장음표시 사용
411쪽
tosum, & extra ordinem quom m,6 Q. Hane etiam opinis item videtur probasse Ioannes Iuvenis in epistola ad phiis, pum Brackelemium de medie. BeZOardicis,ubi refutare Vi detur Ficini definitionem, qui di it pestem esse veneno. tum quendam vaporem maere, qui spiritui vitali omnino aduertetur: ubi post: multa ad hanc Thucydidiam pesteri
accedit his versibus recitatis. lis euchthoinios pestis populata colonos, , Extiuit antiquo per funera pacis lli: l
Haec mortifera clades ex remotissimis locis propagata. 'Athenas tandem profecta est, qua homines cateruatim mo riebantur, initium enim secit primum ut ait Thucydides
rerum gestarum syncerus pronuntiator & gratus exAethiopia ea,quae est supra Aegyptum,deinde etiam in Aegyptum lpermanavit,quam nullum anim l vitus faucibus suis eiace lans, halitu aetam polluens , nullaque putredo sublunaris peperit, sed quaedam venoni forma caelitus in aetem derilluta, quae humano generi tota sua substantia exitialis fuit, illa pes nares, arteriam tracheam se se in cor insinuans, per aliosq; corporis meatus intro subiensi vitae receptaculum obsedit,& demolita est, ubi etiam videtur constituere pestu ex genere morboru a t0ta substantia,de quo diximus, quod ibidem mox etiam significat compar ns pestem cum m0t bis a causa mani sella, quaecumq: enim taliter agunt, ζψigeuidens, & yulgaris est cause , cu m formae pestiferae addest tus nullo sensu se prodat, inuisibilis sit, & ignoretur, sol q, meteoroscopyca possit indagari , furtim enim S latentςx ingruit, eiusque improuisum est telum, & priusquam istinxiatur, ferit,d. paucis interieujs xursiis ait, specific sua spi' tua ac uenenata sorma cordi se imprimiti
sortasse innuere & significare voluit Thucydidς hqc verba non esse morbum hunc naturalem, idest, sp x factum, aut ulla causa naturali, sed diuinitus inimi si
An pesti. daemonum opera, inuetium, atque importatum, ipet opinionem venisse Athenienses narrat sub finem, arbitiva Demo , Apollineis ex oraculi responsu pollieitum se foro ι ς ne immis ponnςsijs in bello adiuuiorem immissa pestilentia jμα
se. M. Apollo autem fuit daeuaon, ut etiam asseris xς Τῆ
412쪽
explicatione Psalmi 9 i. constat vero a daemonibus inuehicipe, M importari pestilentias, Ut illam Procopij& alias c6- pertum est, de qua Procopius ita,
ωοντο προρ τοὐ Dτυλοντο- ανδ ιρορ, &c. ipectra daemonu ni ad omnem humanam speciem multis occursabant, &quucumque in eos incidissent, coedi ab eo, quem obuium habuissent, leputabant S c.& Porphyrius ipse testatur daemones esse pestilentiarum auctores, qui de illis verba faciens, de abstinentia animalium, ita ait, αυτοι γίνονται τ--τΛν
idest, ipsi auctores sunt,quae in terra accidunt, passionum, ut pestilentiarum, sterilitatum,terrae motuum,siccitatum,&similium: quare Ionathas in sacris literis ut supra dictum est invocavit sagittas angeli mortis, pestilentiam, &in sacra historia in castris Assyriorum ceu tum octuaginta millia ab angelo intersecta, pestilentia perijsse boni auctores Hebraei & nostri confitentur, ut testatur etia Steuchus, qui cςde quoque illam ab Angelo factam, quam vidit David, fuisse pestilentiam autumat. In nostratibus quoque pestilenti js visus est ea cod mon verti domos percutere, & quot ictibus fores impegisset, tot inde elatos mortuos pestilentia. i Verbum porro hoc,estHippocraticu,quo utit in libro de aere,i Ocisi,
hic morbus familiaris ipsis est,&aestate, & hieme, latinus interpres vertit collactaneus, apud Galenum, loquitur Vero ibi de morbo edacitatis, & siticuloso, Ob Vlum aquaru m, Vbi gustassent moriebantur. J Uelh0c Thucydidis testimonio refutatur quorundam homi-ηqm opinio, qui arbitrantur pestis contagionem ab uno An b ydimatium genere ad aliud non transire, & praesertim abh0minibus ad bruta, vel contra a brutis ad homines: nam liςςt non eam inficias interdum contingere pestilentias, quae transtat d)m tantum speciem animantium laedant, ut luce meri- pellis. μιδna clarius ex historijs, & experientia comprobari pO Iit tamen datur etiam communis omnibus animatibus pe potest ab una specie ad aliam propagari, & ab hqm, pyhu in bruta, ab his in homines contagione vulga ri,qd Aa a videm
413쪽
videtur omnes medici sentire, ut Paulus, Aetius, Aulianas. Salii , qui inter signa pestis referun Psatirta ab actis cubluptes a , auium primo nateritana , si a terra teire imum i quare optime vim per nostrum collegis naei 'hysdomni ve nctoruia . cum esset conseitum ab illustria icibus viris; qui sanitati retinencti e praeliint. se cotagione intimantiu qilia passim in his regionibus contagio uulgato interibant, te. C6lleiij spondit interdi cendum onanino usum carnium, etiam physicu- contactu in pelliu in hum smodi esse prohibendii licetenimio hil e adhuc testimoni uiui adesset, eam contagionem iiis ponsum hom incS m anasse, Posse tamen rem pore malogiam ad hodatur tri Inaham spectent inficie dam comitam Sc cu in huibus vim stri consilia mandassent scriptis consignare causas & a. ιλωῖλu menta, ovibus in hanc sententiam et Impelleremur, ego, qui hoc anno ipsi collegio prς sum praeter caetero qui ide pr ititere nempe Consiliarii duo, &unus e tribus syndicas, itare omnem binui scrino persecutus sum, quod hae libet vobis recitare totidem latuini ibis, cum perire lucubratiundiculam nostram, ouaecumque ea sit, graue sit-
Mandatu nobis est a Iobis p literas v1ci 1llustrissima,ut causas, & fundamenta exponamus in scriptis, quibus impulsu nostrum collegiu superroribus diebus uobis per literasc0nsulentibus de brutis ammantibus contagione mortuis, responderit utrumque&utum carnium, δί contrectationem in , quoq8 pellium non carere periculo, ne repleantuet in m0P
explica- gium carneS animantium contagione mortuorum esseta R. uendas, duplici de causis, primo, quia sunt contagiosae,
cibum adhibItae facile possunt foedare,& ui morbi resta utentes,& licet hastaenus minuenti sint audaces aliquotidi tae, qui Illis in cibum viurpatis,nihil tame inde damnii epiς rint,non esse tamen fidendum, neq; uacuos nos esse debosa metu ,& suspitione , cum id fieti sorte potuerit uel abdix
quadam & occulta indiuiduali Cit aiunt, proprietate u ς' tis, qui uel tunc non fuerit patitus ad suscipiendam labo' cum nulla causa agat sine dispositione, M aptitudine opis m, ut ait Galenus,& Afistotile aut facultate praeditus ζ β ejusmodi, quae postet reluctari uitio alimenth ς
414쪽
inueti quoque V D cui eoquadi, siue ea esset crasis temperamenti contrarii, sisse alius Iet,ac formae nobisi notae, tum edam qina id i ibuι potest temporis naturne frii,3 bernae non aptae ad concipi dam putredinem, potueruo quin ea possit esse ivis ipsius,ac ueneni pestilentis qualitas, ut non ita subito imprimatur, M. Rgat, sed ueluti fit
inexsiernis ueBqnis, Rubir pIRPRiata a maleficis non agunt nisi post longum, it tumque tempus, ita in corporibuS diu lateant tamq; in fomitst pestilentia μιαν τα, adest, inquina-ineuta, suo tem pine mox magno cum m/lo eruptura, ut in milvis sicidis e pestilς mil. compei tum eu Secundo quia licet demus e Ine illas non esse contagiosas , quia tamen putridae sunt, dc cadauerosae, idest, brutorum sponte mortuinum,uel ab homi Bibus extinctorum in ipsa morte eum iam de petata eiis et eorrum s Ilus,M essent morbo confecta, id este omnino prohibendas cum possint huiusmodi cibi,&alimentλputeid in humania corporibus gignere succos uenenosi, M ta maligna ac deleteria qualitate ditos, quam sunt ipsa venena, ut medicorum te stantur libri, de auctoritas,qui etiam propterea dicunt, M autumant nullum esse discrimen in cadaueribus signorum eXterloru, Veneno extinctorum de pestilentia, siue febre maligna
emptorum, S moinde possie breui parere grauissimas pestilantlas, ut tarpe factum legimus I in histoas corum,& in medicQtrumlibetis, pi in D casione alimentia 4d in rum, quaedon iubito ut pi nullum,a dum adhibentur ipsi cibi, sed multos post menses emergunt, δ sese produnt, ut factum dariat Galenus de peste Romanorum sal temporis, quae ni-H sub finem ueris, de lubiecutae s statis inter initia caepit grasistri, cum tame per hiemem totam illam, uniuersi a uerydhibita luissest praua illa edullamnam ut ipsemet test tar Commentarios iu tib ealiniento Hipp. humor uixi ex pra id hic eis colla ius diu 'in uenis latet, qui pro
gyςs utem poeti pestiferas labies gigni S GOmmen λ. in s. py rrhet quaedam causis eorum, quae gignuntur in corpore h)bent similem uim rabidorum canum veneno,&lae talia ph macorum illi generi, quod in affect is subito nullu ma-ηηςstum symptoma emcit,sed post quatuor, vel sex mei es, μφὶ Re plure hominem interimit,quod alibi etiam testatur.
415쪽
Quod vero attinet ad pellium contrectationem cota id. sarum propterea iudicauit omnino prohibendam, quia cacommunicetur, vulgeturq; contagium,ac pestis tribus modis, percontactum, per fomitem, & ad distans, in pellibus& contactus est periculosus,ac fomes, cum enim sint poris pilisq praeditae, fiunt proprius fomes, & verus seminariore contagij; neque solum brutis cauendae, ad quae proculdubibtransit haec contagio; de Una in aliam speciem, quibus cosulendum est,extinguendis his fomitibus, ne Vulgata conta gione per omnes speties, Vniuersa propemodum intereant, sed hominibus quoque, quibus periculum minantur, licet enim dicatur non com municari hoc contagium rationali speciei, non est tamen fidendum, sed cautiones adhibenda
debitae, primum,quia ut dictum esto venenum stepe intus latet per dies, & menses plures, mox data occassione maiori impetu erumpit, & pestis cum a causis oritur inferioribus, ac terrenis, ut plurimum a brutis facto initio ad homines transit: deinde si detur etiam non esse nunc eius naturae pestem, ut possit homines inficere,vsu tamen, & tempore ' test analogiam, ac proportionem sibi comparare ad huma, nam speciem, ob vaporum putridorum copiam, quae aca'daueribus brutorum extinctorum exhalant,tum etiam uni uersim in aeriam regionem latius propagato veneno, qβη
quidem ab initio dii tu it, dc dissipat sua temperie, ac clo
mentia halitus prauos e terrae visceribus, aut aquis emergς tes, quibus magis obnoxii, ac expositi sunt quadrupedo , tamqua magis terret,proniores, & ad eos recipiendos promptioreS,ac viciniores, ratione etiam terrestrium ciborum,
pabuli, quam sint homines, qui inspirant aerem altiori r gionis, & proinde minus in qni natum, cibisque utuntur mς lioribus. Et licet obseruatum aliquando sit non peruoni ad homines Brutorum pestilentias, in dubijs tame non ostsidendum, cum praesertim multa sint, quae suspicionem ingeant, quod contagione repleantur bruta, quae hominibβ similia, ut porci, quoru caro,teste Galeno,humanae similis Vt intestina, quod multa sint praesagia futurae inter homenes pestis, temporum constitutiones, fluminum exundytiones, in corporibus humanis multae mortes subitae,mm ς
febres pestilentes vagantes,& huiusmodi mala quae coni*ς
416쪽
Priata. Marc. Fab. paut Lib. I.
uerunt praeire pestilentiam, pestis ipse periodus, & ipsa pestiue non longe saeuiens in alienis regionibus, ut omittantur signa superiora,desectiis & ecclipses, anetarumque conium liones id minates, S alia plura, quae licet per se sint tenues coniecturae, in unu in fascicula omnia coniecta, vim acquirunt necessarij propemodum argumenti. Ignem porro imdicauit esse adhibendum ad hos extinguendos fomites, primum ad vitandas omnes fraudes,quae possent adhiberi tum ab hominibus lucri causa propter pelles,tum a brutis, & canibus propter cadauera, quae etiam sepulta solent eruere,ac deuorare, deinde, ne ex tanta copia sepultorum etiam cadauerum putrescentium mox exeant tot halitus,& tanta vis vaporum foetidorum,ut aerem inquinent,quod saepe factum legitur in Historiis ex copia cadauerum, quae occasionem saeuissimarum pestiu praebuere.J Similem vero huic sententiae profert Nicander in Theriaca, ubi dicit cadaueraa Basilisco interemptorum neque a carniuoris alitibus, qui sunt vultures S Corui, neq; a montanis feris attingi, quod si fame impellente aliqua auis accesserit; velociter interire eam asserit.
Sin malesuada 'mes incautas appulit vllo , Iubra saeua extemplo, c, ve cia fata sequi tur. soli pisces steste Aristotele. 8.de natura animalium.cap. 77ὰ videntur esse immunes a periculo contagionis pestis, cum numqua ulla tententur illius spetie, sic enim ego interpreior uerba Aristotelis, νοσημα-ἐνουδοι τοῖς Qi φαίνεται ἐμπιο φον, idest, morbus uero pestilens in nullo scilice genere clis G piscibus videtur incidere, sed hoc quoque in dubium 1 multis reuocatur, δε agitatur haec quaestio in libris recentiorum quorundam, qui de peste scripserunt, nobis etiam in superioribus de hac re disputatum est τx ιYιον δε Argumentum vero.J J ecmerium apud Aristotelem,&in Rheto.& in Philosophia est certa alicuius reinpta, & necessario concludens argu mentum, ut lac habet, ςxgo peperit, sic apud omnes alios, de quo superuacaneum it pluribus afferendis facere longius, non omittendum ta'Mςn illud,posse in hac clausula duplici modo fieri syntaxin,
417쪽
Ancada linerib ni J Vel e hoc loco Thucydidis, uera pe- gna tua inter medicos quastio solui potest: Suph edim quisiee tit -- mortuorum cadavera peste a unctorum posses hi iis se itingentium corpora; imra innoxie cdtrecti ri poscere peta se .sseIunt qu in QPm ne plerique docti homines lacte, sile tia freti,& nixi iiDe argument quod quemadmodum plinasstibus,qnae dierintvr i a4λέe,ldest, nondu eiaculantia post oti tum nullum 10 pei est uenenum; ita neque hominibdi perste su blatis contagionis superesse seminaria,ac fomite p0ssint. Sed diuersa ratio est naturali veneni, qui a castore nati uo fouetur,& excitatur ad agendum,eoq; extini se simul pserit ipsum, ac mutuatitis, siue foris aduenietis, δέ ascitiiij.qua te est pestiles, quodn imo calori aduersatur, Asb illo quo
tiu iatque ierocius,quia uitalium sede occupata, nulla rel*ctante, aut impeditente totum corpus depascitur,dc occupλ;
mare merita Lau rentius Ioubertus de peste judicat pqrpi tiosius multo, a peste sublatu, quam iam nu m aegroiqnῖς'
attingi,quantum ad venenum attinet, nam in v juis illud geri periculum, p magna halituum copia ex aegris prosichio iur,& erit proptera e spirationem,& pulsum , nam expiryyy do,& arterias contrahendo putrescens in corde materjδ vhp'res copiosissimos eructat,& proijcit in assistentes; in mς tuis uero adest sola exhalatio transpirationis analogae ςVM argumentum est sensui ipsi nutissimum, nempe foetox caloris natiui extinctionem longe grauior prodiens, q*g
418쪽
intea in uiuis,in quibus ille putredinem Petoris matremne altricem coercebat, ne sese proderet apertiuS: dc hac de causa, licet nullius impulsione augeatur , est tamen grauior obpui redinis insigniorem notam,dc gradium suamq; opinionem eo in loco loubertus comprobat hoc Thucydidis cit,to loco. Ait enim: Haec confirmat, quod de Atheniensium pestilentia omnium sevissima Thucydides refert, Cadaue. ra passi min sepulta mansiisse, eaq; nullum animal attingere ausum, aut si forte ait i gisset, intere in psu m fui sse scribit, umde eadaueribus assueti Corui circa illa no conspiciebasimn Hi id mirum esse debet in peste sublatisnam cadauera pex iste in ferro posse eo aere, q iij nos proxime ambit, corrupto,ia renenato tum Veloccisorum corpora, ut facto proelio in setiusta; autramime cremata non raro pestem inuexerint
Ineadem sententia est Frigimelica in stia consultatione depella, qui ars et cauendum contactum cadauerum peste sublatorum,quia sint palatissima ad contagionem eiaculandam,ridetq; eo qui secus sentiant Hieronymus etiam Mercurialis in praelem ibus su1s, de maculis pestiferis, cap. 9 probat maculas defunctorum esse contagrosas duobus modis, fasto contagio, per aerem scilicet, 35 per humores: des mumq; suam confirmat 1ententianaxitato hoc Thucydida testimonio, dicens: Est etiam illud praeclarissimum exemplum,quod recitat euenisse in ea peste Atheniensi um Thucydides,quando scilicet vultures,dc animalia carniuora non hontabant cadauera propter uenenum suiminii, de proptertiummam illam putredinem, Aduelsariam uero lententia
xRetur Fracastorius, qui ita inquit lib. I. de contag. cap. I a. Mortuum autem ammat contagem eam non seruat,qua tepebatur uiuens, quoniam seminaria contagionis una cum
ς lota innato extincta sunt. De hac eontrouersia Philippus .Rgrinias par. 1 .cap. i . sic Siluestet etiam Facius in Paradin V de peste, i contra Flacastoris disputat, θί Thomas Io 'δnus traei . i de pest. Phaenom.c. 1 8. Et profecto si quis rectu ςm omne perpedat latere, vel ex hoc maxime suspicabit in Myς veribus seminaria propter pilos, Se poros cutis aperto , η ρωντο, Noncon latebantur. J Liuius Dec. 3Aib i 'in t hoc in illa peste contigime quod nullus vulturius esset μὴ ruto pestilentiae tempore. Ait enim:Satisque constabat,
419쪽
nec illo, nee priore anno in tanta strage boum,hominudifivulturium unquam Visum. Lucretius: Nec tamen omnino temere illis solibus ollai Comparebat auis, nec noctiora ecla ferarum ibant 3luis, languebant pleraque morbo, Et moriebantur, dcc.
Vultures Quidam asserunt instinctu quodam naturali fugere pesteri non con omnes animantes,& potissimum aues: quare inter pesti, si ponunt auium fugam, sed potissimum Vultures,di mi ιν ἡ & uos, hac praeditos cognitione tradunt, de quibus ita pici cur.' nus cap. a. vulgo dici solet Vultures , seu miluos pestilentiali cedere aeri, & quae loca huiusmodi tenent milui, pestifero non subesse aeri: quod etiam annotauit Laurentius Ioubet tus in libello de peste, cap. s. ab ipso Ficino accipiens. Ait
enim: Id enim obseruatjone constat vultures pestilenti aeri cedere, ut certum sit indicium, quae loca tenent vultures in festo aeri subiecta no esse. Neque vero dissimiles locos hos credendu ,cum uniuerso vocabulo utatur Thucydides : nam, idest, per quandam excellentiam dicuntur xubtures alites,quod etiam annotauit Aldobrandus in sua ornyi hologia, qui probat dici Graece Ojωνου , & Latine alites, ut apud Vergilium:
-- cinibus data praeda Latinis, e litibusq; iaces. Et apud Homerum:
Vbi Scholiastes Graecus: ποις σαρκοφαγρις ορνιαχ ι κορα j, idest ,carniuoris alitibus. Dicit autem vulturibu ,
sc corvis, quasi scilicet nisi dixisset stri, idest, omnibu , solis vulturibus esset intelligendum. Quare etiam Eusti thius dicit poβe locum illum dupliciter interpungi , ut si jli
cet aret nisi epitlaetum alitibus, S etiam rei eratur ad seqβςβtia: urceor c ιοσδ' βουλα, idest, in omnibus Iouis poli, ciebatur Voluntas. Tres vero afferri rationes , dc cauta hyrius facti possunt. Prima opinio est eorum,qui referunt id ὸς ceptum Vi odorandi,maxime, qua scilicet praesenti antpove lentia cadauera: nam ita pollere hac facultate tradui,Vt tr/η maria praesentiant cadauera, & vltra quingenta millia pὴν suum,Vt testatur Aueroes in a. de anima, Commes 97
420쪽
cti te nos supra, & es e schesiastes Graeci, & Lucretic vi vultures
detur, qui non accedere propterea ad cadauera dixerunt, s cur sugi odore offenderentur animantia. Nonnulli referunt ad oc
cultam stellaru vim , de qua nos ne verbii quidem facienduitbitramur. Tertia opinio fuit eorum, qui arbitrati sunt di. uinandi quandam facultatem, S praesagiendi inesse his v luctibus , cuius sententiae auctorem faciunt Aelianum, qui
lib. a.de animatibus testatus est Vulturiosa longe sequi e e citus,quasi praesagos caedis fatu rae, quod Philes Graecis versibus persecutus animantium naturas ita expressit eleganter;
Nam prestitutassequuntur milites, cadauerum iste inpriuio cadentium.
Quare etiam scribit minius lib. t o cap.6. triduo ante, aut biduo volare eos,ubi cadauera futura sunt. Nonnulli etiam dicunt septem diebus ante, quod quidem referriud odoratus vim nequi cum corpora viventia no foeteant. Quod eleganter significauit etiam plautus in Truculento,ubi dicit, ctia' si vulturis triduo prius dminabant,quo die essituri sient. M e
curialis lib. I. de venenis,cap. r6. reddens rationem, cur Venen0 absumpti neque a feris,neque ab auibus attingatur,duas fert rationes,quae etiam pestilentiς veneno accommodati p0ssunt. Prima est quod venena, siue calida, siue frigida sint, ς0ngelant,& exsiccant dulcem illam humiditatem,qua ferςqςlectatae solet persequi cadauera. Altera est, quod a cadauexibus Venenatorum exeant quidam praui, b insit aves hali-xp , qui cum seritiantur a feris, & auibus fugiuntur,veluti Mη δ lQca auerna,quq prauas exhalationes spirant. abad Ἀ-xψῖttinet ad vultures, it bere etiam dicere possumuS, 204 scilicet neque a vulturibus infelicia corpora tanto pe'
intentiae veneno absumpta attingerentur. Nam non defue-2 qui felicitatis loco ponerent a vulturibus laniari. Sic Ca sl ut testatur Gyraldus dei vario sepeliendi ritu parentes in ptuagenarios inter inuas inlectulo collocabant, finemq0bseruabant in Ochulto,si tu pra uolantes vultures ungui' rostro iacentes discerpsissent, summum eos felicita-