Tract. De communi V.I. doctorum opinione. Constituenda, attendenda, & poenis recedentium ab ea. Autore Antonio Maria Coratio Cortonensi. V.I.D. Vnà cum indice rerum, ac uerborum locupletissimo

81쪽

batur , sed bene verum est opinatur i dicitur cum dubitatione respondere , ut uolusit

Glosin d.f. responsa, in sterb. opinio, ibi alij Doct.reseri , & sequitur Io.bellon.in tract.eXPosit.ethimol.definit . Si diuisi. in uerb.opinio, &sic dubitatio emanans ex ui uerbi opinari non procedit, quod vertetur circa casus d bios ,sed ex persona opinantis, qui dicitur cum dubitatione respondere , &quis potest dubit re talia super re dubia, quam super clara . quama 6 ipse ignoret, quinimmo in iure t iudicatur L pientia dubitare de re etiam clara, cum nihil iii eo adeo uerum sit quod in dubium reuocari nequeat , uel potius reuocatum non sit. Secundo resp.quod, licet ea esset uis uerbi copinari) ut uersaretur circa casus dubios , in iure tamenire J7fertur etiam ad casum indubitabilem , nam sen tentia iudicis in iure saepius appellatur opinio', ut in i pe.& ibi gl i uer opillio T. de app. reci . in I.eos in f .super ijs vero,&ibi gl.iti verb.opiniones, & in t a proconsulibus cum gl. i n uerb. O-εpinionis C. de appeti.& alibi passim , & sententia fertur a iudice tam super re dubia ue quam su-i per clara, ut per se patet. Tertio , & ultimo

resp. PDoct. nostri istius Opi. nomine in casu noea 8 stro uoluerunt j significare , quicquid iurisperiti siue simpliciter, siue rationibus, siue legi bus expressis, & claris approbassent quod ex

eo, Vel facile apparet g non omnes Doctores, ct semper ad domonstrandam communem Vtun

lux uerbo opinio) sed saepe sententia cum

Communis nuncupetur &'recepta, seu probata

sententia , uel traditio) & etiam alijs nomini Isbus honestetur, inter quae sententia ' dicitur firma,

82쪽

I DIB. I. TITI I rs firma, & indubitata responsio secundum glo. d.f.responsa, in Merb.sententiae ; & ibi sequuntur reliqui, ex quibus potest apparere , quod hon in propria , & stricta significatione usi sunt Doct.nostri hoc uerbo copinio) & per cons quens Communem tam in casu dubio, quam in habente legem expressam locum sibi posse uendicare ; Quamobrem ipse ita Communem opia Inionem describerem, ut sit ' de iure a multis iurisperitis , uel omnibus, uel plerisque, uel grauioribus probata sententia .

Commnnis opinio ex quibus

constituatur.

Summa Notabilium.

et O Μ Μ V ΝΕΜ πω.consare, perfiaci ex numero; autoritate Doctorum simul, Onum.7. et Verb. probata, communis , uel recepto u rificari in opinione plurium.

3 communis eis introducta a supplendum defe

ctum orientem ex eo, quod autoritas Doctorum non est necessaria.

Testes plures adhibentur tu re dimilioris pro

bationis.s Doctori creditur pro pter autoritatem.

83쪽

: TRA C. DE COM. 6 i Autoritas Doctoris quid sit. l. s 'S Communis perficitur ex numero plurium Do ctorumseparatorum, non qui habentur loco unius , ut in Rota , collegio.

ID IM V S quid sit Communis optinio , modo inspiciendum est , ex quibus ipsa co nstituatur , & confi-iciatur. In qua quidem inuestigatio. ne conclusiue procedendo ex men te omnium Doctorum & in specie Thom.Fer rat. in tract.cautet in caul. 3 I. manifestum xst , quod index col. 2.uersic.& illa dicitur communis inu.2.& D.Ioepaul. Lancellot. in d.sua disp. an, & quando Comm.opin .sit attendenda dicen I dum est, Communem opinionem 1 ex duobus constare , seu constitui , & perfici.nempe ex numero, &autoritate Doctorum, quod quidem verissimum, & clarissimum non caret rati0ne gNam quod Numerus Doctorum, hoc est plures Ductores quirantur ad constituendam communem , ostendit primo uis, & significatio istorum uerborum communis recepta, probata quibus utuntur Doctor. ad communem Opin. α istam significandam ; quae t non possunt uerificari in opinione unius, sed in opinione omnium vel maioris partis , ut iuribus, & autoritatibus late comprobat Andr.Πiraque.. in tracta.:de legib.connub. gl. 8.nu. I 6O.de I 6I.Secundo quia, 3 cum communis f sit introducta ad suppIendum defectum, qui oriebatur ex eo, qubdautornas unius Doctoris non est necessaria , sed solum probabilis iux.tradita a Doct. communiter in I. I.ffsi

84쪽

M LIB. I. TIT. III. r I .ffsi cert.pet.merito in ea plures Doctores adhibentur,quia singula, quae non prosunt, collecta simul ualetl. titia seio.g.seia libertis T de leg. eta .iu t. l.haerdes mei g.cu ita Tad treb.Postremo, quia ubi difficultas cosistit in probatione facie la 4 per testes ' maior testium numerus adhibetur tex. est clarus in I.fi.C. de fideic. Vnde cum ueritas in profundo sita sit , adeo st maxime difficilis sit eius inuentio , non mirum , si plures

Doct.concurrere debeant ad conficiendam com munem,quae pro ueritate habe ur.Quod uero autoritas do.requiratur in costitueda coi opi .faci-s Jesuadetur ex eo; quia doctori ' creditur soluPropter autoritatem,quod manifeste demonstratur,na doctor praesumitur peritus l.vni .f.ideoq;

trahit homines in opinionem,ut quicquid adoct9xe proficiscitur, bonu,& aeqvu,& cosequeterattentione ac imitatione dignum censeant. M sic sola autoritate ad credendum impelluntur, 6 autoritas.hu. ' nihil aliud est, qua opinio,qua quis putatur imitatione dignus,ut tradit D.Io. Paul.Lac ubi supra in secundo requisito commu Inis in pricip.per c.sena qui ppe,ci rca prin .9. dict. stat igitur,st communis opin.constat ex numero H7 & autoritate doc.& no singulis,sed utriusq; t coiiunctim , & copulatiue , nam quiuis numeruS . etiam maximus absq; autoritate non sufficeret ξad constituendam communem op .cum doctori bus sola autoritate credatur, nem cotra quaevis maxima autoritas unius tantu absq; numero PIu riuauicquam iuuaret. cum neq3 opinio glosa:

85쪽

solius dicatur communis . Ultimo pro complemento istius disquisitionis sciendum est,quod nubs merus t in communi debet esse plurium docto rum qui non habeantur loco unius, ut sunt doctores Collegij, ConsiliJ, Senatus, Rotae, uel alterius ordinis, vel magistratus in actibus Collegii &similium, sed qxu singuli per se separatim nu

merum faciant, quia plures, qui habentur loco vnilis,non faciunt communem,ut post Bar. tradit Io.Crot.in cons. 3 4. uiso, diligenter examinoto col.3.nu. I 8.quod uerissimum credo ut latius infra tit.9. Cas. 9. & Io. Sed his cognitis succedit inspectio,nempe qui numerus 3 & quae autoritas doct.constituat ipsam communem opinion m.

Qui Numerus,& Ainstoritas Doctorum faciat Comm. Opi.

Summa Notabilium .

ritur communis . .

et Opinio Glosae ab uno quouis alio doctore recepta Communis dicitur.3 Opinio duorum doctorum moma autoritatis

communis est.

6 Communispraesumitur uera, pro ueritate ha

betur

86쪽

LIB. I. TΙΤ. IIL 2 18s Is ore duorum,uel triumsat ipsa ueritas. Fall.

6 Testes duo regulariter requiruntur in omnii negocio-Fal nu.9. Doctores dicuntur testes lyris. 8 Generalia ueluti minussrungentia omittenda.

et o Testis debet deponere de his quin seno percia

II Opinio Glorie amplexa ab aliquibus otiquis di

citur communis. ' .

ix Opinio Glose approbata a tribus alijs doctoriabus communis dicitur.

I 3 Ouatuor doctores inter quos sit silosa, Commu

I Sequens opinionem Glose dicitur veritati im

haerere.

i i Opinio solius Glose , uel Arctidiaconisup. 6.

dicitur communis.

I 6 Communem opimonemiodie esse maximi pra- iudicij. I Iudices hodierni inhaerent communi opin. tan

quamsecuro carrotio. . .

18 Verba commisvis probata, O recepta quid si, gnificent apud doctores. I9 Communem consit ut d septem doctoribus , im

ter quos sit unus antιquus. . t zo 'Iumerus septenarius habetur in mari

87쪽

TRA C. DE COM. OPIN. 2I In eo quod plus est, tantinetur,quod

22 Argumeritura a teriamenso ad communem opin.ualidum esse. In quolibet actu requiritur potestas, inuolun

es. tas agentis. εα Septem testes requiri in re maximi momenti. 23 Ad approbandum scholarem requiruntur ad . . minuJ septem doctores.

VI Numerus ,& autoritas. Docto-rvnh requiratur ad Communem pinionem constituendam scriben-' tes in eandem sententiam non con- . uenere,& in hac quaestione qui aque diuersas reperio opiniones , quae ad tres taritum rediici possunt.1 Prima fuit opinio , s Glosa f. approbata a Bariolo facit commune ni opinione es, & huius sententiae fuere quidam papieses iii l. I.in princ. ff. de offetus& c. quos tacito nomine refert,&sequitur Cateli. coit. in suis Memorat. in uerbis Opinio compavitis in iudicando) prope fin.uersic.&ideo secundum aliquos ubi testatur , ita se uaripes collegium iudicum Mediolani. a Secunda eli opinio,.qubd Glosa i approbata no solum a Bartolo. sed etia ab uno quouis alio Doctore constituat opi.Communem,& hac tenet Iasin lait uim collen. in fi.sub num. 3 .ffde iusti& iur. Thom. Ferrat. 1m trac. cautel. in caut 7.magnλ est quaestio) nu. 2.& Valentin For-ibia ster.

88쪽

mou. ivr.ascenden .in A. conclusi in . fundamen. vers.Barioli vero autoritas fol. 276. & huius sententiae autorem adducunt Iacob.Butrig. in l. s.lasin. C. qui pro sua iuris. qui re udra hoc non dicit,sed solum inquit, ego non recederem a Gl sa, quia usus non est contra eam. ubicunque e

go glosa 'firmat pedes, serua eam nisi usus sit

In contrarium &. haec sunt formalia eius uerba,& sichar duae opiniones uolunt, ut duo docto-3 res ''maximae autoritatis, ut est glosa,&Ba totus faciant communem opinionem 3 Pro consrnjatione harum opinionum supponendum im- 4 primis est, quod communis opin. t prχsumitur uera,& pro ueritate habetur, ut per Alcia. in d.

mil. Modo faciunt pro istis opinionibus : Primos quia in ore duorum;vel trium lissat omne uerbum,lhoc est ueritas ut in a.q. .per tot.c. cum esses, extra de testam .: cum add9ctis per Excell. Dominum Lodouic. Alfer. conciuem meum inter cons. crim. diuersor. in cons. I 3. quamst detestabile γ col. I.num. 7.lib. I. cim concordis

Postremo quia regulariter in quocunque nego-ο tio ad ueritatem probandam ' duo testes requiaruntur l.ubi humerus,& ibi glos. uni. prope fit . ff. de testibus cum congestis per Iacob.Noueli ia

a13. Testes duo iri omni) Tom. 2.At in propo- .sto in probanda Veritate ex communi opin. emanata adsunt duo Doctores qui sunt testes iuris . 7 Ergo &c. Quod uero Doctores t dicantur te-scs iuris probatur in I. prope fin. in s. post: hunc maximae automatis versicii.& ut obia. C 3 . ter

89쪽

erret, ut voluit Bald. in I. fin. g. tieeestatate, colum. tertia.qn prin. sub nume . nono.

. Post med. uersicu. & ideo loqui;ur C. debon. quaelibe . quem. refert ,& sequitur Iaso . . in I. Vt Vim, colum.pen. sub num. 3 . E. de iust. Miur. quae Xeritas praesumpta,si amplexa sit a tribus, aliis doct.videtur effici corta,unde non mirum si dicatur. Communis,&pro ea praesumatur. Verudi istae optimones parum subsistunt, nam haec ratio laborat eodem morbo,quo superiores, & no attingit rem ipsam. . Quinta,& ultima extat opinio , quod senteni stia' ipsius Glosae solius, uel Archidiaconi super sexto Decret.adeo sit commnnis,utpraefer tur alteri Communi, de qua opinione agemus

infra tit. 9. in cas. 6.& 7. Sed ista est peior priorib. t ex ibi dicendis apparebit. Ex quibus patet, quod istorum sententii in aere fundatae sunt, est nihil habeant, quo sustineri possint. Itaque ipse nulli illarum opinionum facile adhaereo . Nam x6quanti sit praesudicii ' his temporibus Communis opinio, unusquisque per se clare poterit exa eo intelligere, quod iudices hodierni t inhae

rent Communibus opinionibus tanquam secu- ro carrotio. licet interdum non parum errent, ut inquit Maria.Iun. in cons. I 3 I. quaslio proposita) colum. I.num. 3.lib. T. Vnde cum bubi maius

inest periculum, ibi cautius sit agendum l. 3. in S.dui causae.Ede carb.qdic.c.ubi periculum , de . . eleel.in 6. diligentius, & accuratius est in hac re aduertendum,& non ita facile ex tam exiguo Doctorum numero, & autoritate communis opinior constituenda est , cum nulla lex, uel ratio ad ita tenendum nos impellat.Suinimmo Autores su- .

90쪽

pradictarum opinionum omnes perfunctorie, incidenter, & nulla diligentia adhibita loquuntur, unde si rationes in contrarium adducantur faciale summovebuntur. Et imprimis in huius difficultatis resolutione inspicie dum est ad vim,& ef, sicaciam horum uerborum communis, recepti,& probata o quibus, utuntur Docto. nostri ad communem ipsam significandam, & nun singulorum, sed simul omnium, ex quo intelligemus, 18quod Doctores ' communis listius opinionis nomine nihil aliud demonstrare voluerunt,qua sententiam illam , quae ab iis doctoribus esset

recepta ,&approbata.quorum numerus, autoritas ea sit,ut quod ipsi asserunt a reliquis, omnibus pro indubitato,uero,bono i aequo per consequens inuiolabiliter 1e1uando habeatur, non uero quod a duobus tribus,uel quatuor traditum reperitur quorum numerus inter tot,<*ntos scriptores tam antiquos quam momdernos exiguus, & parum curandus vere possit

nuncupari. Nam quemadmodum in aliqua farcti dubitatione, si ad famam , & communem trusit reccurrendum,non quod duo, treS, uel quatuor, sed quod omnes,uel maior pars homun 'loci, ubi factum contigit, affirmat,commu 'nis opin. dicitur,ut per And.Tiraq. in tract. de legib.connub.glo. 8.nu. Iso:& seq. ita in proposito nostro habito respectu ingentis numeri Autorum,& scriptoru in hac legali scientia; non quod duo,tres,uel quatuor opinatur, sed quod magna

ParS eorum tradit, commune receptum pro

batum vere dici poterit. quid ergo statuendum in hac difficili quaestioneὸ Equidem diu considerando in eam incidi sententiam, ut communis opta.