Joh. Melchior Gottlieb Beseke ... Commentatio de frumentaria largitione et legibus frumentariis ad explicanda et illustranda multa iuris et veterum auctorum loca

81쪽

- . Vicissitudines largitionum frumentam m. 63

' commode id debuisset ac potuisset exponi, nihil eius . rei proditum es , ibique errauit errorem, quod deni modii isti. quos narrat SUETONIUS, ordinaria largitio fuerint. . Nisil post cAEsARAM de modo frumentariae largitionis a scriptoribus 'proditum est, ut itaque non. habeamus, quod in posterum huius generis aliquid afferamus; suspicor

tamen, non ex reprehendenda ratione Veterem quantitatem quinque modiorum semper retentam

s. XLVIR

De his, qui curabant publicum frument vinet Aediles Cereales. Vsque ad a. U. DCCl. Cn. POMPEI Uin publici . huius stumenti curam habuisse, supra iam vidimus; a CAESARE deinde Praefores duo creati sunt, totidemque Aediles, qui frumento praeessent, Ideoque Cereales dicti a. U. DCCta. Eodemque anno BRUTus et cASSIUS praetores, ille Inter ciues, hic inter peregriuos, eum, C AES ARE caeso, iurisdictione urbana abstinerent, neque ire Rnte tempus in prouinciam honestum ac decorum, puta rent, .SCto eXtra ordinem rei frumentariae sunt praesecti, ut BRUTUS in Asia, cASSI Us in Sicilia frumentum emendum et ad ut hi mittendum curarent. POMPONIUS auctor est in l. a. g. aa. D.

de Orig. Jur. Deinde Cattis . ullus Caesar duos Prae tores, et duos Aediles . quii frumento praeessent, es a L

Cerere.

82쪽

Cerere, Cereales Consituit: APPIANUS Guil. IV cIcERo ad Attici M. Epis. IX et sequentibus.

Praefectus annonae.

Neque tamen diuturna eorum cura fuit, sed mox Annonae Praefectus, qui et Annonarius cognitor dicitur l. ult. C. Th. de nauicular: creatus est, Cuius mimus ordinarium ac perpetuum factum. quod antiquitus bis tantum extra ordinem, primum L. MINUCIO, deinde Cn. POMPEIO datum erat. Errat igitur L IPSIUS, . qui in a. U. DCCXXXII. N. MARCELLO et L. ARRUNTIO coit originem prae secturae annonariae collocat. AUGUSTUS restaurauit hoc munus, ac perpetuum fecit, cum ad eius aedes, candefacta tum temporiS annona, et premente fame plebs cum XXIV. fascibus accurrit, et magna vi dictaturam obtulit, atque exemplo Cn. POMPEII praefecturam annonae. Dictaturam spreuit, praesecturam admisit, atque Duumviros creauit ex iis, qui ante quinquennium praetura iuncti essent, i ut curam distributionemque susciperent. DIO Lis. LIV. Αυγοωτος τουτο μὲν in

Idem indicare videtur SULTONIUS in Augusο. Cap. XXXVII. Quo plures Fartem adminiserandae reipublicae

83쪽

Vicissitudines largitionum frumentari Fe. 6s

reipublicaei capesserent nova incia excogitauit, curam verum publicorum, viarum, aquarum, et esuri Theris: Frumenti popula diuidendi. . Instituto hoc ab Augusto plebi maxime salutari muneri publico magnam, et dignitatem et potestatem addiderunt, officiales speciales. apparitores, et comitatus. Nomen eius maxime consuetum erat annonae praesectus. Saepe etiam in lapidibus incisum: CURATOR ANNONAE. Ulpiantis in I. T. D. de exercit. l. eum praefectum propter ministerium annonae vo- pati Apud eundem causae anonariae agitabantur, deinde vero provocabatur ad Imperatorem LV de aemfab. Iisque. lictores, accensos et imaginem magistratus fuisse ex FRONTINO discimus de

Aquaeductibus Lib. II. Lictores binos et seruos pu&icos

et scribas, et Iibrarios, accenses, praeconesίνια totidem habeant, quot si, per quos frumentum plebi datur. Cum autem duo Praefecti non viderentur pares itantae iunctioni, AUGUSTUS quadriennio post quatuorviros. sorte eligi iussit ex iis, qui ante triennium Praetores fuerinti DIO Lb. LIV. Magna quoque cum dignitate annonae praefectura coniuncta erat, ut inter primos magistratus referretur; quod plurimis probari potest ex TACITO Lil . l. Annalium. Sex. Pompeius et Sex. Apuleius consules primi in verba Tiberii Caesaris iurauere: aptaque eos Seius Strabo et C. Turranius, ille Praetoriarum eohortium praesectus, hic annonae. Et adeo CASSIODORUS illam proximam iacit a prae-E sectura

84쪽

fectura, urbis. Sed euiluit eadem quandoque, ut BOETHIUS M. de Consolati scribat; Si quis quondam populi curasset annonam, magnus habebatur: unt ea praesectura quid ' abjectius ' Hoc tamen non semper fuit ita. Sub Imperatoribus enim honori- . scentissimum munus erat. Vocabatur spetabilis vir l. 24. C. Th. de susceptoribus. Ur clarissimus i. 33. C. Th. de pistorib l. 9. C. Th. de Suariis. compellatus et hoc titulo; 'Grauitur tua l. s. C. Th. de praed. nauicul. l. a I. C. Th. de pistorib. de annona praesectus urbi nihil sne praesecto annonae dispὀnere poterat I. r.' C. Th. de cond. inpubi. hor. CASSI ODOR Us Vari Lib. VL c XVIlI: Ii querela panis. inquit, ut assolebat, concitaretur, tanquam promissor ubertatis seditiones micas momenta heu satisfactione dissoluebat; nee tribunaI eius inter minia mas erat dignitates, quania et Romana gratia frueba tur, et prouinciis tuis' transmittebat. γ'ciales, sApparitores ipsi additi l. 6. C. Th. de poenis l. 21. C. Th. dg pistorib. I. 14. C. Th. de exactionibus l. a. C. Th. de cond. in publ. hor. I. 4. C. Th. de

canone frumenti U. R. l. a. a. C. Th. de annom

ciuic. I. q. C. Th. de appellati l. vlti C. Th. de

nauicul. Clarius eorum ossicialium munus describitur in Godice Iustinianeo in l. I. et a. de Apparitor praes anta ubi 'ub Imppp. VALENTE, GRATIA No et VALENTINIANO rescriptum: Appari ο- . res Urbanae praefecturae annonaris o Pio sese non isse ranti Ied apparitorum aemulationae secreta, ministerio

85쪽

Vicissitudines largillanum frumentari D

sim ann aeo iterum Impp. ARHADIUS et, HONORIUS rescri e GPrae: fectu annonae uanonem, qui ad offficium sum pertinet, Paer . compulseres . exigat et cinu incla suo , .retineatu Obnoxius qui ad, impim mi canonem. Mot'nis' suae exactionem 'non Osenderit. :Mtinem praesecti anhonae explicat CAss I, Do Rus Lib. ' VL. Vlari in sermula praesecturae annonariae. ut annona urbi λ praepararetur, et Gibie panis copia 'redundaret, pondereque Hyla tae munditis debita pamis venireti Eorum etiam examini sequioribus temporibus pistores et suarii subjocti erant. l. 3. l. Ia. I. is. C. Th. de pistoribus. Τesseras quoque frumentarias distribuebant iis, qui recena 'sti erant, ' quod ostendi Nou. LXXXVIII. c. II.

BERGΚ ZU VACH p. 615 requi denuntiando illis, qui publicam annonam prcubent, vel etiam decreta vel , tesseras a Praefecto annonanum accipiendo, . velint πο- gationem suspendi, eumque, qui exinde solam sorte alitur, erogatione priuare, ex qua ille Omnem victum aercipit. Vtrum praesectus . annonae . recensum stu- mentantium instituere, in locum demortuorum

alios substituere debuerit, nullibi quidem expresse. 1 E a . proditum

86쪽

proditum inueni, sed tamen maxime probabile id est, cum id ad prouinciam praetorum, quos . CAESAR ob annonarias causas instituerat, peribnuerit, in quorum locum praefecti annonae successerunt, i quoniam hi quoque omnia ad rem annonariam spectantia peragerent. In Codice Theodosiano pluribus in locis praesecti annonae mentio sit, de quibus passim sigillatim agemus. Id tantum adhuc notandum, tres diuersos annonae praesectos fuisse, unum annonae romanae, de quo pluribus in locis mentio sit, alterum annonae cae l. I 3. Cod. Th. de ann. et trib. tertius annonae Alexandriae l. a. de susceproribus. In Codice Iustinianeo extat quidem rubrica de O mispraesecti annonae L . r. Titi XLIV. sed deficit constitutio, quod in MSCtis quoque notatur, nec potuit Ant. AUGUSTINUS eandem restituere, licet

satis seliciter de prioribus titulis sollicitus miti' Quaestius autem ex pluribus imperatorum constitutionibus colligere licet, munus eius erat, v x annonarum ciuicarum erogandarum curam haberet l. a. 3. C. Th. de ann. civ. l. a. C. Τh. de

canon stum. Urb. R. a ad portum Urbis R. certo tempore se conserre tenebatur inspiciendi canonis causa l. a. et ulti C. Th. de nauiculariis 3J Suia ceptores canonis ipsi rationes reddere debebant M sub eiusdem potestate erant, Nauicularii, Caudicarii . Mensores, Pistores atque Suarii.

87쪽

Vicissitudines largitionum frumentar. 69

Quibus dabatur publicum frumentum. et de recensu eorum, et de tVID. ris frumentariis.

Vtrum mos vetus atque inueteratus tandem

post tot legum vicissitudines, quod quilibet ex

misera plebe frumentum caperet, retentus fuerit a CAESARE, an mutatus, additis reiectisque qui busdam, obscurum est; sane hoc certum est, C AD SAREM frumentantium recensum instituisse, hoc est, examen et disquisitionem breuem in eos, qui iure .ut iniitria capiebant publicum frumentum, quam Graeci απογραφην et εξετασιν vocant. Stante iam reputilica istum recensum usurpatum fuisse, ex CICERONE intelligimus in Isiloniana: Eum Clodium qui aedem Nympharum secendit, ut memoriam' publicae recensoris tabulis publicis cons gnatam extingueret. Neque admittebantur L nisi qui domicilium Romae haberent, quod CASSIODORUS indicaro videtur his verbis: si qui urbis assectum domicilii iudicio monfrare neglexerint , eius commodis non perfruinantur. SUETONIUS in cap. mi. Recensum populi nec more, nec Ioco soluo sed vicatim per iamianos insularum egit: atque ex viginti trecentisque missibus accipientium frumentum ad centum quinquaginta re traxit; ae ne qui novi coetus recensonis causa moueri

quandoque possent, instruit ut quotannis in demortuorum Iocum ex his qui recen ii non essent, subsortitio a Pra - E a tore

88쪽

tore feret. Nemo scilibet admittebatur, nisi recipi se et in album .referri curauerit. Locus' ad hunc recensum conscribendum sulitus erat Campus Mamtius , ubi Censores et publici Scribae nomina inquia rebant et conscribebant, cum potestate recipiendi hos, illosue reiiciendi. ' ' Quod vero, SUETONIO teste cAEsAR Dictator mutauit, ita ut a Praetore subsortitio fieret ex liis, qui recensiti rion essent, ad supplendum locum demortuorum. Dabantur hisce recensitis te erae,' quas vendi, quia nulla lex vetabat, fiebat non raro, ut qui eaS emerant, ' quamquam 'recensiti non erant, acciperent nihilo-- minus frumentum. Vili cas vaenisse ex Juvenalis Satyra VII. videri potest 'Summula ne pereat, qua vilis tessera venit

Frumenti. . , 'Tesserae frumentarii, sue symbola quaedam e ligno, aut aere, aut plumbo distribuebantura Curatoribus, loco ipsius frumenti, et in orbent rotundate fuerunt, quod Dio in Hadriano Lib. IX. p. 79 i. indicare videtur. σφω-

Dono in theatro et circo in sphaeris nimissilibus dedit. Augustus primus istas tesseras jnuenisse ac 'dedisse videtur, auctore SUETONIO m Auguso c. u. et . XU. SERUIUS in illud Virgilii Lib. I. Georgis. v. as. Aut pecoris Ignum, aut numeros imp=esit

89쪽

Vicissitudines largitimum frumentari Fc. II

acit, ait, characteres, quibus pecora signantur, ut tesseras, quibus frumentorum numerus demnatur. Nam numeros pro litteris Fouis, quibus numeri continentur. Hinc, I SIDO RUS Lib. vlti cap. XIV. Tesserar, ait, se, quibus frumentorum numerus de gnatiιri Tesserae ista. etiam quandoque legabantur a stumentantibus, unde Dorae legatum ortum, de quo PAULUS. disputat in J. 49. f. I. D. de Legat. B. Si, Tuis inquit, frumentaria differa legata si, et iu decesxit; - quidam putant extingui legatum: sed hoc non es verum: nam cui tessera, vel mititia legatur, ae matio videtur

Iegata. SCAEVOLA per vocem tribus, tesseras et

ius accipiendi eas fortasse indicat l. 3 s. pr. D. de Legat. III. Patronus liberto satis tribum emi petierat; libertus diu moram ab herede patroni pastus es, et decedent heredem reliquit claris um virum: Quia i- tum es, an tribus aestimatio heredi eius debeatur Τ Resspondit, ..debeta Iterum PAULUS XIX. Responsen in I 87. pr. D. de Leg. II. alti Titia Seio tesseram frumentariam comparari voluit, post diem tria gesimum a mne ipsus. aero cum Seius visa te trice tesseram. frumentariam ex causa lucra a habere coepit'. nec Fqssit id quod habet petere; anne ei actio competat ἴ Paullus reqpondet, ei de quo quaeritur.'e- iam laserae praotundum, quoniam tale deicommisum . magis in quantit e, quam in corpore confistit. UL-PIANUs demum Ilib. n. Fideico usi. in ι. m. s. X. D. de rudiciis: Si libertis inquit. suis te

Bras frunun- hereditatis in

90쪽

et Caput IIJ

prouincia sit, tamen Romae debere Iideicommilfium fotui, iacendum est: cum apparet id tesatorem sen se ex genere comparationis. Istae tesserae perpetuae erant, et manebant recensitis usque ad mortem; iis vero defunctis, non ad heredes iure antiquo transibant, sed subsortitio a praetore fiebat, quod temporibus subsequentibus, Ulpiani certe, mutatum cum legari poterant. Aliae extra ordinem spargebantur populo, de quo SUETONIUS scribit in Nerone,

NERONEM tesseras frumentarias popula sparsisse ait.

XI PHILINUS Lib. LXI. p. 698. - σψμώρα μικρ - γεγζαριμνα in vulgus iacta refert, quae continerent, quantum frumenti, aliarumve rerum ei, cuius in manum veniissent, praefandum esset. Inde tesserae oleariae, aerariae, numariae, thoatraleS, circenseS, qua les saepenumero ab Imperatoribus spargi solebant, uti de TITO, DOMITIANO, HADRIANO, XI PHILI-Nus id prodidit. ' Pluribus de iisdem disseruit R EIN E S IU S In seripi. p. rores seq. PETITUS Varia r. Ieat. I. c. VlIi. Acceptis bisce tesseris stumenta-i riis ibatur ad horrea, quorum complura in qua uis regione Vrbis eranb, eorumque trecenta et nouem fuisse proditur, ab auctoribus suis nomen acceperunt, horrea Aniceti, Glunteii, Gai sana, Domitiani August. Seiani &c. quae in descriptione Vrbis reperies. Frumenta hic reposta posterior a tas constita, vocavit, de 'quo titulus in Codice tam Thetidos an 6 quam stimania est. de