장음표시 사용
121쪽
Iomenta prima Acrem , Terram etc., in gradu aequali, V. g. ut quat IOP. I mPeriarnen tum ad justitiam, seu disssermo est quod ii Iaeontinet in eo gradu, qui debitus est speciei corporis, quae Saepe importat, ut modo unum, modo aliud elementum Praexaliis
Terminare . SuρρOSitiare. Tes minatDe. V. Subjective. 2.1. Terminus actioniS est id, quod ipsa actione perficitur . a. Terminus, actionis formaliis est id, quod proprie et -inainediate actione officitur ; terminus denominationis est id, quod peractionem accipit denominationem. DOVam ;. Sic reSpectu causae motricis motus causatus cst terminus actionis formalis ; corpus Veromotum est terminus denominationis.
Terminus πρellans , et appellatus . V. Appellars. Terminus Categorematicias . V. Categore
maticias . 5 Terminus intrinsecus unionis est illad extremum in Momposito, in quo unio, quM Peripateticis entitas erat ab extremis distincta, non recipitur, neque ab ea educitur, ut sustentatur. Ita forma compositi est te minus intrisse s unionis materiae cum so ma, quae unis recipitur , seu adhaeret . - teriae , et i a materia sustentatur , formae. V. Eductio .
122쪽
Terminus rei V. Subsistentia A. , . .
To to) apponitur ad indigitandum Aerbum
. aliquod , de quo Sit sermo. , et est veluti articulus demoustrativus ; v. g. in illis .. Evangelii verbis: Pater major ms eSt, τὼ - me resertur ad humanitatem Christi, non ad Divinitatem. Sensus est illud verbum me, quod italice exprimeremus dicendo: Ia Parola me, refertur eo. Eandam vim habet. . To sumptum est ab articulo neu- tro Graecorum defectu articuli I atini. sumptum videtur ab Arabis, a quibus sublimiores scientiae originem traxerunt, qui, articulum habent Ii, qui retro lectus, ut eorum Vult grammatica, reddit :Totaliter. V. AMEquate . Transcendentalo aliquando dicitur id, quod
eum essentia alicujus, rei. identificatur . Transcendentales sunt termini vel - proprieta tes rebus OmnibUS Cujuscuinque generis mu- veniqntes. Veteres sex numerabant: Aes,
Ens , Verum , Bonum, Aliquid ., Unum, quae . per litteras indicantur componentes . hanc vocem barbaram: Reubau ; nihil enim, im rerum natura inveniri potest, cui ista quinque. non Conveniant . Recentiores ad tria. reducunt attributa transcendentalia, quae et . metaphysica dicun tris, ranitas, Bonitas. Transetendentalia Mic tur quia ve-Imi essentias omnes transcendunt, et Cum iis identificantur . IntrunSce EntUS suut. au
123쪽
tem illi termini, et proprietates, reos bus certi generis vel speciei conveniunt non aliis ut lapis, arbor, homo.'S Er-- transcendentalia ea dicuntur, quae rebus non modo realibus, sed fictis etiam , seui imaginariis aptantur; ut apprehensibile, cogitabile , significabile. ι Transcendentaliter . V. Prindicamentaliter. Transcendere res aliquas est illis Oramibris Ossa conImune, Vel etiam cum illa rumiossentia esse ideu tisicatum. V. Transcendentiale is
r- Ubi non : est. torum et Vars. aut rotum Sumitur , aut Scilicet de eo quod. na-λ tura simplex est, et partibus caret, ut Deus , anima, nequit verisicari ut una pars sumatur , et altera a Parte rei sit intacta; pluralitas enim ista partium non adest. EG go aut totum . Sumi Decems est , aut nihiI. Dictuin est a Paris rei nam per mentemseri' potest: distinctio in iis' etiam, ' τι aesunt simplicissima V. Disti tio rationis . a. Ubi, Git,s , micatio, Promsntis est illud, per ipIod res deteristinatur ni sit i Ioco ; ita duas habere tibicationes es sae. in duobus locis. micatus ridum ac existens in loco . Uniformitor disso miter v. gi dicitur causa - Perari intra A propriam sphaeram ; -νο- l
124쪽
i ter, quia Per totam sphaeram producit es- ffectus ejusdem rationis; ita sol pser suam sphaeram pmducit lucem, et calorem' formiter, quia juxta distantias, et dispositiones obiectorum inaequaliter agit; ita lux solis decrescit proportiouo distantiae , et magis illuminatur Pulitum corpus , quam
I. Unio unionis ost modus quidam ab aliqui- bus admissus ut possibilis, cujus ossici timsit unire uuionem partium: Cum suis Parti bus. Pariter-ubicationis est ubicatio ipsius tibicationis. Actio actionis est actio. quae facit ut actio egrediatur a causa. Unio - Ver unionis P ubiciatio ubicationis , actio, actionis dicuntur reflexm non raro, quia , veluti ressemunt, o et cadnnt super alia unionern ubi erationem , actionem .
I. Unis informiauiore, est uni l sorinae cum ma interia; v. g. animae cum Coi Pore . 3. Unio continuatipa' est ea , qua ita uniun- tur partes alicujus substantiae, ut naturali nexu oopu latae remaneant; talis est unio, partium ligni. .
4. Unio saepe denominatur ab effectu, quem praestant : partes unitae , ut unio essentialis , qua videlicet uniuntur partes rei essentiam constituentes et accidentalis , qua accidens
. a. Unitas sit licitatis habetur 'quando ali quid et unum est numerice , et est' natur
125쪽
Icta . U. simplex , ut Deus, Angelus, Unitas com-s positiorris habetur quando aliquid unum est
si numerice, Sed est Compositum, partibus ..distinctis, ut homo, qui constat animo, et
a. Unitas formalis, pel essentialis est uniatas Speciei, quatenus ea ab omni alia spo-cio distinguitur ; vel generis, quatenus di- ,.stinguitur ab omni alio genere . Sic Petrusis unitate individuali distinguitur ab eo omni, quod ipse non est, ianitate essentiali et .i formali ab co omni quod non est animal ,
. et ab eo omni, quod non est rationale, .3. Unitas uniperSalis, sive rationis , Ermcisionis , et formalis intentionalis est illa,
i qua per menwm plura individua sunt una species, aut plures species unum genus. Ita . plures homines fiunt unum sub idea abstra- iMta: homo , ct plurium animalium species sunt unum sub idea: animal. Unitas solitudinis idem est, ac unicita S, SiVo esse Solum et unicum in tali natura . Hoc sensu dicitur Deus unus. Unitas in is dioisionis, indioidualis, transcendentalis A Omnibus . conveniens Corasistit in hoc ut res non sit multa entia, sed unum distinctum a caeteris omnibus, quae illud non . sunt. Haec unitas dicitur etiam numerica, Dam . ex pluribus, quorum quodlibet sit unum, iudivisum, numerus c.alescit: dicitur e tiam materialis.
126쪽
unitis, considerando unionem ut moduludistinctum a partibus in sententia veterum . ac miseracite est id, quod unum cum sit ex tenditur ad multa . a. Unipersale in obligando est quod est unum , et obligat multos, ut lex . In causando quod est unum, et causat multa, ut prima causa. In significando veI rvrω- Sentando , quod esu unum , et multa significat, ut vox, aut Conceptus: homo. In ES-Sonao , et PriaEdicando , quod est unum , et aptum esso in multis, et praedicari domuitis, ut natura humana prout eXPressa per conceptum indesinitum: homo ; sic enim expressa est quid unum, at aptum OSSE In omnibus individuis speciei iumanae, ac dolis assirmari. Universalo nonnulli volebant revera esse aliquid existens in rorum Datura independenter ab intellectu, et hoc est ' celebre uniWErSale a Parte rei. Alii, imo sere omnes . hoc unice admittunt tamquam Opus mentis Nostrae abstrahentis, et Praescindentis , et nihil revera volunt reale quod sit unum ci multiplex . I. Unipoca sunt ea, quibus eadem . Praedicata conveniunt in eodem sensu, ut Ieo, pecus in ratione animalis. AEquipoca sunt ea, MO- . rum uni aliquod praedicatum convenit iii uno sensu , alteri idem praedicatum in alio ,
ut gallus gallinaceus, et Gallus homo,
127쪽
scilicet o Callia . Analoga sunt ea, quo- . rum uni aliquod praedicatum convenit proprie , alteri idem praedicatum convenit improprie , tu homo vivus , et homo pictus . Haec dicuntur etiam analogiata; unde intelligitur illud axioma:/Analogiam per Ss'Siam .
rum stat Pro fumosiori cinalogato ; idest
pro signisaeato magis proprio . et princida ii, quando nihil additur; v. temtinus homo, dictus absolute sine addito, accipitu C
pro homine vivo , non Pro PI to . a. Univoca , Aequipoca , Analoga dieiintus talia PD Secs , quando univooatio , aequivocatio, analogia est penes praedicata, quae . sunt spe Cisica; mel 9 Sicct , quando est penes Praedi ta generica; V. g. leo, equus,
sunt uni voca metaρbsicctk qiata sunt uni voca in ratione animalis, quae eorum genus est; Petrus et Paulus sunt univoca, cs, quia talia sunt in ratione humanitatis , luce speetes est ia Uni voca autem, aequivo-- Ca , analoga dicuntur talia logice, quando SuIulint ir ahstracte praescindendo abruDivoca tione physica , vel naetaphysica . Unumquodque est Propter Suam osteriatis- nem. Unumquo us sicut se habet ad esse, ita Se habet ad agere . V. ESS Ut sic, significat rem, de qua eSt sermo, considerari iii genere, non in specie, vel individuo; v. g. animal ut sic, est animal 'm genere, indesinite sumtum, non vero
128쪽
U 1125 o prout tale Vel Iale sit in specie vol individuo ; signi sicat etiam ut latit Vel quatenus ictis ; c. g. philosophus Mi Sic , idest ut phi- , Iosophus , sive quatenus Pliilosophus .
Vocuum coaceroatum est vacuum sensibile, et notabile, ut si imus destrueret Oima iacori ora in magno Cubiculo contenta. I cuin dissemiuatum est Vacuum Constans inuitis inanibus spatiolis insensibilibus per, grandiora corpora dispersis, et conclusis intra plures eorum pisticulas. Vage idem ac iudeterminate. Veriscatioum actus intellectus iudicantis est. Objectum , quo posito actus est Ferus , quo. non posito aetus CSt falsus; v. h. perisca - . tipum hujus propositionis: lux est, est ir. sa praesentia IueiS . . . I .m uas formalis consistit in consormitat actus cum objecto; ut si diceres Deus exi- Stit, PetruS .Currit 9 hori IIn actuum peritias formalis imporiat quod Deus vere existat, Petrus Purrat.: radicalis est exigentia necessitas ut dsit veritas formalis sivo . at Ohjectum Sit 'Piale judicatur. vel annun-ιietur, Talis est 'eritas actuum', qui in' evi-
dentia, oi sido divina fundantur; hi enim
neoessario debent osse consumes obiectis. a. Veritas, rvrmseritationis est conformitas
129쪽
apprehensionis intellectus cum objecto re- praesentato. Veritas Sententim est consormitas iudicii intellectus cum re judicata. 5. Veritas transcendentialis. 5. V. Transcendentales.
Vialo est id, quod est via , seu dispositio, vel causa ad aliquid, unde intelligitur
. ' quid sit Vialitor . V -Formaliter . . Virtualiter . V. Formaliter . 4. r. Vitales sunt ille actus viventis , qui sunt immanentes, et ab ipso vivento eliciti se propria virtute, ut actus intelligondi, volondi, videndi, audiendi. Motus vero locales 'Quin non sint actus immanentes , nou 'sunt Vita-J Ios ; nec vitalis est motus. gravium , et generati in motus quique corporum' inanimatorum facti ad acquirendum vel ponservandum statum sibi connaturalem, ad quem 'Corpora habent determinationem ab extrinseco . Uude ι itales actus dicuntur etiam actus ab intrinseco , et in intrinsacum; idest provenirει debent ab ipso vivente, et debent esse in&
a. Vitales actus sunt essentialiter ereatae Virtutis exercitia, ut patet, unde neque Deus illos per se ipsum praestare posset; v. g. intellectio creata a solo Deo producta , simul esset, et nou esset exercitium virtutis creatae, quae ost contradictio ipsi Deo repugnan.