In M. Tullij Ciceronis vniuersam philosophiam de vita, et moribus, ad illustrissimos, & sapientissimos Patauinæ academiæ moderatores, ... Iasonis Denores breuis, & distincta institutio

141쪽

to magis uirtutis actio quonia Fris cognitionis. Sed quoniam, qua diximus de utilitate huius philosephiapartis,communi unt Tulbo cum reliquis,qui de ea espraecepta literis tradiderunt uideamus, quid potissimumpraeter cateros ipse nobis attulerit in hac eius philosophia. neque enim caret propria laude . Reliqui itaque philosephi uel quia experientia,er eruditione, rum caruissem, uel, qui Hortasse perquirendi, es ornandi laborem fugissent,nuda nobis philosophia pracepta literis mandarui, aliis ne exeptis,

abissine splendore orationis, alii tanta ireuitate,s obscuritate,utpaucis admodum ad eorum=penetralia aditus pateret. AU. autem Tullius ita

haec omnia illustrauit,s eloquenti lumineperspicua, clarissima reddidit,atque in promptu omnibus exposiit,ut nullus iure sepossit quis defendat,ac tueatur ad hanc eiusph lue ophiam

percipiendam tardior accesserit. In ri te habemus quidem ordinem in docendo, ioniumctionem partium in constituenda uniuersa philosophia nullam amensentimus animiconcitationem ad uirtutis actiones exempla ex Cirtvteperpauca,ea que tam obcarabatque laeta,ut de eo-

142쪽

rum inte lenii desperandumst. In Platone apparet quidem summa eloquentia,uehementes peracuti ad ui tute imuli,s ad probitatem sed ordo ille continuus,s methodus in copulam dis, s colligandis totius huiusphilo ophiaeparti lus maxime omnium requiritur. In es mullio nec ordo, nec methodus ne perspicuitas , nec exempla nec eloquentia uis,nec concitatio animorum ad honesas actiones desideratur Horumpomnium , nihIl in eo abiectum nihil hum se, nihil mediocre, omnia semma , omnia ilia

fria , omnia grauitate quadam senatoria ct auisoritateplena , ut mirandumst cum singuli sine uti natura , mars, e fortuna ipsi dederit huic uni cumulatissime omnia prasitisse Ter libenter ex hoc loco si mihi in hise uniuersa philosophia huius institutione concede retur gillatim conferrem, quae de eadem repertractauit re Plato, se soteles,s Xenophon, replerique alj compararemque libros dein bus cum primo emicorum e sotelis,2r Halogum de amicitia cum octauo non eorumdem 'hicorum, somnium Scipionis cum emtrema particula apud latonem ultimi stiri de

143쪽

republica, Menderem P et , non modo M. Tu lium nonssisse his omnibus ulla in parte inferiorem,sed quantum fue sententiarumgrauitate , quadam male te romana, s uarietate Grum memorabilium , et lendore orationis hos omnes longe a se reliquerit. Sed haec em modi in commodiorem sortasse locum reservabo. Sed quid tandem dicam , quantum huius huius IV Tulli id hacphilosephia libripraeter a seros conferant ad rectam doctrinae chrisianae cognitionem adipiscendam, quam nos i profitemur um Diuus, i uulnusgrauissimus aut orsibi libenter asserat, eius libri, qui Hortensus, uelis laudibus philosephiae inscribitur , δε-ctionem ad uerum dei cultum seu cipiendum plurimum prinuisse Huic itaque praestantissimo philosephosiummas, immortale ue gratias imbeamus, me eius riptas die , noctui praemanibus habeamus, ut miris quasi auri lci' inlucem omnium proferamus V in hoc amplissimuomnium scientiarum praeclarissimarum artium domicilium summo cum omnium applausu, quasiab exilio in patriam rectituamus. D. M. i. E. G.

144쪽

Benigno Lectori S. 6um maxime cuperem, Optime Lector, ut ordo librorum, quos M. Tullius de uita, moriabus consscripsit, omnibus esset conspicuus , has, quae sequntur, tabulas cum hac nostra Uitutione coniungendam simavi, in quibus imo apparet ordo temporum, quos inguli huius philo phiabbri ab rescripti, V aditi sunt. Secundo ordo do bina,quo unusqui horum librorum in docendo, alijs aut praeire auisubsequi debet. Tertio uniuersa haecphilosephia clarius, s dilucidius in proprias partes disin uitur 1 paratur,ut hinc,quem urium eius omnes pari posiicerentur H quae esset harum continuatio acile omnes colligerent, e tandem ad hac uolumi pra

manibus emper haberiis in

uitarentur, es accenderentur. Hoc qualecuras

fit,benigno animosis spe , e boni Consule .

145쪽

de Humana, o ciuili philosophia diligenter On. scripsit, duplex est,

iter est temporum, Τηρ

ribunt. Scripti autem sunt hac temporum serie. Oeconomicus Xenophontis de graeco in latinum conuersu, et in tres libro distimctus,editi ab eo edi, cum

annum ageret suae aetatis uigesimum tertium.

Libri sex de Republica raditisunt,cum annum agea re quinquagesimum tera

rium.

Libri de Legibus editi sunt, cum qu7quagesimum

sextum

Laudatio Catonis'ic sedita est, cum annum Mea re siexagesimum primum.

Vter eri doctrinae , visciplinae, quo inguli libri indocendo discendo gradatim ad faciliorem intestigentiam,tamquam me bra in unum aliquod corapus ordinati, o continuaati sunt. quo ordine. Primum locumsibi uendicat Hortensius,uel de Laudibus philosophia. Secundum Academi aquaestiones. Tertium quinque libriis Finibus. Guartum tres de Offise cum dialogo de micitia, de Senectute, libris i Consolatione. uintum libri quinq; Tu Libri de consolatione edi sculanarum q'ionum cum ti sunt cum sexagesimum paradoxis . cum Cato secundumnis laudatione. Bor

146쪽

Ηοrten scriptus est e dem sexagesimo secundo

aetatis anno.

Libri quatuor e cademi earum quaestionum post Horiensium cripti unt eodem sexagesimo sicundo

aetatis anno.

Libri quinque de Finibui scripti sunt post Horie

um, AcademicM.qua Iliones; eodem tamen siexagesimo sicundo aetatis ano. Libri quinque Tusculanarum quaestionum editi sunt sexagesimo tertio talis

anno.

Liber de Senectute scripurus eri post Tusculanins, eodem tame aetatis anno 63.

Liber de Amicitia siripa ius est post librum de Senectute eodem tamen aetatis anno sexagesimo tertio.

Libri ires de Ot iciis scripi siunt post libros de Senecie tate bis amicitia eoderames

Sextum libri de Republica Septimum libri de Legib. Octauum libri tres Oecοα

nomicorum.

Hunc Ordinem doctrinae copiosi probauimus ex Id. Tullii uerbis in niuersa huc philosophiae humanao ciuilis institutione. ut hos libros in uulgata seriem redegerunt, non ea quuntur hunc doctrinae ordinem. Hoc enim li

bri de of ciis , de amicis

tia, oe de eue te antecedunt libros tu culanaaarum,de republica, de ligibus tam publicis, uuam familiaribus. Et libro natura deorum, de diuinatione, de fata inter hos nustum habent locum: dii paradoxa anteco dunt libros de republica, et de legibus. Peccant igitur ordine temporum, sdoctrinae Euaresecutos

147쪽

arbitror ordine, quo eorum partίm numerauit M.

Tullius in exordio sicui di de diuinatione; qui usique ad eam diem era,reditus uod si omnes tum enumerauisset, cum omnibus ulti mam manum imposuisset, aliter certe eos partitusfussit. cum appareat libris de sycii postea, ex eorum natura, , ex docendi raditione eum attribuisse locum qui sequeretur statim tibi Os

ri nibus.

bros tu culanarum Grauster igitur peccant i Ordine temporum hos libros distonere uoluerunt. Hanc temporum sieriem , qua hos omnes bis losophiae humanae, e ciuilis libros persiri t M. Tublius diligentissime obseruauit, comprobauit Uir frumditissimus, , maxime in eis uersatus Franciscus Marcoduranus in M.Tussi Ciceronis ultra nos omni hoc labore biberauitaramen aetatu anno gesimo tertio.

Paradoxa scripta iunt ultima,eodem tamen anno flexagesimo tertio, quod e cundo paradoxo in Antonium inuehi uideatur. Qui hos libro facilenus distosiuerunt , hunc ordinem nonsequuntur: quia temporum ordine libri de repuαblicae, de legibus antecedunt hortensium , eis academica quaestiones

O libros de sinibim, i

148쪽

Librorum, quos Marcus Tussim scripsit ad uniuersam humanam, ciuilem philosophiam comstituendam O li continent eas dii uoiationes, quae solent adhiberi ante legitimam pertra; elationem ad reddendos benevolos, spraeparandos, animos hominum adsiluu

dium hilosophia, ab

emnibus alijs auocandos. li continent uniuersam legitimam pertractatione ad animos hominum auo:

catos ab alijs ludijs , ad

philosophiam tb reuocatos, s iam praeparatos, in eius amare,studio retineris.

Haec prima diuisio horum librorum sempta est ex M. Tu ij uerbis in primo de finibus , cum inquit: uan viam philosophia quidem uituperatoribus satis responsum est ollabro, quo a nobis philosophia defensa, collaudaura Ut,cum se accusata, uituperata ab mratensio qui liber,cumis tibi probatus uideretur, ji, quos ego pose iudicare arbitrarer, plura fusi P,ucritudine mouere hominum studia uitror, retinere non phly

149쪽

Eorum librorum, qui continent eas dissutatione quae adhibitae sunt ante legitimam pertractationem,

Altera ueluti proemium quoddam uniuerse legit 9 mae pertradiationis in quo agit de laudibis hils-phiae qui uocatur Vorten fui a persona eius, qui prismas partes obtinet in hac dis utatione. Elin porro dis utationis, uerar, Abera ps, qconiectae quae conte: Prima in primum a est in si pars conlibrum, con cundum lia tinet motine ea,quae brum, conti dum hi contra philo et ea, quae losopha:

cta. O di phia astata demisοαθutata uni sunt a M. um in ab Horten Tussio, his, quae ueri sunt parationes dam ad uniuersam legitia ma pertranZatione, de genere philosophandi argu mentandi quo sibi esset utedum in perti adfatione uniuersae sequetis philosophiae

Se una Tertia

da parsus conti

continet et mora

modum dum hi philosio losepha α

rum in his, qpera Catulo pertinet Vis quae tinet ad contra Hor ad disse prinen ea philio tensum rendi, ad res sophia p-a tionem naturam tem, quales est de uicita,moris