Microcosmus Hypochondriacus sive de Melancholia Hypochondriaca Tractatus, etc.

91쪽

C A p UT VI IL uesque & prauus chylus inde generatur. Deinde ut in ira , bilis commouetur, alijsq; humoribus

permiscetur, eosque corrumpit, ita etiam melancholicum, pituitosum & atrum humorem, si ira & moeror coniungaintur, commoueri credibile est, qui omnes cum chylo non bene co- .eto commiscentur, eumque amplius corrumpunt,unde sanguis laudabilis gigni nequit, sed humor chylo qualitatibus respondens, partim biliosus, partim melancholicus, partim ater Signitur,& hinc rursum pro alendis visceribus infimi ventris transmittitur, & in hypochondrijs praui humores cumulantur, inibus accidit, hoc, quod in animi affect ibus,inprimis in arto

rijs,humores mouentur dc assiciuntur: cum Vero lien, arterijs multis abundet, easque quintuplo plures, quam venas obtineat, in animi tali bus affeci ibus,& eius actionem turbari necesse est. Quae omnia quoque ex communibus causantur calamitatibus, Bello nempe, Fame,&Ρeste, uti latis superque abhinc aliquot annis nostro proh dolor cum damno experti fuimus. Bellum enim,nostro hoc seculo,res adeo est mn, immanis,ut secundum Erasmi& aliorum quorundam opinionem,nisi defensue & cu mode- vis. I i rami-

92쪽

homines deceat, adeo immisericors, Vt poetae quoque finganta furijs immitti, a leb pestilens, ut unimerum morumquem simul inusiat,adeb mala, ut a pessimis interdum optime soleat ad ministrari, adeb impia, vinihil cohaereat cum Christo ue leges, religio, pax, & res humanae Omnes sursum ac deorsum miseentur. Bene de 3el. Jo is sit Anglicanus dicta.

malum.

Non desunt tame adulatores eruditi, qui istam manifestariam insaniam omnium laudatorum facinorum segetem ac fontem unde pars utraque semper Mus aufert incommodi, quam boni elum,pietatem,sortitudinem appellent,excogitata via,qua feri possit, ut quisletale ferrustringat adigatque in fratris sui viscera, manente nihilominus charitate illa summa, quam ex Christi praec to, debet proximo Christianus. Ex causeta indeinopia&annonae caritate,quas non inedias tolerare, & quibus non edulijs plane humanae nature contrariis,mortales genium defrau-

93쪽

defraudarecoguntur: vitiosissima quςque,cum sanitatisiacturatro cibo admitterenon Verenia 'tur. Vnde' uid mirum 3 si corporum temperies immutatae, iliades morborum, praecipue melancholicorum,dc pes es introducantur: exinde quoque contristati ob necessariorum desti tutionem,moerore curisque confecti,quid mi rum 3 si corpora exiccentur S contabescant, terrore timoreque simul expauescant Sub excretis & retentis, recensentur,omnes excretiones nimiς,vth morrhagig,&profluuia

immoderata,nimiaeque euacuationeSuetum etiam retratu. consuetarumemanationum, puta liqmorrhoidum, dc aliarum naturalium purgationum , ut

in foeminis mensium de quibus cap. vlidictum)cohibitiones di suppressiones, quae in causa

sint , ut talia excrementa in primis viis cumulentur. Nam cum per haemorrhoides,naturae

instituto,humores melancholici,adusti &falsi, purgari soleant, si evacuationes istae in ijs, quibus consiletae sunt,subsistant,aut si in foeminis, sanguis,qui ad uterum descendere debebat, &vitiosilivmores,qui cum eo solent excerni,su sistantsinhypochondria decumbunt, de malo huic materiam suppeditant. Et saepe in foemia

94쪽

nis affectiones hypochondriacae & uterinae ita similes sunt, ut vix discerni possint , imo intendum coniungantur. Aluus quoque suppressa, ad malum hoc generandum facit: etenim si ex crementa diutius in intestinis detinentur, venae mesari acq ex ijs, pro bono & recenti chylo,cras fam&feculentam mate iam attrahunt, e qua multi seculenti humores generantur,atque Obstructiones in venis me araicis & liene excitania

unde hs qui ad hanc affectionem hypochon-.driacam sunt dispositi, summe utile est, aluum semper habere laxam. In illorum denique,quae sorinsecus accidunt, venit aer corpus ambiens,frigidus ni-' i seisi mirum & siccus, paludosus,humores incrassans&densans, nonnunquam & calidus seu squalidus, sanguinis partes subtiliores resoluens, reliquamque massam crassiorem relinquens. Magis quoque autumno hic affectus exasperatur: tum enim abundat succus melancholicus per aestatem collectus, cuius calor iam efferbuit. Verno etiam tempore fit, quod nouo tepore selis sopitus humor concitetur. Aretaeus scribit, cap. s lib. L chron: autumno morbum hunc

prociς ii vere judicari,propter calidam humi

95쪽

dam aeris constitutionem, vitio humoris temta

perando idoneam Qua ratione apud Hipp: tib

I. de nat. lium. sub finem: morbi autumnales vere soluuntur. Astrologi, causam ponunt in coniunctione dc oppositione,aut malo aspectu infelicium si derum, ut Saturni & Martis. Vnde patet,planetas hos infelices,in domibus coelestibus existen 'tes,& cursiam suum tenentes,pro ut partes humanas respiciunt, easdem vatijs morbis tentare. In Februario quoque, astrorum positum concurrere putant: sicut pro certo habent, pro vario siderum positu, nunc hos,nunc illos humores moueti,& varios morbos inde excitari:praeficiunt autem spleni Saturnum,& felli Martem; signa quoque Zodiaci,varijs partibus humanis. Verum doectissimus primerosus de vulgi erroribus lib. Iv. cap. ix. docet, Astrologos vano commento singulas corporis partes astris attribuere,chm Planetis, tum signis Zodiaci. 9 niam planetarum, signorumque Zodiaci,non est unus idemque motus, quorundam Planetarum celer aliorum tardissimus: signorum autem idem,semperque qquabilis;raro continget,

yt Planetae cum signo eidem parti dicato simul

96쪽

concurrant Vti ex Saturno cernere licet, qur rarissime cum signo spleni dicato copulatur. Astra igitur vel influunt in substantiam partis, vel in conformationem: non in sugstantiam,

quianulla pars organicaest incorpore, quae Va- 1ijs pallibus naturae diuersae non constet,vtye des & manus,constant ossibus, neruis, arterijs,

musculis,quae non possunt aeque prim subij ci huic veI illi sideri Deinde cum miles secun

dum substantiam partes sint, etiam in aliis organis, ut ossassent in pedibus,manibus, thorace, capite, cur unum idemque sydus, omnibus hi scenon dominabitun Restat igitur, ut influantas ra,inconλrmationesbiam, quq singils partibus est: accidentaria: nam partes singula,seos- . sim possitnt esse absque eiusmodi conformatione; ut ossa non minus yossunt esse incurua, quam recta,&tamen bene nutriri. Conformatio partis cuiuslibet,pendet ex numero, magnitudine, sita dc figura. Non potest influxus neri in numerum partium , quia numerus ratione siti non est ens re tum quia una particula ablata, vel addita, non m utatur tamen in fluxus in partem, ut si a manu digitus unus dest,non de sinit tameninfluxus. Pariter nec vi

97쪽

CAPUT VII L 61nem, quia alius foret influxus in infantem qua in adultum Non insitum, quia sic mutato mumutaretur quoque influxus, ut in manum extentam, capiti,aut pedibus impositam Demum

nec in ipsam figuram, quia pariter mutata figu-gura non mutatur vis & emcacia signorum in partem. patet hinc, vireseiusmodi in unam potius partem, quam in aliam,falsis esse &comentitias. Forsitan si quicquam simile datur, vitatus eiusmodi extendet sese λlum ad illas partates, quae proprium habent parenchyma,ab aliis diuersum, ut cor, cerebrum, jecur,splen, &c. Non autem ad manus & pedes,similesque alias partes, quarum similares partes sunt eaedem secundum sitbstantiam , & tantum conformatione distinguuntur. Inter aetates pauci melancholia corripiuntur hypochondriaca ante vigore, plurimi in ipso,&post ipsum, ex Aetio. QuodAret us etiam locis adductis,hisverbis confirmati Aetas quς prope statum ess ,δc ipse status,huic morbo subiiciun- tu propter complexione frigidam siccam suocimelancholici feracem;errores quoq; in vietucommissi in adolescentia, sese produnt; sed &curis, meditati5ibus,atque animi intentione,ho-Κ mineS

98쪽

TMnes tum magis occupari incipiunt. inani uam hoc Rceso, multi adolescentes huiusm0

i morbo vexantur,tum propter tumultuosam tempest atem,cum propter inclinationem a parentibus transmissam. Notandum enim est ii lud Plini j, cap. 16. lib. 7. nat hist. genus mori, lium indies decrescere propter siccitatem,con.

sumente ubertatem,bonamque temperiem taminum exustione: in cuius vices nunc vergat aeuum ex Horati qui b. 3. carm.. Ode 6.9 Damnos quid non imminuit dies'

etin parent m peior auri

Nos nequiores , mox datur Progeniem miti Istrem.

Maiorem quoq; eartem hominum,nunc agi'. 8. vel 9, climacterico anno, qui cadunt in q. 36.α 63. annum,perire& mori, quotidiana te. statur experientia. Anni Climaeterici, v Utur etiamscalares,quod quasi per scalas adprofectiorem aetatem perueniatur: lima sterici autem vel mutatoris, quod in illis aetas hominis, constitutio natura,&complexio mutetur, aut ad melius,aut ad peius, aut ad sanitatem, aut ad morbum. Talis autem mutatio fit septimo an-Mo, uti in acutis morbis septimo die. Septimus

99쪽

dies in acutis morbis, a Medicis vocatur dies criticus, dies pugnae,aut j udicatorius,quia in itilo natura & morbus inuicem pugnant, M edicus autem inde cognoscere possit exitum morbi,an natura vincat,aut vincatur. Clima sterici vel scalares anni, diuiduntur in minores & maiores, inter minores numerantur 7. I . r. 9. & 63. inter maiore3 sunt, Io. 77. . 9I. 98. Ios. Vet. IIm Ex minoribus,secundum antiquos,

periculosissimus est sexagesim vi tertius, und scribebat ad filium suum Caesar Augustus, gaude mecum, quia 63. annum, qui senibus falsi, est, stipergressus sum h ad sexum,viri magis thuic sunt oppor- serius tuni quam mulieres,quia ut illi pluribus nego alijs implicantur,sic istae mensibus repurgantur. assiecturata, Si spe siemus habitum, molles, candidi, raro

fiunt hypocnondriaci, propter pituitae domi natum ex Gal. lib.3 delo c. ad Contra macile ti,niari, hirsuti, magis sani opportuni melam: eho , propter temperamenti similitudinem. In eandem prompte incidunt, qui sunt rufo &fauo colore, propter bilis flauae in atram iacialam conuersionem: maxime Vero si cura,moe

100쪽

boribus conficiantur. In censum etiam causa vim externarum, veniunt omnia, quae vel prae-εordiorum stum adaugent,& tinguinem red dunt acriorem, ut labor vehemens, ira, inedia, sue nimia abstinentia, cibi acres, vina generosa, usus aromatum: vel crassos humores accumulant, flatus gignunt, ut cruda omnia, nimia satietas,dc crapula: vel obstructiones pariunt, Vt motusa Cibo,praesertim violentus: vel alunt succum melancholicum, ut moestitia, autumnus: vel eundem commouent, Vt tempus Ver-

numati modo dictum est. OUήρη--Non minus denique alterant corpus,&hΡΣ .hi pochondriacum affectum causant, mores, &vatij mortalium tumultus, quorum specimina aliquot hic recensere non abs re fore puto: in communem enim hominum vitam licet sali e bustudere impune, modo ne licentia exeat in

rabiem, cum taxando,neminem omnino pes- stringere nominatim, is non mordeat, sed do Ceatac moneat. Nec sum nescius, quam male

audiat stultitia etiam apud s ultissimos, sapiens enim est,qui ducitur ratione, stultus , qui affectuum arbitrio mouetur. Dum hic deperit in mulierculamin quo minus adamatur, hoc amat