Microcosmus Hypochondriacus sive de Melancholia Hypochondriaca Tractatus, etc.

81쪽

pressione ea vasa comprimantur. & distributio humorum impediatur: certe in v ita sedentaria continua, vix fieri potest, quin vasa ista non liquomodo comprimantur, ut etiam glandulgistam compressionem satis prohibere non poLsint: praesertim si glandes praeter modum inimmescant, ipsa vasa comprimunt. Et inprimis hoc praestare potest, glandula illa insignio incentro mesenterij, quae primς vasorum distributioni addita est , , qua tumore laborante,

totius corporis marcorem, ob impeditam chyli distributionem secutum fuisse, obseruatum est. N eque etiam necessarium est,ut in mortuis heia sen Aer vel durus, vel scirrhosus, vel tumidus , vel alio modo ad sensum male affectus,

reperiatur,sussiciti si vel eius temperies subi occultae proprietates non sunt excludendς vel substantiae modus sit laesus, ob qus vitia, non recta fiat in eo sanguificatio ue quq tamen sensi bus deprehendi non possunt.

In hunc numerum veniunt etiam viri religiosi dipis assiduo obedientis jugo pressi,diutinis excubiis, nocturnis vigilijs, abstinentia cibi& potus naturq conuenientioris,cohtinenti

82쪽

dio defatigati, unde non minus m artyres dici credique possunt& debent, quam qui Ictu ferri molaeuto temporis,laboribus, vitae breuis inum finem in nunt eum religiosi astetae, quotidiana & diuturnamorte, sensim oppressissensibus conficiantur, Deoque de longissimae patientiae dc myrrhae lachrymis adoleant: interim tamen corpora debilitant , coctionem viscerum auriant , dc intemperiem mortificam ambibunt nedicationibusque perpetuis se exponunt: nam dum illos,christianae pietatis dor semel arripuit, adeosaa profundunt , iniurias negligunt,falli sese patiuntur; inter amicos Sinimicbsnullum discrimen, voluptatem honrent, inedia, vigilia,lachrymis, laboribus, contumeliassaginantur, vitam fastidiunt, mortem unice optant ue breuiter, ad omnem sensum communem prorsus obstupuissevidentur perinde quasi si Di uiuatanimus,noninsuo corpore. Qii mdiu itaque animus, Cornoris organis probCutitur, tamdiu senus appellatur. Verum ubi ruptis jam vinculis conatur in libertatem

asserere sese, & quasi fugam ex eo carcere meditatur, tum insaniam vocant. Id si forte comtingit morbo, vitioque organorum prorsus Omnium

83쪽

c Ap UT VII rnimi consense talis est. Quod si eueniat studio

Pietatis non est insaniae genus, sed tamen adeo confine, ut magna pars hominum,meramniam esse judicet, pr sertim cum pauculi laomunciones ab uniuerso' mortalium coetu, tota vita dissentiant. Sapiens commiseratur, ac de

t lorat illorum insaniam: illi vicissimillum ve-

uti delirantem rident atque eijciunt. Itidem vulgus hominum, ea quae mmime corporeassent maxime miratur, eaque prope sola putat esse. Contra pij, quo quid proprius accedit ad corpus, hoc magis negligunt totique ad inuisibilium rerum contemplitionem rapiuntun nam illi primas partes tribuunt diuitijs , proximas, corporis commodis,pos remas,animo relinquunt: quem tamen plerique nec esse credula quia non cernitur oculis. Ediuerso, hi,primum in ipsum Deum, rerum omnium simpli cissimum, toti nituntur: secundum hunc men in hoc, quod ad illum quam proxime ac-

Cedit, nempe animum : corporis curam ne i-gulati pecunias ceu putamina,prorsus aspernantur ac fugitan nihilquehabentibus nihil deest: aut si quid huiusmodi rerum tradi are coguntur, grauatim ac fastidiose id faciunt, habene

84쪽

tanquam non habentes, possident, tanquam non possidentes.

ποῦ Ex sensibus quidam sunt crassiores, ut ta-

auditus, visus, olfactus, gustus; quidam magis a corpore semoti, veluti memoria, intellectus,voluntas: igitur ubi se intenderit animus ibi valet. Pij, quoniam omnis animi vis ad ea contendit, quae sunt acrassioribus alienissima, in his velut obbrutescunt, atq8 obstupescunt. ContrL vulgus in his plurimum valet, in illis quam minime. Rursum, in assectibus animi, quidam plus habent cum pingui corpore commercis, velutilibido,cibi,somnique appetentia, iracundia, perbia,inuidia.Cum his,irreconciliabile bellum pijs: contra, vulgus sine his vitam esse non putat. Deinde sunt quidam aDiectus medii, & quasi naturales, ut amor patriae, charitas in liberos, in parentes, in amicos; his vulgus nonnihil tribuit ue at illi, hos quoque

student ex animo reuellere, nisi quatenus ad summam illam animi partem assurgunt. proinde cum summa sit,interhos&illos,omnibus de rebus dissensio, fit, ut utrique alteris insanire

videantur, neque raro fit, ut major insanus, Ve,

hementius rideat minorem. Hinc quoque fit,

85쪽

e I p Vr Vlt. 49 quod in amore DB1 & rerum spiritualium, pii

saepὸ extra se rapiantur: nam qui vehementer amat am non in se vivit, sed in eo quod amat,

quoque longius a stipi digreditur, & in illud

demigrat, hoc magis gaudet. A tque cum animus a corpore peregrinari meditatur, neque

probe suis utitur organis, istud haud dubie fu rorem recte dixeris. Alioqui quid sibi vult, quod vulgo etiam dicunt,non est apud se,& ad te redi, & sibi redditus est 3 porro quo amor est

absolutiotihoc furor est maior ac felicior. Verum enim vero,parum hoc est pijs,insaniae siue mentis siue corporis insimulari: stultitiam enim simulare loco, sapientia summa est,& dulce est desi ere in loco. Porro, quam absoluta laus illa Ciceronis 3 stultorumplena sunt omnia Quis enim ignorat,vnumquodque bonum, quo latius patet, hoc esse praestantius. Scripsit Ecclesiastes, cap. i. stultorum infinitus est numerus. Hieremias captao. stultus factus est omnis homo a sapientia sua. Soli Dgo tribuit sapientiam, uniuersis hominibus stultitiam

relinquens. Ecclesiastes. Vanitas vanitatum,& Omnia vanitas. Item, stultus mutatur ut Luna, sapiens permanet ut sol. Salomon, cap. 7 Cor

86쪽

mi C MI HLPO M REACt. pientum, ubi tristitia est, & cor stultorum, ubi titia; Sanetus Paulus. Nos unquit,sulti propter Christum , velut insipienteni aecipite me,&non loquos secundum DE vM, sed quasi in insipientia: Qui videtur esses iens ante stultussiat,ut sit sepiens. Et apud S. Lucam,Di scipulos , quibus se junxerat in via Cliristus; stultos appellat. Qi admod summu prini.

Cipes, nimium: cordatos suspectos habent , & inui sives ulius Bruttini&Cassum, cum ebria Antonium nihil metueret , ut jeNero Sene cana, Dionysius Platonem ue contra crassioribus;

ac simplicioribus ingeni js delectantur ι itidem

Christus sapientes istos liae Meo nitentes psu dentiae semper detestatur, ac d amnat testatur id S. Paulus. Quas aetas unimundi,el gitDeus: cumque' ait, Deo visana esse, ut per Diti tiam set uaret mundum,quandoquidem per sapientiam restitur non poterat: Quin ipse idem satis indi icat, clamans per osprophetae Perdam sapieria

tiam sapientum, & prudentiam prudentum reprobabo: Rursum cum agit gratias, quod titutis mysterium citasset sapientes, paruulis autem, hoc est; stultis aperuiuet. Quid enim a-hudest. vae vobis stubaeci Pharitat, quam yae vobis septentus; I CAPUT

87쪽

CAPUT VI IL

D ea quae geruntur etiam pertinentgotia aulica Sardua,anibitione,cemula-Σz tione & odio nonnunquam implicata, neque etiam ira, suspicione, & indi natione prorsus

charorum pignorum itu, vel sertunaeiactura ac detrimento, seu rerumpenuria, aut denique, ab alicuius rei potiundi; frustrataspe ac d si derio contractaue ex somno etiam nimio,& subito terrore,&c. Quae omnia calorem natiuum debilitant ac dissipant, humidumque radicate absumunt, cruditates& humores vitiosbs in corpore cumulant, intemperies quoque patatium&viscerum inducunt. Taliter enim constituti sunt j am huius seculi mores, ut nisi cum omnibus, omnium horarum hominem agere possis,nullibi qstimeris. Proceres quoque, quis quisiratoshabuerit,huic ne Pallas quidem satis auxilij tulerit: contra,quisquis propitios, is vel summo Ioui,cuna suo Iulmineuiandaretaqueum

88쪽

um possiti Temperare itaque se tempori oporta tet,& omnium moribus si modo honestatis lilmites non excesserint: siquidem peruerse facit, qui sese non accomodat rebus pr sentibus,socaoque nolit uti postuletque,ut rabula jam non sit fabula Contra, vere prudentis est , cum sis mortalis, nihil ultra sortem sapere velle, cumque uniuersa hominum multitudine vel connivere libenter, vel comiter errare. Quis enim non istiuis di hominem, ceuportentum ac spectatum fugitet horreatque , qui ad omnes naturae sensus obsurduerit, qui nullis sit affeci ibus de dirus,nec amore, nec misericordia magis commoueat quam si dura silex, aut stet marpesia cautes,quemnihil fugiat,qui nihil erret,sed ceu

lynx quispiam nihil non perspiciat, nihil non ad amussim perpendatinihil ignoscati qui solus

seipso sit contentus, ius diues, Qtus sanus D- Ius rex, lus liber, breuiter omnia sistus, seditio solius judicio, qui nullum moretur amicum, ipse amicus nemini,qui quidquid in omni vita

geritusivelut insanum damnet, rideatque 3 uno verbo, misianthropon talem, quis non odiatὶ

huius farinae sunt Critici illi moros, plus satis ocium ut qui in a solum vixijaiam cernunt

acutum

89쪽

acutum, quam aut aquila , aut serpens epidaurius. A t ipsi in proprijs viiijs quam lippiunt, &quam non vident manticam in tergo pendentem : nigrum in candida vertere , A eodem ex ore frigidum pariter, & calidum efflare, longeque aliud conditum habere in pectore, aliud sermone fingere possunt. Fastu turgent,multa de se sibi pollicentur,& pauonum instar, cum mira oblectatione ac superbia circuspiciunt, sibi nimium blandiuntur & indui genti praecipites, acuti, subtiles sibi videntur ue cum tamen parum firmi sint, ut qui facile ad leuissimum verbum, veI toruum intuitum & inopinatum, soniachantur.& bilem mouent:quibus omni displicent,&fastidium mouent,ad omnemque actionem & orationem excandescunti Quan- db ne quidem omnes Iuculli coqui, gratu ipsis

fercuIum condirent: neminem loquentem ferunt,etsi cum ratione reprehendentem, aut c

tradicentem: sese solum celebrantireliquiso nibusabiectis : ad quamlibet auram, aut nihili

rem commouentur,& querelas concitant. Itaque, cum ea sit hominum natura, ut nullum in genium reperiatur,non magis obnoxium viiijs:

adde tantam animorum ac studiorum dissimili- I tudiu

90쪽

tudinem, tot lapsus, tot errata, tot casus vitae

mortalis; quo pacto vel horam, constabit inter Argos istos,amicitiae jucunditas: praesertiminautis, ubi Nemo, gradin ni ex plures, ascendit in aula Sad deseredendum pia satis unin erit.

persecutiones, veritatis proscriptiones h detractiones; ubi regum aures, ad accusatorum p c. r 4- calumnias,apertae plerumque & pronae sunt,&ri valet in praesens inuidiosia improborum obtrectatio, quam annorum praeteritorum commendatio: quq optimum & sincerissimum quemque, de bonae mentis constantia deij cere,& in extremam impatientiam, moerorem, &iram,praecipitare possunt. Quantum autem noxarum, ira & moeror, siue tristitia, in colore humano , praecieue ad melancholicos afrectus & hypochondriacam disposito, causare possint,ex sequentibus facile coni j cies. Notum est vulgo, maxime inconI- modum esse, si quis iratus, vel perterritus edat vel bibat: primo enim ab eiusmodi assectibus, spiritus,ut omnibus actionibus, ita dc coctioni ciborum necessari j, ad alias partes avocantur, unde coctio in ventriculo labefact tuti crudiisque