장음표시 사용
221쪽
auceos ab Oppiano edoctus. Resert enim, quod serpenS quidam ad nidi prorepens
ciconiae nullos devorabat, dc quum sequentis anni iterum iceturam perdidisset, ciconia tertio anno reuersa, nouam auem, nec prius visam secum addutiat, quae rostrum machum etis, instar acutum habebat. Cum ciconia longius ad victum volaret, seipen hastareditui nidum, quae pluribus ictibus confossa iacuit, sed auis venenatis dentibus ita
se omnes ei pennae defraerunt, unde quando accipitreS cito pennas non proiiciunt, se pentem natiuum accipiunt, ut qui minimum habeat venenio cum tritico coquunt,dhio de illo gallinam pascunt, ct aquam decoctionis ei dant in potum,scgal inae carni hiis pastus accipiter, pennas reiicit, & morbo s quem patitur, liberabitur,nouisq; pentiis decoratus, longo tempore satins erit,& hilaris. Stelliones senectam exuunt,vere &autumno, etiuiam mox deuoranti praeripientes comitiali morbo remedia, ex Aristotele, Theophrasio, Aeliano, &plinio. Haec aceipitri in cibum data, facit , vi cito pennas mutet . Sic etiam lacerti ad eadem valant. Virides crerivati ,& carni alicui aspersi muta tiones pennarum in accipitre, qui ederit, accelerat. Demetrius Constantinopolitanus libro de cura accipitrum, in cibo ei offert lacertam viridem minutatim concisam. Antipater dat edendam in Sole siccatam utunturq; ea ad capitis scabritias. Salamandra etiam exuit senectam, ex Aeliano: Quacuq; corporis parte eius saliua cecideriti, vel imo
pede respersa, omnis in toto corpore defuit pilus, ex Plinio inamobtem Medici qui dam ea ad psilothium utuntur. Nicandri scholiastes intestinis utitur ad euestendos piaos. Dioscorides cxen terata in melle ad eundem vim, et otio liquefam. Paulus Aegineta crematae salamandrae cinerem tantum ad hos usu4 adhibet. Martialis mulieri imprecans caluitiem ait.
Hoc lamandria raptit, is a notia da sedet.
Dioscorides addi dicit ad medicam: Eta,quorum vis est exesse lepras, Calenus ab eo Huscinere utitur pro septicis, aut psoricis medicamentis. scincus eiusdem speciei iudicare, quod etiam senectutem exuat, ob id etiam ad easdem infirmitates valere,ut pro elephatias Aetius in regione Indorum inphantias affectos asi e per sedem eluere, per asinitis uri ne i nfusionem heminae mensura calafair consueuerunt. Item crocodilum ter 'restrem accipiunt, eiusq; extremas partes amputant, ac interiora abiiciunt,dein sermeto obuolutum assant cum ablato fermento,&scabricie et usserasa, carnis ipsius dradimam unum quotidie praebent. Aegineta ad alphos utitur.Testudo senectam non exuit, sed terrenae testudines apud Indos gignuntur, quae in altis arationibus terrae non dissi cile excitantur. Eiusmodi testudinum genus aiunt testam exuere, ex Aeliano. Vt accipiter mutet pennas Demetrius testudines i n cibo praebet, & falconibus male affectis dat. Aquila longaeua est,quia hoc remedio renouatur iuuen tus sua,iuxta illud psalmi Renovabitur,vi aquila iuuentus sua MicheaSPropheta meminit abiectionis pennarii eius,renouatur deponendo senectutem, scilicet mandendo testudinem, ut habetur es Oppiano. Nec senio, aut gritudine perit, sed sollim fame, in tantum superiore crescenterostri aduncitate, ut aperiri non queat. Sic serpentes renouari dicuntur, quum leberi de quotannis deponunt. Aquilae pedibus testudines in altum rapiunt, dilapide cospicato, ad libellam eij ciunt super illum, ut frangatur & mandi possit. Plinius. Mos est aquilae te sudines raptas frangere, e sublimi iaciendo, quae sors interemit poetam Aeschilum. Sie etiam in mari locusta, paguri, ct cancri crustam annuam deponunt vere, quando angues membranam vernationis, ct aliam renasci. Ob id cochlearum testie lepras pumpant, & vitiligines, ex Dioscoride. Et mituli, murices, ct cancri cinerem faciunt causticam uim habentem, quo utuntur ad lepras, lentigines di maculas. PLANTAE
222쪽
gummi, opias corporum Ioi p. XIII.
Hil 5T S uuluxi morbus arborum quidam, gummi fluxio, &res nae, nee
vlla similiori via poterat, quam gummi & resine defluxu, gummi & pu ri & callis nostri corporis mederi, ut in lue gallica, & alus morbis perspicere licet, 'quuid nos ipsc6ijceremus fauit euentus spei, quod &authorti testimonio comprobabimus. Gummi quod e ceraso desudet aceto disi lutu,gummi quod nouris membris innascitur,medetur,&quando est appositum dissoluit. Hoc recentioribus Medicis acceptum serimus, quod non prastantius medicamentum sit adhuc inuentum. Laser gummi est, ex ferula Syrie nascente esceptumi ad callos, & clauos pedum primo circumrasos valet, vel illitum, ex Dioscoride. Ammoniacum aceto dissolutum callos pedum tollit ex eodem. Idem est opoponacum, & earundem virium. Tacamucha Occidentalium summi est, & ad idem valet. Extrahitur gummi ex guaiaco signo, aloe, ali sq; chymistico artificio, quod gu- mi, ex venerea lue oborto valet, multiplici experimento a nobis cognitu, vi libro huic dicato docebimus Sed ut gummi in arboribus, sic & calculi in renibus generantur ex materiae uiscida, putrida, indigesta, quae ex indigestione Oritur, calore coagulatur, addensaturq;. Gummi in arboribus ex nimia putredine Oritur, vel indigestione,Solis ca-Iore eondensatum di valet ad calculos dissoluendos. Quod ex ceraso desudat, ex uino poto calculos expellit, ex Dioscoride, prunorum, amygdalarum, persicorum, abietis, es populi. ex Avicenna. Gummi, quod coalescit in caudicibus vitium, bdellij. laticis, se S aliarum arborum ex eodem, quod nil obfuit adnotasse Sic & arborum sanies re sitia est, quae per rimas exudat, ex Theophrasto, vere pus imitatur ex ulceribus suens, uti de hanc illi etiam mederi argutamur a Terebinthina resina cicatricibus siniem eruiactantibus prodest,succinum purulenta ex pectore expuenti confert, mastiche scabiei pedum, & apostematibus hepatis , larigna ad gon horream, tabidos, ct sinuosa ulcera, pliani & piceae ad purulentas excretiones, thus ad ulcera e capite manantia, myrrha puruleniis auribus,& quae cedro raudat cedria ad scabiem, S pulmonum ulcera. γ L ANIAE , EVAE IN ALIAM SPECIAM A FAVNT AD .
AXIMO Naturae portento innuitur nobis , plantas illas in alias eon. generes, & in songe distantes abeuntes, aut coelo repugnante, aut in u vidente QIo,iis murbis mederi, qui in alios degenerant, transeuntq;.
mn Demonstrat Theophrastus alba populum in nigra transire,& triticu inii 3 lolium, & tisii ctim,di hordeum sylvestre domita feritate in domesticutriticum, idem uenam ,&upham, &zeam, & vice versa etea & ty phIn triticum. Hordeum in auenam mutatur, Zea in auenam, siligo in Zeam , &hordeum rarius. Ocimum solibus transit in serpallum Α&sisymbrium, & mentha in s*m brium, & calamintham,& neglectam sampsuchum, in origanum ex semine brassici nasci aiunt rapam ,& ex rapi brassicam , eA Varrone. Sunt & morbi pleriqi, qui in alios transeunt. Febres in se inuicem abeunt, scabies in lepram, & lepra in cancrum, 'ertigo in epilepsiam, morbus gallicus, & podagra in morbos articulares, coelia ea in lienteriam & diaitheam, insammationes in scirrhosa Triticum tubercula, & furunculos is coquit,&aperit, recens panis eiustas impetigines sanat, pollen omnem discutit inflammationem Plinius magis caeteris vetera ulcera purgare, gangraenas, lichenes, ct lepras cum sulphure vivo. Hordei sarinae cremor ex aqua cum pice contra articulorum fluxiones s
223쪽
& inflammationes mitigat, prae im podagrica . Linum sir Per vici Maon pati MA ,hu: africulorum duritias concoquic, c eliacis imponItur ex
tur, gangram S R uti aut . Ocimum pulmonum inflammationibus
'πόπ. Idfibribus illini tur: semen comitialibus utile.
Pitia.e, Psilio Sopillum vero a uersus scorpiones valere, decoctis In vino ram seliisq; , canitis doloribus, phreneticis, & lethargicis, contra tormina, & urinae dissicultatem, ex aqua bibitur ad Iocinorum dusiderium. Sic de alus opinandum. MACULOSAE PLANTAE ET A N I MAL IAc o R p o RVM
n IXIM V S arborum morbos, nuc eos demonstrabimas, quos suis pat tibus ostendunt plantae uniuersales,&primo quomodo corpo ris macula,extimam superficiem dehonestantes,abolebimus .Eol maexima decorationis pars maculas 1 corporibuS abstergere: undem rculosi flores, folia,&caules plantarum, & mculota animalum pelles ad abstergendas nostri corporis maculaS Valent. Res e quidem,& sine vita ambage rerum Natura parens corticibus caulium , raducibus . fructibus, alipue partibus maculas serpigines, scedasu; cutis lent 1gines obliterat,& abolet Draetiriculi maioris caulis maculosus, maculis depactus, purpureis tamen euincentibus,ad vitiligines effcaciter illinitur, ex Dioscoride. Nos eius radicibus cotus melle, ct sapone ceruino optime maculas e manibus, & toto corpore abstergimus. Minor dracunculus eodem modo variegatus, vitiligines quoqῆ emaculat. Arum fron
des .ariis punctulis distincias habet, easdem possidet dotes. Allium anguinum eodem modo maculosum: crematum vitiligini lentigini,& sugillationabus valet Cycla pinus maculoss soli s. in quibus supra,infraq, albicant maculae: vitia cutis in facie emendatcblitus cum melle . Perscariae infra folia pullo, vel sanguis eo colore emaculata sunt: Imposita sugillata delet, & maculas, recentiorum es perimento. Chameleoni nigro folia nigra, rubro distincta videntur, impetigines abstergit, vitiligines, S uitia in seciuemendat. Ru nunculi species, quam sylvestre alliu appellant, folia habet maculosa, stigmata delet. Testiculi species maculotis solijs: faciem abstergit ex Avicerina itis in flore punctos habet, lentigines, & vitia cutis emendat. Lilium rubrum , sue Poetarum Hyacinthus,qui veluti tetiginosus, ferrugineis puctulis et lineis interstinctus esLOuidius.
Flos oratur formami capit, quam lilia,s non Turpureus reus his, argentem esset in iis
Ipse sitio, gemittis folijs inscribit, re ai, ri, Flos sisset in ripitim, es i literis Decta est.
Lilii pecie est, ct etiam lentigines emendat. In fabarum floribus maeulla sunt, &len, tiaines, ut disimus. Galenus manifeste conspici dixit fabaceam fari nam cutis sordes deteroere, quod i ntelligentes mangones, ac mulieres in balneis quotidie his utuntur: de . tergit etiam maculas e Sola contractas . sagae
224쪽
. II X eeuii tabella GmoLηtis, tam animalia maculosa asseri, une uam alasim, WAm, ariorum. Odracanticivi inendit', infra scorpij piscera, sviperam, maculas in eorum corticibus contemplator.
Ricini semen versicolor, Ilia cutis in facie, nare': emaculat Semina sylvestris lupini maculosa sunt: satiui faciem expurgat, &maculas delent: sylvestris ergo operando valentior. Mel pepones cortices virides maculosos habent, abstergunt maxime facie, Galeno contuso semine abstersorij vice utuntur. Betulae arboris cortex versicolor est ex Theophrasto, huius radix terebro perforata, aquam e corpore eijcit, cuius vis maxima ad delendas maculas, & nitorem corpori inducendu . Eadem in animalibuς experimur: nam quaecunq; versicoloribuS maculis in pellibus interstincta sunt, potestas eadem. Sed aliqua ex genere sunt,ut lynx, panthera, aliqua casu, ut oves, & caprae. Sala. mandra versicolor est, Dioscorides variam dixit. Nicandri Scholiastes, & Aetius stelutioni similem, vel ardeae stellatae, Plinius stellatam, quod cutis interrupta his, veluti ocutis, videretur: Galenus lentigines & maculas delere dixit. Stellio stellatus est, sic dictus
quod punctos, siue stellas in dorso habeat, vellentiginosua sit. Ouidius.
, , aptumscolori Nomen habu, quartyotellatus corpora guttis.
225쪽
Eius stercus ad impetigines, ephelidas, & alphos valet. Sunt & lacerti vatijs maeu Iis distincti, ex quo Virgilius .lio lacuius stercus lentigiminosteri dixit Avicenna. rocoau et ' ceis subpictus, cuius mus ad lentigines valet, exsorone& Archigene apud Galenum. Scinco color niger, dorso & lateribus sunt multa puncta alba, ct manula, sunt &inter latera & ventrem, alijsq; partibus supinis, reliquumq; corpus , &1plum nigruel, ct cum coloribus etiam punctis exasperatur ad eadem valet. Scincisan gressi mriceatur cum baurach ,& illi natur faciei, maculas di lentigines minutissime delet, ex Galeno, Aegineta, Plinio. Vipera colore vario, pluribus ornata maculis rotund1s, corpus totu. Per cutim euacuat, ex Odoardo. Lepus punctis maculisq; nigrioribus interstinctus, oti id percno dictus, ex eisdem aquilarum alarum maculis.Genus unum Aristoteli percnodicitur, vel ex punctis albis intermixtis, ut lentiginosus videatur. Perv nctus eius Languis lentigines, di sucos pellit, panos & sigilla delet, ex sereno, & Sexto i Sturnus v rius est, niger, albis distinctus maculis,ex Aristotele, vel croceis ; stercus ad faciem o Dandam, ex Dioscoride, Galeno, & Plinio valeto plura leges ad alphos, panos impelagi Mem, & morpheam,ex Galeno, Aegineta & Serapione. Lynx maculosa est. Virgilius.
Succinctam pharetra, is maculos tegmine lyncis.
Eius usus ad sphragida & sugillata, ex Arabibus . Accipiter pectore maculosus, nigris, albis, vel rubeis maculis ornato, ad nubeculas suffuso ines,& hebetudines oculorum valet. Passeres mares guttatim albis, & nigris punctuls distinguntur: fimum eius a lentupinibus purgat faciem, ex Hali. Vari in pauone colores visuntur,in caudae pennis Oc
Ii & seir D antes cOlcres . Plinius tanta colorum varietate, tanto nitore, tam selectis
etiam colorum generibus, ut nil pulchrius spectari possis: ossa eius adusta ex urina, lepras, di viriligines emendant, ex Sethi. Meria larum genus pectore ruso, maculoso,di nigro, vel varius color ex nigro, cinereoq; missust finitim ex aceto missus lentigines extirpat, es Hali. Hyaena maculosa est, tota orbiculis, ex Plinio: fel ad albugines, caliginesct glaucomata. Sunt & animalia, quae partim maculosa, partim suo colore maculata, non ex toto genere, ut diximus. nis maculosus reperitur,variusq; : oesypus cum melle tritus, appositusque abolet maculas,ex Plinio. Caprae & variae: caprino sanguine abole.
tur maculae, ex Marcello. Cati ad nebulas valent: arietis simus maculas delet. MACULOS AE PLANTAg, ET ANIMALIA AD OCVLo
rum maciatis valent. Cap. XVII.
CCIDVNT& maculae in oculis, quas & plantae, & maculosa
animalia obliterant, sunt oculorum macular,nubecula,argema, albugo, glaucoma, & alij morbi, nam vi flores variorum coIorum, ita & oculi cessi, albescetes, charopi, flaui, nigriq;. Esem pia erunt. Dracunculi caulis variis distinctus maculis, oculorti nubeculas tollit. Idem & minor facit. Arum easdem delet .' elamino albicant in fronde macular: suffusioni ac retus, acies eum melle oblitus prodest. Testiculo rubent, & nigricant m Leuli, easdem delet. Ebenum nigro ligno . inquit Plinius. Non omittemus propter miraculum scobem eius oculis unice mederi, lignoq; ad cotem trito, cum passo caliginem distulit, & ex aqua oculorum albugineS sanat. Crocomagma probatur, quod nistra stivi pes habet ad delenda ea , quae caliginem oculis obuersant. Maculae,quae in planiis la.
ciei coloris sunt, ad albuginea ecarSUnaiaxalent. Lactuca sylvestris resudatia oeulo
226쪽
rum argema reprimi hieractu omnia oculi vitia. Dracunculus Iac emanat,contra albugines evictum habet. Cham sice hebetudines tollit, lac sanat argema & albuginem, ex Avicenna. Quae diximus tetericis mederi, etiam ad glaucomata valent, ut citrium, ad Cculoru ictetu valet ex eo de. Succedunt his maculosa animalia Viperae maculosa pellercinis earu albugines tollit, ct comesta claritatem oculis afferunt. Hirunclines maculUis, ex albo,nigroq;: visus aciei claritatem asierunt. Aquaticae testudines,quae nigris maculis dorsum interstinctu habent set illitum omnem oculi caliginem abolet, ex Plinio. Accipitet ad caligines accipitur,stellio ad hebetudines, lacerta ad caligines, ex eodem. Glauca animalia glaucomati auviliantur'. Testudo ad glaucomata. Glauca lacerta in sabuletis habitans, comburitur ad glaucomata. Otis, siue asto ex noctuarum genere, glaucos oculos habet: ad glaucomata vis, ex Plinio Albugines & leucomata tollunt alba animalia. ovis,gallus, &Iac albugini propinantur. Sanguis nigrarum gallinarum ad maculas,& lentigines, ex Rhasi. Sunt Sanimalia, quae sanguinem in oculis habent, di ad delendum oculorum sanguinem praulant. Turtures circa oculos ruborem habet: earum sanguis oculis suffusis eximie prodesse dicit Plinius. Columbarum circa oculos ivboi suffusonibus inungi Dioscorides dixit, Palumbi eodem modo. Perdici pars supra oculos, & prona capitis cum initio colli rufio colore insigni utur,oculos suffusos ii heiat Rana non nisi in oculis sanguinem habet: eruitur ranae Oculus spina,&in panno coccineo ligatus, Oculis superponituri, ut sanguinem deleat. amaeleon non alibi sanpuine, quam in corde& oculis, nec in his ulla copia, sed pausillui eius selle suffusiones Lanantur. Hirudo rubras maculas in pectore habet, ad oculos quatitur cruore suilusos.sGMA IOSAE PLATAE, IT ANIMALIA CORPO IS SEVA
mas delem. Cap. XVII LONsΤR ΑΤ etiam non inconcinna smilitudine Natura squarosos
stirpium ramos,cortices,sorum calices, es semina, sc & animal tu pelles ad squamosos morbos valere, qui cutim obsident, scilicet lepram, pseram,scabiem,& scabros ungues. Exempla erunt. Seabiosa in summis caulium capitulis sorum calices promit, compactili squamarum ordine structos: praestat aduersus scabiem, υnde id nominis sibi vendi
cauit: aspnos, impetigines, naeuos,& caeteras cutis affectiones delet, vi constat recentiorum experimento. Fadem facie, & facultate est mιν assis disti, adeo et smisi, ut plerunq; pro eisdem accipiantur, fores habet in ventricosis poculis, squamulis compaciis. Scolymi fructus ferunt in coni formam, squamis sibi imbricatim incumbentibus Plinius lepras,lichenes sanare ex aceto dixit. Sunt & ssores chamaeleontis squamis etiacompactis, qui vitia cutis i n facie,& vitiligines emendant. Sedum solijs prodit squamatim consertis, elephantiasm haustu tollit. Criganum sores promit compactili squa marum serie in spicis: decocti ius psoris iuuare potest. Plantago florem asteri spicatum, scilicet in summo cauliculo spicam e floribus sibi in unum incumbentibus, quasi imbricatim decussantibus: elephantiast illita prodest. Sunt di arbores quae fores, quasi vermiculos profertit,collo squamatim compactili, eram is propendentes, ut iuglans: cuius oleum scabiem sugati Pinus, pinaster, picea,larix, & aliae conos proserunt squamatam compactiles, e quibus resina fuit, quae lepras, impetigines,& scabros ungues eximit.Cupressus frondes, & conos, ramosq; squamulis loricatos affert, resinam gignit, quae ad eadem illinitur. Sabina squamosis ramulis, &foliis constat, eadem potest duplicata, quae cinnamomum, ex Plinior cinnamomum lentigines, decutis vitia in facie ex melle illitum detergit. Lilium radices squamosas habe ex pluribus nucleis compaetas, licti Nea lepras, ct furfures in facie emendat,& vitiligines emaculat.
227쪽
FI s risu susso lam, iuglandem, O Iilium repraesentamus, acie eanos, rapuia illos, o dictis annosas , Os britie insignes explicant. osa praeerra animalia , serpentes Opisces, ,t ex voto squamas contemplaris.
Ad animalia traseundo. Crocodilus corpus asperum habet, uam Is nraeduris osti ri
Archati enem , ex Galeno . Scinco tota parS supina , postus, & venter squamarum iact
Nerior ad Pharij confugepsis opem.
Salamandra scabra cutis in dorso, praesertim propter quaedam puncta &fortasse Nicancho, ob id dicta ορ ρος, quedintercepta cutis his veluti puti M.t tesunt a capite ad caudam : ad Uelhantia sim valere saep. s ex Galenophas
228쪽
phas squarosa cute, ob id lepra morbus elephantias; dictus, ob eam,quae cu elephanti cute similitudinem habet: cuius sanguis illitus elephantiacis corporibus medetur, ex Marcello rebur ad hunc usum probat Aetius. Si vero squamosis in cibum utemur, squamosos nos redent, quum in alimentum assumantur. Pisces,omniaq. acida lacti admista M vino profusa, stahiem&lepram conciliant, ex Medicorum scholis . PII FORAT AE,F L ANTAX, AT F I ST V LO S AA AD CORPO-
OMMO STRANT planta perforatis foliis,sive radicibus, ructibusq;
ad perforationes, sue vulnera corporis valere. His uti possunt Chirurgi in vulnerarijs potionibus. Est gentia ne species, quam gentianenam Herbarii vocant a paruitate, quod fere facultatibus maiori gentianae respondeat, cuius raditi secundum longitudinum tripartito , aut quadripartito fissa est, uno elistae nomen vulgus indidit, quod eam ramina in crucis formam disposta quatuor confodiant, imposita vulneraria est Hypericinnis folia perforata sunt, Sperforatae nomen indepta , quod solia Soli obuersa, innu meris sere foraminulis, quas acu traiectis, & nostram aciem ,& Solis lucem transmi tant, quasi milles radictat usu medico ,& chirurgo notissima: folium & semen ad vulneraria balsam a nulli secunda, multiplici petitissimorum chirurgorum experimento. Haud disparis usus astyrum, quum sit quoq; vulnerum glutinatrix herba, foliis etiam pertu sporos habentibus. Vimus, ut hypericum, perforata folia habet: Dioscorides ad vulnera glutinanda valere dixit,si cortex fasciae loco intorqueatur nam in lori modum inflecti potesti eius etiam decocto fracta ossa soli decunt. Sed fistulos plantarum caules, & inanes , non solum ad vulnera, sed adsistulas ualent, nec subtiliori consilio
Naturam potuisse aquaeduictus, cuniculos anfractuose incedentes humani corporis demonstrare,quam fistulosi; ct cauis plantarum caulibus. Quamplurimis herbis caulis cauus,& fistulosus, Olera fere omnia frumentacea,& harundinacea concavo culmo fastigiantur, continuoque soramine hiant. Gentianae caulis cauus: imposta vulneraria est, ει cuniculatim depascentium medela, succus praecipuo effectu ad eadem prodest. Symphilum caule peruio.& ut sonchus inanit vulneribus praestat opem. Elleborum albiam cauum caulem habet, nigrum si in fistulam collo induratam demissum fuerit, duobus, tribusue diebus callum dimittit. Lupinus cauo intus corpore: quae therio mata vocatur ulcera in capite manantia, sanat. Tandem nulla res nec magis manifeste, nec magis as
fabre demonstrat fistulosis ductibus suis nostri corporis serpentibus ulceribus Iposse mederi, quam ligni marcor, sue congeries illa, vel caries, quae in caudicibus, vel veteribus lignis inspicitur,&reperitur. Haec inquam farina ulceribus imposita, vel illita. purgat, ct ad cicatricem perducit, vel serpentia ulcera cohibet, ex Dioscoride, & alijs: & eo efficacius effectum praesta si caries illa ex illis lignis sit, quae similem facultatem haben ti undegis uel ligni cariess antissima est, vicera omnia sanat, etiam illa, quae cacoeta di
cuntur', quaeq; ex morbo gallico proueniunt. Sed aliud occurrit ingens euemplum, quo certius haec nostrameesiodus comprobetur, quippe Plinius. Vermis, ait, in cario-ss lignis nascentes , sanat ulcera omnia, & nomas, ex oleo illitus. Galenus eas caries
229쪽
i- IDENTVR etiam stirpes angulosis caulibus, frondibus, aut seminis 'idi Es Dbu, nobi, ostendere infixis vulneribus mederi posse,quippe telo hi-'-culis, alijsq; an gulosis,& mucronatis cuspidibus vulnera iungi λlet. Euenit id quoq; ,& possumus naturalibus causis demonstrare. Diximus nempe secundo libro angulosos caules in stirpibuS exsiccitate
MN 29 euetii 4 quae sine morsu desiccat, & has Galenus ad vulnera glutina-
A et valere dixit. Sic & spinois plantae, quae vulnera suis aculeis minantur, orienduntq; ad idem etiam valent. Pro exemplis aliqua sussicient. Sideritis heraclea quadratu in em edit , cuius folia illita suapte vi vulnera sine insammation1s pericuIo ferruminat. Centaurium minus anguloso caule; suo illi tu vulnera conglutina retera purgat, & cicatri es obducit. Chamar dris quadrato caule, Theophrastus eius λIia ad rupta, & vulner alere dixit. Scordium quadrato caule, vulnera iungIL. Beton Ica quadrato caule Antonius Musa Augusti Medicus corporis vulnera tufa, ct illita, mira celeritate peria nabat. Alterum symphilum caulem angulosum mittit: recentia vulnera illitum conolutinat. Faba quadrato caule, mitigat inflammationes, quas Vulnera excitant. Cum enum caule fabae: tuis klia vulneribus imposita ad cicatricem producunt. Planiag quaedam quadrato caule: sinus conglutinat. Pygnoco mon quadrato caule: illita cum polenta adacta spicula, & aculeos e corpore extrahit. Spargamum nascitur Qt qu&dorso prominulo ,& acuta acie, quae manum arripientis caesim sauciat: desiccan iis est facultatis, ex Galeno, quod vulneribus prodesse potest IriS, ex iis, quae gladioli sormam habet, vulnerariis medicamentis inuncta, sarcotica est. Xyraifolia habet in cacumine mucronatae ex corpore spicula extrahit. Gladiolum dicunt, quod gladij spedem gerati spicula e corpore tollit. Spinota plan tae vulneribus propinantur, vi rubus, tribulus, a quifolium, dipsacus, poterium, aloe, licium, pecten veneris, & aliae, ut ali. hi dicemus.
- -- - πε EC sine utilitate demo nstrat Natura acuti lia, spinosaq; in operando 1' acuta, & tenuia esse, nec solum,quae acu tu folium habent, sed quae caulem, semen & omnia, vel spinulis, & capillaribus foliolis tenuissima. st Naturalis causa esse potest, quod quae spinosis acutis foliis, & tenuibus fuerint,sccae sint qualitatis, quodq; e siccis locis nascantur, ut supe-- h lius disimus, & scca, calidaq; valenter operantur Sylvestria, quia seriora 1ortius agunt, & sylvestribus angustioribus foliis sui generis urbanis. Peuced,
num capillaceo solio : tenuium partium este, vi sequentia omnia Galenus dixit, v de valide & celeriter operantur, ob id comitialibus, ct lethargicis valet. Sagapenum ferulaceum est: tenuium partium, comitialibus valet, & Olfactu vulvae strangulatus excitat . Eusorbium tenuifoliae ferulae species, tenuium partium, & vrentis facultatis Uchi, dicis prodest squamas eti trahit ossium , sed necesse est linimentis communire corpus,
quo ossa conuelliantur: sternutamenta cit, occipiti confricatum veternosos iuuat. Py-ieti um solia fert, iri daucum sylvestre, & sceniculum:gustus eruidissimo urentis facultati, est & ad dentium dolorem valet. Rosmarinum frugiferum,cui cachryas nomen,s Ito sceniculi incidentis facultatis est Galbanum cyrenaicae ferulae succus,vrit, vertiginoso; olfactu suscitat, nidore serpentes fugat. Melanthion soliis tenuibus, tenuium partium & subtilis egentiae. lepras & lentigines tollit. Achanthium foliolis spitiosi, , eum
230쪽
acutis incisuris, tenuium partIum Spina alba folio hispido,&aculeato est, in cacumine echinum spinosum habet, eius semen tenuis essentiae est, ct calidae facultatis. Ammi te nutum foliorum, acre S tenuium partium est. Anthemis tenuibus soliolis paruis, & tenuibus partibus constat; calefacit & extenuat. Artemisia tenuifolia Dioscoridis, tenuiuest partium Asplenum acuti lio, oblongoque, & si non calidu, siccu tamen, S tenuium partium. Cingiber harundinaceo, vel gramineo solio, subtilium partium, sed minusquam piper. Eryngium spinosum siccu in tenui essentia comitialibus medetur. Iuncus
doratus, a tenuitate non alienus: citvrinam. Calamus odoratus, harundinaceo, acurifolio, inest ei quaedam partium tenuitas. Milium harundineo solio: tenuis essentiae. Myrtus tenuisolia, tenuis, calida est. Ferula attenuat,oxyacantha spinosa,tenuium partium, sic resina lentiscina, & picea. ARBORES, ET AN IM ATI A EVAgβs LVTINV M o STAN--ns, adglutinanis viaisera m Ioe. Cisp. XXII.
OMMO STRAΤ & maximo hominum commo/o Natura glutinum in plantis, radicibus suis, foli)s,succishe,quo diuisae corporis partes possint conglutinari, serruminari, solidarit,e, tam tortis, quam infra viscera , ct ad laxos naturae hostii hiatus. Quorum exempla et ut Theophrastus hibisci radicem aquam posse eondensari scribit, si tritam inieceris, sub dioq; humorem posueris; tota viseo & mucagine praegnat: si carni-hus crancoquas, in unum aggregare,ac vehementer conglutinare affirmat: usus ad rupta & vulnera, Hippocrates vulnerariis medicamentis imposse it, se Dioscorides & Psinius consolida maior radices vis fas hahet, carnes quoq; si coquantur, cogunt addere tritae s potae ruptis proficiunt,& recentia vulnera illi te conglutinant, radice omniu, quae nominus, maxime viscida, quae carnium frustra si illi incoquantur, ferruminare, glutinare q. creduntur: solio & radice vulneraria est. Aqui solium sore aquam gIaciari Pythagoras ditiit, cortice ad glutinum aucupatoriu apto: fracta ossa ferruminat Huius cortices detrahunt,&facta humi scrobe locis vliginosis masime obruunt,frondibus arvorum inuoluentes, & inibi putrescere patiuntur, quod Uuodenis diebus euenit, tum marcidos eruunt, & tantisper pila ludunt, dum in viscum lentescant, demum in profuente, ut obhaerentes corticum reliquiae, sordesq; fluitent, proluunt. Visco nil glutinosius, pennis maxime volucrum tactu ligandi. Colliguntur acini uirides messum tempore, sccantur, di aridi tundunturh conditi in aqua putrescunt duodenis diebus , itirofluente rursus malleo tus, corticibus amissis interiore carne lentescunt; quida gal anum adi ciunt, pari pondere singulorum, eoq; modo ad vulnera petuntur Chamae leo albus iesia aliquibus vocatur, quod uiscum circa radices eius inueniatur. Plinius vi
scum gignere sub alis solioru dixit, sub Canis ortuffert viscum vulneribus utilissimum. 5arcocolla lachryma est arboris in Perside nascentis, pollini thuri sinitis, a conglutina
dis vulneribus nomen inditum. Ex corticibus radicum vi mi optimum glutinum pars mus ad vasa vinaria, quae restagnat fracta ferruminat. Aloe solium pingue,crassum,glutinosumque habet: ad iungenda vulnera sane quam utile. Myrrha glutinosa est: vulnerihus capitis inspersa,gJu tini υicem exhibet,&fractas aures iungit bunt& resinosae plantae, quae glutinum ostendunt, ob id ad ferruminanda vulnera eorum praecipuus usus.
Pinus cruenta glutinat vulnera. Cedria ulcera,quae oves exceperunt ex tonsura,ad cacatricem producit. Gummi, quod vocant elemi , vulnerari js medicamentis praecipue ututur. Cum mi oleae ethiopicae ad ulcera valet. Lentiscus res nosus est, ad fracta ossa valet. Sunt & herbarum solia, quae glutinum ostendunt Gly cyrrhira glutinosa fert folia,& gummosa illitus succus V tilissimus vulneribus. Laudanum folium habet verno tempore pingueresudans, quo vescente caprae,pinguedinem conspicuam barbis carpunt,