장음표시 사용
11쪽
nure, rat wpatrocinio G deplorato Ego homin m genere tuta reddere ρ,
vitiae fenera statis limina transgressa, et suo positi inio egressa, nesca pris- dendi copia acta, estis semis ad tuas aures uelata, prima te amari, quam Uderi , sprius exoptari, quam cognosci mererettir. Lice At Mili , qua Hugent firmi patris is collocandis filiabis eaequirunt , rite modo rimis Dum i sitir tua ista ratione iscitor, ingenti fama commotus, mammo perfundor gaudio , quod patronum maiorem, quam pro ejus alnitate, merito is trist titis. Nams nobilisistem intentiis expendo , nusiam maiori utilaritate a iror antiquam enim mam per tuosa os , quas per manuae traditam ad hac π tempora propagatam recolo. ω Ampe et a literarum montimenta R QD, anisqui Epidauri ummostudio per iro , maiores itios e Romanis sise origianem tox secomperio nam ad iures orbis conquisiti e t asper diuers j mtinia partes besiderando magistratus geresant, incoloniin ducebat,
diuelis eortim familia mari' in locis distrahebantur, Ct incola serent. Supersunt adhuc nominis reliqui, nism sob 1entilitio nomine bis disia i , hollabae Fabi,2 re Fl mi Fis os a bis dictos testis r. Ec is ne sit familia rea pertingam annoruseriem ad haec Ο tempora claristima in niar Ipsis enim summum magistratum in Te stim cum laudere gloria qua apissime administrauit, ofactum es mi patria parentes gentries tui mine optimo o ore , s consense a ciuibus appetiarentur. Si nominis claritatem in eor, longiuae, latius, diffunditis, γὰm it a tuamst , is Miscedonia illi finitima Alexandri rebi praesare gestis illustra
ta, qtan etiam Toma terrarum orbis domina comprehendatur Fortu
na autem bonis cum paticissis' duae, js prudenter Hs ensandis,er λῶου es omnium faciti princeps. Etsi tuam intueor effigiem, non umbratilem imaginὸm, sed perfectam Herois expressam formam exhibes, m nisi Fabiorum haereditis; iam resur, o Asgenj, re ingeni dexteritate, ponte Magni Alerandripersnamsubstinerepraefers, cui, ut ibus, ita
munificentia es proximus. e dextremum nihil in te cons cor, quod regiqanimi magnitudinem ,singulares, mores, inculpatam ti tam ad omnia foeliciter ea cogitanda, atq; Meo tractanda is irabilem solertiam non identer innuat. Is es, qui tis in recessis, quam instote promittas. Sed
rediat, tinde dissit oratio. Hanc meam nias iampraecipitem tectis em
do. Singtiline ho eriminis, s decoris hiabet quocinulti exquisito, re affectato ornamento decoratur mo niat uo colore non mercato, nates si
12쪽
for contenta, lenocini' neglems, muli mos piplacens ad te ad unt. Linguia non Romanae, aut intrica matrona est, sed stiri, pust a. Id sondeo, qua pannis teguntur, mesit ore pulchriora, iucundiora, quam
quae foris conficiunture quo circa, qus altius ,pemtring eam contem a tu uerit, is etferiore ructam,splenius obsequium consequetur qu*Ie qua adrecessus longe reconditos praestat niuium. Faciem contemplantesitis fallit, Ct se falses nesciant. Si crinium ΛΓ is anni ortimpeccauerat,s incompositam reddit comam, uel serdidatatioris, aut ma epraecingis qua ancilla diligentiam, is animaduersionem lugerint nam oculi tam lyncei esse non possunt pronus adueniam M, tieritis enim ne tanti uiri amor defertieret, adi sinantius operistiis. Vndes non tuam amasti, iam tuam ullum uelim,oe eam tuendam, diluendami suscipia reperie contra hos Ialsa imperitia laborantes testum patrocinium suscipiat. suam stili acceptam sis, cateros qui non is irentur, nihil, facio, oror ad Anium ratrem tuum citius properabit. Vale me, ut s-
13쪽
A v T I OR I S, & diuinioris philosophiae nobilissimum munus semper equide existimavi, ea solerti indagine sciscitari, quae
de maximum, occultumq; diuinitatis, & quo nullum reperiri possit maius. Existimaui pariter,ut Herophilus quoq; medicina clarus existimabat, nihil non herbarum viribus emci posse, & plurimarum esse incognitas: nam si conditorem intuebimur. Magnus est Deus noster, & magna est potentia eius, & potentiae elus noest numerus Et si quae ab antiquis de herbis posteritatis memoriae mandata sunt conssiderabimus, portentuosa videntur. Traditur a Pythagora Coriacelia, & Ua licia aquam glaciari,a Democrito Actaeinemdon, cuius radice in pastillos digesta, in disq; pota in mo, noxii per cruciatus nocte cofiteantur omnia per varias num 1 rum imaginationes.Et Adamantida si admoueas,leones res upinari cum tiram maximo, M Arianidem gigni igneam colore, cuius tactu peruncta oleo ligna accendi. Theanoelida pota diuinare facit, Gelotophyllida si bibatur cum myrrha, ta vino varias obuersari species, ridensi s nem non seri, & herbam esse, curus omn1no tactu redirent amores, vel cum odio depositi, ut ex Plinio habetur. Herbam commemorat Theophrastus apud Indos nascentem, quae sanguinem disiundere, dc quasi fugare potest, quodq; e diuerso eunde colligit, & ad se trahit. Radix Baraas, ex Iosephi traditione, ad vesperas, veluti iubar sulgurat,accedentes refugit,rula me struus sanguis super eam sundatur. illos liberat, quia caco 3o2mone opprelsi lunt. Democritus dixit, credidit Theophrastus esse herbam, cuius contactu illatae ab alite exiliret cuneus a pastoribus arbori adactus. Althiopi de herba lacus omnes ac sta a siccari coniectu, tactu omnia aperiri. Achimenide coniecta in aciem hostium, trepidare agmina, ac terga vertere Tradit Xanthus historiarum author occisum draconis catulu reuocatu ad vitam a parente herba Bali,eademq; Thylon et, que Draco occiderat, restitutum sanitati. Et Iuba Reae Mauritaniae herba reuocatua3 vitam hominem tradit. Si igitur maiores nostri in tantillis herbulis tantas Vii 'tutes aperto cognouerunt, cur vestigantibus nobis his similia, aut maiora reperiri posse verendum erit ξ Fatui prorsus & stolidi iudiei j solet, maximum illum retum conditorem hominibus haec occulta fore .oluisse, nam frustra creasset, praeteriimcum animalibus intellectu carentibus haec fecerit manis estissima. Quis 4'
herbam ceruos docuit extrahendis sagittis valere, vi percussi eo telo, eius p- uciant ξ Quis hirundines chelidoniam herbam visui saluberrimam esse, tacue in J'pullorum oculis illa mederi 3 Testudo cunilae pastu vires contra serpenῖς ixς ς
14쪽
Mustela cum muribus dimicatione conserta, ruta munitur, ciconia origano, apri hedera in morbis tibi medetur. Anguis hyberna latebra visa ob curato, Darathro herba oculos refouet, si vero squamae obtorpuere, spin s iuniperi se scabit. Draco vernam nauseam sylvestris lactucae succo rei linguit. Elephas chamaeleonte deuorato, occurrit oleastro huic suo veneno. Ceruus herba cinare venenatis pabulis resilit, Palumbes, graculi, merulae, perdices lauri folio annuum fastidium purgat. Columbae, turtures, oc gallinacei herba hel xine. Anates, anseres .cςterem aquaticae herba syderite. Grues iunco palustri, coruus occiso chamaeleonte, lauro infe sita virus extinguit, 3c sexcenta talia. Si igitur animalia ex notis noxias, de sibi pro-scuas herbas cognoscut, cur homini defuturos typos imaginari debemus, ex quibus itide vestigari potuissent3 Nec Arumae, M summae sapietiae modu deesse imaginari possumus, quo ad facile praestare potueritino desint igitur notς,no desunt Vr1-
de auia rura,in uia montiu culmina, nemora, de sylvas peragrado,totis viribus conte piabar multiplice plantaru formam, sorum variegata coloriam, frondium numerum, dissectionem, de effigiem, sic radicum, stipitum, de ramorum, nec non a terra prosiliendi, crescendi, dc stetificandi modum, tam inter se varia, de diuersa, cogitans nil temere, & casu confectum, sed omnia cum ratione, Jc ordinata causa, ut maximus inquit Ptolemaeus, de praesertim in his pulcherrimis animantibus, plantis: nec esse tam vilissimum in rerum natura, in quo mirabile aliquod non resulgeat. Considerabam attonitus plantam, tam hilari, vividoq; colore renidentem, tam suavem odorem halantem, tam deniq; mirae venustatis de elegantiae, victae stem maiestatem redolere videretur, oc quas magnes spectantium oculos ad naturae opulentiam contemplanda prouocaret , hanc eandem homini amicas vires habere, & Mediorum usui receptissimam Contra altera tam invenusta,& de-sormi effigiatura, viscedo odore,coloreue eminus inrueti terrorem incuteret, hae ipsam compertam postea sunestae dotis, de certissimae internecionis. Marabar co-
generes herbas, in quibus multa intercedebat parilitas, 3c similitudo, e adem feret raestare remedia, ut Mediet alteram pro altera subderent. Contra in quibus nula cognatio, nec virtutis collationem inesse. Et si aliquae forent, quae ex diuersis co- positae videremur, compositas utrius piacultates possidere. Accedebat ad id coni ensus, de tacita quaedam naturalis hominum diuinatio , ut herbas quisq; ad suos
morbos profligandos adsumeret, quae similiti di ne quadam ad id facere videretur . Quorum perpensione, diuino luggerente auxilio, cecidit in animum , vinostri intimi mores ex corporeis extimas notis inuestigari possunt, de venatores,equites, pastores, Ac aucupes ex animalium effigie morum propensiones cognoscunt, eorumq; delectus iaciunt, se ex plantarum exterioribus signis interiorum virium hominem posse admoneri. His rationibus innixus, ccepi animo sciscitat i, utra irassatis notis constitutae dotes res,onderent, de si aliquae nobis virtutes incognitae forent, illas e Medicorum libris perquirebam , quae ipsi casu perdocti scripserant, sic
diutina collatione percaepi, mirabile in re ea responsitim, dc consequutionem inesse. Sic postea confirmadae veritatis gratia, si in herbas inciderem incertas adhuc,
15쪽
Sc incognitas usui medico', multis a nobis periculis factis . nihil inexploratum relinqueti o, ad tam utilia, & nobilissima superveetiis sum , ut positae operae, de accurationis nunciuam poeni uetit. Et ex hac veluti racematione numerosa paulatim confluxit mirabilium contemplationum multitudo, ut non solum herbarum,
sed a imalium, metallorum , gemmarum, & lapidum delitiae, & diuitiae possint inu ligari contes lariql,& multo latius nostris votis expeditus patuit aditus,quam sperabamus. Et nisi noxia, & malefica scribere diuina vetuisset Minerua, fortasse percupida mirabilium rerum discendi ingenia pleniori obsequio demereremur. Exempla potissimum in Medicina apposuimus , non quod Medicinam profiteri velimus, nam hoc minus intendimus, sed ut impijs hominibus ansam non demus malefica excogitandi docti, & perspicaces ex his alia intelligent. Tandem Deo auspice, eo res perducta est, ut collectas ex disquisitione regulas, & si non satis nobis concoctas,quantula sumus cunq, quantulae fuerint cunq; memori aeuo donamus, nulladum antiquorum,ne dicam recentiorum memoratas, non faustum, aut vanam iactantiae auram osten Aendo est enim mihi inanis gloriae contemptor animus, ut qui me norint, testantii r) sed ut posteritati consuleretur, ic summa Dei benignitas colatur, veneretur. Hic in causarum vestigationibus no occurrent saepius
repetitae, & decantatae a s illosophis,& Medicis calidi,frigidi, tumidi,& sieci qualitates, nec ab alijs tradita,in compendium redacta, vel ampliata, aut varie ordinata, sed quae a nobis solum comperta. Vnde si quid superest nosce dum, vel non exacte demonstratum quis enim hoc audeat polliceri ε) scito nobilium, δί nouarum
reru,diuinarumque cognitio minus demonstrata,certe utilior, & praestantior, quam vilium optime probatorum :& ingenioli nostri temeritati potius ascribendum, quam rei veritati. Arduum est, & difficultate plenum nego trum, cunctis intentatum , scio post me non defuturos eiusmodi methodo, & cognitione altiora, & cmmulatiora prodituros. Nos autem quod potuimus,praestitimus,videbunt le*ores voluntatem non defuisse.
16쪽
z E MYTHA UIRI VIM ET PLANTARUM
tum tis summi phila sophi, nec no a Polemonis, rid Zmaniij, eorumq; asseclarum athoritate satis luculeter exposuimus,con. pars, diminui mutuis rioniunctionibus inter sese nsequi Exempla erant in acutis aegritudinibus, quae corporis morbi sunt, anImum delirare , sic in amoribus, furoribus, & inuidiis animi morbis corpus tabescere, sede ex his mutuas agyinia, o potis actibus, & partium corporis habitu animi mores posses praefiniri Sie non inconcinna similitudine ex mutua plan . tarum partium , quim cum tribus inter se habent collatione, Ut .mutata plancar α cie alterentur vii es, a terataq; virium habitμdine, aiteretur plantae figura; animi vi tia di virtutes optam a coniectura augurari pos e nemo ibit inficias. Vocamus planiatae animam internam vim illam, & arcanam operandi, quati naturae dotem. Vo camus plantae vitia lymphaticos reddere, veternum inducere, sterilitatem,&virus, duo homines ene Aum iri cogantur , aliaq; maleficia, quae perniciem afferunt ficamus uirtutes febres tollere, norim humores purgare, vulnera conglutinare ,Δhuiusmodi talia, quae saluti hominum propinantur. Quod ad sermae plantarum mutationem mutetur eorum ingenium, mutatisq, viribus abeat forma,euidentius est, qua iobari debeat, nam soli mutatione, aetheris, situs,&cultus, horum omnium, vesses mutatur facile plantae indoles, & cum indole virtus. Multa suis locis exempla da5untur: planta, quae eΣtrema montium ora vento pergata incolit, carioso, & puuat
eo so solo, sub medio orbis recessu,& neglectu quoq; habita, scabro, & retorrido, esti tur habitu.cau dice Eumlli,contorto, Et strigoso prosilit, qui crebris nodis, promitii αα B neruo,
17쪽
neruorum torulis, rigidis ictinis tumebit, exiguis stlijs, hirsutis, dissectis, & antulo
s ' bheuibus dii fructu e&iguo, intus lignosse, saporis asperi, nec vesca, sed insignium vi lium x deleberrimi usus digustanti calidus, & siccus. Haec eadem planta pingui solo se ta pluma in cui indulgens ccelum, & cultoris sedulitas arrideat , proh Dis immortalequulm magnam son iusculo tempore subit mutationem. Nam cultu domita seritate. hi stitie, x sylli estri liabitu exuta mansuescit, & humanius vivet. Ex macilento stipitesticculento & hilari venuitate pubescet,edi breui amplo, ex contorto recto, spinae se cotrahent, nodi eum nescunt, Meuadet cutis nitida,& Jamis: frondes rotundae, vel salteretusis anga is ramos onerabunt, caro venas, & neruos supervestiet, ut blandi fiant, flores saturatiore colore splendescunt, fructus restibilis scecunditatis, & perennis prouentus, sed humidisse risi es exulo ibesceps viribus usi si medico, Sta idem tantum apii Aia singi's aiah imti, It vis ahq ad priorum delitieamentorum adumbret . Nic aistati frigis; & vidi Ioepesuesnisi frigida, humi, qualitatis , squallidis, asperis,auritiditi; losisseta ta& olito cis cultu de Buatam, urbano habitu exutam sylvescere vi ebis . hu inditate, &fligiditate d)enosia elanguestente, ad sicciorem temperiem calid rem inclinabit. Sed clarius,& perspectius in iis plantis, quam in hominesidere est, mae a b orma hsciscunt, & natu et sermanitate in alienam abeunt,
cum is formis dua t*Gi , a Misinoi Edsumendo. Triticum in soliudi linum abit compluta terra,vel crebris imbribus satu,& typha pinsita in triticum trast, ocimum quo, . ih seisit in , di alia inue suis lucis uberius xeferuntur. Idq; etiam in iis plantis notabilius elucet qu, ex binis pro genitoribus naturam, & formam sbi adoptant, nam virorumq; formam, & in aenium aemula facie repraesentant , ut in sco-
videre est. Igitur mutata .mporis forma, rima ae&plantae anima,mutatisq; viribus, mutatur corporatura & cosporis partibus vis antinae corre pondet, ut inuicem virium, es formae causae fiant, neqῆ unquam planta visa fuit, quae formam unius, dotes vero aliarehii QRNere.' necessirio consequi pasti tali formae lites fi ege huehiatira
3 T s fortasse quispiam vereretur, nim recte plantis nos hominem c para se of teras imi proinde minus firmis argumentis innixos 'hies Dale vinarum inveterum lectionibus se manifestabit, qui cum lio ineptandisinultam intercedere comunicantia, di in pauces dii sere conscripserunt 'Planta ijsdem sere membris, quibus ani mal comat: Theophrassus plantarum historias conscripturia S, Ona mustris quae in plantarum genere spectantur; sit illati ditiem ex his petit, quae in anima tibus )niunt,& sicut in ah malium corpoohu piopria sunt eui usq; membris officia, sic di in staspium partibus propria mun4a; pede ad gressuq brachia ad complexus natura composuit; mi aures agete valent, quod in deuthrum; hil oetili, quod est aurium , nec gene andi quidem facultas data est manil tis 'Hae etiam stirpium genera figurauit,qui hus eadem ipsa iter,&parens primum 1acliees Veluti sundamenta quaedam iecit, Vtias quasi pedibu iesisteret truncum deinde superpbsuit,ueluti quandam statura corpo vis, de habitus, mox ramis diffundit, quasi brachijs, itine catiles, 'surculos elicuit, Vetu'ti manus: Est in stipite lignum, ut ossa in carne os corpo fi officium, vel actionem no praestat, sed ad eum tantum usum, ut pali in telotiis, se signum in cortice, Vis Obon tem pristet, & contra ventorum tempestates robur, di ad otius ramorum substinendu
18쪽
Medulla in o bus, ut etiam in medio ligni residet, alitur lignum medulla, ut ossa ani
malium. Falso enim Theophrastus inquit omne alimentum virentis per medullam truci, veluti per syphonem hauritur, ut probauimus in Agricultura. Sunt&animalium ossa, ut leonis, quae medulla careant, sunt & arbores, quae eΕiguam habeant, ut olea, husus, vel quae nullo modo habere videatur. Aphrodisius inquit. Stirpes iam ipses fro-dibus natura pilorum,pennarui vice obduxit, quippe qua pra norit, velut a Mimio frigore, vel ab aestu immodico offendi, interireq; possent. Nonnulla enim spinis, tanquas piculis contra animaliu morsus armauit, quum aliis animantibus cornua dederit, alij aculeos, alijs ungues aut quid tale, quo sese defendere ab iis possint, quae detrimentuin uehet t. Aristoteles capillum in homine dicit ad nec Utatem de praesuli rationem: ad necessitatem quia cerebrum humidiim,&vbi plurimum humoris,&caloris, ibi&copiosus capillorum ortus. Adiu me rium: , quia pili extimum expellu ni frigus, & cruiorem. Est in eo emolumentum, ut disimus, egestis hoc modo noxiis e corpore vaporibus, unde capillaris Ortus. Sic per fr5ndium porcis plantae indigesta humiditas dis a tur Thephrastus in cauiis frondes amplissimas S ad conseruation em, & ad perennitatem, & ad auctionem & ad fruetuum generationem esse dixit. Adiiciunt authores eapillum ad Ornatum esse, tolle humani corporis capillos, tota pulchritudo saccescit, tolle arboris comam, tota arbor ingrata est. Amittunt & animalia pilos pennasq; ,& plante suas frondes. Vt capilli summam hominis partem comam Ornant, sic frondes cri. nium modo cacumina ramorum ,&surculorum quum foliata sunt. Genitalia membra surculi sunt opportuno loco nati. Concipiunt varijs diebus, & pro sua quaeq; natura grauidaalia protinus, aut diutius partus gerunt Flos praemonstrat fructu, ut menstruumulieris demonstrat conceptionem, non prius est fructifera planta,quam sorifera Fruetus arboris est semen in homine, ad quod ordinatur animal ad spetiem propaganda. In plantae cortice sunt Venae, es nerui, vitales partes, ut in homine, quibus attrahit,digerit, & expellit. Oris cficio funguntur radices Mnesteus dicit caulis ventriculi, nam si cui in ore succus affectus, non perfeci us, sic in caule perficitur concoctione, ut alimentum fructibus praestet. Alii radicem cor plantae dixerunt, quod primum vivat, ultima moriatur . Si radix tabet, continuo demoritur planta, sed si iami siccescunt, poterit rediuiua radix stolones proferre, uidentur ergo radices vitae primordia. Sunt in plantasiacet, ct humores ut in homine. Ob id non illepide Platonici hominem in uersam plantam dixerunt, & plantam inuersam hominem. Trahit enim planta alimentum ex inferiori parte, homo ex superiori. Plato plantas animalia vocat,quod uitae participes sint. Appetitoriam vim,&altricem eis tribuit in quibus Aristoteles S Theophrastus sequuti
sunt. Galenus quatuor ascribit Vires appetitorice animae hominu communes, attractriacem, retentricem,alteratricem,& expultricena,quibus cibum assumerent,assumptum retinerent, ut in varias suς essentie partes couertant,& egerant excrementa. Videbat enim
eas, qui us dati man us videri possen cicapreolis vel clauiculis captare sulturas, & pedamenta, quarum Ope surrigerentur. Prius enim nutare videbantur, quoad quippia apprehenderent, dein Vbi attigissent, inuadere, ac silico inuolui , & si quid interea alieni,
vel notiti sentirent,euitar ac retrahi maximo naturi colitio, ne quid,quod prisidia causa datum esset, noxium facerent. Prsterea alias animaduertebant Solis,vel Lunae tumune gaudere, & coma & soribus sequi etiam nubilo die viderentur, alias etiam aquis imuersas surgere,&descedere, fores claudere &aperire ad syderis accessum, recessumq;. Hec igitur, 3Z alia cum respicerent, Anaxagoras asserebar plantas animalia esse, dispiratare ecia, immo cum Democrito asseuerauit doloris,& uoluptatis participes esse, casu se
Iiorum dolere, iisdem vicissim restitutis capere voluptate Empedocles putabat in ipsis esse commistum sexum. Alii & si in stiis non tam discretius, in palmis sexum esse se peratum maris, es stet inae, immo maris A sceminae semina simul colligata plantari, ut
itide persectissima e1 urgeret planta. Dama geroti id quoq; in pistaceis euenire diuit B i utrumq;
19쪽
itti ins; sedit m coniungens,& maris dorsum ad Favonium spectare debere. Idem inici beles non solum naturales inclinationes, sed etiam sensum illis trihuit. Hii intiti vi uni Pythagorici perfectiores plantas in persectioribus animalibus propinqua,
est e. im mc di quampluritia; su nt, qui quam plurimas plantas inter stirpium,aut inter animalium oenus adnumerarent,ita intellectu vigere conspedierunt, & mediam inter utiuque naturam videbantur sortitae. Veteres Graeci posteritatis memoriae mandarunt pal D: as se vehementi amore prosequi, adeoq; est eis veneris intellectus, ut alteram altera depereat, nec prius des derio leuari, quam eam adamatus mas consoletur. Quandoquidem suis comis pronam incumbere videre est, & quasi viduam sterilescere, sed agri colae, Vt cuius amore desagret , plane cognoscant, plantas inibi obsitas manibus con trectantes ad eam reuers, quae amore tabet, manibus contingunt, tunc osculo manum blande demulgens amorem confitetur, sese illius desiderio stimulata, huius vesaniae r media assert, quo amor diluatur. Maris fores trunco erutos, amasar capiti circumponit, tunc amans amoris pignore exhilarata,vberi stetura loecuti dabitur. Sensibus arbores valere scribit Zoroastres in Geoponicis, nam s per multos annos arbor aliqua sterili s fuerit, & venerit agricola accinetiis acuta bipenni ad arborem detruncandam,si amic sis pio ea rogauerit, ct fideiusserit sequenti anno fructum laturam, ac ille amici verbis persuasus abierit, quod arbor maximum seret fructum . Nec aliam ob causam maiores nostros scripssse putandum est homines quamplurimos in arbores mutatos, nisi Obmagnam, quae cum eis hahent similitudinem. Nec ob aliud Diis multas dicatas legi inus, Iovi fagum & quercum, Apollini laurum, & istum , Baccho heredam , ferulam,& p ceam, Mineruae oleam, Veneri myrtum, rosas ,&phyliram, Diti cupressum, Cybeia De ei num, Herculi populum, Mercurio punicum, Harpocrati perseam, nec ob aliud aratiores ipsas raracula reddidisse antiquorum religio docuit, & Gallorum Druidae nil magas visco, & arhore, qua nasceretur sacratius habuere, nisi quod suspicabantur diuina illis inesse naturam, Splusquam humanam. Trogus&Philemon phiIosiphi anima
nutritiuae opera explantis signis colligi posse declararunt, ut cum vegetativa virtus comunis si cimnibus viventibus, longaevi 'signa colligebant explantis, ut quibus capillisongi & firmi, essent longa ui ad plantas reserendo, quae aeterna pubent coma. vlpinus, ilex, ct medica.
nutes inuestigavierans. cap. III.
o R E po ,eir stagitatq; ordo dicamus maiores illi philosophates depla. tarum vitibus quid speculati fuerint, & nobis tiadiderint, post hae r nos qua methodo in uestiganda sint, docendum pollicemur . Medi. corum princepa Hippocrates , post eum Theophrastus,ab eo Dioscorides, Galenus, ct alii in auritana factionis insignes medici ex saporusignis primas docere qualitates tenta uertit, & ab his quali nexu quo dam secundas,& tertias dependentes, relinquentes virtutes illaS,
quas Occultas,& a naturae proprietate manantes appellauerunt. Saporum primus acer
bus est, qui inter attingendum linguam intensissime constringit , estq; frigidus , &te retiris. Si acerbitas ipsa paululum remittatur, &linguam ut prius neutiquam contra hat, fit austerus, plus frigidus , quam humedius. Si cum eo plus humidi admisceatur, evadit acidus, ct hic humectior, quam frigidior, S subtilium partium. Hos omnes me dicamenta disere. Dulcis sapor abrosas linguae partes sublinit, & euidenti iucundit ic blanditur, ut qui ex tem perata humiditate, & caliditate riotiatur, & ex eiusmodi sunt nostra alimenta. Pinguis qui non perspicuam inserat voluptatem minu quam ulcis caliditate praestat, atq; aerem participare videtur. Salsus si calor inualescit, ob
20쪽
d calefacit, abrodit, abstergitq;. Hos binos ciborum condimenta dixerimus. sed qui
inguam magis corrugat, amaria est, si quum calor plusquam par sit, increbuit, ariditate, &calidit te praestans Amaritudinem es calido,&frigido nasci posse dixerunt HI abes ex frigido, quum post Attiar rem dulcescit, ut in glandibus euenire videmus; ex calore, quum post dulcorem amarescit, sed certissimae terrestris siccitatis. Acer sapor abradit, & lancinat linguam cum vehementi caliditate acutar fit cum calor ad summusu peraueius est, ob id comburit, nedum calefacit, & homini venenum est. Sunt quia nupidum , saporem faciant. sentire quidem in eo saporem nullum, ut tamen ex ipsonat aliquis, ut superiaciat genus, trigidae, & hurei de qualicatis dicunt, quia aquea humiditate obtun3itur. Secludunt ex his vini, dis actis sapores, cum in eis non unus,sed
plures recipiantur sapores: in illo austerus, dulcis, S suauis, in hoc dulcis pinguis, Ssuauis. porro a principibus qualitatibus secundae ducunt Originem,&tertiae, nempe vis emolliens calore, & humore prouenit, indurans ex frigore , 3c calore nascitur, laxans humore gignitur immodico, tensoria ex nimia frigiditate proficiscitur, consepies ex vehementi frigore. Tertiae qualitatis sunt, quae lac, sperma, menstruum, urina prouocant, calcul s aissoluunt ,&similia. Lae creans a familiari,&Hodice calida substa tia procedit. Imminuens laetis prouentum ex frigiditate cogente,& in crassim te . Non secus semen genitale creans es tota familiati,di mediocriter calida procedit substantia. Cohibens vis ex frigido cogente,& incrassante Simplex medicamentum, quod des calidi naturam habet, minimum q. taloris possidet, sui muneris est calculos comminuere, &dexterere', calidum, acre, vel tenuium partium ut in alti ciere potest. Has qualitates
in q*asdam Veluti classes abscessus, ves sedes concludi dixerunt Graeci, Latini. pariterct a sabes mediici ita ut nonnulla primae sedix censeantur,alia secundae, alia tertiae, alia quartum ordinem 5bi arrogant. Primae classis medicamenta censentur, quae calefaciut, defccant, humescunt, refrigerant in euidenti quodam successu, secundae, quae vix percipiuntur, tertiae quae inualescunt, postremae urendi licentiam sibi nanciscuntur & crustas similes adustis creant. Nec his contenti dixerunt etiam quae in sine unius, ac principio alterius gradus praestant. VOD DE RIMIS, ET SE AVENT I RV s E VALITAT IEVS is Araram iantiquiores nonpe sectes fer t. Cap. IIII.
T 'Eo hinc omnia veritatis nescia sunt, & i ngeniose excogitata, nam ple
h raq; ab hac praeceptione desciscunt, quae infirmant praeceptum, quum
nihil in his perpetuum statui possit. Amara multa sunt, quae non cali da, & dulcia, quae non temperata, multa quae desiccant, minimumq; c i lotis possident, re calculos non atterunt, & quae familiari, & modice ea lida facultate praedita sunt,& multum a creando lacte absunt, nec quae omnia ex fami. liari, & mediocriter calida consant, semen creant, ct insipida multa sunt deleteriae fa eultatis. Immo &saporibus contrarias habent qualitates, qua recentiores medici nGanimaduertentes, neq; experientes, addicti sollim antiquorum scriptis, verissima om nia esse quasi lege sanxerint, in is risum conῖineat, dum aliquos videat, qui dum her harum saporibus vires, & proprietates numerosas, quas possident, ascribere nitantur, id qui urit. In principio amara smat, paulo post dulcescunt, mox acescunt , postremo vero eu acre in acerbum abeunt, & dum saporibus vires omnes conciliant, haud ferendo e forem reliquis discrepant, & sibi met ipsis contrariantur,& nobis ambigua,& falsa turpiter imponant Θ Sed quis ferre valet eos, qui sapores in gradus ti stribuunt, nec se, butit quo coeli climate, fetu, solo, culta vel neglectui habita nascatur ad quorum uel υnius mutationem. variatur sapor, ne dum color ,&forma ξ Eandem herbam h rabes
sub ealido signiferi recessu incolentes tertii gradus calidam proserunt, Graeci pariter