장음표시 사용
361쪽
ιχ QVA saeuientis in thorace pestis mala persequitur, quibus aegra corpora diue. xabatur mirum in modum,& ita,ut nullam requietis partem, nec diurnae, nec nocturnae caperent: aderat enim quaeda, inquies, fastidium, quod nulla in pase te conquiescere, aut vilmem pore con- sistere sinebat aegrotantes, dc cum hoc qRasi soboles ipsius,& germana soror, coniungebantur, Ibgiliae perennes ,Winsomnietas si hoc uti Latine vocabul0 ad Graecorum imitationem, liceto quod symptoma, etsi i dena vide tur hibere in ipso capite, in quo fit somnus: qui)tamen ex bile in thorace eialecta ediciebatur ut suo locod e limus intςr symptomata thoracis enumerat, f/nq. ad mlictum quid. & effectunt ab ipsa inquiete . Quibus duo bus quasst inellitibus , quamuis acerbissime torquerentur is tamen ipsa morbi, quamdiu illius vigor peripvi
nebat,non como ciebat,neque extenuabat ipsa corpora; ες praeter omnem ratibnem, Momnem et am expectationem,
hOhainumque opinionem reluctabantur de resistebant m l ferebantq; illa incommoda,& mala intolerabilia propςm' dum, dissiculter quidem,sed nullo dato in ipsis corporibὴ
tanti cruciatu quo affigebantur,indicio,ac argumento=ςμ nihil ipsa pati viderentur, nihil immutata ex affectu, e qμ' fiebat,ut vel ab interno illo incendio,& flamma aestuanW Τ' statu morbi, nempe intra decimam morerentur
362쪽
ees nona adhuc validis Viribus corporis robore non ses ab dissipato, sed incedi j,& aestuantis intus Aetnaeduasi fluctibus obruto, ac suffocato. Vel si statu illum motabi do illud tempus,quo maxime Vigebat, ac saeuiebat in tho. tice furens, rie λrtuna effugissent, permutato iam morbo ex peracuto, in simpliciter acutum, vel etiam exacuto in acutum ex decidentia, Vt medici Vocant, ἐκ μεταπνσεως in
Ventris inferioris,ac alui morbos incideret,eo sese proripiente M delabente morbifica materiai quae potissimum fuere dissicultas intestinorum graece dicta dysenteria id profliuium alvi,quibus mirifice corpus cotadescebat,& extenua batur , tandemq; diuturno malo, es quasi tabe conflictatu, extenuatum,& consectum,ac victum,manus dabat prae imbecillitate,Winteribat sensim dissolutum, atque corruptu, siue potius colliquatum, ac liquefactum. Penuria requietis. J Non recto quidem exprimi graecum uerbum potest , nam melius uel percarentiam, uer per impotentiam, si latine hoc dici posuisset, esset explicatum,graecus enim scholiastes interpretatur, ηαλαμὰ,quaret Lambinus in Commen, ita Lucretium e pljcat quietis adempta facultas ; est itero etiam, πλεονασμς , Iticus in particula illa-q uod etiam animaduertit Portus qui dicit abutarem notat enim orinthus in dia sectis Ου,neg ijdam particulam, ii, αρέλκs Abundare saepenum ero apud Atticos, & non ilum apud auctores, sed etiam in uulguS , in communi,vulgarique sermone dicit usur pari, sic apud
qxin dialectis ab Henrico referutur,licet ipse uideatur uel roserri idin naturam uerborum, quae postulet negativam ξλxuculam, quamuis altera sit in ipsis inclusa, imo etiam y 4 graecos duae negatiuae, uel iunguntur, uel duplicantu py0 una simplici de magis negant, ut apud Homςxu ,
, Uxς. Qt negatiuae particulae cum his uerbis quae unam liv .'imclusam sua notione negationem, ut 0r μαι Quoru jn numero collocari etiam potest, iso
363쪽
ni etiam interdum cum huiuimodi uerbis negati uis ne iii uam particulam ponunit abundantem sed rarius Virgiliu,
I De diem , miserique negat disconere coelo , i cmemosse via media Palinurus in undis .
Cicero in primo Academicarum quaestionum dixit negit neoulpicari; quod bonum quale sint, negat omnino Epicu rus sine uoluptatibus sensum mouentibus nec suspicarii liicet in his: adsit nescio quid diuersum a Graecis: sie in eodem libro su perius, nullam denique esse artem,nec dicedi, nec disserendi putant , ubi uidentur duae negatiuae particula abum dare de nihil negare. Meminit vero huius inquietis etiaci Lucretius & uigiliae etiam coniunctim . ut hic Thucyd. l
'δ pςiij uis e patenti; crin tot ardentia nossi i l nqViςΤ Li inaue sinpe4t oeulorum s persus to . Lambinus in suo Commentario consert haec carmina cum uerbis Thucydidis,& idem ambos dicere contendit,quam-ui S non uideantur . ait enim omnino non uidentur hic id dicere Thucydides, Lucretius primo aspectu,sed si attem te considerabis pnihil inter se discrepare reperientur, quit enim est aliud non eratequiem mali, quam non dari c0m quiescendi facultatem. Macrobius uero lib. 6. sat cap. z.idem uoluisse dicere innuit Vergilium, in his uersibus,
Traeterea nec iam Mutari pabula refert. V staeq; nocent artes cessere mag/nri .
Quos confert cum duobus iprimis Lucretianis nuper re hiatisi; Dp time uero haec duo symptomata coniunguntur id quies , M uigilia, quia 4nquietudo maxime tolet esse n0 igmolesta,cum non distrahantur sensus & cogitatio,quata ς' rem pore omnia uidelitur grauiora, & maiora,cum dormi difacultas erepta,& cum uapores excitati minus discuti λς difflari possint, sed cum calore intus incluso, & fuligini λδΤab ipso excitatis contineantur magis, sequitur uero insς' desim intestinoruria,&aestum hac inquietudo quasi com =l quod etiam innuit Hippo de uictu acut. Com. 3. ni. Φε ' ἡ agens de biliosi xcrementiS, ουτὶ ψ
364쪽
uest, neque enim hypochonditorum aestum extinguit, sed
excitat, &1nquietationem, ac iactationem membrorum taciunt, ubi Galenus in Commentario dicit, ιάμ ονται τουτέ- σιν σην τε, ξλουM,idesst,iactantur, hoc est im plaeidi, Minquieti fiunt, ex quibus habemus tribus apud Hippocr. vocabulis significari hancinquietem, quae sunt δυσφορία, ριοψασγιος, dc αστα, de quo etiam supra actum est, & proprie uidetur respondere huic Thucydidio uerbo, quia est quodammodo contrarium , & priuatio quietis, ut ex Galeno colligitur 3.ac. coni. 38.ubi Hipp.iubet aegrotum, ἐζηκιςα ιάμ a quana minime se iactare, ibi enim Galenus reddes praecepti rationem inquit, τὸ
idest conari uero non iactare 1eipsum , sed conquiescere, utroque modo utile aegrotanti, & uelut concoctionem totius morbi adiuuans,ue tanquam uires, roburque custodiens, ex quibus a cotrario duo mala habemus huius inquietis soboles, nempe virium deiectionem, & concinionis morbi kmpedimentum, meminit vero etiam huius symptomatis in praecedente context. 47. tamquam mali, quod consequi tur febres abωilyti,idest,fastidiosas,& inquietas: inquit enim, - κεκλιμενοι Ουκ ανεχ Κῖαι αυτεω,idest,& decubentes non continere se possunt in eodem loco,ubi Galenus in Comm.
H P ρυν- ιγνωρισμα, idest , non continere se decumbente, in eodem loco est implacidorum,Winquietorum, dissi-ςulter ferentium nota. in z. vero context. q. recenset inter gr/uissima acutorum morborum symptomata , & Vtitur hucydidio pene vocabulo appellans, ρια τορκματα, quod qRQbus verbis interpres expressit anxietates,inquietationes,Vλlenus Vero: in Commentario utitur ipso met Vocabulo. RLydidis, tela iis, &ex duabus dicit oriri causis inter se 00trarijS, 1 Magoroeta: κοιν--Hις
ηρῶουσα, id est, & anxietas, inquietatioque commune hque est symptoma , & ob longam inedia replens icho vontriculum,& propter cibum intempestiuum gra in prognost. I. contex. 16. Vocatia μών , αλ , Vero Ss in
365쪽
3a a In Thucyd. Narrat. Testilentia
In Commen. Galenus alibi,αλυ ιν,&etiam, κλυαν, &ell,αλυsν,insuietum esse, ait vero Hippo τασκελεα Γωμαλά. γυμνα κακον, ἀλυσμον γαρ σουραίνει, idest, & crura inaequaliter proiecta,ac nudata malum,inquietatione enim significat: ubi Galenus in Commentario dicit,τουτο δαυὶ
τε εραλλο, idest,hoc vero nomen ipsum indicat afflictari in omni figura, δc permutare ex alia in aliam, duasque ob cauasas dicit euenire vel Aa τανδευ si μαχου κακω ni Hastaeςiανειναμεως, id est, vel propter stomachi vitium, vel propter infit. mitatem virium: deductum vero hoc Vocabulum a verbo, λυω, quod est soluo, & α particula privativa, A et τομηλυθυευρίσ-ν των κακῶν, idest, quia nulla solutio aut finis malo. rum inueniatur, eodem utitur uocabulo ad eandem rem si. gnificandam in prorrhet Comment. et coni 27.Vbi recenset Inter mala signa, κλυσμον id est,inquietationem si. ne sudore, ubi habemus ex Galeno fieri etiam cum sud0re hanc inquietem x esse pernitiosiorem,in eodem prorrhet. coni. 4.dicit esse malum, τοὐρ- εμέτωρ,id est,anxi0s sine vomitu, ubi etiam Galenus in Commentariodicitis', Me, dupliciter fieri anxios aegrotantes,primo, οτανυπι του σάιια - θαρ κται, idest,cum robur a corpore gradu
tur, nequit, dAν-, vllam figuram pati facile, secundo cum os uentriculi a prauis mordetur succi , S primos dicit , νολεθριωρ, idest, esse moribundos, altero nausea tentari. Dioscorides lib 6. recenset inter symptomyta rabidorum, μορHν, &Gesnerus citans locum ita densit αporia n,est autem aporia hoc loco proprie anxietas, & pi' dolore, ac spei inopia corporis praeter rationem iactatio, istEpidemicis aegrotis uocat Hippocrates, 3λκκισρον, sic ito adolescentulo etπολυρ βλκορισμόρ idest, multa iactatio λ fp demic. dc in extrema aegrotante. Αλκορι uide, in 3. in Larjst qCaluo, πολυρβλουςρισμόρ,&mox in adolescente Melibae o lin Octaua,Mκτρισμόρ,quo etiam utitur in Epidem. πολυς δ' Ηισμος,dic inde uerbum etiam derivatum, ἐλεπιμν,quo νιηipse Hippocrates ,&idem esse declarauit, quod in Epid.eo loco, Alnλμορ ι πλυρορεμπί*ψειν
366쪽
fideo ut neque consistere, neque sedere, neque decumbere botis sit, sed ita inquietus iactat seipsum, ex quo loco habe iur praeclare quid sit mirρξ g, nem aegri nullam sor aut speciem de cubitus ferunt, sed uarie se se iactant, atque proijciunt, modo se se attollentes, modo deij cientes,
modo prohcientes in latus alterutrum,modo in uentrem, modo in dorsum sese prouoluentes , nunc nudantes membra, quavisinterdum frigeant extrema,& gelu fere congi, cient, modo lectum uolunt commutare, & sine occasione assurgere, quae tamen si fiant aegri consuetudine, qui incomstans sit, & mollis, dc nulli assuetus morbo, ut puerorum, dc muliercularum quarundamest natura, quae nihil ferre, ac pati nullo stare loco potest, minus formidanda, minus etiaserinidada si fiat ob perturbationem criticam, ob delirium, si ob vim doloris, dc cruciatum, quam si fiat ex uirium im becillitate morbum non ferente, aut aestu hypochondrioruconcitato ex acri humore illuc collecto, aut stomachi uitio vehementi,aut erysipelate, quod medium uiscus exurat, ut hoc loco factum suspicari possumus , in prognosticis idem uolens significare dixit, τὴν idest,difficulter morbum ferre, frequentissime per uerba ρω, MI φο ψαν, δίδυσφορωρ, absolute sine uerbo aut nomine adiuncto, ubi subintelligitur, ἔσχεν, uel simile quid, in Epidem . significat, quod uero omnia ante dicta idem sint, e Galeno praeter antedictos locos colligi potest, qui in in-3erpretatione linguarum interpretatur, αλυσμόρ per αλυσιν*πρείαν ριπφασμον, αλι huis& αλυμ interpretatur ἀπορρο,
x ι: has uero ide esse cu-, de ἐρυσιφορία, supra demonstraium est. Hippocrates in historijs aegrotorum frequentissi- 'ς his utiturvocabulis in eadem historia pluribus ad uitan- ὸm satietatem, ubi saepius iteranda, & interdum etiam simul iungit ex his plura ut in aegroto Adolescentulo in I. Epi
pyi , non uidetur agnoscere discrimen ullum Galenus in Vψmmentario, dicet dicat illa uerba χῖα τουτ ὰν ἐναρκει,&hOem unum satis et almam refertur ad aliud ibi positum uer-hRm ω 'se, idest siticulosus, quibus tamen fortasse ue 'Φ- commoti nonnullino male quidem discrimen hoc imS s a ter
367쪽
3a In Thucyd. Narrat. Pestilentia
ter haec uerba constituerunt, ut dicant se reserti iasyndromen accidentium, dolores partium,aestum uigilia, sitim, βλὴςρισμ ν , ad impatientiam morbi corpus cogenii, evibrare, uel ad periculosum illum affectum,qua membra manu sque praecipue su ssultant,N celeriter revelluntur, te dinesque eorum manifeste vibrant, tris is, ad passionem animi, quia dubitat aeger,ad quam figuram corporis, atque decubitus se se commutet delectari mero Hippocratem huc iusmodi locritione uerboruidem fere significatium simul colunctorti notat Gal. in Com. 3 in 3 Epi coni. Dubi cum dicat σκιωδερ επινεφελον, i. Umbrosum nubilu, A dieat Galenus cotineri, ρυή is,id esst,facultate in uerbo σκιῶ ρερ, ipsum ἐπινέφελον addit etiam hoc, Hippocrati peculiare, τοιου ω Vlo τnρερμου αρχρ αι, idest,tali modo uti elocutionis, esse ue
ro malum S pernitiosum signum ostendit Happoc. in proo
cum refrigeratione anxietates pessimae, est uero non solum ut signum malum, sed etiam ut causis,quia uires frangit, ae exoluit, Sc coctionem impedit materiae. a Iacotio duplex Commentario statuitur critica,quae fit in perturbatione amtecedete repentina mutatione,& crisim,& symptomatica,qrursum duplex, aut propter, κακατιν oris uentriculi cum prauis mordetur humoribus, uel propter intempestiue exhibitum cibum,cuius simu nausea ανεμέτωρ, aut propter dissi,& malitiam febris, ob acrem, malignam materiam aestg
vites Vigiliae. J Vigilias nimias esse acutorum m0tmum pii borum grauissimum sympto mademonstratum est supra nasi sym- Pestilentiae vero,& huius potissimum, praeter Lucretii iςsti px0mape monium si pra recitatum, accedit Hipp ipsius in 3 Epi liae be e Ructoritas, qui dicit multos laborasse comate soruae. somnolento, hoc est, vigili, multos vero etiam vigilijs l horiosis, Verba eius fiant: Κατει ε .la το κωμα συνεχῶς clua V ς ' 'ς, ημ τα 'πον- αγρυπνοι; idest, Detinebat vero eos, aut cinma non somnolentu continenter, aut cum laboribus er/η
Vigiles Quibus vltimis verbis vigiles cum laboribus arbit significari, quod hoc loco dicit Thucydides,coniunct vjgilijs inquietationem. Quid vero sit coma non somn0 tum declarat in Commentario, Galenus, ο ἡ ν
368쪽
των κοιμ- ν, idest,Cum uigilare apertis quide oculis aegrotantes nequeunt: claudentes uero ipsos spe dormiendi uigules permanen , hoc Vocamus nonubm nolentum coma. Si vero adhuc labor aliquis adsit, procul dubio vigilabunt magis ita affecti, adeo ut neque in phantasiatenuissimi somni deueniant. Accidit enim tale quippiam ita comatosis, ut in confinio cosistant dc exquisite vigilantium, bc dormientiu. Causam vero reddit de locis anctis,cap. s. ubi vigilans coma fieri dicit ex mixta materia, nempe pituitosa,& biliosa. Vnde autem accidant vigiliae, ostendit Hjppocrates de rvitione via. in acui. 2. contex. . nempe ex bile cruda ex capis te, & thorace collecta. ἐνίοτε Mim ἐπιαπωνται agro τε κε Inrei θώρακος τοπου χολωδεα, χλρυπνίαι τε συμπιέφουσιν αυτεόιcra, sti αρου-ιπεταιο νουσορ, ideit, interdum & cruda attrahuntur tum a capite, tum a thoracis loco biliosa, Vigiliaeque contingunt ipsis,ob quas no coquitur morbus. Qua re Thucydides hoc loco enumerat inter affectus, & symptomata thoracis respiciens ad causam, nempe bilis copiam ex thoracis collectam incendio. Quid vero sit cruda ωιι, bilis Ostendit Galenus in Comment. tribusq; rebus distinguit aquoli sufαλ --r,idest,flaua admodum,
gym inediam, vel ποφὰζ ακαιρουρ, idest, cibos intempestiue yy0pinatos,quod mox vocat εἱαiφνους, idest,Va 'hqum cibum subito oblatum. His enim duabus de causis,&ςδpite,& thorace attrahitur cruda bilis,quae morbum cor 'in prohibet, vigilijs, quae sunt mater cruditatis, ut somnus xςQncoctionis. idem videtur confirmare a.de locis ais sub
ς' 'bi dicit causam potestate calidam gignere uigilias, 'RRRisicut est auctor motionis,*pro exemplo proponit uictum
369쪽
uictum tenuem, Sc uinum meracum, recitata historia illi uipueri,quem domi custodem Grammaticus reliquit,&uine antiquum potauit largius,quod etiam mox in 3. cap. 1. declirat fieri ex intemperie calida,lc ex siccitate, M in calidis, bi liosisq; morbis accidere ,& ardoris esse sobolem. Sic in i .
prorrhet. Com. I.eontex. 1 .dicit eX siccitate oriri. Et sequeisti contex. meminit ἀγρυπνία:ς ταραχή ιρους, idest turbuletae uigiliae, quam esse pathognomonicum signum, dicit phreni.
ticorum,quae fit cu m per uisiones uel exiliun t,uel exclamat. Quare non mi u m generant a morbis calidis,sed etiam ipsae generant eosdem: na bjliosum reddunt corpus,ut 6.de motbis uulg. m. i. contex io Ostendit GalenuS enumerans uigilias inter ea,quae biliosum reddunt corpus, quod etiam ti-cit i O. meth. cap. .ubi enumerat uigilias inter ea,quae auget mordentes halitus,&succos, qui per sensibilia corpora delitiaexcitant mae ira, idest, rigores,qui nihil sunt aliud ,quam bllis: quare etiam in 7. Aphor. i 8 Comment ait Galenus, tilas
in longis uigilijs redditur sanguis,ubi etiam dicit uigiliam esse κραντικί τατοι τι, idest, quid exiccantissimum, & pr0pte rea inducere spasmum ex necitate: nam foras euacuato in nato calido crudos;& incoctos succos efficit,ut contra sim nus eodem intra reuocato concoquit. Quare in L Epid. 0 ment. 2.contex. 7 1. Hipp.enumerat inter signa in st
bribus ardentibus, ubi Galenus in Commentario dicit BIsolum in principio, χd in omnibus morbi temporibus csς prauum sy mploma uigiliarum. πο μαγρυπινὶας,10 ἀφη rim;
Vigiliarum, dc angoris sy mploma sem per malum est, Π0β in principio tantum. Et hinc etiam probatur si perior no stra coniectura de phreniticis factis aegrotis ex diaphragm tis inflammatione , quia inde etiam uigiliae hae oriebas inhnempe attracta bile, &in os uentriculi S in omnem ill)ςδuitate ex immoderato calore, & aestu, 1 qua putridi, a xς)qiuapores in cerebrum,&membranas profecti uigilias sit 6 phrenitidem genuere calefaciendo, pungendo, moros' do, uellicando, ob summam connexionem , qua gtransuersum,& os uentriculi cum ipso cerebro uitiatdδ
tuo communicant: neruosum enim utrumque,ut '
370쪽
ore uentriculi laborante patitur, quemadmodu δί alijs partibus neruosis. Ex illo enim cum omnes oriantur nerui, qua
cumque partes pluribus ex illis, 3c maximis participant, hi probabiliter δc iure in consensum trahunt ipsorum principium. οσθακμα ρι. Morbus vigeret. J Significat ubique Thu- Quatuos cydides se non ignorasse medicinam cum vocabulis utitur xςmpo proprijs medicorum, nam ακμα est unum ex quatuor morbi in uniuersum considerati teporibus, quae quatuor a Galeno constituuntur in i .de crisibus, quae sunt, αρχα, idest, principium, Ιουσιρ, id est, incrementum, ακμα, idest, vigor, siue status, Metiriteari , , id est, declinatio, quae etiam consideratur
in libello de totius morbi temporibus, ubi multa de his dbgnoscendis disputantur, videtur vero constituere vigoriS te- pu in hoc morbo, septimam vel nonam diem, cum dicat grotos,uel con stantibus viribus interijsse 1eptima,& nona, vel elapso hoc tempore non morbi ui, sed fluxionis, M dy-ienteriae malo coflictatos & extenuatos interjjsse, in quo tu A ii imen oritur magna dissicultas, nam si in statu corpus relucta bi incli-ψλtur morbo, & resistebat, ergo mox statum elapsi in desi- natione Rintione moriebantur, quod tamen fieri posse negant medi- q spin ςi , dicunt enim nullum in morbi inclinatione interire, de qda re magnae sunt inter medicos controuersiae: sed ut pau-ςi nos expediamus, & extricemus dicendum, vel non V ymesse illam inclinationem morbi, cum ea tantum Vera: mqΠ appareat coctio, vel dicendum permutatum fiat L ς morbum in alium, neque tamen desijsse esse pestem,p Π ζnim est morbi genus plures sub se cotinens species, S Vtiaepe transitus de una ad aliam pestis formam, atque spe
'ςm, quare primo dicit caput occupasse, mox thoracem,