장음표시 사용
41쪽
sermonibus lepidissimis , id quod erat temporis, ad multam saepe diem conferebamus, qhiotidianoque ejus congressu & aD si duo comitatu perfruebamur. Accipiebatque nos homo ille suavitate insigni, plerumque novo Epigrammate, aut Elegia, versibus mundis & graphice factis, multo cum nitore & cubtu . nonnumquam feltivissimis epulis & laetiore convictu, comnaque non vulgari nec protrita, sed aut veteris cucurbitae seriaculo cum lactucae thyrso minutim caeso,& acino uvae passae insperse: aut olentibus pomis, anni frigore servatis, & ficu sicca Sinuessana cum rosiaceo ex Petrino suo, quae ipse appellabat Petrinia. Velut sitit illa die, quum mihi & plerisque doctis viris caena exhibita, Sannaaario ex Aethiopia bonae frugis liberto, scitissimo adolescenti, quem libertate & gentili cognomento donaverat, liberalibusque disciplinis instruxerat, ita ut citivis ingenuo non impar videretur, demandavit ut Pr pertii Elegias a se pluribus in locis castigatas, summissim l niterque cantaret. Qtiod quum ille cupide faceret, versusque ad tibiam modulis dulcissimis, scita & canora voce canere imceptaret: nosque & proserentis verba, & concentum, num rosque admodum suaves summa cum voluptate captaremus :& iam millibus modulatis versibus, ventum esset ubi Cynthiam Bajis demorantem diu absuisse conqueritur, his verbis: Ecquid te mediis e santem, Onthia, jacet Hercurras semita tiroribus: Et modo Thesproti mirantem subdita regno Proxima Misenis aequora nobilibus' Acmius carminibus pausam fieri jussit,& ad me conversus rQuid tu, inquit, qui orbis situm tam diu legendo perscrutaris, Misenum aut Bajas cum Thesproti regno commune habere vidisti e Numquid in memoriam venit, Thesprorsum agrum in Epiro iuxta Chaones & Acarnanes, aut sicut Herodotus ait ) Ambraciis & Leucadiis proximum longe a Cumano abesse ' Quid enim isto in Ioco hic Poeta senserit , qui regno Thesproti aequora Miseno proxima subdita esse dixit, qtnim tanto maris terrarumque recessu discreta sint, non equidem imtelli i
42쪽
telligo. Neque enim Thesprotios in Cumanum vel isse, aut in Italiam colonias deduxisse, vel armis novas sedes conquisisse, umquam, quod meminerim, legi : nisi tu sorte, qui meliore memoria es, aliter sentis. Qtiumque me id arbitrari respondissem, quod plerique studiosi sensere, ut Poeta Ioci confinio & quasi commercio ductus, quum ex Chalcide Eruboea prosem, multum in ora maris possent, lateque fines propagassent, illosque Cumanum tenuisse, & illuc colonias deduxisse, auctores tradant: siquidem Hypocles Cumaeus, & Megasthenes Chalcidensis, multo emensis mari, huc colonias deduxere, moniti oraclito, quippe quum nullam coloniam sine consilio Deorum Graeci transmitterent: vel ut multi serunt, duce Parthenope Eumeli filia, quae solum Neapolitanum d legit, columbae augurium sequuta, in cir jus rei monumen. tum, Apollini statuam Neapolitani erexere, columba humero insidente, quam ipsa inspicere & adorare videbatur: Thel protiumque agrum ab Euboea haud imitum distare certum sit,
quasi ad soc alludens Poeta, subdita regno Thesproti aequora Miseno proxima affirmarit: scilicet quia ex Chalcide The protis proxima & Cumaeis profecti, agrum Miseno finitimum,noc est, ipsas Cumas tenuerunt, propterea ea loca subdita videri: solereque non ignobiles poetas loca & recessus circumscribere, illaque non exposte & aperte, sed quasi per tegmenta & figuras obliquis orationibus denotare: idque sensiste doctos viros , itaque versus interpretatos suisse dixi . Nun, quam, inquit Acrius, quod ego scio, tam hispida & agresti aure Propertius filii, ut quum Chalcidem aut Cumaeos ducere contenderet, Thesprotium agrum quasi sinitimum illorum
loco nuncuparit, quum praesertim nulla societas aut commmnio cum Thesprotiis agro Cumano fuerit: constetque, si omnes sinus, promontoria, litora, insulas , & urbes maritimas, ac maria vasta , & terrae infusa ex omni antiquitate percensere
velis, Thesprotios magno litorum flexu & multiplici sinu, longe a Chalcide Euboeae & Cumaeis abesse: nec ita finitumos, ut forsan arbitraris. Neque ego hujus Poetae praesta, tis
43쪽
vis ingenii vim, hos nitidissimos & mtindissimos versiis optime editos , tam abstrus, & recondito significatu verborum comculcasse putarim . Etenim si Chalcidenses & Heretrienses ex Euboea, classe huc advectos Cumas condidisse, & pulcherrimam Campaniae oram , ac loca Miseno proxima tenuisse fruma fert, sicut Japygiam, Phaliscos, Nolam, & Abellam tmnuere, cur Ioca Miseno finitima potius Thesprotiis quam Chalcidensibus, quam Heretriensibus sit bdita dixerit, equidem ignoror quum & hi veri incolae sint, & longe aptius convenientiusque fuit, istos, quam illos, cum quibus nullum erat commercium, nominasse. Verum, inquit Acrius, si versus istos bene pensitare,& verba ac sensus aure attenta rimari volumus, non Thesproti, ut communis error habet, sed Procotae a Poeta scriptum suisse facile contenderim. Idque ita esse, in quodvis pignus vocarim , non aliter scriptum carmen ab eo editumve fuisse . Sed hic error ita aliquibus insedit penitus, ut divelli haud facile queat. Quod tamen ita esse, inclinat animus probabili argumento. Quum Prochytam & Pithecusas acontinente aestu marino evulsas, quandoque circinnfluum mare insulas fecisse, liquido constet, sicut Capreas, Leucosiam, Sirenes, & Oenotrias: seu quod multi tradunt, Inarimen montem fuisse, qui motu terrae disclusus a continente, Proch tam fecit insulam, angusto freto interfluente, quae Graecis ab effusione dicta est i ipsamque & Pithecusas disclusas montis partes , proximas Cumanorum finibus tam'tiam moles objectas ante agrum Cumanum & Misenum exsistere, antiqua m niamenta annalium prodidere: quod & nunc videre licet. Subdita ergo Prochytae regno Miseni proxima aequora Poetam dixisse crediderim, quum ipsa litora facili trajectu apta & c haeretaria sint, quippe quum ante ipsam parvo freto distincta iaceant: propterea subdita videri potius, quam Thesprotios, cum quibus nullum commercium fuit, extimos & remotissumos intellexisse. Insulas quoque regna nuncupari, Virgilii imstimonio probatum est VII. Aeneidos , dum inquit: Fertur Meleboum Capreas dum regna teneret. Hujusque erroris illud
44쪽
quoque specimen est , quod alio in loco communi opinione,
pudendo errore receptum erat, navitam hunc Poetam fuisse: quod quidem ita suit in consesso, ut in ejus vitae commentariis plerique id pro cerio posteris tradere non dubitarinr, ut altero versiculo constare Videbature Et quamvis noua Meseram: quo imperitius dici profecto nihil potuit, quum neque
hoc usquam gentium tradatur, ut elegantissimus Poeta & h nestissimus, vitae genus poetarum studiis piaculare & portem Osum, nautae munus concupiverit. Et pori i ac prodigii sintile est, haec commenta in tanti ingenii viro opinari . Sed quod a vero minime abest, mendum etiam in hoc versiculo facile, inquit, ostendimus: siqui lem ubi legebatur perperam:
amvis navita ἀves eram, non ita dives eram, dicendum
fuit. Hujus quoque rei haud improbabile documentum videri, quod Jovianus Pontanus vir multae eruditionis, antiquissimo firmabat testimonio, Propertii Elegias patrum nostrorum aetate, & se adolescentulo primum in lucem prodiisse, quum amtea inscitia temporum incompertae scirent & incognitae: opuLque obliteratum & longissimo aevo absilmtum, corrosis & l sentibus literis in cella vinaria sub doliis inventum apparuisse,& quum libelli vetustate, verbis & nominibus absumtis longo situ & senio, quod in diuturna obscuritate latuerant, Umram lectionem assequi nequirent, essectum ut mendosi inde codices prodirent : paullatimque discuti errores, & corrigi coepti sunt: nec tamen effici quisse, ut posteris omnino integri inoffensique darentur . Ad hunc modum ACTIus SYNCERus noster, scite admodum apud complusculos qui aderamus, sermocinabatur: itaque mendaces libellos deprehendebat , em
roresque dijudicabat, ac perpensb judicio vitia rimabatur.
D. Erasmus Roterodamus Dialogo , qui inseri tur Ciceronianus. . Pontano successit Acrius SYNcERus, qui PARTU MVIR GiNIs MATR is mire felici carmine descripsit, citi supra modum applausum est a Romano Theatro . M. Testantur hoc
45쪽
hoc abunde LEONIS, & CLEMENTIS Brevia se
enim hodie vocant tum Aegidii Cardinalis addita Praefatio,
ne caeteros commemorem: nec sine causa tantopere placuit.
Mihi certe magna cum animi voluptate perlectum est opus utrumque. Nam & Eclogas scripsit Piscatorias. Quis autem talem Indolem in Juvene Patricio non exosculetur e Hoc nomine praeserendus est Pontano, quod rem sacram tractare non piguit, quod nec dormitanter eam, nec inamoene tractavit . Sed meo quidem suffragio plus laudis erat laturus, si mate. riam sacram tractasset aliquanto sacratius. L. Gregorius ora a Dialogo I. de Poetis suorum temporum. A Pontano nonnulli profluxere , tum in Poetica, tum in Ante dicendi celebres. Unde & Pontani Academia nunc vulgo, ut Trojanus equus, dicitur, in qua nunc senescit, ni potius foret, AC Trus STNcERus SANNAχ ARI us, cujus ingenii exquisita quaedam monumenta lcgi , in primis Piscatorias Eclogas, nonnullasque Elegias, & Epigrammata; in quibus quaedam sunt omni laude digna. alia praeterea ejus, praeter vernacula non vidi, & quosdam Virginei Partus, ut ipse ampellat, Heroicos r in quibus, ut sic , flatarius Pocta videri potest . Non enim vertorum volubilitate fertur, sed limatius quoddam scribendi genus conscctator, & lima in dies atterit, ut de illo non ineleganter dictum illud Apellis de Pro togene Pontanus Usurpare solitus esset: Eum manum de tabuia tollere nescire. Praeter diligentiam, curamque AC r I I, acem rimum quoque esus judicium, & numerorum scientiam in pomtica facultate cognoscimus, quare ejus reliqua, quae condidit summopere desideramus, quae longius ille jam aetate provectus supprimit. Quare non satis mirari possum, virum quemdam alioqui eruditum desiderare in Pontano, & si Diis placet in SANNA E ARI elocutionem, hoc est barbaram. Sed hic cum sua censura qua homines Italos perstringit, non diutius permutebit. Diqitigod by Corale
46쪽
Ha tanto onor, mai pili non conobb'io. Ma se me ne fur dati veri segni, E' i' uom che di veder tanto desio,
Lasciar is i monti, ed abitar l' arene. Pollus Iovius in Elogiis Viroram literis illustrium .
. Iaco aus SANNA 2ARrus eqtiestris ordinis Poeta, Neapo-h natus atque educatus, quum praeclarum secundi atque selicis ingenii specimen daret, repudiato avito gentilitioque nomine ἡΑc Trus SYNCERus appellari voluit, adhortante Pontano; qui Ioviani cognomen, amicorum imitatione desumserat . Sed
origo vetustae stirpis e Sancto Naetario, Laumellini agri oppido,
inter Padum & Ticinum non ignobili, unde majores advenerant, non obsciare petebatur. Floruit amicitia Federici Regis, senescente Pontani gratia: qui Aragonum nomen vehementer ostenderat, quum velliti personae oblitus, victorem Carolum invidiosa vel intempestiva oratione publice laudasset. Permam
sit in ea belli procella in ossicio Ac TIus, redeuntique Feridinando Juniori armatus inter fideles cives operam praestitit runde ei conspicinis in aula gratiae Iocus. Sed infestius demum urgente Fortuna, quum Federicus regno pelleretur, constam ii studio atque integra fide eum exsulem in ulteriorem Galliam secimis est: qua gratissimi animi testificatione singularem lauadem promeruisse, vel ejus inimici judicabant. Scripsit, tam quam ambidexter , Etrusca simul atque Latina carmina, pari lepore saleque , arridentibus utrimque Musis, quum multo fello odii subamarus praepilata jacula jambis intorqueret: aut amorum sitoriim dulcedine resolutus tenerrime lasciviret. Gravi au-s temDiuitigod by Coos
47쪽
rem & silcro P nate De Partu Virginis , viginti annorum lima perpolito, summum decus frustra exspectasse videri potuit: quum illae quae juveni exciderant Piscatoriae Eclogae, publico exceptae plausu reliquorum operum famam oppresserint: ita ut eam publici tamquam iniqui iudicii querelam apem
to cum pudore , nec tamen sine tacita voluptate devoraret.
Vivit annos septuaginta duos, peramoeno, virentique semper ingenio , accuratoque & plane juvenili citi tu inter amatorias obicctationes: numquam inon scstivus & hilaris . Ex dolore autem indignantis animi supremum concepit morbum, quod Philibertus Aurantius dux Caesaris Mergillinae villae suae delicias, temere excisa turre deformasset . ea ad Paustypi radices conspicitur. Sed Aurantio demum acie intersecto, quum hora fatalis adveniret, audito eius interitu se se in cubitum erigens: Excedam , inquit, e vita hoc meo non inani voto laetus, postis quam barbarus Musarum hostis, ultore Marte, immanis injuriae poenas persolvit. Sepultus est juxta villam Mergillinam intemplo Deiparae Virgini ab se dedicato. Marmoreo autem tu mulo Benabus hoc carmen inscripsit:
DA. SACRO. CINERI. FLORES. HIC. ILLE. MARONI SYNCERVS. MUSA. PROXIMUS. VT. TUMULO
Romulus Amaseus de Latinae Linguae usu retinendo Schola II. pag. I 39. Quod si Poetarum, in hoc quasi Latini nominis censu habenda ratio est i quis in Ac TII SANNA 2ARII hominis prudentissmi ac dosiissimi elimatissimis versibus nihil nune de carminis dignitate, ac gravitate: nihil de rerum dispensatione, nihil de numero, & compositione, nihil de ornamentis loquor sed quis in ejus vcrsibus verbum unum, aut sententiam unam ostendat, quae non e medio Latinitatis sonte hausta videatur e
48쪽
. Iovisa Rapicius Libro H. de Numero Oratorio.
At enim, dicat aliquis, demenidinem' ipsam hujus rhythmi, θ' diuturnam apud multos rei hujus ignorantiam, desperati nem afferre posie . At mehercule Pontani Urania, & Horti Hesperidum: Fracastorii Suphilis, & Strucasti de Virginis Partu libri, & pauca Andreae Naugerit, pauca, item Cottae
poemata facile is larant, non est e desperandum, quin inremmiisa , & diu desueta in consiletudinem revocars aliquando possint .. quum enim poematiam recte scribendorum ratio diu latuitset; & malos versificatores Latini plurimos, Poctam nullum haberent, hi quasi de Caelo demisti si int, qui desitae,&prope' ob letae artis obtervarione, pertinaci bonorum imitandorum studio, multaque, & iugi exercitatione tantum pros cerunt, ut cum antiquis Poctis conferri jure possint .. itaque horum poemata , ut primum perspecta sunt, quasi quaedam Phidiae signa, statim ab omnibus ita liint probata, ut artem Poeticam, quam prius quasi sbpitam , ac iam prope exstinctam, lugebamus, eam nunc tantorum, & tam excellentiumvirorum ingenio, & arte suscitatam gau)eamus . &c.
AT. Antonius Flaminius Carminum Libro III.
Elegia de se proficiscente Neapolim. Pausilypi colles, & candida Mergillina,
Et myrteta sacris consita litoribus , Si mihi post tantos terraeqtie marisque labores Contigerit vestrae limina adire Deae, Limina, quae Uates specula fundavit in alta Acrius Eois clarus, & Hesperiis, His ego pileolum figam, & calcaria, & ensem, Et quaecumque' vagus arma viator haber ..s a Bero Diuitigod by Corale
49쪽
Eernardinus Parthenius de Poetica Imitatione Lisro II. inducens Triphonem GDiritium cum Manutio loquentem,
jxdiciumque de Poetis ferensem. Sed unde initium duci vis ρ A S AN N A χ A RI o, inquit M. Durius. De quo quid, obsecro, sentis P Equidem, inquit, mi-xificum semper hunc existimavi, sive gravitatem, sive verborum sonum, aut eorum delectum spectarem. Magnificentiam Vero, spiriciisque sublimitatem numquam satis ab ullo ingenio extolli posse putavi. Numquam praeterea in ejus scripta incidebam, quin Virgilii ipsius imaginem viderer intueri. Tunc meriam ipse cogitabam, si idem argumentum sibi Poeta summus proposuisset, neque magnificentius, neque splendidius tractaturum suisse. Dispositione autem illa, ac decoro, sententi rumque dignitate, tum numero nihil fingi, aut excogitaria
solutius posse statuebam . De quo adjungere & illud liceat,
inter illum, ac veteres Poetas nihil, quum a saeculo, atque ametate discesserimus, interesse . Elaborati ac perpoliti versus, praecipueque limati. Qtramobrem Pontanus, ex cujus Acad mia una cum tot excellentissimis ingeniis fluxit, de eo idem dicere selitus erat, quod de Protogene Apelles. Nempe, quod Diunquam manum de tabula tolleret, quum nimiam illius artificis diligentiam accusaret. Magno fuit judicio, scientiaque
numerorum ita excessuit , ut exactam eorum legem solus im
uem in Oratione pro Lima Latina. Sed circumstant Poetarum nobilissimi coetus, quos in tanto numero ne totum diem illis recensendis conteramus , in mei tem veniat saltem Iaco Eus SANNAzARrus, quem divinitus in Divinis versatum, nemo non intelligit antiquitatem Ua.rio scribendi genere provocaste. Disitigod by Corale
50쪽
α Manus Corradus inita s Epistola ad Fulvium Constantium , s ae exsas pag. say. Librorum de Lingua. Latina ejusdem Corradi. - PauIlo superiore aetate duo meriant Iumina hujus urbis,
Neapolis γ Latinique sermonis, & eloquentiae, Ac TIus
S r N e E R u s , & Jovianus Pontains . Quid hos su sse pMas quum viverent, in tanto hominum, & civium reliquorum splerudore, nobilitate, potentiae Crede mihi, a bonis paucisque hominibus aliquo numero habiti, a caeteris, vel non cogniti erant omnino, vel fortasse etiam ridebantur. Nunc vero duos tantum haec urbs videtur illa aetate cives habuisse, quos imfinita etiam posteritas hominum, externarum quoque gentiumst admiratura. Ubi simi enim qui tum principes civitatis prutabantur e Ubi Reges etiam illi, quorum fama, amplitudo,&gloria, duobus privatis hominibus par esse non potuit e Iulius Caesar Scaliger Poetices Lib. VI. qui opercriticus, SANNAZARII Scripta perpendens.
Reliqui duossint, Aerrus STNCs Rus SANNA ERRIus,& Hieronymus Fracastorius. Qtiorum uterque, quum praeter illa quaruor a nobis toties decantata nervum scilicet , numeros, candorem, venustatem etiam castigatissima fluat vena, atque moderatissima, non potest committi, quin aut alter, aut ambo, pari aequalique gloria nomen suum tueantur. De S T N c E R o igitur prius. Qua tempestate melioris vitae ossicia Bononiae auspicatus
sum, habui studiorum socium Paestina Aquilium civem Roma
num, qui antea militiae quoque fuerat contubernalis. E C labria igitur commeatus gratia Neapolim quum venisset, decedens inde, secum attulit Eclogam SAMMA ZARII, ori titulus est, Deon, ac praeter eam ex Chrseide sic enim apa pellabat aliquot carmina sane quam luculenta. Quorum mi. hi nunc quum in mentem venit, non possum non didicisse ex