De antiquis mensuris Hebræorum; quarum s. Biblia meminerunt, libri 3 Caspari Waseri, Tigurini ..

41쪽

eo constructum fine, ut tempore aestivo purum recentem ibi aerem hauriret rex, aque Sole aestuant protegeretur undeJonathan, paraphrastes Chaldaicus scite vetat iti' pu'n' heth miliath, domum vel ocum refrigerii, N: Vn libeth-loeta domum vel ocum aestatis quo scilicet uteretur tempore aestivo, Sol medio rapido&flagranti: civiusmodi umbrosa aut nemorosa loca Latini Assiva una voce Graeci ero υνα appellant; in quibus per aestatem torrentis Solis ardor poteli vitari.

II. Sic cubitorum istorum mensura detineatae fuerunt

Gluuinae area Solomonis quibus triceni quini cubitissim uti Pors, is longitu duae tribuuntur: verum in longitudine apparente ambarum columnarum, non autem in vera Nam vera utriusque longitudo describitur i. Reg. 7, is ubis gulae dicuntur habuisse octonos denos cubitos longitudine: illic vero ambabus tribuuntur tantii in triceni quini, propterea quod singulae videbantur habere septenos denos, semis. Singularum enim dimidius alter cubitus abscondebatur in capitello quanquam soni potuit numerus rotundatus 18 pro decurtato Tet more inscripturis usitato. quod ideo observet Lector, ut videat, hunc Paralipomen in Ocuri una illoRogum convenire.Junius aliter utrunque conciliat, que vide in annotatis ad I. Reg.7,1J.5 c. I L. Tales cubiti communes intelligantur a. Reg. I , ID Verrus&2. Par. 2S,2ῖ. ubi in Hieiosolymorum muro a porta E

phraimi, usque ad portam anguli Joas, Israelitarum rex, tam a. perrupisse dicitur cubitos quadringentos. Et Nehcm. 13. et γε φad exstruendos muros Mus ic urbis cubiti communes S Vulgares fuerunt adhibiti. 3. Hujusmodi etiam cubitus intelligatur Matth M tib 22, quum dicit Servator: ι .aatem ex obis Eicite cog tan-

42쪽

nor etiam cubito, adeoq; minima synecdochice intelligitur mystice vero tinnuitur summa hominis imbecillitas, qui vel omnes,&maximos intendens nervo S statui alua nigrandiorem aut minorem facere nequit Creatori igitur onmipotenti S omni scio, seq res livas Jubetur committere pro suo arbitrio omnia agenti ac disponenti. Tantum de cubito communi vel civili. 1 . Sacer deinde non nisi ad sacrarum structurarii commensus fuit adhibitus ideo dictus Hebraiceri: pn CN

cunctis per terrear gna Vendum, O molem, mims, arterii, omnem se decorem. Caeteium hic cubitus communi majoi amplior fuit palmo, sive quaternis digitis, aut ternis pollicibus vel unctis. Ut igitur communis cubitus palmos continebat tam Os, h. e. digitos vicenos Hebraicos, seu iurnos leno pollices seu uncias ira sacer hic palmos continebat lex, h. e. ligitos sceno quaternos Hebraicos, silve pollices vel uncias denas Octonas quo nominem γωνα Atticum, d praeteres διω- ρον efiiciebat, h. ardem . Ut enim ciabitu comianianis Hebraeorum, ex λως respondet mγων Attico ita acer non in epte comparatur cum O, qui dicitur πῆχυς. Uμd mani felle apparet ex duplici EZcchiclis lUCO Priora, cap.qG. V. s. Ecce autem murus erat a parte extima domta circura ouas ct

43쪽

ditione sed fide spectata sex cubitos sacros,quos tingus crat mensurae calarinus, intelligendos censeo quorum singuli excommuni, praeterea S palmo constabant qualem cubitum sacrirmn IV in Ciamn ah vetophach h. e palmi ι- ί tum aliter Hebraei,&ipse etiam optimς notς Chaldaicus paraphrastes appellat Hieronymus vero, isterprCS VC-tus vulgatus ver imum cubuia mactem Itim interpretantur. Haec sententia ut simplicissima cit,4 veritati maxime convenit: ita in eam non tanthim commemorati interpretes recentiores, sed antiquissimi etiam, di coryphaei Hebraeorum doctorum, Aben-EZra, Jarchius 4 Chaldaicus

ὀγυοθυμαδον discedunt. Nam, caeteros ut transeam, Aben-E-

aera quum diserte dixisset, cubitum notum sive vulgarem&communem quin i, constare patinis, ut supra tetigi, statim subdit: se autem, nempe sacer, habuitp mum amplitra: fuit enim expalmorum Citat deinde textum ex is a in quo traditur cubitu aedificii seu templi. aut rerum solidarum&inalia obilium fuisse sex palmorum at cubitum Vasorum4 instrumentorti,h. c. conam tmem, civilem fuis se palmorum quinq; quamdcscriptionem I Jechaias calculo suo probat tractatu de Catena ab alς. Quς quum ita sint, non juria miretur quispiam, quare diligo isti musa' ho qui harum rerum scrutator, Georgia Agricola, cominu laena cubitum palmis senis, sacrum vero septenis circumscripserit nisi forte Legis tempore majorem fuisse existimarit, atque ita tertium quendam quem Legalena j dc

tu vocare, constituerit.

3J. Atq; ob hunc excessum, ouodque adstructur Ut

ximi nosnenti, ut erant sacrae, Tabernacali nimirum . sis , iis

44쪽

z ANTI MENs V, ARVM L DB. I. Templi, cubitus hic adhiberetur: ide nardi et id d refchon , mensura princeps seuprima, vel primaria, sive

primariis aedificiis adhiberi solita,vocatur 2. Par. J, R. quanquam υς Οχαρτατ Pisse Arias, at ablus, S alit, primam hic interpretantur non mensura, sed tempore, hiat primis antiquis illis temporibus, quum Tabernaculum exlti ucretur, usitatam.

I 6. Caeterum hoc cubito sacro augusto, perfecto absoluto definita fuit Tabernaculi, ut dixi, Templi ab acu m rum rerum sacrarum structura quarum multa mentio E-Α buo. Od 2S 26. 27, O 36. capitib I. Reg. 6. . cap. 2. Par. 3. 4. 6. p.&EZech. O. I. a. cap. NCCnon Volumen volans cubiti hu)us mensura definitur Zach. s, 1. longitudine videlicetvicenum cubitorum, latitudine denum quae vestibuli

Templi olim fuit magnitudo. quo mystice significatur

lumcngrandeo amplum in quo tum innumera hominum peccata consignata sunt, tum infinita maledictio proponitur iis, qui αι μεταιο τοι libidinum peCcatorumque licentiam sectantur. Suomst brumaliter Scriptura vocat addistantiam libri Vitae in quo Mortis libro continentur: γε- ηαμμενοι ει - ρῆμα, ut loquiturJudas vers. . vel οὶ et μενοιω ο ut Paulus I. Thessal. J,9. Vel οι κατηρασμένοι εἰς ἀπήλειαι, ut idem ad Roman. 9, 22 vel ut ripti sunt in terra, U NI I' hanmctabimba reta, ut Jerciolas loquitur cap. IT, V. I s.

Tantum de cubito sacro, adeoque de Mensuris Conti

nuorum generatim.

Eodem de- initum

45쪽

D MEN sv Rr CONTINUO RVM. Idimensi sunt. Eorum praecipua communissima Musitatissima fuerunt rundovi Funici Ius. Arundo Hebraice 2 ici cl/, absolute, unebbam1dAb, addita mensurae Voce calamum declarat mensorium sive perticam vel Virgam mensoriam, qua Syris una, propria voce dicitur ,-zsese quod instrumen tum fuit dimetiendis structuris & agris id oracum, sex cu bitos sacros vel perfectos longum qui faciunt septenos

communes seu civiles, praeterea palmum hoc est, pollices Hebraeos centud octo: prout singuli cubiti sacri possices Hebraicos continebant octo decina. a qua vel voce, vel

mensura urit veris mile est natam Te Italorum mensura Cannam, in hac usq; diem apud eos locis aliquot usitatam;

quam Pierius Valerianus pedibus definit circiter senis: Hieronymus vero Magius decem palmos sive Dodrantes pedis Romani conficere testatur. Vt enim Arundo propter internodia modo pedum modo palmorum speciem prae se quandam refert, ita cum pedibus, tum palmis definiri diversa ratione potest, En ea.

3. Apud AEgyptios, Graecos, Romanos,Viarii agro rufl; periti metatores usi olim sunt pertica vel virga qua hac etiam tempestate utuntur in Europa, quamq; Graecis 6 Romanis decem pedes longam fuisse Suidas refert. Hac qui

utebamur decempedatores fuerunt dicti, ipsa vero mensura δεκαπους, si Velχετρον δεκαπιυνὶ Oc est, Decempeda prout αππά

σπυς sive incuperia quinis pedibus, εξα υ ive Sex -- peda a senis pedibus nomen sunt sortitae quae decempeda Vicies&quater ordine posita longitudinem, duodecies vero latitudinem jugeri mensori apud Romanos expediebat: ut certe compendiosius)ugeri quantitas per decem pedam mVenitur, quam per pedem. Interpres Apolloni in Argonauticis talem perticam vel virgam scite appetiat καιναν:qudd idelicet sustulerit occasiong ἰκα νον η-

46쪽

16 ANTI MENfVRARVM in I. λους mutuo necandi ta gypto enim, quum Nili diluvio, Sole herculei terga leonis adeunt hoc est, circa solstitiuas IV uπὶ,ν γιλος,r5vm hi in unde doctas ne leganti lcompositionc Nilus ipse est dictus: quotannis invehe C- tu agrorum limitibus inde confusis, utpote molliti pansam obli in alis, adhibita hac virga vos quisque agros dimensos recipi bat absq; Caedibus 5 iugia: S. . Porro Instrumenta hujus sive Urunssinem, soci

cemperiam appellare libeat iaculcnter eminu EZechici C. O. vers. ec Iohannes Ap OCa cap. I. Veri 2 l. 2I, I S, quo regu mscripturae sacra uterque signari ac myst coe per qua Christus, informatori instaurator Ecclesiae suae, haeresq; omnium a Patre costitutus, puritate&gloria lucidissimus

de splendidissimus Curi de chal bis tersi comparatione dc signaturi Pios, tanquam templum suum, quo hab: tet,

culiumque corum metitur.

s. Alio lum an se quod operae est notasse propter

studiosos Linguae: propricus arcnia oriave calamus aquatici , Haripis limosas plurimum nascens, di maximam cum

papyro originis habens Traitatem quam hieroglyphice proptet ea in hoc Persiano designat: i manin chartae nodosas venit arundo. quo proprio sensu har natae perpulchrae locutiones:

IVA' irare raris et, Arundo qua sata, di blom me, atriai nanon procul absente, veluti infirmo mcnte fracto, Vacillante, inq; exitium suum propendente culus Ot lo-mines quia Deus non pessundat, sed lenissime S mitissimet 'ctat, eis consulendo, nutantes ζ; confirmando ac sulletando, ideo dicitur rundinem Massatam no rariore lit, rundo agitata a vento, cHOmmc levis ingenii, modo huc, modo illuc moveri solito,atque, ut loquitur Apostolus,quovis doci tanae vcnto fluctuante, vae de Re nihili, ludicra

47쪽

sinenter ei petuo, Ab intermissione, Arudinis inmo U I , rem, subinde agitari olitae vel ab aqua decurrente, in qua 's crescit, vel abcaa tan evento Et napn T V ni rundinis usi uitae cis ione consi figere in iis, ' μα- . qui non tantiacta non possunt praesidio esse, ver una etiam noceant destituto ut Arundineus scipio non modo non ionec: sustinet nitentem, aut reisummus stabilit, verum tiam δε ς, manum penetrat ac vulnerat . quae certe caussa potui tene, . cur Servator corona me pinis contextam,capiti impolita gerens, arundinem in dextra impactam haberet, videlicet: ut non tam per t. i sciviam S ludibrium nailitum regia quς-dam species diastingeretur, quam ut μυς ρυωδῶς declararet Spiritus sanctu inani, ii iurna Ofragi laque iaci O Vaticli. iiiii Umq. nobis sceptria, hoc est, regnum, cujus insigne est sceptrum,gratuito dono ac mera liberalitate comitaravisse. 5. Ali quando voces nec Calamus aromaticus qui clau-

lae 5 alirs, Vulgo Cani P. Ni litae Canna sive Canella ab hac nostra Hebraica est orta ανα ιι ιο C ως, qubd nimirum S gracilitatrici longitudine ac Crassiti earundini quaticae sui Coo milis unde Strabo tς statur, in Africa cubito quinos toti gas, crassas vero digit in m norcna cann s nascit qui j as, fel earundinum longitudo est, S crastities. p. 7. Aliquando Calanius notatur artrifcrans in candelabro ,..-., -- sacro Moiis:&,Culmu fumeraris a radi sus spica:

Fusi , De Lancea, vel Sagitta, quippe instar arundi 'i log ' A.j

vel exarundine facia, longio ibus Q. intcrnodiis, id Vore fuistis.

48쪽

13 ANTI MEN sv AR v si Lin. I. gis fustii, vel lanceis, vel etia sagittis est armata. Ad quod omnino Virg. allusit -pergista venit Arundo sagittam intelligens; cui conficienda apud Romanos etiaarundo usum praebebat, ea propter aru Detea dicta in his Poetae verbii Vestir arundineas ct certatur agittas. Quin et-ci brachii, iam, brachii perii oblongum Acetabulum Latinis, cui CO- Lis endix infigitur,&circa quod vertituros co Xae nccnonae . . c. Statera,cui hinc inde filis appenduntur bilances cive si puta transvero, cui pondera appenduntur,quq q; longitudine arundinem refert, hac voce egregie insigniuntur. Haec da At undine sive Calamo

TunicM , AETERuM Instrumentu, quo veteres Hebraei intervalla ore i dimensi sunt, fuit Funisulus; qui aut α πλως dicitur han

- η ςr mi abfuniculus monsurae hoc est, mensorius Zach s, et ubi 'inma,hibrat ere et mensura terrae, Scholiastis X ponitur,tanquam idoneum terris dimetiendis instrumentum. rresiam De hoc Instrumento, more per illud dimetiendi non tantum Amos luculenter testatur, quum dicit Et ter-

tua dividetur niculo sed idem Iudaeorum PrincipisJo- b suae exemplum clarissime docet qui in potestatem suam

subactam Cananaeorum terram partitus cst inter Iudaeos 2,me' funiculis, C. Quem morem εὐπολεμοolle David imita a, mi AE tus, Moabitas, hostes suos, a se prostratos ac fusos, mensus est funiculo, dejiciendo eos in terram: mensus duobus funiculis, quos morte assiceret integro autem funiculo; Quos in vita conservaret, adeo ut regionis incolas in tres

partes partitus sit,e quibus unam conservaret, iis occisis, cui in duabus aliis erant partibus,

49쪽

3. A quo Veter uti more coepit postea vox an hebe

funis sive funi ulus, metonymice usurpari pro regioHe Vel Iurpat M. tractu: ut De ut 3, 4. Et cepimus totum uniculum i rgobi, id est regionem. 5 Sophon. 2,s Va habitatoribu uniculi maris, id est, regionis maritimae, ad mare sitae,&c.

. Sed&eleganti significatione, an bEbel, sivesunt i.

in regione aut tractu , quem quasi funiculo ante meniussis, sit congregata quae significatio laabetur . Sam. IO,s. Et occurre uniculo Prophetarum, defendentium de excelse. Vult dicere coetui vel turbae sacrae Scripturae vel Legi operam

dantium; quorum alii filii , hoc est, discipuli, Prophetarum: alii Prophetae simpliciter sunt dicti. Sic quum dicitur Psal. ii 9. Funes improborum implicaverunt m P, Chalda cus paraphrastes non unci reddit, ut Hieronymus sed corus sive cateret .as, tanquam si dicat, Catervae vel turbae improborum Implicaverunt,uel certe diripuerunt aut praedati sunt

me. Sic enim etiam verbum additum potest verti. Clarissi Piscator loco Samuelis coetum a fune dici putat propter elegantem ordinem, quo quasi uno fune trahentes de lo-COCXcelso descendebant. Recte&apposite.Videtur eniim ille tropus cisse, quo Graeci Historicii ipse S. Matthaeus cap. 27.Vers 27 σνα - , d Ennius graecissans, cum NaZario, S uid ad aliis ejus notae scriptoribus, irae nomine, non tam restim, vel funem ex multis funiculis ita circumvolutum,ut in se non recurrat, intelligunt, quam manipulum, aut legionem, justiorem scilicet&pleniorem, quae legiQ-naria cohors est dicta, hominibus constans quadringentis Vicenis quanquam quingenarias: sexcenarias etiam legas . HIL

ne&sorte, Vel portione haereditaria reperias quo sensu i ina,

Jacob Patriarcha, hoc est, posteri ejus populus Israeliti

50쪽

3 ANTI Q. MENfu RARuM 1 p. cus, dicta initarsum usu 'Us sionis Dei, possessio nimirum sive portio haereditaria Dei peculium Deut 32, 9. Sic ocar,s dicuntur Manasii accidisse decernium uti, hoc est, po isessiones, sive portiones Viderisi versu I .d Psa. I 6, 6.& 8,ss S EZech. 7, 13.&c. Quibus locis omnibus per funiculum intelligitur possessio sive haereditas, Qua huic vel illi obvenit in agrorum divisione, facta per funiculum. Unde Micheas c. r. v. 1. Projicer uniculum dixit pro haere

talem artiri metonymia signat illima. 6. Caeterum hunc Hebraeorum per funiculum dime-ticndi moren, Persi sunt imitati apud quos non tantum ea consuetudo fuit frequens sed funiculus ipse in lingua eorum pro certa mensura acceptu , continete scilicet ita dia LX, ut placet Herodoto quanquam Plinius ex Eratosthenis, vulgo recepta sententia, X tantum stadiis fu

niculum ejusmodi describit: in qua tamen significationes pilis usurpatur FQοibi , vox; quae Egyptiis in pri

mis fuit usitata mensura, itidem ex fune vel chorda contastans, dicta ex primo vocis οἴνου significato, quo u rura vel juncum de charata, quia ex ulva dc unco palustri, ut Plinius tradit lib. 12. cap a. funes nectuntur. a quo duplici sentia nata sunt protrita apud idoneos auctores, olom cur fune metiari, circumscribere ire a Moti pars agri fune de rapta: ανισμ ος aemcn o ct descript operonem Σοινιοσυμ COA , qui in navi convolvit funem in Iram. Σοινοίατθιν, reper extentum funem ut loquitur Flaccus, quo κοινος τα di re quo unia ambu=s appellat Terentius. Sedec allegorie LXX Bibliorum interproes a nissensia per οἰνον ac zlligunt vitae ho minis institurum progreisum, quae Hasi per funiculum ad I καια uo certum ci 5 gentium est conformanda ac dirigenda, Pial. 3 3, 3. in his Verbis Q τως ν μου, scis Εοι νον εμουὰ . . G scmitum meam, o fWνα utrem cum in υ

sh abii quanquam qui Hebraicam sc iuuntur lectionem