장음표시 사용
31쪽
disjunctive, coniunctive, proxime, remotε. Rhabarbarum calis cit per se , per accidens refrigerat οῦ reducuntur morborum causae ad innanitionem, repletionem, alterationem simplicem, α corrui I. Plato in Timaeo, Aristotcl. lib. 2. P s. a. Galen. lib. 2. de causi
UT morbum causa praecedit. I. sic eumdem symptomata subinsequuntur , sicut umbra corpus. a. Sint affectus contra naturam a morbo producti: Interdum .ls. symptoma erit morbus , ut febris in pleuritide. Distinguunturtum. q. in signa pathogno, manica, quae omni morbo soli, & semper conVeniunt: ut in pleuri tide dolor lateris punctorius; labris assidua ; dissicilis respiratio, octussis. tum in apparentia, quae eidei adesse , vel abesse possunt, frequenter tamen adsunt: ut sputum cruentum; dolor ad claviculam; cum sint innumera reducamur. S. adactionem laesam. 6. immoderationem in excretis, & retentis, dc. 7. qualitates praeter naturam immutatas. 8. Actio imminutione, depraVatione, aboletio mi, tu ditur Sic visus hebetatione minuitur; depravatur hallucin tione 3 caecitate aboletur. 9. Dolor est sensatio trittis, & molesta ,
uuae ad actionem laesam pertinet; scu dπraVara sensatio. Io. MEA corporis dolorem non sentiunt , iis mens aegrotat .
OUidquid . r. rem obscuram significat , signum' est: Medidum
erit si ad sanitatem, vel morbum pertineat;Dιagnoulca Iunt, e quibus morbus integre cognoscitur . a. Prognostica 3 quae even-
32쪽
I3 longus futurus 3cc. 3. Pulsus validus, vitalis facultatis robur demonstrat: cordis quippe motus est,& arteriarum. Delirium inflammationem cercbri aliquando consequitur, ut in phrenitide; aliquando sanguinis atrabiliarii fervorem, ut in mania 3 aliquando sanguinis crassitiem, & malignitatem, ut in melancholia. Urina ad dia nosin. 4.&prognosin plurimum valet. s. notentur ejus hypo stalas, suspensum, &. 6. nebula. 7. In tacibus observentur quantitas,qualitas, locus, tempus, & motus . 8 . sputa. s. sudoresque a Medico investigentur. Ici. sciat quippe num evacuationes II tomaticae sint, num criticae .
CRisis. I. est magna, & repentina in morbis mutatio, vel ad salutem, Vel ad mortem. a. praecipue in acutis . Sit. 3. bona-4. perfecta, fida, tuta, manifesta , & indicata. s. Crisis si non sit perfecta , Medicus debet adiuvare. 6. nec ab Ca, more vulgarium perterreri. Praestantissimus dies criticus sit septimus, ideo rex nuncupatur. 7. sicuti sextus tyrannus. Celebrantur postea. 8. I ; 2o. -- O. & centesimus. -rtus index septimi. 9.tione confirmari possunt critici dies. Io. Coatonis signa caetera superent. II. occasio praeceps; ideo in Vestigentur principium, im crementum . vigor, & declinario quatuor morborum tempora . Desperatos non deserat indicus 3 praeterquam quod enim natura sua habet miracula. Ia. Praestat anceps te periri remedium, quam
nullum . I 3. Neque tamen sunt infirmanda praesidia, quae pluribus possunt esse saluti; neve videatur Medicus eum Occidisse, que .sors ipsa peremit, ideo .
I. Hipp. l. I. Epid. Gal. L 3. I. 2. calen. lib. a. apb.
33쪽
Mors est. I. animae, & corporis copulae ditatutIo . 2- Extin.ctio caloris nativi. 3. hic extinguitur stigido potu , Venenis , peste, suffocatione &c. extinguitur, & marcore. . tabe, seri ieseM pabuli, ut absumpto lychni oleo: senum indό mors naturalis dicitur. Hujus principium ab intra, illius ab extra. 3. Mori in
senectute nullum dolorem facit,quia nulla passio violenta adest.6. Nascentes morimur, finisque ab origine pendet. Juvenes morι possunt; senes diu vivere non possunt. Hinc fatalis necessitas . 8.quam bene ferre boni viri est . s. Omnium rerum nihil morte terribilius , nihil acerbius 3 praesertim cum omnium rerum sit cxtremum . Mors ultima linea rerum,
I. Cic. I. I. Tusc. 2. Galen. L de temp. 3. Galen. de sanit tum φ.Ga leu. de Tabe s- . solet. de juvent. oe senect. 6. Oυidiu1 . 7.
Seneca . 8 . Socrates. 9. Ar sotel. l. 3. de morte.
V Ita . I. Dei depositum, est. a. conjunctio animae, & corporis 3. permansio caloris in humido. 4. viget potissimum iacorde, a quo tanquam e fonte in omne corpus effunditur et illud ideo dicitur. 3. primum vivens, & ultimum moriens. Vivit foetus in utero vita plantae; quia sibi non dum parat alimentum, dc adlia, rendo Matri vivit. 7. ut planta terrae. Vivunt nigidissimae plantae; papaver, mandragora. Vita hominis septem dierum est. Artis medicae beneficio prolungari potest, efficiendo, ne putredo in corpore oriatur. , neVe siccitas mortem induat. s. oppugnatur ab exincrementorum proventu,& contrariorum pugna,Mediocritate com servatur: sic longius brevivise fit ad mortem iter. Io. & sic repetendis verbis ab initio enunciatis. II. Qui salubrem vivendi rati nem ignorant, hi citius, quam natura postularet, moriuntur. Porro vita brevis abhorrentibus medicinam .
I. Plutarchus. 2. Galen. l. a. de temp. 3. Calen. 4. Hippocr.3. . em solet. 6. Aristotel. l. 3. de generat. cap.2.7. Hippocr. l. dc Carn. 8.. vis. fen. I. c. a. 9. Arist. lib. de longit. υIta . Io. Galen. L I. de fan. tueo. I P. Hippocr. I. aph. u
34쪽
Communi omnium Philosophorum sententia receptum est.
Solem viventium parentem, dc alios planetas, & fixa sidera ita agere in haec inferiora suo lumine, motu , &influxu et ut aerinde varias subeat mutationes. I Est Sol, ut quatuor anni temporum, specie disserentium, auctor: ita annum in quatuor tempora differentia distinguit: ver, aestatem, autumnum, &hyemem; sed diversa ratione, tum ab Astrologis, tum a Medicis consideratur. a. Illi enim Solis motum per Eodiacum spectantes, ver inchoant, cum Sol arietem ingreditur; aestatem , cum cancrum; autumnum,cum libram; hyemem, cum subit capricornum; adeo ut singula trium mensium spatio circumscribantur; at Medici anni tempora definiunt ex insignibus aeris mutationibus,quas partim solis motus, partim aliorum siderum ortus, & occasus emcit. 3. quia ex illis valetudinis , & morbi causae oriuntur: itaque veris initium desumunt quidem ab aequinoctio verno; sed estatem ab ortu plejadum;autumnum ab ortu arcturi; hyemem ab occasu piriadum, seu vergiliarum , supputant. Eorum tamen omnium Sol auctor est; cujus a cessione, dc recessu, aer quatuor generales mutationes experitur; ordinatas quidem, si Solis motum 1pectemus; inordinatas vero, si partim hujus regionis inconstantiam, partim siderum aspectus, de occursus varios consideremus,quae non eamdem semper tempestatum scrvari temperiem permittunt. 4. Quo sit, ut aestas, quae calida , & sicca esse debet, interdum sit frigida, & pluviosa, propter rerum inferiorum inordinationem, Variasque astrorum motiones,& conjunctiones. At Sol quidem, ut quatuor anni temporum author est, ita corpora nostra, & humores singstiis annis quadrifariam immutat. 8. jure diuturnorum morborum motum regere censeatur: ideo inter planetas quidam, & fixa sidera, Soli praecipua rerum dominatio adscribitur,qui ut suo accessu earum generationem, ita recessus corruptionem invenit. 6. Vis tribuitur calefaciendi, M. paululum siccandi , sed cum calidum , & humidum substantia, &qualitate dicatur, Sol substantia calidissimus, & humidissimus cem setur; quod eius adventu omnia vireant; nativum humidum augeatur,&homines repuerascant:qualitate vero modice calidus est, quia calor humidi copia obtunditur 3 dc paululum siccus, qui humidum aqueum ab eo consumuur .
35쪽
1 doct. 3. fen. I. b. I. a. Ptolomatis L I. . .'. de Iudic 3. Galen. lιb 3. c. a. de djeb. erit. oecomm. ad partic. I. i. I. Epid. q. Galen. l. 3. de dieb. crit. 3. Galan. l. 3. ι. 7. de diob. critic. 6. Ptolomaus c. q. I. de judiciis .
LUna . I. ut mensibus praeest, sic mulierum menstrua stato tem pore sollicitat ; epilepsiam movet;stirpes, stuctusque adauget*animantia saginat 3 humores concitat, humectando putrefacit; μsub dio dormientibus capitis gravitatem affert. Cum autem qua driformiter habitu mutetur, prout ad Solem accedit, aut recedit . varias quoque in aere, & morbis acutis mutationes concitat, interlunio, & plenilunio vehementiores; illic quidem . quia variis ra cliis solaribus,respectu nostri non illii irata, magis refrigerat;hic ve
ro lumen mutuatitium in terris refundens, calidior evadit . 2. Mino reS tamen excitat, cum media apparet, obscuras, cum falcata Vide
tur . Luna autem, quia motum habet celerem, ipsique dominatur humoribus; morbos acutos suo lumine, & motu regit, & judicat, quae cum sinim lumen a Sole faeneretur, prout ad illum accedit,aut ab illo recedit, varios schematismos, idest figurationes suscipit . s. Nam' ubi Soli coniuncta est: in eodem signo cum Sole dicitur . Cum ex coitu emergens duobus signis a Sole abscedit,& fulcata apparet; die videlicet quarto.Quando tribus signis distat a Sole, nempe die septimo, in aspectu tetragono, curVa appellatur; quia semiplena apparet. Cum quatuor signis a Sole digreditur in aspectu trigono;die videlicet undecimo semiplena dicitur, quia convexa con spicitur . Cum denique pleno orbe resplendet, die decimoquarto, plenilunium vocatur 'quo tempore Soli e diametro opponi tur, signissique sex ab eo recedit. Ab hoc loco gradatim ad Solem reve sura , pares subiit mutationes; donec absoluta periodo , vel ad
idem Zodiaci punctum redierit, unde progressa fuerat: quod facit intra spatium viginti septem dierum , cum octo horis: quo spati
mensis periodicus, seu peragrationis definitur. Solem vero ipsum consequitur spatio viginti novem dierum cum duodecim horis , quo spatio mensis conjunctionis constituitur. Mensis autem illa. minationis a primo nascentis luminis conspectu ad ultimum usquis diem evanescentis describitur, qui viginti sex dies, & horas duodecim complectitur. Tanta motus, & luminis varietate. Luna masnas morbis invehit mutationes; 1ed dum plena est celerrimas, dcxςuemςntissimas in coitu inaequales,dc diuturnas; minores dum se-
36쪽
nii plena apparet: obseurat , dum cornua . flexa conseicitur. Certe quarto, septimo, & decimoquarto die luna magnas in mor- his commotiones exeitabit 3 quae tamen pro pario tumue vehe. mentiores aut imbecilliores evadunt.
Coeteri I. etiam Planetae non parum aerem immutant, Saturnus refrigerat, & modice siccat, eo quod a Solis calore , de Terrae humiditate distet longissime et ideo maleficus est, quia naturae contrarius : plantis tamen praeesse dicitur, quia suo frigore Vermium generationem, & semmis putredinem prohibet . a Jupiter temperate calidus, Schumidus est; vis tamen calefaciendi in eo proecellit; ideo inasculinus est, fecundus, & benignus . Mars siccat, & urit ue ideo maleficus, quia ferventissimus. Vcnus modiisce calcfacit, sed magis humectat; quia ingenti luce praedita a Nirahit cxalationem humidam a proximis Terrae locis: proinde planeta est benc ficus, & tamininus . Mercurius naturam habet ancipitum, quia siccat aliquando propter Solis propinquitatem, non situ, sed loco:interdum humectat ob Lunae vicinitatem secun dum situm . Sunt autem Sol, & Mercurius participes utriusque naturae, suos effcctus accomodantcs Stellis, ad quas accesserit. sunt alia 1ydera, quorum ortus , & occalus Medicus debet cognoscere; ut Canis. Pleiades, & Arcturus; ex quibus non tantum tem pora diffiniuntur, sed etiam magnae in aere fiunt mutationes. Siquidem vigente canicula servent maria; fluctuant in collis vina , canes in rabiem aguntur. Difficiles. 4. sunt etiam purgationes, quod tum exausta natura vim cathartici non substineat. Plejadum occasu fiunt tempestates spirant venti aquilonii: suculis 'codentibus pluviae oriuntur, nec . s. sine procellosa grandine Arcturus emergit. Praeterea in praescribendis medicamentis vitanda esse ambo solstitia . 6. &aequinoctia ; propter aeris intemperiem, &mutationem. Quamobrem. 7. Astronomiam Medico necessariam
37쪽
esse scribit Hippoerates r ut ex sydenam mom t porum, aeriti
que mutationes agnoscat 3 non ut ex eorum vario aspectu , α concursu , dc abdito influxu fortunas hominum, sed morborum eventus vaticinetur . I. PtolemausLI. Ddie. . rer. 3. Plinius cino. pocr. apb. s. ι. q. s. columella I. II. cap. a. 6. H pocr. lib. do
38쪽
AFRANCISCO ANTONIO GEORIO, MARCHIONE, DOCTORE MEDICO In Archi Liceo Patavino,
Necnon in Romana Viri que uris Palude.
40쪽
Uoniam Corpus humanum innumeris affectib expositum est; certam sibi deposcit scientificam
Artem , quae omnia Qus incommoda perspicere, ipsuque ad iis tueri possit,ut docetGalenus cap.8 Artis medicae , haec vero Medicina est , quae praecipuo munere nomen sortita, ab experientia 1umpiit originem, cui Occ asionem praebuit ne cessitas. Prisci enim , cum variis morbis affligerentur , multa pra sidia experiri coacti sunt,quae a Deo in eum usum condita fuerant. Verum cum nullis ad .huc Legibus Medicina constaret et primus Hippocrates eam ratione, & experientia constituit, dispersis the rematibus in artem scientificana redactis, Galenus eamdem a te.&illustiavit; Arabes numeris omnibus absolverunt a
CUm singula per definitionem cognoscantur, ut ait Aristo.
teles cap. 3. lio. 3. Metaph ; recte Μarcus Tul ius omnem institutionem, quae in ratione de re aliqua suscipitur, scripsit, debere proficisci a definitione. Medicina est scientia sanitatis conservatrix, morborumque repultrix . Sanitas est harmonia, sive temperies quatuor primorum Et mentorum, quae in nobis sunt. Medicinam ex Attillimo, & onmipotente Deo emanasse Sacra testatur Scriptura, dicens Ecel. 38. a Deo est omnis medela . Hinc non miru, siPrincipesReges,ac imperatores multos illa exercuisse , ac pro viribus sequutos esse legamus; ut ab initio hujus nostri operis mirifice comprobavimus aucthoritatibus Pauli Sergii . di Boetii C a Μ