장음표시 사용
511쪽
Itaque hac verborum diuersitate sententia clicitur plena. Quod ad eos attinet, qui credunt, indicationem non desumi a magnitudine. dicerem, morbum indicare sui ablationem,& morbum magnum indicare rem dium magnum,quod est missio sanguinis,purgatio, δc diaeta tenuissima. Vnde illud,extremis morbis extrema remedia. Quare indicatio apertissime perspicitur:& praeseruatio indicatui ab eo quod est, vidclicet a causa. Nec milii persuade- repossum , Galenum in veris febribus ardentibus mittere sanguinem usque ad animi deliquium, sed solum in synochis: quoniam libr. xj. Meth. capit. I . ubi est putredo, ei placet, tantum sanguinis relinqui, ut natura cum possit concoquere. lino in Galeno lib.9. Meth. cap. . repetatur cotradictio non parui mometi. Quod in libero laborante senocho sine putredine misit sanguinem ; quoad animum linqueretur.Idemque fecit in servo,quiuis febris esset synocha cum putredine , & non est sine ratione: quia sectio venae non curat putredinem. Hinc est, quod Hippocrates in a. Aphorismorum ψ6.dixit,qui caruo utuntur cibo,per m dicamenta euacuati cito exsoluuntur. Quare Galenus eos Medicos laudauit, qui in subribus malignis ottis ex penuria, de necessitate comedendi cibos mali succi abstitient a sanguinis missione. Praeter ei dicerem , magnitudinem morbi indicare phlebotomiam, de purganem,& ut modo dicebam diaetam tenuem. sed magis hanc, quam illam,de adiungendas cste alias indicationes. Idcircoque Galenum lib. . lethodi cap.6. ad missionem sanguinis praeter magnitudinem morbi adiunxisse multitudinem sanguinis proptcrea quod han indicat phlebotomiam,& dominium sanguinis supra
alios humores: & o conuerso purgationem. Et vero phlebotomia non convcnit
in puris intermittentibus febribus: quandoquidem in his superabundans sanguis esse non potest.Tertiana pura omnes conditiones postulat a Galeno positas; quae generant puram bilem, id est, naturam,& aetatem calidam,& siccam, victum, de exercitationem eamdem,cum regione dc anni tempore calido.& sicco. Iam ut ad singularia veniamus, iii nostra frigida regione tertianae purae non existent mecaliae propicr genus vivendi , quod te quimur, & propter tempora diuersa, aetatem, Icmperamentum , multasque alias conditiones modo dictas. Et in nothi ς Galenus lib. I .ad Glauc. cap. I s. no vult semper phlebotomiam adhiberi: quoniam
non semper morbus sit gravis.Et sermonem habens de diaeta ait; sed & id quoque noscere opus est, aci quantam magnitudinem perueniat morbus: δc post; quod si sanguinem mittere oporteat, ncque hoc quoque omittendum, id est, si febris minatur periculum, ne fiat continua, & periculosa,aut propter ipsam ne morbus sit longus, aut plopter aegrotum, qui humorum sit plenus, aut propter alias caulas . Ac perspicere licet, quδd quando phlebotomia utitur in quartana, intelligit de notha, in qua superat sanguis alios humores: nam in pura homo est siccus, de frigidus , plenusque m lanchollae . Haec pauca notare volui non studio contradicendi, sed ut tibi obedirena;& in
signum meae erga singularem doctrinam tuam obseruantiae; praeter a vero etiam, ut cognosceres me Opus tuum perlegisse. Te rogo, ut me ames, meaque opera, siqua occasio tibi oblata fuerit, utaris;tibique a Deo O.M annos prccor Nestoreos, ut generi humano, quemadmodum facere instituisti,prodesse pollis. Vale. m. Cal. Decembris. M. D. L X X XVIII.
512쪽
M Aa xi te iam diu,&magni iaciebam, vir clari T. antequam aliquod humanitatis , S: beneuolentiae officium inter nos intercederet,iuarum singularium virtutum,& laudum fama impulsus. Post vero quam non solum ex aliis, sed etiam ex tuis humanissimis literis intellexi,quam honoratum, & illustre de me, meisque lucubrationibus iudicium , ac testimonium facias, quantoque amore me Prosequaris, ita tui studio sum incessus, ut nullam amoris accessionem fieri osse putarem. Hoc autem demum tempo te, accepta tua epistola, in qua non ib-umnae,rcsque meas non cessas summis laudibus ornare, ted etiam quod exani
mo a te petieram, dc rogaueram, non minore humanitate, quam eruditione ad
uersus nostras Di sputationes disputare non grauaris quo equidem nullum maius beneficium .aut certius amoris in me tui argumentam accipere potui, fatear, necesse est, ad summum priorem meum in te amorem tantam accessionem factam fuisse, quantam fieri iam non possc arbitrabar ; ut nunc tandem mihi videar re amare,anica dilexisse.Itaque pro tanto in me amore,& collato beneficio immortales tibi gratias ago, agamque dum vivam; quandoquidem me relaturum spera. re non possum;& ad res nostras venio. Equidem iampridem in eam sententiam ad duistus sum , ut credim , tres esse principes scopos mittendi sanguinis, nec plures,nec pauciores. Magnitudinem morbi, Robur virium, Florem aetatis: atque hoc decretum tuisse Hippocratis, &Galeni : partim qu bd illi id apertissima, de certissima ratione doceant; partim quod noua quotidie mihi simpetant argumenta, quae hoc ipsum pollini confirmare partim demum ni valde fallor quod aduersaria argumenta nihil habeant momenti, ac facile dissolui possint. Quales obiectae quoque a te rationes mihi videntur: quas equidem censeo exercendi magis ingeni j causa, ac liberali quadam mihi gratificandi voluntate, quam quod reuera ita sentias tu in medium
afferre voluisse. Vtcumque autem sit, ad tuas rationes, quam breuissime potero, conabor respondere, ad eum ordinem me referens, quem te video tcnutile. Primum igitur argumentum est, magnitudinem morbi non semper venae sectionem indicare propterea quia febris hectica primi gradus,cum qua vires constant, huiuimodi remedium non indicat,etsi illa cst magnus morbus,cum partem nostri corporis maxime principem occupet. Ego autem primum possem respon- 3. ρν. .dere nullam febrem hecticam esse magnam, quod Galenus conceptis Verbi, do pulse. . cet. Ex quo fit.ut aegri eam non persentiant,amrmentque se onmis sebris elle immun es; multi itidem medici eam non percipiant, & cognoscant. sed quoniam mihi videor te protinus te pondentem audire, sebrem quidem minime cx propria essentia,&quantitate, sed ex magno momento, ac periculo esse magnam, de qua responsione proximo sequenti argumento sermonem habebimus, vere aliter respondeo. In nulla febre hectica vires constare , cum membrum inter caetera
omnia principale insigni intemperie calidan sicca, & quidem aequali laboret;in
513쪽
qua ut virtus reddatur imbecillior. nccellarium est. Id quod Galenus aperte nos, docet;qui commemorans plurimos affectus, ex quibus vitalis facultas labefactari,de prosterni solet, haec habet. Qui prosternunt facultatem,& stomachicis,quos vocant, aliactibus, unde syncope corripiuntur: ex iocinoris etiam , &c. ad haec ex omnibus hecticis febribus: breuiter ex corporis & cordis ingenti intemperie, quoquo modo,&c.deiicit vitalem facultatem. Vt propterea rure idem scriptum reliquerit, hecticos pullus debiles ,& duros, statim vero etiam paruos,& frequentes fieri .Quod si contendas in hectica saltem primi gradus. vires polle consistere, etiamsi id concessero, in oria velim repetas , quod itidem .i Galeno traditum cst,medicum obligatum esse non solum vitium praesentium, scd etiam futura rum firmitatem, aut infirmitatem animaduerterc. Itaque in febre hectica nulla oritur indicatio mittendi sanguinis , quod unus princeps scopus, robur virium, aut praesentium, aut futurarum deficiat. Sccundum cst argumentum ex Galeno,qui scribit, debilcs, atque cxiguas febres interdum esse valde malignas: alias calidas, ac de urentes, ut inquietudincm fimul, Ar aestum,& sitim intolerabilem afferant, tamen nihil haberc periculi. Ex quo colligis duas cffe species febris: alteram sua essentia paruam, sed malignitate magnam: alteram sua cilientia magnam,sed malignitate paruam: in neutra autem
venae sectionem conuenire: non in priore,cx communi omnium medicorum conscia tu , qui in febribus malignis ccnsent amistione sanguinis esse abstinendum: non in posteriore, quoniam nihil habet periculi. Porro huiusmodi argumentum sine multo labore potest refutari, si intelligamus apud Hippocratem , de Galenum duplicem esse morbi inagnitudinem:alteram in quantitate continua,ac rc-eestu a constitutione naturali,quae est singularis cuiusque morbi:alteram in qualitate, quae ex vi homini, suisque actionibus illata, uno verbo,cx pcriculo vel prae senti, vel imminenti solet aestimari; quae communis est,& ad omnes morbos pertinet. Quae quidum duae mosti magnitudines, sicuti inter se reuera distinistae
sunt, ita apud Galenum diuersis nominibus appellantur, qui priorem , singularem. μεγεθος, posteriorem , gcncralem, ἰσχν, vel σφοδρόντα, nominare solet: illam magnitudincm , hanc velle mentiam Larine licet interpretati : etsi negandum non est , quin vehemcntia quoque magnitudinis nomine interdum possit appellati. De quare , si fuerit occasio, alias forte longiorem sermonem habebimus. Hoc igitur iacto fundamento,de quos nisi omnia me fallunt nulla potest superesse difficultas, respondeo; indicationein phlebotomiae, de purgationis in dotirina Hippocratis,& Galcni, minimc ex magnitudinc,quae cuiusque morbi propria
est,atque in quantitate, sed ex vehementia, quae omnibus morbis est communis,
atque cxpericulo significatur,origine habete. Ex quo facilc est intelligere febr cs
insignes, deurentes, in quantitate magnas, nuIlam missionis sanguinis in dic tionem afferre : contra vcro alteras, quantitate paruas , sed magnitudine,& periculo vehementes , venae sectionem indicare : medicosque recentiorcs turpiter falli,quicumque in morbis malignis modo vires,& aetas consentiant,a tam talu-ri, ac tuto remedio abhorrent. id quod vel ex co satis licci confirmare, quod ex tribus rationibus morbi magni, qui apud Galanum venae sectionem indicat,una est quae morbi malignitatem complectitur. De apparente repugnantia, aut saltem varietate inter duos Galeni locos
icth.c.6.& lib. 7. cap. a. uolo hic longius agore, qui in mea Disputatione id feci cumula
514쪽
cumulatissime, ut ne cogar eadem repetere .Quare ii d vi uim dicam, nulla ratibiae, mea quidem sententia fieri potuisse, ut Galenus utrobique idem voluerit. docuerit. Quandoquidem priore loco illud unu in agens,ut illos scopos, in primis vero morbi magnitudinem inquireret, qui adsectionem venae,& purgationem faciunt, illas tantum magnitudinis, aut vehementiae species voluit enumerare, quae ad rem praesentem fuerant accommodatae : in posteriore autem generaliter sermonem faciens de ratione, atque ordinc disponendarum, & prosequendarum indicationem, minime autem de usu alicuius ungularis praesidi j, aliud , ct si non omni cx parte diuersum consilium sequutus est : qui cum primum attulisset scopum ab co,quod magis urget,cui perpetuo incumbendum est, eas quoque morbi magnitudines voluit recensere , quae ad lautus inodi scopulia indicandum magis facerent. Id quod, ut caetera praetermittantur, ni fallor illa unica ratione iatis potest demonstrati,quod morbi magnitudo propter laesionem facultatis, quae totum corpus gubernat, quae omnium maxime urget, tantum abest, ut venae lectionis, vel purgationis indicationem aifcrat, ut rcmedium utrumque plane contra indicet,& prohibeat. Vtcumque autem haec se res habear, illud nos velim fateri,ac memoriae tenere,de quo puto costare inter omnes, morbi magnitudinem,
quam Hipp.&cal. statuunt principem scopulia, A icctionis venae, sc purgationis, cise triplicem, vel propter amictae partis praestantiam , vel propter affectus magnitudinem, vel propterea quod ille sit cacoethes, de quibus in hac Disptitatione de scopis perpetuo agendum est. Tua responsio ad illos,qui contcndunt indicationem missionis sanguinis, vel
purgationis a morbi magnitudine non astumi: ncmpe morbum sui ablationem, magnum morbum masnum remcdium indicare: magnum autem remedium non esse nisi triplex,uenae fcctionem , purgationem, diaetam tenuissimam, fortalle alicui videbitur multa peccare. Namque primum puto esse neminem, qui audeat negare,morbum sui ablationem, magnum morbEm, magnum, paruum morbum
paruum remedium indicare. Siquidem ut quodam in loco inquit clarii l.Trinca- uel .nemo est adeo rudis,& Hippocratica arte initiatus,qui non facile intelligat, ac fateatur,a morbo indicari praesidium, quod illi magnitudini proportione reia pondeat: cum hoc sit veluti quoddam principium, quod semper debuit in communibus omnium medicorum notionibus fuisse imprcillim. Immo vero pleriq; omnes nostrorum temporum medici,qui morbi magnitudinem, sectionis venae,& purgationis scopum principem, morbisque omnibus commune non recipiunt. nullo efficaciore arguinerito, quam hac tua responsione se tuentur, ac triumphat nobis idem iidem obiicientes, morbum magnum minime singulare aliquod praesidium,quale est sectio venae , vel purgatio , neque aliud , quam generaliter magnum remedium indicarc. Quod quidem tecum aisirmant ab Hippocrate illo Aphor. traditum suisse: extremis morbis extrema remedia,&c. Itaque eam potius ratione decet ad illos respondere, quae in primis a Galeno posta a nobis exposita est. Praeter indicationes singulares , quae ad unumquemque morbum sunt ac-c5modatae,unum scopum omnibus morbis communem insignem, principe , ab Hippocrate longa,atque accurata mentis indagatione excogitatum,atq; inuentu liber morbi magnitudine, aut verius vehementiam,cx qua& scchionis venae,&Purgationis,ut iemel dicam , communis totius corporis prouidentiae indicatio suppeditatur. De tua re,tanqua summa uniuersae nostrae Disputationis, quia satis diximus,
515쪽
diximus,nolumus in prae sentia longius agere. Nec vero minus dubium, ne falium dicam,est, quod deinceps scribis, remedia, magna elle tria, phlebotomiam, purgationem, diaetam tenuissimam. Etenim si intelligas de remediis singularibus, atque ad singulos morbos accommodatis,& congruentibus, ea sine dubio multo plura sunt. Quis enim, gratia exempli, negare audeat membri amputationem, ustionem , magna essere inedia doccnte Hippocrate quod non sanatur medicamentis sanari ferro, quod no sanatur ferro, igne curari, tanquam summo,&extremo remedio,quod summis, & cxtremas moibis conueniens est. Sin autem intelligas de remediis magnis, Quae a principe,& omnibus morbis communi scopo, morbi magnitudine suggeruntur, Scquae uniuerso corpori possint prospicere,haec authore Galcno non nisi duo sunt, . sectio vcnae frequenter purgatio nonnunquam. Quandoquidem aliud nullii co-cipi animo potest remedium,quod tuto celeriter,ut opportunitas seri,istud praestare possit. Quamobrem summa cum ratione Hippocrates , dc Galenus docent,
vehementem morbum, aut venae lectionem, aut puIgationem indicare.
Venio ad febrem at dentent, in qua tibi non potes persuadere. Galenum cinguinem inittere vique ad animi deliquium : quem puras id solum fecisse in synochis: siquid cin ubicumque est humorum putredo ille velit portionem sanguinis est relinquendam, quanta ad coctioncm putridorum humorum, qui supersunt adhuc satis este pol sit. De qua quidem tua opinione pariter cogor a te dissentire: Arque, ut ipstim Galenum praetermittamus qui apertissime , & planissime in febribus ardentissimis, Graece,ἰm πυρετοῦν tantam vacrationem probat, quaelo illius rationem, ac rci naturam parumper consideremus. In febribus ardentissimis ille inquie si usque ad animi defectionem sanguis mittatur,statim totius corporis habitus resrigcratur, bc febris extinguitur, & plurimis etiam altius citatur, & sudores emanant, & quidam eorum sanitati sunt proi sus restituti alij adiuti plurinati vehementia aegritudinis remiserunt. Quae quidem febri ardenti mihi videntur usque adeo quadrare: ut non Archimedes melius potuerit haec describere. Cum enim huiusmodi subris ex flaua bile intra vasa putrescente originem habeat, de per consequentiam caeterarum omni ucalidissima sit; id quod tu nomen a summo incendio illi impositum, tum maxime duo illius symptomata pathognomonica, incxplebilis sitis & exii perantia caliditatis satis demonstrant,utique facile est intelligere,& refrigerationem,& bilis purgationem, .
partim per vomitum partim pcr aluum, nec non per sudores illi prae caeteris omnibus conuenire. Quod itidem Galenus plane expressit inquiens. Si ardens fuerit , febris vel sanguinent e naribus fundat, vel post vehementem rigorem, multum, Jc calidum e toto corpore sudorem excernat,aut vomat, aut geliciat biliosa ne- sic ste est. Alicta aut c ex parte, cum synochus ex putredine sanguinis ortum ducat quem succum, calidum,& humidum, ac planae benignum esse constat, iure a Galeno sancitum est, huiusmodi febrem , cum in caeteris, tum maxime in caloris qualitate reliquis febribus simpliciorem,& mitiorem esse. Ex quo onis ratio colligit illi tantam refrigerationem minime conuenire, quanta febri ardenti conuenit:adeo ut proxime superiora Gai .verba demissione sanguinis usque ad animi deliquiu, haud quaqua de synocho, neq;de alia, qua febre ardete intelligi possint. In quibus si quis non acquiescit, is quaeso parumper secum reputet,quomodo febris synochus per purgationem bilis,quae nulla propemodum est,aut per vomitu aut Per
516쪽
aut per aluum iudicari possit. 'Tandem vero Hippocratem,& Galenum ita loquentes audiat. Hipp. Febribus ardentibus haec accidebant. Quibus rite,& largiter sanguis pcr nares erupit ,ea de 'caula mxxime seruabanturmeq; ullum noui, si recte ei profluxisset tanguis, mor- 'tuum fuisse. Nam Philistus quidem,Epamenon, S: Silenus,quibus parum quarto die, aut quinto, e naribus stillauit, mortem obierunt. G A L. cum alioqui ex ar- 'dentibus febribus peculiare, per narium profluuia fere iudicari, &c. Quod si fe- 'bres ardentes a natura per fluxionem sanguinis e naribus tam frequenter, fami- ''liariter, feliciter indicati forent si huiusmodi iudicium illi peculiare est,qui uega- Vri potest, hoc idem remedium a medico natorae imitatore ac ministro etiam poste '' adhiberi, Hippocratemque,& Galenum iri sebribus, ardentibus sanguine misisse. 'Consulto praetereo generale Galeni decretum, salubet tinaum esse in febribus
putridis, sine ulla exceptione sanguinem mittere, dummodo per ulrcs, atqUC a tatem id liceat. Sic alia multa praetereo,quae ad hanc rem possunt afferri, de quibus satis in mea Disputatione mihi videor dixisse. Illud tamen nequeo praeterire, quin
te rogem, si forte eueniat, ut Socrates annum agens s o. nec sine robore virium, subre ardente, S quidem exquisita laborans a te opem, auxiliumque Pelat Vt libere,atque ingenue fatearis, ac me doceas, quodnam consilium de Socratis salute sis captutus. Qui pio comperto habeo,ac meo periculo iurarem, te, qucm plerique omnes facienda medicina omnium medicorum ducem ,& principem hoc tempore praedicant, nullo modo esse commissit rum,quin Socrati sanguinem mitteres,& quidem copiosissime,sorte v lue ad animi desectionem. Nec vero tua allata ratio videtur aliquod momentum habere. Et si enim sanguis mittitur usque ad lipothy miam, minime autcm usque ad syncopen , ut multi imperiti opinantur, nemo iure potest dubitare , quin sanguis adhuc relinquatur in corpore,quantus ad coquendam , & luperandam residuam materiam noxiam satis este possit. Alioqui s totus exhauriatur sanguis, aegri huiusnodi vacuationem non possent perferre: quod inter caeteros Auctroes pugnare visus est.
Ex quo id quoque licet colligere, contradictionem, quae tibi non parui momenti ei se videtur, de duobus adolescentibus libero , & feruo febre synocho laborantibus,quibus utrisque Galenus ad animi defectum sanguinem mittere non est veritus, cis alicr febre sine putredine, alter febre non fine putredine laboraret,nullam prorsus esse. Cum enim Galenus doceat, putredinem haud curari lcastione venae,id,mea sententia,intelligendu est putredinem non sola sectione venae, scd aliis praeterea congruentibus praesidiis esse corrigendam. Si quidem altera ex parte certum cuiqueaelle debet lut redinem fine sectione venae vix posse curari , cum apud Galenum sine huiusmodi praesidio non liceat ad ea remedia deue mire quae ad tollendas obstructiones, prohibitam transpirationem, & pcr cons quentiam putredinem sunt accommodata. De quare itidem in nostra Disputa
tione diffuse diximus. Immo vero ex hac illustri historia pro principe i copo magnitudinis morbi, mihi videor illustre argumentum posse colligere. Si quide iuvidemus , Calenum non , copia vel qualitate humorum, non a probo ,& no a Putiescente,aut improbo,ac putrescente sanguine, sed ab una morbi magnitudinc mittcndi sanguinis indicationem accipere. Quod si quis utriusque aegri plenitudinem obiiciat, facile est respondere, ex plenitudiue remedium indicari non pcr se, non simpliciter, non ablolute, ut loquuntur, sed ε morbi magnitudinem afferat:
517쪽
afferat:qualem in utroque adolescente illam attulisse, ex Galeni verbis certum, di compertum cst , quae sunt huiusmodi. Erat autum aestus ipse laboranti intolerabilis , urgebatque tum tem sto totius corporis , utpote repllati, tum capitis pulsatio,atquc ob haec grauis vigilia, iuuene in aliam alias se figuram iactante. Quae qui de symptomata,&praesentem & imminentem morbi magnitudine significat. Quod porro ad Galenum pertinet,qui eorum medicorum sententiam probat, quicumque in illa instignufame, atque alimentorum penuria a sectione venae abstinebant, uno verbo respondeo; illum perspicue sic loqui, Si quidem non iniuria remedij huiusce usum reformidabant, ob virium iam tum antea imbecillitatem: Nos autem libenter fateri, ac profiteri scopum virium ex principibus unum este, ., sine quo nunquam liceat ad veme sectionem aggredi. Verum ad aliam tuam responsionen, accedo, quae est huiusmodi. Magnitudinem morbi, §ionem venae ,& purgationem , & diaetam tenuem indicare. Quod nain vero ex hisce tribus remediis eligendum sit, aliis indicationibus fore 4. tb. s. i. Opus. Ex quo factum est, ut Galenus ad missionem sanguinis non solam morbi magnitudinem,sed etiam plenitudinem voluerit adiungere: quandoquid c quod venae sectionem indicat,est dominatus sanguinis supra alios humores, sicuti contra dominatus caeterorum humorum supra finguinem indicat purgationem. De
qua quidem cum plurima dici possint, cquidem statui nonnullae tantum, & quidem summatim attingere; quda ni fallor in nostra Disputatione omnia videantur latis fuisse exposica. Iam diximus magnitudinem cuiusque morbi singularem, 8c propriam non solum sectionem venae, & purgationem , scd etiam tenuc ira victus rationem,potionem aquaestigidae, ampinationem, ustionemque membri, de alia id genus magna rcmedia indicare. Magnitudinem autem , aut Verius Uchementiam omnibus morbis communem, non nisi lectionis venae, & purgationis indicationem afferre,quod haec duo seu praesidia procurationem univeru corporis opportune praestare possint. Vtrum autem praelidium .hoc,an illud eligendum sit, id uero libenter fateor es le iudicium longe distic illimum. De quo, cum nihil
hoc temporc,praeter ea,quae iam diximus, mihi se Ostendat, & oecurrat, nolo e dem repetere,& actum agere. Illud tamen nequeo dissimulare, quod postreino ais, cxuperantiam sanguinis sectionem Venae , cxuperantiam aliorum humorum purgationem indicare. Quod quidem decretum, u generaliter accieratur, equidem puto a Galeni doctrina esse longissime alienum. Id quod vel eo unico Galenico , & quidem inexpugnabili argumento cu; que satis confirmari, sorte etiam persuaderi potest, quod etsi sanguis alios humores excedat; et si reliqui humores languinem superent, nihilominus neque ad sectionem venae, neque ad purgationem liceat deuenire, nisi istaec vel sanguinis, vel humorum exuperantia morbi magnitudinem afferat, vel allatura sit: sicuti altera ex parte, si morbi magnitudo, vel praesens-vel imminens urgeat, sine ulla sanguinis copia, s ne ulla humorum redundantia,& ad venae sectionem, de ad purgationem nonnunquam deuemcndum est. Quod autem Galenus scribat, & propter redundantiam sanguinis, de propter veho mentiam morbi sectionem venae esse adhibendam sententia enim ita coniunctim, ut Graece legitur, non separatim, ut Latinus interpres vertit, ic-genda est. Ego quidem puto verum,& lcgitimum huiusmodi verborum sensumelle: & in plenitudine, & in morbi magnitudine sanguinem esse mittendum, quotiescumque plenitudo cum morbi magnitudine conuuacta est. Alioqui nili huiusmo
518쪽
huiusmodi interpretationem adhibeas, velisque hinc colligere , Galenum duo remedii scopos, alterum plenitudinem , alterum morbi magnitudinem statuisse, ego certe nequeo videre, quomodo haec alteri Galeni decreto consciatiant, quod ille aduersus Empiricos tam aperte. 8c essicienter demonstrauit: praesente nimirum plenitudine venam non secari: absente plenitudine venam secari. Haec enim tantum abest , ut simul possint conuenire , ut toto diametro inter se dissentiant. De qua forte re alias pluribus. Postrema tuae Epistolae pars tota est de missione sanguinis in febribus. Ex qua mihi liceat nonnullas conclusiones quomodo aiunt seligere, de quibus nulli tecum non omm ex paric conuenit. Prima est. Phlebotomiam in puris intermittentibus febribus non conuenire: quandoquidem in his superabundans sanguis esse non potest. Ego vero neque conclusionem , neque illius rationem probo.Quaeso enim quomodo phlebotomia in febribus intermittentibus non conuenit, si contra uniuerse a Galeno sancitum est, illam in omnibus putridis conuenire An febres intermitten .es putridae non sunti Verum esto. Concedatur istud quoque: si phlebotomia in icbribus intermittentibus non conuenit, respondeo id ne cessarib fieri,qu .d unus,vcl plurcs principes scopi deficiant. Plerumque aurem, ne semper dicam, deest vehementia morbi, arte stantibus Hippocr. & Gal. subres quoquo modo intermiserint omnis periculi esse immunes. Quod enim ad supccabundantem sangit inem pertinet, certo certius cst,t nisi omnia me fallunt ex una parte huiusmodi scopum nusquam, & nunquam in principibus scopis ab Hippo.& Gal.fuisse repositum, nisi quatenus morbi magnitudinem affert: ex altera autem sine ulla sanguinis exuperantia,ubicumque principes conueniunt scopi, langit inem perpetuo effc mitten flum. Secunda est conclusio.In febribus nothis Galenum non velle semper phlebotomiam adhiberi: quoniam non semper morbus sit grauis: quod s sanguinem
mittere oporteat, neque hoc quoque omittendum, i. si febris minatur periculum, ne fiat continua,& periculosa, aut propter ipsam,ne morbus si longus, aut propter aegrotum; qui humorum sit plenus, aut propter alias causas. Ego ucro in tuam sententiam manibus, pedibusque ac toto corpore discedo. Quana quidem censeo. fateor, ac profiteor Hippocratis , ac Galeni doctrinae quam maxime conssentientem ,δe verissimam esse. Immo etiam ex hac posteriore conclusione mihi victeor
prioris sal statem posse demonstrare. Namque s in febre notha,quae sine ulla dubitatione longior,& dissicilior est febris, Galenus no vult semper phlebotomiam
adhibeti nis periculum immineat, ut ne illa continua, & periculosa fiat, an non multo magis de febre intermittente id statuendum est, quam constat inter omnes, &breuiorem, S tutiorem e Te
Tertia,& vltima concluso est. Galenum probantem missionem sanguinis in febre quartana, notham intelligere, in qua sanguis reliquos humores superat: quandoquidem idi exquisita homo siccus, frigiduique est,ac plenus ni clauclioliae. Equidcm nolo id agere in praesentia;virum febris quartana, in qua sensuis inter caetcros humores cxcellit, notha sit, an exquisita: qui puto Galenum hoc loco unius quartanae exquisitae curatione tradidisse sed illud unum mihi libet respondere,Gal.sbi ac suae doctrinae consentientem,no generaliter in quartana, redundante sanguine, phlebotomiam amplecti, sed si periculusit,ne propter liuitismodi causiam , illa duplex , triplex , continua, omnino longior,& periculosior euadat
519쪽
sicuti dixerat de tertiana notha. Id quod ex eo satis videtur possie confirmari, quod fi sanguis niger,& crassus fuerit,Malis in lienosis elle consueuit, illius emicsonem permittit: quasi vero hic sanguis possit longiorem, dissiciliorem,periculosiorem morbum eisicere: sia autem ille sit flavus aut tenuis,iubet illum supprimendum esset quasi vero ab huiusmodi tanguine nullum possi periculum impendere: rte etiam, quod emitto sanguine innoxio, ne qualem decet emistite, . vires incommode hanc vacuationem perferrunt,ncque in. morbo diuturno usque ad statum consistere possent. Haec habui s vir clariss quae ad tuam Epistolain responderem, quae quidem a re magnopere quae is 8c peto, Vt in bonam partem accipias , idque tibi persuadeas,me non meae sententiae defendendae, sed viaius tantum inquirendae veritatis gratia, i ira scripsisse.Quae si tu digna censeas,ut a te viro optimo,ac praestantissimo legantur,& approbentur,erit quod immortaliter gaudeam : sin autem secus eueniat, ac meliora me doceas, erit, quod hoc luminum beneficium tibi de-bcam. Quod sancte promitto,ac spondeo,ine in perpetuum ex animo elle factu-zum. Vale.
lus , Ixquisitor in Cimtate ac Dioecesi Vicentiae asserimus legisse Apologiam Excedentissimi D.Alexandri Alassariae Lectoris Primari Praxis medicinae in oram Io Tatauino, in nihil in ea reperii se contra sidem Catholicam, neque contra Principes , neque contra bonos mores, w ut imprimeretur assensisse. In quorum fidem, .