De Ciceronis libris De natura deorum recensendis

51쪽

874 saluo 884 Herculi om By, suppi in , sed verbo quisquam omiSSO. Quarum scripturarum quamvis multas etiam coniectura inveniri potuisse dicas, tamen reliquae erunt, qua e codice haustas esse vix quisquam neget.

Restat exponere, quomodo B se habeat in tradρndis versibus Arateis, lib. I 10446-ll4 et 59sr-a. anifestum autem est, eum aut eius fontem ex rate0rum aliquo codice complura recepisse. Sed singulos oportet tractemus loc08.l07s: opstipum caput ac tereti Motrius, at tereti Madnistius, intereti sed in B ore I eae interiti cervice

reflexum optutum in cauda maioris figere dicas. Cf. Arat Phaen. 58 λοξb δ' στὶ καρη, νευοντι δε πάμπαν εοικενακρην εἰς Ελικης Ουρην, μάλα κτλB 0rrexit: Ast ipsum caput atereti cervice reflexume. q. S. Quin haec it audax coniectura, tum facta, cumam ac tereti in a tereti, tereti corruptum fuerit, dubium non est, neque tamen ipsius B ingenio eam deberi, sed aliunde sumptam esse puto, nam i pSe coniecisset, ne atereti quidem incorrectum reliquisset. l0846: Atque haec quidem a tergo, propter caput autem Anguitenens Quem claro perhibent Ophiuchum n0mine Graii.e B et A correxerunt Anguitenentisc. Hoc ex vel Su8umptum esse iam Hugo rotius sensit, cum Ciceronis Aratea Supplens versum 76 poneret: Juxta humero Sertum est propter caput Anguitenentis, Quem claro . . . et so caput est)Cf. rat Phaen. 74 Νώτα μὲν Στεφανος πελάει κεφαλη γε μὲν ἄκρη

Ν0s hanc lectionem nullo modo recipiemus, sed non abest suspicio correctores A et ' vel eorum fontem, co-

52쪽

dice rateorum usos esse, in quo inc0lumia essent, quae in nostris codicibus Arateis non sunt. 109ΨD: Atque eius ipse manet AB/CV, ius et ipse manet B . Etiam haec est coniectura ab homine non indocto facta, qui, Atque eius propter versum tolerari non posse putaret; mihi indidem petita videtur esse unde 1074 et 0840. 1094e Nepai By A W), nepar B', epe A m nepti C. B veram lectionem coniectura invenire potuisse non nego, sed fortasse etiam hic rate ei aut eius fonti auxilio

fuerunt.

Inde a lis nobis ipsis rate praesto sunt.1124 Quem summa ab regione aquilonis flamina pulsant, B et codices reseorum rectissime, summa regione AB'PV, summam regionem, ait m et a C, Summa a reg. Balterus. i. Arat Phaen. 250: αὐταρ ἐν βορεω φερεται περιμήκετος αλλων.

1l21: Cuius propter laevum laeum AVy genum genu Cηροὶ vergilias tenui cum tenui tum P, tenuit tum i luce videbis. QSic CP itemqu0 ut ex spatio et erasarum litterarum vestigiis concluditur, nisi quod pro cuius verbum paulo longius y videtur fuisse.

x At propter laevum genus omni ex parte locatas Parvas Vergilias tenui cum luce videbis.et habent B et Prisciant codices, cum in Arateorum codicibus legatur: omni parte sc Suppunx m. 2.) itemque somnis parte apud Probum traditum sit. In editione principe, codice Siciliensi ducta a Georgio Valla et Victore Pisano curata est lectio mixta somnis ex partec Baehrensius edidit: somnis parte locatas, arua Vergilias . . . et X Arat. Phaen comparandi sunt versus 254-56: Aγχι δὲ οἱ σκαικὶ ἐπιγουνιδος λιθα πασαι Πληωδες φορεονται. ὁ δ' ου μάλα πολλις απάσας χῖρος ἔχει, καὶ δ' αὐταὶ ἐπισκέψασθαι ἀφαυρα

I , quoius , nisi fallor nam tales formae in B etiam aliis locis

53쪽

Hoc constare mihi videtur somnis parte nihil esse nisi somni ex parte eodem modo corruptum, quo 142 scaudarum parte in B et rateorum codicibus ex scaudarum a parte et 1124. summa regione in BlP ex summa ab regione et propter versum. Itaque B correctiorem Arateorum codicem habuit, quam sunt nostri D resdensis I83 saee. X)et 'arteianus 6s, smve u). Neque tamen recte Schoe- mannus eis, quae B addidit, usus scripsit: Cuius propter laevum gelius omni ex parte locatas larva Vergilias e. q. s. In eundem errorem delapsus est ac corrector ille B qui nihil aliud petebat, nisi ut versum, cui primus pes deerat, expleret cf. etiam 1 1424. 112s fleviter posita et convexa videtur . Si edidit alterus B et rateorum codice Secutu8, sed quid sit leviter posita , nemo adhuc explicavit, nihil est. B igitur in codice suo Arateorum iam eandem, quae in nostris est, corruptelam invenit. Sed leniter tantum locus corruptus est atque restitutus et a Schoemanno, qui antea

alia coniecerat, in editione IV et a Baehrensio in oet lat. min. AB' V enim habent posita leviter atque in A etcquod prima manus post leviter scripserat, ab altera erasum est, quippe cum illo l0co Versus verbum non ferret. Apparet, et post posita excidisse atque scribendum esse sposita et leviter convexa. Ceterum ' primum eodem modo quos deleto et versu coniectura mederi conatus esse, deinde Arate adhibuisse videtur. 11311: Hic autem aspicitur sese ostendens emergit Scorpios alte.

Haec tradita sunt in ABkCPV. Quod autem aspicitur delevit, aperta coniectura fuit, qua versus coniunctione sutet omissa mutilus restitueretur: itemque in x minutae lineolae superductae sunt, incertum an delendi causa. Ex. Arat. baen comparandi sunt versus 303 S. σημα δε τοι κεινης ρης καὶ μηνις ἐκεινου Σκορπίος, ἀντέλλων εἴη πυμάτης ἐπὶ νυκτος.

οι γὰρ μέγα Tύξον ἀνέλκεται ἐγγυθι κέντρου

ξευτης ὁλίγον δὲ παροίτερος σταται αὐτου κορπιος ἀντέλλων, ου' ανέρχεται αὐτικα μαλλον.

54쪽

Equidem puto uno illo ut addito totum locum sanum fieri, neque hic in hinc neque salte in alto neque sostendens emergit in emergens Stendit et mutandum esse. Hic enim est sensus: san dieser Stelle aber erblicli manden Scorpion, o si e sicli in seinem vollen Glange eigend , ostendens idem fere atque -0stentans hoch aulateigi. In rateorum codicibus s0stendens emergit in ostendens ostendat duplici errore corrupta sunt, cum primum pro vemergite ostendit ex ostendens repeteretur, deinde n0n intellecta coniunctione ut coniunctivus pro indicativo p0

neretur.

li 3 12 plexum AB'CPV, flexum ruteorum odices et By, qui e eis hausit.

1141ε ille ACP, et Aruteorum odices inde , de

Apparet eum qui inde legerit non legisse aut legere noluisse quem subsequens et qui autem quem Subsequens removit, hoc fecit, quod versus n0n coirent. Itaque B aut . quem Subsequens delere oblitus est, aut ex codice hausit, in quo iam partim coniectura, partim rateorum aliquo codice adhibito omnes versus, qui pleni non fuerant, aliquomodo expleti erant, qua in re etiam aliae et rectae et salsae rateorum lectiones in hunc de ut deor librum

transierant.

li4is: Quod tangentem in B primum in ses correctunt, deinde restitutum est, nihil Sit nisi coniectura correctoris I qua ui quam etiam Sch0emannus, inSciu quidem, in codice qu0que hoc esse, in editione IV sic scripsit. 114,. Quem Quam ' longe serpentem et manantem aspicies proceraque vincla videbis Bin V, Quam 0nge aspicias proceraque incla videbis BL Quam 4, quod iam B legit, falsa coniectura est hominis durum illud quem ad fluminis α Eridani relatum non intellegentis. B autem serpentem et manantem , quod iam saepius vidimus, nulia alia causa delevit, nisi ut versus plenos redderet, quaeque illi non caperent, removeret.

55쪽

55 Unus ' recte addit chelis , fortasse id quoque ex

Arateis sumptum. 1l41 ' purgens scripserat pro porgens ς, quod non sine codice correxit, nam error facillimus erat, ut A ', pergens 90Suit.

114j tundit B et Arateorum eodem , tendit ByCP tondit Arateorum code re 1 14s: Antecariem AB P et Arateorum odices, Ante- canis B et Lambinus, vi recte.

Etiam ali huius ipsius libri loco Cicero tres versus ex Arateis suis affert, g 159. Ibi quoque B complura

mutat.159set: sunt , quod ' falso pro est posuerat, B delevit neque est addidit, cum neque sensus neque Versus id desiderare videretur. 159 1 primast V prima est , sed est in ras 3, Byν' prima om est By, prima sunt C. Pro sabricarier ensem , quae uni 'ν praebent, cum in ceteris in labricari serensem corrupta sint, B pravam coniecturam fabricari serre ensem exhibet.

stare δ.

Alios versus non rateos, quos Cicero compluribus locis inseruit, ' non tam temere tractavit. Quibus rebus expositis, si quid omnino de correctore B iudicandum sit, quaeremus, dicendum erit: 1 correctorem 0dice aliquo alterius classis, fortasse ipso codice Musum esse; 2 aut iam in hoc codice rateorum codicem aliquem bonum, atque minus, ut videri possit, mutilum quam nostros, ad Ciceronis verba restituenda et supplenda adhibitum fuisse, aut B ipsum talem c0dicem adhibuisse, quod necessario credendum erit, si A sontem eius esse statuemus; 3 multa sine dubio ipsius correctoris B ingenio et doctrinae deberi.

56쪽

56 B eodleis A eorreetoribus A et '.

Iam ad aliam rem tractandam transeamus et, quae Sit codicis A correctorum Α' et ' vis ac natura, diligentius disputemus. Ac priuium quidem c0rrect 0rem in non sine codice munere suo functum esse inde efficitur, quod multis locis talia aut 0rrexit aut supplevit, qualia c0niectura nunquam invenisset. Quamquam multa sunt, tria afferre exempla satis erit I 4546 formam formam et animam A ora A . I 87Ys ad usum, esse neque om. Αλ α id A . HI 29qs nullum aeternum - 29 et igitur omne animali ras. A . Etiam coniecturas protulit, ut fieri solet, si correctoriiuguae latinae n0n pr0rsus imperitus est. Ex multis exemplis

451s null0s a superis inpendere metu8 inpedere gy, inpedire 3. I 22s angustius angustiis '. III 42b secuntur ABV sequuntur ' ecuntur A', reguntur 3. Codex autem, quo A utitur, non alius est nisi is, quem A descripsit. Primum enim sere nusquam corrigit, ubi etiam ' quem cum in artissim cognationis vinculo sgemellos SchWenkius rectissime eos dicit c0ntineri vidimus in), Cicer0nis verba integra non ervavit. Cuius rei exempla quicumque volet facile inveniet, sed cum ea collecta habeam, hic pauca ponam, quae ex terti libro, qui t0tus etiam in traditus est, notavi: III io Vellei; neque velle in.eque i postea insertum vid. A, Velle inaeque δ.51s auspicia ospicia V 18as deos esse deos se Aym, orr. βU .

24ia Siciliensi stilicensi V

I cf. p. l.

57쪽

57Multo minu8, uti par est, A corrigit, si praeter V etiam alii aut omnes eiusdem classis codices corrupti sunt. ramen pauci loci sententiae nostrae oppugnare videntur. Sunt autem hi II i, Quid Θ qui ne quit ' A , quo deest. 64 Saturnius ex se enim nato c0m esse fingitur, quia c0nsumit aetas temporum spatia etas etates A , aetates B, sed ate in ras. 2, aeta C . 6546 caelo B, celo η, mel Ah Hl0826 Anguitenens A/B CPV, anguitenentis AyB .llbii alia quae A/B'C PH aliqua ηB , alia quam

681s qua Ag, aqua 'BCP antecedit regia).94,s: Quae cum dixisset, Cotta finem Lucilius autem e. q. . Quae A BAPV, quem A B C qu C Sed iliter hos l0cos, si diligentius e0s examinaveris, nullum esse dices, quo A lectionen suam sive rectam Sive salsam cum V discrepantem non coniectura invenire potuerit. Contra non desunt l0ci, qui vel certo doceant, A illo ipso codice usum esse, quem Ax et V descripserunt. Conferas velut: II 01, Τitanis titim annis V Mitima nis, a corr. 2,A; 0nit igitur eandem vitiosam lectionem ac ' 159 as natae nete A', nate 'Vi.

89, multi multi CPV addere coepit, sed rursus indugit. Non tam multa quidem, sed non minus gravia quam A c0rrexit Aq, saec. ΙΙΙ. Cum autem codices A et B in eadem bibliotheca fuisse videantur, suspicio reprimi non pote8t, correct0rem A ad emendandum codicem A alterum

58쪽

e0rundem libroruni exemplar, qu0 ad manum ei esset, adhibuisse. Quae opini his paucis quidem locis, quibus Aqeam, quam, quantum no quidem Sciamus, unus B praebebat, lectionem sive rectam sive salsam in A intulerit, confirmari videatur: l 18, quid ii A sed man. 3 corr. et B , qui om C deS. V. II 194. quem non coget q. n. cogat A By.l0las aer B, m. 'CU add. ARP, deest P.

Sed sunt loci, qui huic sententiae prorsus adverSentur, velut A cum aliis classis codicibus congruit: 78as vexit A sed it in rus AR, et C vexet B vexerit B , des. V. 1221r vovemus A 'C, 0vemus in By, movemur By, des. VII 894 arripimus AyBCP, ascribimus 'U' Coniecturam vel pravissimam ponit, quamquam, Si 0- dicem minspexisset, rectam lectionem invenisset II 54Ψ1 ut vi sua stellas CP ', ut visu stellas AyB aut vis ut stellas '. III 4 1 parum B, parvam AJ V parva CU , para-

52 1 Iam B, tam A fl)CPV, tum A 644 A post lacunam cum C magnam litteram ponit. 70s: quisquamne istuc V quisquas istuc -ud ')ByPU quisquam istuc corr. X ici, qui istuc, non recte quidem, sed sensu non perverS B , quisquam iuste '.

861, P. Rutilii sim P. Rutili sim 'PU', rutili sim ByUy, rutilii sim Aq, ii eorr. et i et sim in M., protu- lj3sem C, similiter etiam a

59쪽

Unus rectam praebet lectionem: I 61s .i1s praesentes saepe di vim suam praeter san in 3 us. A', praesentes saepe divi uam praesentiam saepe

divi suam B C, es. V. 159 1 fabricarier ensem A My fabricari serensem A Bl et, ut vid. V fabricari ferre ensem B , fabricari Uscr. vel ter ferro ensem δ, deest P. III 1εε commemorabantur A , batur A BCPV. 884, ipsis sita A , ipsis ita ipsi sita ceteri Ceterum A compluribus locis glossemata in margine addit quid coniciendo praestiterit, ex his cognoscas exemplis:

Quae omnia si respiciemus, iudicabimus dubium esse, utrum ' certe homo linguae latinae satis peritus, omnin0 codice aliquo usus sit, an nihil nisi ingenium suum ad emendandum A adhibuerit; sin codice usus sit, id constare, illum non aliter comparatum suisse quam n0stros generis , quibuscum communem habuerit archetypum. De odiet V eorreetoribus V et V Maxime mirum correctorem codex V passus est, F ipsi in aequalem. Qui quin codice usus sit in munere suo efficiendo, quamquam dubium omnino non esse potest, tamen difficillimum est cognoscere quo codice usus sit. Coniecturae enim audacissimae et non seniper ineptae, quibus multis locis, qui corrupti aut erant aut ei videbantur esse, genuina verba turbavit, eum neque hebeti ingenio, neque sermonis latini imperitum ut 0ctrinae expertem fuisse docent, ut maxima difficultas oriatur iudicandi, quae ipsius ingenio debeantur et quae ab altero codice ei suppeditata sint. Velut apertas coniectura conferas: II 36, quae paragraphus in codicibus mendis abundat, V tres profert coniecturas v. 28 eam quae ducta est spiritu sit pro est propter

coniunctivos modos, qui passim circum Surit, et omN. ea quaeductus it spiritus V

60쪽

60 v. 29 cum in V ut in in B ne si quid in nisi

quod depravatum esset V ante in denuo sic interpolavit. v. 4: qui tum se contrahunt adspirantes, tum in respiratu Lambinus, respiritu 2 dilatantur By, dilatant AB'CFMPm tum se spiritu dilatant ' cf. p. 37.

1534ε: accipit cognitionem deorum scribendum videtur esse, i. p. 27; accipit ad cognitionem ceteri omnes, saccipit ab iis cogia. coniecit quod Schoemannus editionem Ascensianam aris. 1 bl secutus falso recepit. 1684 quoniam in utramque partem vobis licet disputare CP, vovis A B νδ desputare ABF quovis licet desputari V II 254a aram aramam AU aram aut P, arenam . 281s: non probabam non probam A corr. 3), inprobam non probem Uy, probabam m. non C. 4bio et Rhesus rhe in rus B , thesis Ay, ethegus A et theseus V 681r quem clam Thyeste et eorr. 2 3, A, A Schwentio sidetur obuisse quem dant hyestem), quem dant

hyestem, em in ras et Fraec e FScr. 2 V.

87 a Num quis, quod bonus vir esset, gratias dis egit umquam At quod dives e. q. s. at, i in rus 3 A ad Bh, aut C ut V in mam. Itaque V multis locis, quibus in pluribus, quibus V et y pluribus etiam quibus cuncti generis α codices co rupti sunt, ab ipsius ingenio et doctrina auxilium petit, nisi omnino nihil corrigere praeseri, ut II 49 4 , 5aa 83s. 1221, I 6ls III 291s; lsa 56, i aliis locis. Accedunt duo loci, quibus V salsam ipsius codicis Alectionem in suum codicem infert: II 221, humilitas humilatas AU humiliatas Uy; V reetum alebat ut ceteri. II 534s: Λιόσκουροι dioscorce in V et, ut vid. By, dioscortem Uy dioscoride PV', dioscor δ' ioscorae B Si haec tantum respiceremus, sine dubio correctorem nullo nisi eo codice usum esse iudicaremus, quem δ' et in descripserant. Sed sunt loci, quibus unus V aut rectam