Desiderii Erasmi Roterodami Ratio seu methodus compendio perueniendi ad veram theologiam eiusdemque adhortatio ... christianae philosophiae studium. Recensuit eam et disertationem De scriptoribus methodorum theologiam tractandi ..

11쪽

EXOPTAT IssIMAE' FELICITATIS

12쪽

DISSERTATIO

DE IIS s

avL RATIO ΝΕΜ SAΝCTIORES DISCIpLLNAS FELICITER ADDISCENDI PRAE sc RIPSERUNT. g. I. ΙvVετ, quae aetas recentior elegantiora in publicum protulit usiam, lectitasse: quod vero si fiat, neglectis antiquorum bonis monumentis, meo quidem iudicio etiam Obest. nova, quae admiramur, saepci sunt ex veteribus desumta, adeoque iucundius ex fontibus hauriuntur suis siaepius maiori forte pretio habentur, non quod meliora, sed quod sint noua. delicatioribus etenim nostri seculi ingeniis, qui iucunditate magis, quam utilitate litteras metiuntur, solidius et sertiis scripta Qrdent, vel quia antiquitas ipsa nouis suspecta hominibus, vel quia ad eius scriptores intelligendos non sunt instructi satis. coniungi par est cum nouis antiqua, atque ex omnium aetatum striptoribus melioribus in utilitatem conuerte re suam, quae hoc se nomine commendant. I. II. IN PRIMIs eos puto esse studiosis

lustrandos, quorum industria pristinam litteris dignitatem, profligata barbarie, restis Λ a tutam

13쪽

tutam nouimus. hi enim vel ingenii excellentia, vel copia rerum, Vel verborum ele gantia facile cum omnibus, qui nostra aetate celebrantur, certant, alios longo a se interuallo relinquentes 3 aliOS pares, PauCOS, si qui sunt, superiores habentes di, qui tamen non raro plurima his debent praeceptori bus, ac, quod facilius sit, inuentis tantum

addidere. .

g. III. PRIMvΜ , aut huic saltem proximum inter graui1simos litterarum ab interi u vindices locum suo sibi merito vindicat

ingenii laudem, gloriamque meritorum aeternitati commendatorum nulla posteritas tradet obliuioni. euoluuntur eius scripta ab omnibus quarumvis partium christianis, ut latinius solidiusque exarata. namque quod interdum lapsus, siue quod fuerit hodimo i, non detrahet iis, quae laudem veritatis merentUr. errare non posse, numquam cuirquam contigit, huiusque necessitudinem exuimus non nisi cum hom1ne. 6. IIII. ΗΑm igitur multis a me precibus impetratum fuit, Vt erasmiana quaedam recenserem, in publicum denuo usum producenda. initium feci a libello, de quo egregia omnium est existimatio. militis christiani titulo Ornato: cui nunc adiicere libuit, rationem compendio perueniendi ad theologiam. in utroque commendat plurima latinior atque excitatior oratio, rerum graui

14쪽

tas, animique feruor cum sinceritate coniunctus: rariora occurrunt, quae prudenS sibi lector putet euitanda. g. V. QVORVM quidem in numero, ut

qRaedam exempli loco proseram, recenseri debent, quod in milite christiano adserit, christum nouum doctrinae genus inuexisse ; a) quod litterati scripturae sensu abiecto allegoricum ubi uis sectandum siuadet, proptereaque eos potissimum interpretes legendos commendat, qui a littera quam longissime recedunt b); quod, diuinas litteras,' quamquam parum intellectas, tamen prodesse, a quibus sincera fide puroque adfectu vel dicantur, vel audiantur, sibi persuadet c)t, quod non improbat functorum inuocationem, si ad CHRisTuM rdaeratur d); quod ex influxu caelestium corporum prouenire adfirmat, quod alii aliis ad virtutem sunt mensiores cr). in hac vero de addiscen-iuinioribus litteris dissertatione audacter nimis adserit, codicem sacrum esse de- Prauatum, ex eoque interiisse varia sy) ralium IOHANNIs, quam CHRIsTI baptismum

fuisse arbitratur g): dubitat, num pontifex' moderari possit leges suas ita, ut per omnia respondeant legibus CBRIsTI b): nimium

15쪽

tribuit ecclesiae si); et, si qua alia reperiuntur, cautioribus facili negotio obseruanda. eligant ubiuis, quae a veritate non recedunt,adeoque E SMI scripta tractent,quemadmodum hominis. plus sibi nec ERASMustribui voluit. g. VI. NEQUE tamen id negandum, in hoc compendio omnia, quae recentioreS de hoc argumento .commentantur, quae

renda non esse: issiciet vero, didicisse ex eo, qua ratione sanctior doctrina, quae vulgo ex systematibus addiscitur, ex ipsis fontibus suis sit derivanda. id quod c ut rei est, quam edocendam propoluerat sibi noster. Consultum itaque erit, alios quoque CΟΠ- saluisse, ideoque et hos indicasse, non ingratum fore lectori arbitror. g. VII. E PONTIFICIIs quidem LAURENTIUS VILLA-VINCENTIus de studio theologiae recte formando edidit libros IIII, qui vero Pleraque, quae modo non pugnant eum Principiis Gomesticis, reformato theolo-gO ANDREAE HYPERIO debet. ad theologiam cholasticam addiscendam faciunt osWALDIFIsCHERi libri m de vera studendae sacrae theologiae ratione. latius se, et quidem cum adparatu variae eruditionis, ditandit -- TONIUS POMEVINus in . bibliotheca selecta, sue de ratione studiorum ad disciplinas, et ad salutem omnium gentium procurandam,

libris

16쪽

libris xvIII comprehensa. prae aliis vero notari meretur LUDOVICvs ELIAS DU PIN in

methodo studii theologici recte instituendi, quam cum praefatione doctissima IOHANNEs

xixi libros uir de doctrina christiana, quos ex operibus in lucem publicam protraxitGEORGIUS CALIXT . dignus est profecto, qui ea laude, qua eum prosequutus est hic- .ce in praefatione praemissa, omnibus theo. logiae cultoribus commendaretur: quod verimmam atque experientia comprobatam viam demonstrat, rite perueniendi ad notitiae sacrae adparatum. g. VIII L E REFORMATAE ecclesiae do istoribus primum nominandus est ANDR sGERHAmvs HYPERIus in libro de ratione studii theologici egregio, proptereaque Variis editionibus pronante: cui adiungimus IO

ne studii theologici, non minori pretio hahendum. FRANCISCVs vero I Ira de futuro theorgo breuius hoc arsumeutum pros quitur, quamquam erudite satas: quemadmodum STEPHAN GAusENus in libello triplici de natura theologiae, ratione studii theologici et concinnandi arte. reliqui sere sunt sequentes, HENRICvs BULLINGERVS. de

institutione eorum , qui tractant studia litte- Λ rarum

Diuitia

17쪽

rarum, cum dispositione locorum communium tam philosophicorum, quam theolo gicorum; MATTHIAS SUT CLIFFIus de recta studii theologici ratione: GEORGIUS SOBNIVS in isagoge ac theologiam, in operibus eius reperiunda HENRICVS a DIEST de ratione studii theologici di, LvCAs TRELCATI in syn opsi methodi theologicae ; ANDREAS PERI . ΣοNivs in institutione, in gratiam sacrarum

TIus in exercitiis studiosi theologiae 3 IOHAN NES HENRICVs ALLsTEDIus in methodo M theologiae. g. X. PLVREs ex nostratibus nominari possunt hac in re egregii, multoque Cum fructu legendi. HIERONYMus nimirum WELAELERus in consilio studium theologicum rite instituendi; DAvio CRYTRAEus de studio theologico recte inchoando; et in oratione

de studio theologiae, curante CONSTANTINO SCHVΤZIo cum obseruationibus recusaela Ioce I; MARTINvs CHEMNITIVS de me othodo doctrinam caelestem cum Ductu tractandi LvCAs ostANDER de studio theologi co recte instituendo ; IOHANNES GERHARDUS in methodo studii theologici ABRAHAMVsCALomus in paedia theologica 3 IOHANNESNn ΜANNus in methodo ad studium saucrum, qui simul exhibet Fo ΤERI , ΗVTNE

SCHApus de conformitate studii theologici, quoad et με ειαν praef. theol.

18쪽

Zacharianae praefixa GEORGIVS CALIXTVsin introductione seu adparatu ad studium theologicum 2, IOHANNES OLEARIVS in meis hodo studii theologici ; GE ARDvS THEO. DoRus ΜΕΙΕRus in introductione in studium theologicum ; CHRISTIANVs ΚΟRTHOLTus in prodromo theologiae cultoris academico ;IOHANNES MICHAEL DILLHERRus in icaro academico, seu aliquot orationibus de linguis, artibus ac theologia rectius addiscenda ; FRIEDEMANNUS BECΗΜANNUS de cognitu necessariis futuro ecclesiae ministro ; IOHANNES . ANDREAS sCHMIDius de studiositheologiae fatis, vita et studiis per exempla patrum illustratis; IOACHΙΜVS IVSTUS BREITἀMAvpaeivs in dissertatione de studio theologico PHILIPPvS IACOBUS SPENERus in disieristatione de impedimentis studii theologici, tabulis hodosophicis, DANNHAVERI praefi-

methodo studii theologici , nec non in idea sudiosi theologiae : quibus adde NICOLASELNECCERVM in notatione eorum, quae theologiae studiosus debeat pertractare ; CHEODORvΜ BERCKELMANNm in isagoge in studium theologicum ; ΜMCΗΙΟREΜ SYLAvEsTREM ECRARDVΜ in libello, quem instripsit, studiosius theologiae; DANIELEMNARTNAcCIvM in bibliothecario ; ADAΜvΜngcHENηΕRGivM de studiis academicis sect. vr

si studiis philologicis et philo2phicis; Tos.

19쪽

tem Io. FRANCISCI BUDDEI, viri de omniin

hus cum humanae, tum diuinae sapientiae partibus immortaliter meriti, isagogen in uni- Detiam theologiam singulasque eius partes iam promissam, Cupide exspectamuS. g. XI. HABES fiat multos, lector, quibus doctoribus et ductoribus iter theologicum inire et prosequi possis: emetiri enim datum est nemini, cum quod ipsa sacrarum rerum scientia sit abyssus, tum, quod vires ingenii humani magna laborent infirmitate. reperies diuetiorum auctorum consilia diuersa, interdum contraria: quid ergo tuum sit, Coingita, nemini dare adsensum, nisi, cuius senistentiam et rationibus, et experientia Com. Probatam , instituto examine, deprehenderis. sunt enim, 'ui suo omnes ingenio iudicant: sunt, qui consuetudinem, qua fuerunt usi, aliis Commendant praeclare, ne omnino imperite fecisse, atque a iusto de- sexisse tramite videantur. g. XII. NEO quidem iudicio pauca sunt praecepta: sed longior adplicatio, immo, si dicendum, quod res est, perpetua eorum exercitatio sit, Oportet. vel enim ista ad Praeparationem, vel ad ipsam tractationem spectant omnia. praeparatio fit per puriO

ris philo2phiae, et inprimis sacrarum linguarum cultum: traestio primam tribuit

ni iti

20쪽

operam intelligendis lacris litteris, ex quibus omnis notitia theologica derivanda est. hinc praelectiones in codicis sacri libros tyronibus theologicis sunt sedulo audiendae:

Cumque his coniungantur ordine suo recitationes, quibus capita fidei ac morum traduntur,erroresque his oppositi confutantur ita harum cognitione imbutos oratoria sacra facillime idoneos reddet, saeros ad emendationem populi habendi sermones, VlpΟ- te quae ista tantum adplicare docet ad erudiendos et commouendos auditorum ani- mOS. ecce, quam breuis sit institutio: omne ergo negotium eo redit, Vt, quod ratio suadet, atque instituti indoles postulat, indesinenter agat diuinioris doctrinae cultor. g. XIII. Duo autem sunt scopuli cuiuis maxime euitandi, confusa rerum tractatio alter, alter neglecta tractatarum meditatio reperiuntur, proh dolor, non pauci, qui praepostero more difficiliora praemittunt facilioribus, et summam domus exstruer: Volunt prius, quam cogitant de fundameum. vix delati ad academias, tractanti Cou-trouersias, officia pastoribus praescripta audiunt, qua ratione sacra publice peroranda, edoceri volunt, interpretationdi sacrarum litterarum neglecta, aut postposita, ac primis principiis sanctioris doctrinae ne quidem degustatis. tanto nimirum conatu nihil Crat agendum. neutiquam enim addiscitur,

quod non ordinate et solide percipitur.