus.

Quid singuli septem totius operis libri, nam tot

dem habentur ontineant .

T Rimus omnem sanitatis tuendae rationem tradit, item' ' quomodo morbi peculiares aetatibus, anni temporibus, temperaturis, aliisq; nonnullis , caueantnr, emendenturque. Praeterea ciborum omnium uires& usus habet, ut in capitibus comprehensum est.

secundus

67쪽

secundus febreis uniuersas enumerat, ita ut praeponantur ipsis, quae eo conferunt,exempli gratia, notae ex recrementis, diebus decretorii, ,& id genus aliae. Subiunguntur autem castis qui febribus superueniunt.l. Tertius assi 'ctus declarat, qui singulis corporis partibus obuemunt sicut a summo capite ad imos pedes, adeoque .ungue is deicendat Quartus axit de exterioribus.& ueluti in aperto contractis uitiis, quorum non certae sedes assignari postunt, sed plureis particulas uase stat. In quo & de tineis & dracutulis tractatur. Quintus de animalibus ictu ,morsuve uenenum Iclinquentibus d issent, ubi & de rabiosi canis morsu, & metu aquae ad haec de non rabili canis morsu hominisque agitur. Inibi de uenenis eorumque remediis disputatur. Sextus chirurgicam omnem exponit, eum qu carnis uitia Grat, ubi & teli extrahendi ratio comprehenditur, tum quae ostium fracturas luxationesq; artuum complectitur. Septimus omniu medicamentoruui reis continet, primum quidem simplicium,deinde & compositorum, eorumque potius quae in sex aliorum librorum dimirsu commemini, praesertim maiorum & nominatarum compositionum. Scio enim illi e non omne is diffuse explicari, ne disciplina, taedium afferat: tum,ut quaerens aliquis unam , aut etiam plureis nobileis confecturas,facile inueniat. In fine adduntur nonnulla ad medicamentorum compositiones utilia. Item de alternantibus

inuicem remediis agi tur, ut totus liber in disciplina de ponderibus & mensuris desinat. Incipiemus itaque primum uo

lumen.

Primus totius operis hie liber est, in quo omnia sanitatis tuendae praecepta tradidimus, quemadmodum iam in praefatione dictum est. dicenturque iterum capita, ubi tantum hoc praelibauerimus,quod in primo,&secundo uolumine plurima ex Oribasio mutuati sumus. Non enim peculiarem uolumus constituere opinio uena , sed ex omnibus utilitatem indipisci. In reliquis quinque libris paucissima tantum ex illius com-anematiis huc transtu i .

. . .

68쪽

isio

caa us

PAVLI AEGINE TAEI IBER PRIMUS,

. Andemaco medico Interprete,

.s grauidis superueniant,& quq uictus ratio cis conducat. Cap. I.

VANDOQFIDEM inter ea quae grauidis superueniunt,haec potissimuinfestare solent, stomachi exundatio, continuae uomitiones, sputa crebra , oris uentriculi rosio,&cibi fastidium: non alienum fuit remedia quibus ab eis uindicentur, praesicribere. Prossint itaque ob ambulationes, cibi nonimium dulces,uina fulua, odora, maxime quinquennia,& moderata potio. Haec. n. omnia ne mulier stomachi exundationem experiatur uomatq; impediunt. , At medicameli nomine,uincit polygoniu herbam aqua elixam bibere. item anethum & ponticam radicem,quae indigeti uocabulo rha nuncupatur, haec tum ante,tum post cibum licet assumere Extrinsecus praecordia adiuuari debent cataplasmate ex oenanthe balatistio, t cytisi smyrinijq; coma, & foeniculi semine,siue per se,sive quomodocunq; uoles miscere,cum palmulis & uino ueteri. A duersus stomachi rosiones confert, calidam aquam bibere, quiete in ambulare . praecordia contegere

I na molli. At eas quae cibum fastidiunt,uarijs & ad uoluptatem quaesitis cibis amyloq; sicco solicitabis. magis autem hoc PAVLI IEGIN. a obtuleris

69쪽

a PAVLI AEGINETAE

obtuleris ijs quae terram edere concupiscunt, ut in malaeῖa, quod uicium Graecis Citta dicitur,accidere conlevit. id tertio a conceptu mense potissimum contrahitur. Nam tunc id quod in utero est, quicquid ratione alimenti ad ipsium sertur, tanqua imbecillius,nequit cosumere,unde fit, ut quu uaria ex eo recrementa in stomacho grauidae redundet,uaria & naturqaliena appetat,exempli gratia,carbones extinctos,cretam Cimolia, aliaq; complura. Hanon. ob causam appellarione huiusmodi affectus accepit, uel a picae auis uarietate , uel l eadesubinde hoc malo corripiatur. Iam labor,& longior peregrinatio etiam stomachum ad cibos excitat Quς uero mulier citra labores agere consiue uit,ea si uteria gerat,haud comode repentinas subibit motiones. Verum acria quandoq; gustare, praesertimq; sinapi cibu fastidienti non fuerit alienum. Caeteru eximius pedit tumores quos cedemata Graeci dic ut, anthyllis quae in aceto maduerit, soliaq; brassicae in latu super deligata discutiunt. Item Cimolia creta ex aceto illita, similiter alumen cuaceto proscit. Recte etia pedes malorii medicoru,quae Citria alias dicuntur, in aqua decoctorum iure lauantur.

t Hic locus sic te pit in ueteribus libris manu scriptis, ε

κου ρῖνου πάλωῆ καταπλατεις,&c. Quae lectio magis probatur

quod cytinus accomodatior sit huic medicamento, si cytisus.

De utrire. Cap. II.

DE visi nutrix debet, nulli morbo obnoxia, aetate

nec vetula nimium, nec adolescens,ita ut iunior quinque & uiginti annos compleuerit, grandior quinque & triginta non excedat : pectore sit amplo, mammis magnis, papillis neque conuenientibus neque auersis : reliquo corpore nec admodum obeso,nec nimium gracili Praeterea magnu est infanti coinmodu, si nutrix non multo antὰ pe pererit, maiusque,si mastulum Vitanda ei sint,admodum siccantia,falsa, acria,acerba, acida, amara,& ualide calefacientia. Item odores tum foedi,tum silaues praeter modum, condimenta,aliaque acria nocent. Ad haec uenere nutrix abctineat, manus, humerosq; molendo texendoque exerceat: puerum ulnis

sestet, treis iam menses quatuos ve natum.

70쪽

LIBER. I. De lacte quiritis. Cap. II. LAvo Arissi Μν Μ lae est, moderatu spissitudine ,

copia,colore, odore, & gustu. Comenda tu& quod inunguem pollicis instillatum, eo inclinato ad lucem,neque sebito neque tarde uidetur defluere. Iam uero in hunc modum probari potest: infusio lactim uas vitreum coaguli exiguum admiscetur, digitisq; agitatur. in quo postquam concreuerit, inspicietur, num casei portio minor quam seruufueriti hoc enim lac inutile est,contrarium huic, concoctu contumax: probatissimum quod utraque habet mediocria.

Q omodo lac uitiatum corrigatur. Cap. IIII. LA c uitiatum hoc modo corrigi debetis crassius fuerit,

pituita uomitu elicietur, qui optime oxymeli te epoto citatur: laboribus etiam cibum praecedentibus eadem ex tenuabitur. . Tunc nimirum in cibo conducunt, origanum hyssopum,satureia, scandix & thymus, item raphani mome tum, uetusq; falsamentu cum Oxymelite. At si acrius tenuiuGέpae lac euaserit,multis quidem tunc laboribas nutricem leuare,sorbitionibus autem & carnibus suillis, sapaeq; & uini dulcis potu,reficere conuenit. Si lac suerit imminutum,sdrbitionibus S pleniori modo sustentanda est, uinum dulce potui dabituri pectus & mamillas persecare oportet. Iisdem cucurbitula quoque defixa abunde praestitit. Medicamenta uero etsi lacti generando proficere quidem aliquid sciam, non tamen frequenter ipsis uti praeceperim,ut quae uiolentius constimant. est autem sceniculi radix,& semen,ptisanae incocta: item cytisi solia ex uino nigro aut ptisana: melanthium in passo & anethum, pasti natae radix atq; semen, quae calida prius irroratis admouenda sunt. Omni uero lacte uitioso, siue crassiim, siue acre fuerit &foetidum,prius emulcto, puer mamillis admouendus est. Lacaute acre nunquam ieiuno adhiberi debet, foetorem eius uinii odoratum & cibi dulces emendare possunt. Porro de caseato lacte tertio uolumine in capite de mamillis tractabimus.

Educatio pueri. Cap. V.

PRimum infans recens natus melle nutriri debet: mox lacte, idq; bis die, aut plurimum ter, cum autem promptES alacrirer puer assumit,ac spes est eum posse quod obla-

SEARCH

MENU NAVIGATION