장음표시 사용
491쪽
406 HISTORIARUM LUDOVICI XIdalse suissent; et in eis hospitio recipiendis plurimum forent sitissent pie longo jam tempore praegraVati, ut
de illis sileam, quorum ecclesiae et decimae, Contra omnem sequitatem et justitiam, sul, annuo censu uec tigales essectae sunt, earum vectigali in fisci ratione o
ditiaria assignato. Sed et aliud fuit, do tuo non modo ecclesiastici viri, sed et Omnes serme laici gravissimo etiam querebantur, et magnas Vulgo faciebant querelas. Dederat enim princeps quod antea in terris illis
nec assuetum, nee alias de hominum memoria sactum fuisse affirmabant) sive nutu Suo , sive, pessimi hominum generis atque nequissimi, suorum adinventione quaestorum, superiore anno mandata ad exquirendum Per omnes terraS Suas, quae e CleSiae, mona
teria seu collegia, aut qualescumque religiosae domus et hospitalia, seu alia pia loca Vel quicumque coclesiastici tituli, aliquid praediale, vel censum seu reditum annuum, aut aliud quodlibet temporale noviter acquisivissent, quod non amori iratum exstitisset et hoc circa annos quinquaginta vel sexaginta), ad finem
quod compellerentur extra manum et Possessionem ecclesiae hujuscemodi, quocumque acquisita titulo, sive priorum donatione et concessione fidelium, sive alias, deponere, vel amortietationis Constitutam et tax tam persolvere pecuniae quantitatem. Fueruiitque ad hujuscemodi exsecutionem mmdatorum commissarii
deputati, proh dolori etiam de ecclesiastico statu; equit iis, tanquam iniqui ex Israel, satis inventi sunt, qui talibus exsequendis iniquis et sacrilegis mandatis spontaneos, Spe praedandi, Sese Osferrent, taliaque obirent munera. Atqui quot dolos, quot calumnias
variarumque eommenta raPinarum exquisierint, qui Disi iam by Corale
492쪽
MBER QUI TUS. 407 hujusmodi exsecutionibus incubuerunt, non est ad cogitandum sacile, relatu vero longo difficilius. Etenim passim et sine ullo delectu omnes ecclesiae et qualescunt luc religiosae domus, vel pia loca seu tituli ecclesiastici, vel ad alimoniam pauperum, seu usum lumin
rium aut aliquas necessitates Vel ornamenta templorum. et ecclesiarum qualitercumque donata vel comparata,
non modo ab ipsis sexaginta sannist, sed etiam supra, et a Vetustissimis temporibus, in illius exactionis nefandae discrimen adducebantur; ita ut, absque ulla miseratione ea, pro arbitrio et voluntate eraecutorum, Pecunia, ad quam laxabantur, redimi
Haec autem exactio plurium aestimatione et totiusserine vulgi, a quo in hujuscemodi terris insueta penitus a upio inaudita esse serebatur, divinos lavores ac Dei benignitalem ab illo principe tulisse atque Promus alienasse putabatur'. Nam auteriore tempore, toties
. La monae id e a ete exprimi e aveo de curieux devel oppe-ments par Gitilla lime Ileda, qui Vociit en nionae temps quo Basin, la coiir u'Utrecht : ae Volunt continue fortunam illi arrisisse, sed coepisse adversari cum tributum imponeret Ecclesiae, quae magnam Patiebatur exactionem. Quod non ex eius Voluntate serat enim magnanimus , sed ex quorumdam instinctu et sinistra informatione suspicio erat de Iohanne Leone et Antonio Annemn a consiliis), processisse aiebant. Invisum enim erat et inauditum quod extorserunt a piis locis. Et quid in Iohannes Boshinen superveniens, non minore rigore usus suisse dicitur in exigendo. Is enim spolians quoddam coenobium cari nicorum regularium , arripiendo vasa argentea atque ornamenta, et Haec lacio, inquit, ex auctoritateae domini mei; v et digito ostendens imaginem Cliristi crucifixi infixam parieti : . En, inquit, vester dominus; hic vos adiuveti . Unde creditum est quod paulo Imst Carolus his sinistre pugnaverit et in tertio praelio ceciderit, auctoresque tempori, successu male interiisse. Succedit Maria, filia Caroli, in amplissima dominia, quae
493쪽
408 HISTORIARUM LUDOVO XI et in tot adversis ac paene desperatis rebus , tam genitori suo quam sibi, visa suerat et manifestis indiciis comprobata admisso, ut, non humanis viri hus aut industria , scd solius Dei miseratione et clementia res illius domus a variis periculosissimis atque formidolosis tempestatibus, non modo Protectae et servatae, verum etiam adauctae set magnificatae cernerentur. Atqui
operae pretium Videbatur, ut, cum princeps ipse in oppido uectiliniae, pro omnibus suis inferioribus terris, regio more, summam Curiam, quam Partamentum
appellabant, noviter erexisset , commissi ad hujusc modi curiam tenendam, ne otio aut torpore nihil novi in patriam invexisse putarentur, illius novitati Partamenti etiam hanc importarent, ut e regno Franciae, in quo satis infausto omine, jam a longo tempore, talis inolevit iniquitas, in Brabantiam' et alias adjacentes provincias advectarent. Porro si et princeps et ipsi, qui ejus dictum faciebant Partamentum, ad- Vertissent Prudenter, quod, quotiescumque illa injuria adversum Dei ecclesias in rogno Franciae Pra sumpta et exsecutioni tradita suit, nunquam serme illam inultam censura divina abire permisit, quin clades vel calamitas aliqua insignis regi aut regno e VeStigio provenerit, verisimiliter consilia in melius Commutassent, atque ah hujuscemodi nefaria indi
Sed et non minus vulgus tertii atque inferioris Status
statim obligationes et chirographa rescidit, tributa etiam nondum levata remittens, quo cleri et populi favorem sibi conciliaret. . Histo ria Discoporum Uurajectensium, p. 295.
494쪽
MBER QUINTUS. ιos suas de principe atque suis querimonias depromebat.
Asserebant enim se novis et exquisitis vectigalibus atque onere gravium collationum mirum in modum, Supra virium sasultatem, Onustos, nec Promissis suis
et juramentis principem attendere, quibus, nedum
initio, cum terrarum possessionem nactus suit, sed etiam postmodum εrequenter accolis terrarum, cum
aliquam ab eis peteret pecuniarum S Ventionem , pollicitus fuerat se, infra terminum dictae faciendae collationi praestitutum, aliam se minime esse facturum vel requisiturum. Hoc nempe etsi aliquando et saepe promisisset, mitii me tamen, ut aiebant, observabat; sed concessa atque indicta, esto gravia et ad serendum dissicillima, novis superindictis frequentibus Cumulabat. Cujus oneri et gravamini gravamen superadjiciens atque apponens, ex his omnibus atque aliis, quae longum nimis foret retexere, videre erat murmurationum
per omnium sere ora, in terris illis, verba percurrere; ita ut profecto ad desectionem vel apertam ac manifestam discessionem propinquari videretur; et revera ad principem, quem aliquando carum habuissent, ex praedictis et aliis causis, amorem et benevolentiam non solum refriguisse, sed exstinctos potius ostentabant, et ab eorum assectibus indicabant abcessisse: unde sibi, quantumcumque reposcenti, auxilia mittere negarint. Fuerunt tamen ex nohilibus nonnulli, ut dominus de Nanoe et dominus de Crom , qui, collecta quam Potuerunt equitum m Uu, ei ad serendum auxilium
. Enotheri de Nassau. 2. Philippe de Croy, comte de Chimay.
495쪽
410 HISTORIARUM LUDOVICI XI per Lotharingiam in Biirgundiam usque, obviam ei, penetrarunt, non sine ingenti discrimine. Destinatae etiam sibi suore Iion nullae peditum copiae, ex otiosis et liis, qui perditis atque infamibus ei aut moribus, collectae, dato' eis de pecunia principis. Quorum plurimi lenociniis et chrietatibus assueti, cum stipendia principis recepissent, nil illo minus in provincia remanebant, nec ad exercitum et militiam ire curabant, prioribus inservientes moribus, in quibus accepta Stipendia sacile conSumebarat.
Do reditu ducis Biirgulidiae in 1,otliari rigiam, et qualiter iterum obsedit Nanc Τum.
Cum autem princeps, qui, uti diximus, in Burgundia
erat, pertu Strasset suam Burgundiam, a qua ' et denariorum et virorum subventiones et servilia poposcerat, et quantulacumque obtinuisset atque aggregavet, Videns res suas ingenii subjacere periculo, nisi pervium sibi et suis per Lotharingiam fiteri saceret et serrod Periret, Staluit, quanquam id arduum et difficillimum
Videretur, eam 3'em aggredi. Itaque ex Burgundia mo-V HS cum Antonio, si atro suo Daturali, junctis sibi equitum colitis, quae ex partibus inferioribus' ad eum RSCenderant, ingressus Lotharingiam, ad oppidum
l. La laaute Bourgogno ou Franche-Comte, ou te duc s'otait retire aI,rcs sa delat te de Morat. 2. Datis dans te nas. 3. A quibus dans le ms. 4. C'es ri-dire de la Flandre, de la Hollande et dii Brat ant.
496쪽
411 LIBER QUINTUS. usque Politis-ὰ- Uosson, supra Mosellam, penetravit . Locus enim ad ipsum veterem adhuc utcumque amicitiam retinebat.
Porro cum illic dux Lotharingiae' paucis perante
sedisset diebus , veritus se imparem esse tunc Burgundionum viri hus, inde abscesserat, et iam sero, Dd paene suit a Burgundionibus interceptus. igitur Cum se reputaret, sine majoribus copiis, duci Burgundiae non PosSe occurrere, nec oppido Naiaceyo, quod dux Bumgundionum obsidione cinxerat, subvenire, relicto Ualido, quod inibi collocarat, militum Praesidio, porrexit
in ermaniam, ut ex Suit ensibus atque aliis sibi in Germaraia foederatis auxilia contraheret, cum quibus Burgundionum ducem obsidione depellere atque o, sessis solatia P Stare poMet. Posuit itaque dux Burgundionum contra Nanoeyum
castra, circa sestum omnium Sanctorum , anno Domini N.CCCC. Lx XVI. , Cum nondum paene mensis
transii Sset, quod, suis Burgundionibus illic obsidione constrictis, ipsum oppidum dux Lotharilagiar ad lactendam dediti otiem co gerat . Verum is, quem idem dux ad tutelam et de sensionem oppidi praefecerat , similiter et cives ac milites,
497쪽
HISTOMARUM LUDOvICI Mqui illic erant, cum hoc quod strenuos et sortes sese exhibebant, etiam multum fideles domino suo exstiterunt. Nam licet, uti fama serebatur, dux Burgundionum saepe pertentari secisset quatenus deditionem oppidi sibi sacere vellent, et nunc munerum pollicitationibus illicere, nunc nimis deterrere suisset conatus, constantes tamen et immoti semper in fide domini sui perstiterunt, quasi certum et indubitatum habentes, priusquam ad extremam alimentorum desectionem adducerentur, se succursus atque Subventionis solatia a domino suo habituros; qui ita se facturum, nec pro cujuscumque periculi consideratione praetermissurum, magno eisdem promiserat Sacramento. Se itaque sumniae ac viriliter defendentes, praelati domini sui promissionibus animali, obsidionis duritiem atque incommoda sortiter et longanimiter tolerabant. Verum etsi dura atque aspera quam plurima perferre eos oporteret, ita obsidione et castris hostilibus vali
tos, non minora tamen nec minus aspera etiam ipsi
Obsemores perpeti necessarium habebant. Fuit enim tunc, supra solitum, algoris intensissimus rigor, quem tunc longis hibernis noctibus sub dio Obsessores majore ex parte perferre habebant: procul dubio, magno ipsorum discrimine, nam ex eis plures tam immanibus rigentibus algoribus absumpti, plures varios exinde contrahentes morbos, diuturnis detenti fuere languoribus, praesertim circa tibias, talos atque pedum vestigia , quos tumentes Vel contractos cum magnis trahebant doloribus. Accedebat et huic aliud non minus difficile ad tolerandum. Nam in castris illis saepe vel
annona deficiebat, vel tam Caro eam comParare opo
tebat, ut militum stipendia vix ad dimidium pretii
498쪽
LIBER QUINTUS. 413 sufficere possent illius, quo eis necessarium fuerat alia mentum solvere . Sed et de desectu solutionis statutorum stipendiorum omnes sere querimonias faciebant. Exstabant pecuniae apud Lux emburgum, ad ducenta, ut vulgo serebatur, millia scutorum auri, quae illo ipse dux Burgundionum advehi procurarat, ut ad suorum militum stipendia erogarentur. Porro quia ulterius ea vectare periculosissimum erat, propter hostium quotidianos excursus, qui vias atque itinera dietim obsudebant et excursabant, quibus annonam ad Burgundionum castra posse deduci putabatur, illic, ne in hostium manus pervenirent, absque hoc quod eis, qui
in castris erant, solatio fierent, remanserunt.
Potuissent sane plurima ad castra d is Burgundiae alimenta deserri, ut ex Campania et ex terra Barrensi;
sed Francorum rex partem magnam Suarum Copiarum
illic collocaverat, usque ad mille et quingentas lanceas vel amplius. Qui, quia alimentis et victualibus patriae indigebant, impedimento satis erant ne ad Burgundi num castra trajici seu dEvehi potuissent. Erant autem hi equites regis, uti aiebant, a Francorum ritu Communi prorsus disserenti atque alieno vestiti, ut primi ore aspectu Germani potius seu Suitenses, quam Galli sive Franci, putari potuissent; et ibi, circa Lotharingiae sines constituti, quasi rerum eVentum, quae circa Burgundiones provenirent, explorare atque a
picari videbantur. Ipsi enim satis certi erant, quod dux Lotharingiae, qui in Germaniam prosectus erat, cum magnis Suitensium atque Alemannorum copiis, ad oppugnandum obsidionem adventare deberet; cujus rei ipsi praestolabantur mentum atque exitum.
499쪽
De expuguatione Bur: undionurn prope NaneeFum , et eaede ducis eorum.
Sed non eo minus Burgundionum dux, talia non ignorans, in sua obsidione manebat, quaSi certus exsi: steret ab hujusmodi Francis, ob initas et procurrentes treugas pactas inter regem et ipsum, nullum si hi discrimen Imminero. Verum quod ad expugnationem oppidi obsessi aliquid egregium aut opportunum attentaret, PenituS nou apparebat, licet incrodihili miseria suus, uti diximus, excruciaretur texercitust. Consulebant sibi qua plures, hujusmodi rerum dissicultatem
et sua Pericula prudenter permetientes, ut ab obsidione ad tempus discederet, atque in hibernis ad refocillandos suos milites collocaret. Sed ipse, tales vehit inimicos rΡPutans aut proditores seu perfidos, talibus sanis consiliis nullatenus acquiescendum ducebat; quin potius hostium advolitum et certamen habere cum ipsis magnopere ex Optabat. Sed certe, ut Paulo post patuit, tanta capitis sui temeritas pericula non
Habebat enim parvam militum manum, quae Donad octo millia virorum, tam equitum quam l editum, putabatur ascendere; atque profecto nil eOS Oppri-
monitos minime necessaria orat hostilis congreSSio,
nisi admodum parva, qui et inclementia rigidissimae hiemis, et samo atque inopia, variis etiam morbis et languoribus jam paene consecti et exanimes erant. Adde quod plures etiam erant in castris illis inermes, qui vel arma pro cibario pane Vendiderant, Vel pecunias Diuitiaco by Cooste
500쪽
LIBER QUIMUS. 415 unde arma compararent, non haberent, quanquam
plurima illic apud mercatores venalia haberentur. Post longam igitur et ipsis hibernis protractam mensibus obsidionem, jam ipso Burgundionum exercitu, quas Pr diximus, calamitatibus Persi acto et attrito , circa kalendas januarias , ad oppugnandam
obsidionem, sui ipsius hin)eratoris tam Obstinatione quam temeritate jam devictam atque confractam, adest Lotharingiae dux cum magnis tam Suitensium quam Alemannorum copiis. Qui non ignari, cluae et quanta calamitas atque imbecillitas obsidentium hostium castra Compleret, audacter et quaSi spe victoriae non incerta, ad oppugnandum Burgundiones propius accesserunt. Quod ubi pei sensit dux ille Burgundionum, eductis extra castra Suis, quos habere poterat, etiam ad congrediendum cum hostibus sestinato contendit. Al lue ubi acies hostiles, manus conserere et cum lanceis, contis atque halistis adversum Se irruere Properantes, eminus Prospexerunt, jam perantea, uti
diximus, victi et fracti, nil aliud quam de fuga cogitare
Facta itaque sacile fuit, et abs lue ullo paene certamine vel negotio, miserabilis caedes fugientium. Quae tamen, Procul dubio, amplior at lite atrocior fieri
poluisset, si non hostes falli miserationem ex hostium imbecillitate permoti, ad captivandos potius quam ad
perimendos Supi lices Se dedissent. Fuerat in castris ducis Burgundionum et satis diu sibi militarat comes de Campo-BaSSO, ItalUS', Cum