Institutiones pathologiae medicinalis (Editio Tertia)

481쪽

PARALYSIS. grratae, tensiva, Ulcerosa, inflammatoria. 7s7. Tremor quoque, qui, cum Ino Vere artus conamur, accidit, ad imbecit. litatem facultatis motricis sns ypertinet Palpitatio autem, qua quiescentes etiam partes concutiuntur, vitiis pas- modicis 7 3 annumeranda. Somni assectiones. 7s8. PERVIGILIUΜ, ἀγρυπνει, cum morbi sympto maest, non minus aegris, quam ultronea pervigilatio sanis sueo ad sa), nocet. ascitur autem, quoties ex turbis interioribus tanta sit empori animalis agitatio , ut nec relaxari organa

sensitium motuumque Voluntariorum possint, nec vis nervea seriari, nequa adeo mens a mutuo cum corpore commercio sese subtrahere. Dolor proinde

delirium 73 a), febris, inflammatio, suppuratio, circulatio intensior, raptus humorum versius superiora,aestus ingens, morbique hinc, in quibus istUrina aliquas

482쪽

8 SOMNI AFFECΥΙΟΝΕs. insent, praecipue sicubi mirritabilitas i 9o accesserit, vigilias inserunt.

739 Immodicae dormitionis in morbis multifariae occurrunt species, duratione, gradu, aliorum symptomatum comitatu, hinc nominibus etiam, inter se discrepantes. Causae generatim reduci queunt . ad languentes sentiendi movendique vires quo faciunt animi corporis Vese quacunque causa defatigatio; vacuatio enormis selidorum debilitas

is r); torpor i 96); circulationis tarditas Aio); humores prae abundantia

aquae 287), glutinis 28 1 373), crassamentici 284 , pinguedinis 39 ), vappidi, e et i; frigus intensium 4 27,

s) δ c. a. ad easdem vires Oppressus, hinc agere impeditas, ob plet horam multiplicem 38 ad 39 a), obesitatem 39 ), nimium sanguinis ad caput impetu mi II), reditum haud satis expeditum, vas brum encephali in farctum, inflammationem, erysipelas, evacuationes suppressas, metastases materiae morbosae

ad superiora Andhujus loci est, quem

483쪽

SOMNI AFFECTIONES. 483 spiritus fermentati s 67 inducunt usiusque narcoticorum, sepor 8 3 ad ea , quaeliberum empori animalis cum organis

sensuum Motuumque Voluntariorum Commercium suspendunt: cujusmodi innumera habent Ur Commotione, Ompressione , inundatione , destructione en cephali nocentia uti sunt vehemens capitis percussio , cranii depressio, fractura, exostosis, abscesius, tumores varii intus nati, cerebro imminentes, humo,

res effusi, restagnantes . hydrocephalus; quin , quae vires opprimendo agunt,

modo num . . memorata. 4 Forsan

mens, mutui pertaesia influxus, ossicinae suae motus quandoque stupprimit,& in seipsam veluti contracta, animalibus organis relaxatis, lubens ab Opere feriatur. Somnos Endum ioneos, diutus ni moeroris ut plurimum pedisse quos, hac sere origine natos dixeri S.

76o. Prout igitur horum Is 9 singula seorsim aut plura simul, Varioque gradu, in homine insitant ita vel sem- nolentiam tantum, vel leves graviores-

484쪽

48 SOMNI AFFECTIONES.ve somnos inserunt modo actione sua systematis animalis limites haud excedant, nec adeo vitam Una opprimant. 76 I. Κῶριπιαγρυπνον, luctans binni ac vigiliarum alternati, quae nec dormire,

nec recte vigilare sinit, hinc intelligitur: ponit enim causas sem ni 7s9hurgentes quidem, at pleno effectu agere impeditas ob pervigilii causas 7s 8)mox succedentes. Naseitur ergo in morbis, ubi dolor, anxietas , delirium, in Q mnia terrifica, aut quaevis alia senseri communis agitatio intensior, insuperabili in sem- num propensioni superveniunt. 762. Nec multum dissimilis est mni revigiliarum permixtio, cui bmnia, pavores in Q mno, somnambulatio debentur. Etenim oriuntur haec, cum causae

vigiliarum 7s, in dormientibus stubnascentes sena ni statum haud plane quidem

tollunt , sed plus minus, tamen interi Urbant ut ideo partem aliquam ossicinae sensium internorum inquies habeat quae cin systema motuum voluntariorum sese nonnunquam emundat. Qui igitur

485쪽

SOMM AFFECTIONEs. 48, igitur considerat mechanicum illud, quo exoriri deae, resius citari, aliaeque aliis sectari, in vigilantibus blent, ei haud dissicile est Guere, quam multiplices in aegris enasci queant Q mniandi occasio. nes quando vel unis etiam adeo frequentes accidunt: qui perspicere

possibilium Q mniorum numerum Uari eistatemque confussionem infinitam; et sit mutationis corporeae, quae illorum cui vis respondet, singularer naturam se demve propriam ne conjectando quidem determinare liceat. 8 tomata motuum vitalium. 763. ΟΜΜUN Veluti centrum , in quod vitales motus tendunt consipirantque humorum circuitus est , princeps oeconomiae animalis functio. Quocirca&, quae motibus illis accidunt, vitia, in systemate circulatorio hujusque primariis instrumentis suis sese offectibus potissimum manifestant, proinde ad

laesas cordis, arteriarum, pulmonumque actiones referri possunt.

486쪽

Respirationis Sumptomata. 64. ΕΝΥΙ imperio quidem

paret respiratio, ut Varia, quae Voluntate regantur, obire munia queat: nihilominus tameno actionibus vitalibus recte annumeratur quum inpontanea sit, vitae conservandae ab lute necessaria Plurimarum itaque ejus vitiositatum praecipuae hoc loco exponi merentur; Ut quae frequentes admodum sint, atque ob praestantiam signorum, quae in morbis praebent, intellectu utilissimae. 76s. Pro multitudine conditionum, quae ad liberam resipirationem requiruntur, noxae, quibus impeditur, perquam numerosae sent, naturaque ac sede valde disserentes Aer calore 424, ),

cans narium, oris faucium, laryngis, tracheae bronchiorum, partium, quas

487쪽

2Ο9 multifarii, obstrueti, obstipatio,

compressio, pasmus, coalitus pulmones ipsi inflammatione erysipelate pUstulis, vomica , Ulcere, tuberculis, sanguine congesto, pituita, sero materieterrea, polyposa, podagrica, rheumatica, atrabitaria, Ut quavis alia morbosa, in apparatu suo Vasculoso, aut paren chymate, obsessi, impervii aer, sanguis, se-

racis occupantes, ut pulmo libere explicari nequeat mala item conformatio thoracis, Vertebrarum, costarum luxatio, fractura, ancylosis; tum ista sculorum respirationi inservientium debilitas, paralysis, sipasmus, aut prae dolore, inflammatione, ecchymo male emphysemate, Vulnere, Contusione, impedita

actio musculorum quoque abdominalium vitia similia obstacula de nidue ex abdomine nascentia, quae diaphragmatis motum supprimunt, illud ve sursum urgent, siciles, tympanites, Ventriculus,

intestina, cibo, potu, flatu, scy balis c. Ff ue ultra

488쪽

88 REsP1RATIONIS SYMPTONIATA. ultra modum distenta, uterus&, quae ad eum pertinent, partes . et V, aere, sero, aut quavis materie aliena, urgentes, tumores Viscerum inflammatorii, purulent , cirrhosi, cancrosi, steatoma-tosi&c. Unde liquet, vix aliud jmpto ma dari , quod tot tam diversi generis affectionibus sese sectum adjungat. 66 In tanta vero causiarum Uarietate haud mirum est, plures etiam dissicilis spiritus species gradusque animadverti:

ratio anhelosa, strepens, stertens, sublimis, strangulatio, c. Quarum quidem ratio atque origo ex dictis 76s facile

eruitur maxime si quis perpendat, ex impedita actione, vitae tam necessaria, anxietatem fSTynasci, quae naturam Urgeat, Ut quovis virium siuarum adjument Utatur intensisque adeo ac multiplicatis motibus vitae periclitanti sic-

767 Aaν:ra sus catio resipiratio ver vel quasi abolita, caussis nascitur iisdem 76s , sed vehementia aut duratio

489쪽

REssIRATIONIS SYMPTOMATA. 489 ne majoribus. Inde aut increscentem ovsipnoeam serius, Ocytas, sequitur aut subito invadens, nomine catarrhi siti δε- cantis, mortem minatur vel infert. Comitatur alias circuitus vitalis defectionem, hinc gravioribus animi deliquiis, ut sympto ma ymptomatis, Upervenit: alias primario suis ex causis oritur, tum inque, ob interceptum sanguinis per pulmones trajectum , inhibita circulatione, vitam una stupprimit. Immania aeris vitia, summa ner Vortam mala, paralytica,

sipas modica , in organis respiratoriis, subita pulmonum oppletio a sanguine

pure collu Vie catarrho si e prae primis faciUnt. 768. Tullis Cepravatae respirationis Omptoma, est violenta, convulsi Ua, reciproca sonora, aeris inspirati per os elisito Ponit ergo motus con Vulsit vos mus culorum, qui X spirationem faciunt, simulque glottidem UtcUnque contractam

quibus fit, ut aer pulmonicus cum impetu sono de larynge elidatur neque plenae inspirationi locus detur Recte autem

490쪽

9,RLsPIRATIONIS SYΜPΥΟΜATA. motus medicatus 6 O censetur, quo natura , quod systemati pulmonum aerifero, seu mole, seu acritate, incommodat, vehementi spiritus excussionee Verrere conatur. Hinc, voluntate

cieri potest. 769. Irritamenta adeo tussis sunt,quaecunque pulmoni bronchiis, asperae arteriae , aryngi, molestiam creant actione quavis mechanica, physica, chemica: aer vitiosus; ingesta calore, frigore, acritudine, asperitate nocentia; aliena inla-ryngem recepta 6O ); materiae acris in eum aut vicinas fauces destillatio; muci has partes lubricantis abundantia, crassities, corruptio; sanguis, serum, pus,

ichor, hic collecta siccitas, instauamatio, erysipelas, philiae, Xanthemata, e X- Ulceratio, tum plCraque Vitia organorum

spiritalium, supra T6s enumerata quae, etsi nihil, quod creatu ejici possisit, habent, bla, quam insertant, spirandi dissicultate naturam ad tu silendum b-licitant quo si obstaculum vincere nequeat, moliatur tamen, saltem trajec