장음표시 사용
141쪽
1e tuberositatis ossis ischii & inseritur ossi semotis in cavitate inter utrumque Trochanterem : hoc nomine quoque gaudet Muscutas depresior labii inferioris, qui Oritur a labio exteriore baseos maxillae inferioris Circa locum synchondroseos ejus , & recte adscendens ab utroque latere junctus, inseritur toti musculo orbiculari inferiori. Item sic vocatur FDxor lumbi, qui oritur principio lato & carnoso ab interna costa ossis illi & ab osse sacro, di desinit in transversis processibus Vertebrarum lumbalium & ultimor dorsi. Vide porro in suadrigeminus , & Pronator. B. vierhante Dier. G. Der vierscha celige malis . Gall. Muste quarre. A. A FOuresquare Musile.
QUADRIGEMINUS MUSCULUS, est unus ex iis qui semur moVent quadrifariam, posteri us supra semoris articulum collocati quatuor eique eXigui sunt. HujuS cce- rus primus titulo dignoscitur a situ asi impio, Vocaturque foriformis seu Liacus externus 1 externo ossis sacri margini, ut qui sequuntur fecundus & tertius, ischii ossis tuberculo adnati, Trochanteris cavitatis integumento assi-guntur. Ejusdem Ordinis quartus nomen Luadrati obtinuit, ischii internae tuberis sedi exteriorique inseritur se- moris processui majori. B. De vierdub belli e spier. G. Dervie ache mala g. Gall. Mustes quadrbumeaux A. Fouredo ubie Musicle. QUALITAS, est particularum minimarum dispositio
seu contextus, unde corpu8 nostrum quacunque ratione,
quale denominari potest. Haec est Manis ista, Occulta , Venenata, Contagiosa, Pellilens &c. B. Moedauigiariae G. Beschassentieit. Gall. Inalite. A. Qualitie.
QUAR1ANA FEBRIS INTERMITTENS, quam
Saturni Filiam nominavit Antiquitas , Octavio Horatiano teste. Hodie opprobrium Medicorum, quia dissiculter, a Medicis antiquam sectam sectantibus, curabatur. Iuari, mi circuitus febris Plinio. Gr. estque praeter ordinaria sanguinis commotio cum suis lymptomatibus, quarto quovis die hominem inVadens, eumque deserens plane per duos intermedios dies. B. derdenda agis G. Das uteriaegige seber. Gall. Fi re quarte. A. A quartan Ague. QUARTARIUM, idem quod Iuadrans, item mensura est vini unciarum quinque, & Olei unciarum quatuor cum semisse. QUAR-
142쪽
QU ARTIo, dicitur Talas, siVe Astragalus, a quat rnempe lateribus. Vide suo loco. QUERCERA, idem quod Phri des, & Epiata.
QUERULA, Vide Chamae δε s. QUERCUS, est arbor recta, crasta, diu durans .mmos suos late dispergens : truncus obductus est cortice crasso, aspero, rubicundo : filia sunt magna, oblonga, lata, sinuosa quasi laciniata : sos maf amenta OuS, Constans apiculis masculinis, tenui capillamento longo per densa agmina alligis, fructus loco a flore in eadem planta remoto , tribus tubis instructus, natus in calice soli0lis angulosis constante tandem squamoso, fit glans calice inferius excepta, 1 ub putamine coriaceo integro, tegenS nucleum bigariam sistitem : haec arbor crescit in sylvis, col. libus , &montosis locis in usum trahuntur, lignum , cortex, filia, glandes, earumque captu lae gallae, Viscus, fungus, & nucamenta. Gr. Δρῖς , licet prisci Graeci omne
genus arboris sub hbis nomine intellexerunt, a Verbo erumpo, alii dictam putant, quasii Meer-licum / quod Belgis est averto & prohibeo frigus, quod praecipua que cutim utilitas iit, casas & domos adverSUS frigus munire,& ignem struere : ut & famem glandibus depellere. Vela quaerendo, quod glandes olim sub arboribus solebant quaeri & colligi. Derivant nonnulli a galla , vel a
menon. Est, quando Medicamentum unius indolis & qualitatis pro altero substituitur a Pharmacopaeis, hoc tamen, non nisi Medicorum consensu laciendum. Gr.
UiNC UNX, Quincuncialis figura ejus figurae quae
decussim antiquis significabat, media est. Fiebat vero decussis ad X literae formam, quae quidem apud Latinos decem significat, atque haec ii per medium secetur, rem, nebit V figura, quae quinarium numerum, atque adeo quincuncem demonstrat. Sed haec quidem multoties tum 1uperius, tum etiam inserius multiplicata, figuram facit, quincuncialis appellatur. Talem plane trichomanis cauliculi essiciunt, Quincunx, ordo quincuncialis.
143쪽
QUOT 1 DIANA FEBRIS INTER Mi TTENS, est, febris quae omni die invadere solet & remittere, duratque ordinario per Ia horas, & per totidem desinit. Gr. Πυε - τας κε επιγῶος. B. dagri plife liosis. G. Das taegliche fieber. Gall. Fievre Euotidiene. A. A quotidian Ague.
J Idem est ac si diceres Reripe , quod signum Jovis
insigne quoque fert, quasi Medici Deum prius in carent , Et notant φ. Vel Pupiter in Principio formul,
RABDOIDES , idem quod Suturasagittatis, cx ράI9 virga, & εἱὸΟ- forma. RABIES HYDROPHOBICA, vide H drophobia. RACEMUS, pro uUa accipitur, neque tantum iptius Vitis est, sed etiam Hederae & aliarum herbarum , aut fruticum uvas qualdam producentium. Dicitur etiam ramosum id, e quo acini dependent. RACHITAE & RACHIAE 1, sunt musculi ad dorsum pertinentes, a dorsi1 spina. RACHITIS vide Rhachitis. RADICALES Di Es, vide Critici dies. RADICULA, Vide Raphanus, & Struthium. RADIX, Vide Raphanus. R AD 1X CAVA, est Aristolochi e species, cujus radix
R AD EUS, est Carpi mulculus, Externus est vel δε- ternus. Posterior ab eodem sere cum cubitaeo protube culo descendens radioque incumbens , primi Metacarpiossis involucro, sub indice assigitur. Alter Externus, ab externo brachii processu latus erumpens, radio impositus,
circa prima metacarpi ossa duplici ut plurimum separatoque desinit tendine; hic corpus flectit, ille vero extendit. B. Eliempe inier. G. Der eliabogen inausia. Gall. Mustae Radial. A. Musicle of the Elbow. RADIUS, est os cubiti minus, Focile minus dictum, Obliquius est ulna, & ab ea in medi0 nonnihil distat, ubi tenue interest ijgamentum : supra vero ulna Radium ex
144쪽
cipit; infra hic illam. Superior ejus pars cum externo brachii processu articulatur per diathrosin, unde motus pronus & supinus. Inserior per appendicem cum carpiosid ad maximum digitum. Hujus superior pars tenuior,
i serior vero crassior. Gr. Σ τηριγξ, Κερκις, Π
Gall. Le Raron. A. The elbowS bone. R ADIX, est insima pars plantae, terrae infixa, per quam nutrimentum capiens crescit, siVe id, quo alimentum at trahitur : neutiquam tamen est tota illa pars, quae Ut a Circumposita sibi nutriretur materia, terrae committitur, quae proprie radicis truncus dicenda , & potius ad caulem seu caudicem, quam ad radicem reserenda est quum impli catis iisdem valorum generibus constet, Verum illa parS quae exteriori sui superlicie matrici contigua, infinitis o Culis pertusa acceptos humores promoVet, ut per canales deinceps vasis lacteis non absimiles in ipsum plantae cor pus serantur, proprie radix vocanda est quae quanqualnstricta nimis videatur, generalissima tamen & omnibus
plantis applicanda est desinitio , competit enim seque his in quibus nulla, ut Vulgo putatur, ac illis, in quibus nam nisesta sensibus occurrit radix, minimis undique soramini bus pertusa deprehenditur superficies, per quae nutrimen tum hauriunt, ut in Pomo Aurantio , Nephthunt pisca toribus dicto seu Pila Marina & nonnullis terne tuberibus apparet, adeoque tota in hisce superficies pro radice inservit, quod idem in plantis quibusdam submarinis pia ne, ut videtur, lapideis obtinere credibile est; & ex ana logia animalium deduci & utcumque probari potest , haec enim sui juris facta non tantum per Os alimenta ingerunt, sed tota quoque cutis humido aeri exposita eidem scopo inservire videtur; simile quid in OVis animalium observatur, quae humore naturaliter in utero contento, & per membranas transeunte aeque ac colliquamento seu liquoris Amnii principio nutriuntur. Plantae autem , quae Con
spicua & sensibus magis obvia radice sunt praeditae, hac in parte multum inter sese disserunt, aliae enim sunt Bul bosae, quae vel squammosae Vel Tuberosae deprehenduntur, aliae Grumosae, aliae Fibrosae, aliae denique Nodosa',
quas ut primarias radicum disserentias notasse sufficiat :
145쪽
inutile foret minora , quibus inter sese differunt, signare di scrimina, quatenus aliis, multae, longae, altaeque sunt radices, ut Fico, Robori, Platano ; aliis paucae & sum-
Irae terr adhaerescentes, Ut Oleae r Punicae, Malo, alijsrael Volae, ut Abieti: aliis Carnosae potius, ut Robori, aliis veluti nodpsie cc Villosae , ut oleae, quae Cuicunque fruti
ci, suffrutici, herbae & similibus applicari possunt.
RAMEX, Vide Hernia, aut Orj . RAMI , non tantum dicuntur brachia Vasorum majorum , ted & plantae, qui sunt ejusdem structurae ad ejus truncus, & tantummodo ut ejus divitiones considerandi Veniunt : quemadmodum enim ex minimis similibus collectis radiculis radicis truncus & caudex Oritur, sic OT Caudice rami prodeunt : hic autem in nonnullis rectus 2 Glurgit, in aliis ilico in folia & ramos explicatur Priores quales inprimis sunt arbores erectum habent stipitem, qui prolongatus tantum est caudex, quod in posterioribus seu plantis , quae in solia eXplicantur, non ita obtinet : mbae tamen in ramos eXpanduntur, qui in his soliacet,
in illis stipitiformes deprehenduntur, in prioribus solia sunt ipsi rami, de haec alia magnitudine sua longe exsuperant, in posterioribus, uti in omnibus arboribus, stipites dividuntur in ramos iterum ramosos, ct suae substantiae ubique similes, quorum latera hinc inde, & ultimi sines in ilia explicantur. . Ramos autem iisdem fere parvibus
constare docet annotinus oblique in autumno abscissus ra mus in loco humido terrae commissus, deparue enim partes inserius in radices , superius in solia & novam faecundamque arborem explicantur : haec igitur omnia tantummodo sunt productiones radicis , sic caudex nihil continet, quod non similiter in radice reperiatur, & contra nihil in radice Observatur, quin itidem in caudice appareat, quUmque radix in omni parte videatur habere illud rudimentum, unde tota deinceps persecta planta producj-tur 1. caudice & ramis obtinere probabiliter inde conjicitur, quia scilicet, si ex quacunque sere arbore. V. G. salice duo virgulta abscindantur, & assumptis partibus superioribus unum rectum , seu parte, quae radici erat
proprior, alterum inversum terrae committjtur, utrumque
eodem crescit modo , nisi quod in posteriori rami magis horjZ0ntales, & selia paulo majora deprehendantur und
146쪽
apphret in ramis quoque adesse illud rudimentum, quod
in veras radices abire, & novam futuram plantam continere queat. B. tacita Gall. Des Ramaux.
RANINAE VENAE, sunt eae quae sub lingua mani esse visuntur. B. ader . G. Die secescii aderii. Gall. Veines Ranines. A. The frGgge Vesseis Or Veiias. RANULA, si1Ve RANA, Vide Batrachium. iRA NUNCULUS, habet calicem pentaphyllum herba, cet coloris ante floris persectionem plerumque fugacei flos est perfecte rosaceus, pentapetatus seu polypetatu ' radix nonnunquam librosa , Vel granulosa di digitata, nunc tuberosa, aliquando plane intorta , soliatura est lai vel angusta, secta vel minus secta, hinc nil characte adat, ita quoque Varia sunt, sed habet calicem pent phis Ium & stamina innumerabilia, quae circumcrescunt C :piti stu sero, exceptis nonnullis. Gr. , a Rani; nomen accepit: quod limitibus humidis opacisque margb nibus ranarum more laetetur : aut quod aquis ubi Ranae degunt, potissimum gaudeat : aut quia inter ejus frutice ranae stequenter inVeniuntur. B. Doter-blomi l hqiu vort. G. Schmalig-blum, hanen fusia,frosch plesser. Gall.
RADA, & RAPUM, est planta , quae habet solia oblonga, magna, ampla, repentia, profunde incisa, aspera flores sunt quadrisidi, crucisormes, flavi ; sturi succedi
siliqua cornu fungosum reserens, septo medio divisum, semine subrotundo & rubicundo praegnans : radix est Crassa, eXpansa, carnosa, oblonga, aut rotunda, coloris viridis aut albi, aut rubicundi aut externe nigricantis, in parte inferiori fibras habens, interne dura, alba, saporis aliquando dulcis , aliquando acris putant dici &Rapa Vel Rapum, quasi Ruapum, Vel Ruapa Voca tur, qu6d e rure eruatur ; vel quod facile eXtra terram
ruat; vel quod magis placet, quod passim in cibis rapia
tur : ergo nomen a rapiendo accepisse videtur : nam & a praetereuntibus etiam ex agris rapitur, &'eVellitur. GLΓο λη, Γυν M. B. Naay I linoi I rutve. G. Rueben Gall. Rave. A. Turnepe, Rape. RΑΡΠ AN Us, habet soli a magna, longa, lata, acuta,
pulchre viridentia, Rhapontici soliis satis similia : caulis est rectus, firmus , striatus, caVus: flores sunt ParVi, qua
147쪽
eri scit crucisormes : his succedunt fructus parvi, sere rotundi , & tumidi, quibusdam seminibus praegnantes :radix est oblonga, pollicis crallitudine ac etiam crisor gustu acerrimo, sinapi haud absimili, odoris nullius, P α-hetl i, nomen habet τοῖ ρ ῶ, seu quod nempe facile appareat, nam die tertio a sa- tu prosilit, hoc nomine potissimum gaudet raphanuae rinicanus. B. iliam nutat 3en. Gall. G Rariri. A. Hoc radish, RADic ULAE Vel RADICE s est haec planta raphcaushortensa , qui in Obsoniis pr0 deliciis habetur, nomen sibi arrogaVlt, quod taeteras amplitudine corporis superet, vel quam paucissimis magnitudine cedat. Etenim plerumque in tantam molem coalescit, ut in frigidis locis, quibus gaudet, sicut in Germania, infantium puerorum magnitudinem aequet solia habet magna, ampla, aspera, Viridia, profunde incisa, Rapam reserentia, sed magis sinuosa caules sunt rotundi, ramosi, fores quadrifidos, purpureos, & crucifirmes habentes: succedit stuctus seu siliqua corni formis, crassa spongiosa, duobus seminum 1ubrotundorum ordinibus saeta , mediastino tenui di cretis : radix est longa, crassa, cam la, alba, rubicunda aut nigra, saporis acris aut penetrantis , sed grati : haec planta in hortis colitur, radix e terra es ditur Vere, qUando est tenera, si icculenta, fragilis, & esculenta. G. Retti . Gall. Rafort. A. Radisti.
R A P I S T R U M, Monospermon, est Rapa sylvestris, est planta, quae habet cauleS tenues, rotundos, ramo OS, i- quantulum Villosos; filia repentia, crassa, Rapam reserentia ad principium laciniata, dein subrotunda , leViter sinuata & subhirsuta : nos crucisormis, quatuor scilicet petatis constans , ex cujus calice surgit pistillum, quod deinde abit in fructum seu testam sere globolam , Unicap sularem, semine tatam ut plurimum singulari, radix lon sibrosa, & albescens. Gall. Rave. RAPUM TERRAE, Vide Cyclamen. RAPUNCULUS spicatus, est planta quae habet folia ex radice et Umpentia violam reserentia, punctis nigris liquando instructa, pedunculis longis adhaerentia; cavlj Sest angulosus, eae vatus, succum in leura Priabenci,
148쪽
lia oblonga, angusta habens : flores in summitate in spi cam sinat congesti, coloris caerulei, purpurei vel albi post florem sequitur fructus divisus in tria loculamenta, semina exigua, splendentia, & rubicunda continentia : radix alba Rapum reserens : Rapunculus esculentuS est campunula radice esculenta flore caeruleo : est diminutivum ea Rapa. Gall. Repon . RAREFACIENΤIA, sunt remedia, quae moderato calore; vapores humoresque dimando, poros partium ma jores faciunt. Gr. Eunmuhende midii elon. RAsΕΤΤΑ, idem est quod Carpus aut Brachiale. RAso RIUM, est cultelli species, quo utuntur chirurgi in abradendis capillis, & ossibus cariosis, a radendo vocatum. B. Esn schser-mes. G. Ein scheermesser, schar
Ra patorium aliquando. RAS PATORIUM, seu SCALPRUM RASORIUM
est instrumentum Chirurgicum, Ossibus cariosis & squam mosis abradendis, Conse um. Gr. EbHρα Vocant. B. x ferirasper. G. Dasschroteisen 'schrotmeisel. Gall. Rugine Rati seire. A. A Grater Or rape. RASPATORIUM, seu RADULA, a radendo, est in strumentum ex lamina serrea pertusa & asseri parvo as Xa, cujus inaequalitate & scabritie, radices, ligna &c. ra duntur, Gr. E ρα B. raste. G. Raspel. Gall. Rape,
Rariois, Ratispoire. A. Rasp. RAΤIONIS Os, idem quod Sincipitis.
RAUCEDO, Gr. est VOX rauca, acutiestre pens, absque ulla soni glabritie vel claritate & exilis , sic ut saepe non audiatur , nisi a prope adstantibus, adest etiam in hac sibilus aliquis : Orta a siccitate Vel asperitate Instrumentorum formandae voci inservientium, hinc colla sequitur vel tussim, vel susceptum frigus, vel crapulam; vel nimios clamores, Vel pulVerem in fauces illapsum,
vel consumptionem Instrumentorum Vocalium a lue ue nerea : vel denique abusum ciborum aut Medicamento rum acrium. B. heid. G. Heischeticeit. Gall. Em --ment. A. HOarsines RAVED SENI, est Rhabarbarum Orientale.
RECEPTACULUM CHYLI, idem quod Saeculus dili erus.
149쪽
RECEPTACULUM CHYMICU Μ, est Vas amplum, in quo guttae & vapores destillantes ex rostro Vasis, in quo Corpus destillandum habetur, excipiuntur : Vocatur G Recipiens, & Excipulum. B. Me sntfalasser. G. a lege glasse, receptackel, eine recipient. Gall. Un Recipient, Balon. A. A recipient, receiVer. RECEPTU Μ, idem quod Tormula. RECIDIVUS MORBUS, est, quando materia a prio. re morbo relicta, vel corporis morbosa diathesi1 non satis mutata in sanitate requisitam conditionem, denuo recrudescit & eundem similemve morbum resuscitat RECRUDESCENTIA, est, quando morbus jam desinens, aut mitis factus, denuo, ad eundem Vigorem rediti R E C Τ I F I C A Τ 1 o, est destillatio repetita liquorum jam
latea destillationi subjectorum, ad eos magis purificando & eXaltandos. B. Derbeteringe. G. Uerbesierung, das
rectinciren. Gall. Recti cation. A. Idem. RECTI MUsc UI 1, babentur inter eXternos abdomi. nis Musculos : in quibus arterias& venae Epigastricae ab interra parte ascendunt, tum a mammariis interiUS propc. mamillam descendunt. Circa Medium abdominis in latitudinem majores inscriptionibus binis, ternis, interdum &quaternis, in plures veluti musculos dirimuntur. Ad mucronatam pectoris cartilaginem, costarumque trium Vel quatuor cartilagines, exortu carnosi sunt, in osse Vero pubis, valido tendinosoque corpore delixi. Duo porro paria dicuntur Moseuli recti Majores & Minores capitis. Par rectum majus, parvum est carnosum & gracile. Oritur a secunda colli vertebra, & desinit in Medium occi-put , Minus rectum sub priori latet, Venit prima colli Vertebra , & in Medium occiput terminum assequitur. Caput ambo retrorsum leviter ducunt & ad latus. B.
risite spier. G. Der rechte maus . Gall. Musus Boiis. A. The Right musicles Ofthe Abdomen. RECTUM IN TEsΤINUM, est omnium & praecipue Crastorum intestinorum ultimum, incipit a coli sine , ct desinit in anum, gaudet musculis sphinctere, & duobUs
o Gros Bouau, te Rectum. A. The stright Gut. R SCUTIT Us, sive A PALLA, est cui portio praeputii
150쪽
resecta fuit, ut in Judaeis & Mahometanis. B. Ut meden.
G. Beschnitten. Gall. Circoncis. A. Circumsissest. REDUCIA, idem quod Paron chia. REDUCTIo, est Metallorum ab acido aliquo corrosinetum, mediante Alcati quopiam, nempe acidum absorbem te, vel mutante. in pristinam denuo sormam fusio. REDU v I A est leVis quaedam cuticulae ad unguium radices fissura. Nonnulli sic quoque Paronychiam Vocant. B. Di,il-naget. G. NagelZwang, der wurm oder daS Ungenant ana finger. Gall. Panaris. A. The Loosnessor clest Ofthe Shin about the root of the natis. REFECTIVA, idem quod Analeptica. REFICIENTIA, idem quod Analeptica. rREFRIGERATORI UΜ, est Vas ligneum, aqua plenum , cui fistula recta vel spiralis ex stanno vel plumbolia est, qua aqua destillata, refrigerandi gratia perfluit. B. Una hoeibat. G. Ein kuehi fas g. Gall. Refrigerant, se frigeratoire. A. A cooling vesset.
REOLNERATIO, sive PALINGENESIA, Chem, CiS VOCatur quando res quaedam operationibus in aliam formam redactae, Ope aliarum operationum, Vel peregri norum additorum, in eandem naturam, qua prius gaude
REGI ΜΕΝ - Vox recepta est in arte Medica, denotans certam & a medico imperatam diaetae & Victus rationem, tam in statu sano, quam morboso. Chymicorum turbactiam de Regimine ignis jactat, atque in eo suos habet gradus. Vide Gradus. B. 25est utir i rege tringe. G. R
gierung. Gall. Regime. A. idem Vel GOVerning. REGINA PRAT 1, est tamaria sic dicitur quod tam laete caput in pratis prae caeteris plantis erigit. Vide Umm
RRGIsTERES, REGIs TR A seu URNTILA, spiracula surni sunt, quae aer ingreditur sub venti specie, vel quibus superne exit, & qujbus hinc pro operat0rjs intento dirigitur ignis, iis enim clausis, ignis debilior sit, ve rum apertis intensior. Gr. EB. Togigaten / re seerpi pria. G. Lussiloch. Gall. Soupira I. A. A hole tolet in Aire. REGi Us MORBUS, Vide Lirus. REGNI Μ, est certa quaedam reducti0 rerum in tellu