Joh. Melchior Gottlieb Beseke ... Commentatio de frumentaria largitione et legibus frumentariis ad explicanda et illustranda multa iuris et veterum auctorum loca

51쪽

Viri studines largitionum frumentan m. 33

spoliata praesidio tribunicio potentum libidini esset exposita. Optime hocce intelligerer poteris exoratione MACRI LICINII non M. LEPIDI uti pleraeri

que edd. habent, sed auctoritatem A POP MAE secutus est CORTIUS p. 967. Trib. pl. ad plebem pro tribunicia potestate restituenda habita cAssio v o et M. LUCULLO coss. a U. DCLXXX. Si Quiriter, inquit, partium exis aretis, quod inter ius a maioribus relictum vobis, et hoc a Sulla paratum ser- , uitium interesset; multis mihi. disserendum fuit, doceti-' dumque, quae ob iniurias, et quotiens a patribus arm

D sobr secessisset, utique vindices parauisset. Omnis turis sui tribunos plebis. Nunc hortari modo reliquum es, et ire primum via, qua cope seundam arbitror libertatem in. Usque ad annum DCLXXX. est obuium itum

omnibus plebis conatibus, quo anno tanto impetu coorta est plebs in patres, ut sustineri amplius non posset, et conditiones variae inierentur, quo sedarent populum usque ad annum DCLXXXIII. iquo restituta est CN. POMPEIO et M. cRASSO coss. tribunicia potestas, et redditi tribuni plebis, quo- 'rum primus denuo creatus milii videtur ΜAc Rus ille LI cINIUS; Et ab hinc quoque nouae frumentariae largitiones atque leges. C ICERO Lib. IV. de Legib. est. Pompeium nosrum ceteris rebus ominibus

semper amplissimis summisque effero gaudibus: de tribu-nteia potesate taceor nec enim reprehendere sicet, nec

laudare possum. LIVIUS Epit. XCVIL PLUTAR citus in Pompeio SALUSTIUS in Catilina. Ν - 9. XXXI.

52쪽

Caput. LI.

I. XXXI.

Lex Terentia et Valsa.

Atque necesse quidem erat consulibus anni DCLXXXI. c. CASSIo et M. TERENTIO LUCULLO, ut plebem delinirent, et ad rem integram in am uentum POMPEII qui in Hispania bellum gerebat cum SERTORIO) reiiciendam, si possent, addu- 'cere frumentariam legem eamque serre, quam Terentiam et Cassiam veteres, Terentiam Vno nomuae CIE ERU contentus, vocant. Caput eius inuenio apud CICERONEM Lib. IV in Verrem; Frumentum emere in Sicilia debuit Verres ex Scio et ex Iege Terentia. Emundi duo genera fuerunt: mum certainum decumarum; alterum, quod praeterea ciuitatibus aequaliter esset distributum. Illius decumani tantum, quantum ex primis decumis fuisset; i huius imperati, tritici' modium DCCC. M. Aliud istius legis caput extat in MACRI LICINII concione apud SALLUSTIUM Lib. IV s. pta ei Cortii. sorte, inquit, repentina isa frumentaria lege munia perifantur, qua tamen, quinis modiis Iibertatem omnium aesimauere, qui profecto non ampliusprosunt alimentis carceris. Namque, si illorum exiguitate mors prohibetur et senescunt vires: se neque absolui cura familiari tam parua res potes, et ignauus quisque tenuisima spe frustratur. Esse eandem hanc legem, de qua CICERO testatur, ex eo veri est simile, quod nullius extra hanc legis stumentariae eo anno latae mentio fit a veteribus

53쪽

i Vicis tudines largitisnuni frumentari γα 3s

scriptoribus, et quod MACRUS eo ipso anno, quo

perlata est lex . TERENTIA, tribunatum plebis gessit. Volunt alii legem ΤERENTIA i et CA SIAM non plane nouam legem esse, secl tantum repetitaim SEMPRONIAM, cuius summu retenta, in TERENTIA quaedam addita, aut mutata esse; idque colligunt, uti ERNESTI V. C. secit, ex ceteris rebus, de quibus aliquoties ad populum latum, tamquam de ambitu, de repetundis, ubi semper summae primae in eo genere legis seruata est, nempe ut agi in homin Um posset, ut poena esset crimini constituta; cetera autem de personis, de modo iudicii, de genere poenae, mutata sunt. Quod lubenter concedam, sed de eo adhuc ambigo, utrum amplius quid ex L. SEMPRONIA seria uatim sit, quam largitio frumentaria plebi facienda, quae proprie summa istius legis vocanda esset. Sicuti igitur cqncludere Hon possumus a modiorum facta mentione in lege TERENTIA, idem Inenia struum fuisse in lege SEMPRONI', ita nec contra concludi potest, idem Semproniae largitionis pretium in Terentia retentum esse.

An perlata sit' ,

Dubitauit adhuc LIPSIUS, viruli1 lox haec perlata fuerit, sed uti vides absque ratione. CON

TARENUS eandem temporariam filisse autumat, quoniam in Cn. POMPEII aduentum dilata esserat C a omnia;

54쪽

omnia; eoque reuerso, et restitutis in integrum tribunis, superuacaneam suisse legem istam. Sed non perspicio, quomodo hoc sequatur. Modus concludendi, quo CONTARENUS utitur, hic est: Lex TERENTIA non fuit, nyi remedium deliniendae plebis, vssue ad Pompeii aduentum; hoc igitur reuerso non amplius opus erat iso remedio; ideoque manuit tegis frumentariae vis et obseruatio. Ast salsum id η mihi videtur suppositum esse, quod leges frumentariae remodia placandae plebis tantum fuerint. ' l. Concedo equidem ex accidenti talia media suisse, uti nonnumquam etiam media suere adipiscendae auctoritatis et gratiae apud plebem; vera tamen et necessaria ratio illarum serendarum erat stumenti inopia, quod tota prior. tractatio probat, omniaque antiquitatis documenta. Cum autem existente tali inopia, eius causam in Senatu quaereret populus, seditiones briae, quae placari ali, ter non poterant, nisi per .frumentarias hasce lamgitiones. Sed quid verba amplius facimus' res certa est ex CICERONE orat. frument. m Verrem III. e. LXX.

Quantitas Iargitionis.

Quod igitur quantitatem menstrui ac pretii, pro eo soluendi attinet, non o nia satis certa sunt, nisi volueris diuinationi locum lacere, praeter cetera, quae certa sunti Atque ex ηAc RI

, ' concione

55쪽

Vicissitudines largitionum frumentar. O. 37

concione certum quidem est, quinorum modiorum menstruum fuisse, quod distribuebatur, cum his vi

bis locutus erat: Nis sorte repentina isa sementaria

lage munia vesra pensantur, , qua tamen quinis mod iis libertatem omnium aes auere. demos fuisse L IPSIUS absque omni adducta ratione contendir. contrarius aperte SALLUSTIO; cui tamen dicam iam. scripsit c ONTARENUS. Haec certa: incertum tamen, utrum gratis, an accepta pecunia. t qui-

dem credo, iisdem semissibus ae trientibus populo. venditos esse singulos modios, ac lege SEMPRONIA. , Cum enim plebs Gracchanae legis renouationem Vehementer peteret, eamque restaurandam coge.

retur Senatus, non simile est veri, neque gratis, neque maioris pretii ac legis Gracchanae erat, distributum esse stumentum. Non gratis, quia id plane non a plebe postulabatur, neque otiam maioris pretii veniisse stumentum videtur, quia tum non potuisset Senatus plebem delinire, qui rest, turionem tribuniciae potestatis, legumque tribuniciarum 'restitutionem exposceret, ut adeo hori necesse haberet Senatus, ut vilioris pretii fiumentum vendereti Ceterum notabilis locus esti hic SALUSTII, quia quinorum illorum modiorum largitionem cum alimentis carceris comparat, quippe quae non maiora essent, et quia libertatem hisce quinis modiis aestimari dixiti Quodsi lacus hic icum DEMOSTHENIS ex Olynthiata III. conseratur.

videbis procul dubio, illum ex hoc haustum esse. C 3 . Ibi

56쪽

Ibi enim summus orator , θεωρικα hoc est . ea S pecunia S. quae domi ex aerario erogabantur, exiguntur :ib iis qui ipbctaturi veniunt in li atrum. cibis iis ait similes esse , qtii aegri S a medico ni inistrari solent; ut enim hi nec robur addunt inualido corpori. nec.emori sinunt; sic ita

las pecunias ii ec Iullicere ad vitam tolerandam, et segnitiei atque inertiae segetein esse. ιτως -

di lucra missa secissetis, quae cibos reserunt a medica

aegris praeseriptos, Neque enim illi validas reddunt, teque mortem obire sinunt. Haec it8m, quae muc Gobis distribuuntur, nequa tanta sunt, satis ut pro ut, ne γε aliud agere hac spe abjecta faunt quin unius cuius..eue vesrum ignareiani auctum eunt. Deinde etiam seruilia alimenta ' istos quinos modios vocavit ΜΑ CRUS , et cutim mutis . carceris comparauit, quippe quae ta'. exigua - fuisse. Videntur, , ut expJONIS Lib. LVIIL cognosco, qui . ASINIO GALLO iussu, TIBENI in publica custodia retento talem cibum ministratum fuisse tradit his verbis;

57쪽

Vicissitudines largitionum frumentar. ω. 39

Cibus talis ac tantus, ut υoluptatem aut robur asserret , nullum, 'mori aut em prohiberet. Vide quoque S ENE-cAΜ patrem Lib. IX. Controv. IV. qui diaria carceris ea alimenta vocat. Et SEΝEcAM in Epis.

LXXXI. Ille qui in scena elatus incedit, et haec resupinus dicit, . Imperito Argis, regna mihi liquit Pelops Qua ponto ab Helles arque ab Ponto mari

Urgetur Isthmos servus es, quinque modios acripitia et quinque denarios . Testimonia haecce dabant quoque rationem corri .. gendi locuta Sallustianum, ubi ex vetere codice legebatur: qua tamen qui sus modis liberiatem omnium. . . 'aes maluere.

Distributores. Olim, pulsis Regibus, Senatum, deinde Cum-los Aediles, usque ad Legem GRACCHANEN, post hanc vero tribunos plebiS publicae annonae curam fossisse, supra iam monuimus; Post legem nostrs mTERENTIAM vero Praetorem illius procurationem. habuisse, ex Dirinis CICERONIS satis liquet, noumulto post. aut adeo primum fuisse Praetorem VERREM. qui frumenti curam gereret; certe id fecit a. U. DCLXXX. quo L. TERENTIA perlata erat,i quod intelligero credo ex Verrina tertia. Ex P A EDI ANI quoque argumento in Cornelianam id constat, ubi legimus: Detulit nomen C. CORNELII . C4 P

58쪽

PUBLIUS: Iubscripsit c ΛΙUs; et eunt L. c AssIUs Praetor decimo die, si mos es. 'ade se iussisset, eoque die ipse non assuisset, seu auocatus Iropter publici frumenti curam, seu grat eans reo m. - L. CASSIUS hic praetor fuit M. LEPIDO et L. VOLCATIO eois

a. U. DCLXXXVII. septennio igitur, post latam

legem TERENTIAM. ut itaque exinde, quidam sint, qui argumentum sumant, legem TERENTIAM non fuisse temporariam; de quo vide quae iam diximus ad s. M XII. Ego non utar isto argumento, quia leue plane deprehendti, cum eXtraordis naria cura Praetoris CASSII eius anni esse potuerit, alio frmiori iam suffultus: neque etiam probare possum argumentum CONTARENI, quod ad

suspicionem quidem aliquid fecit, nihil vero ad certitudinem. Venit mihi in mentem, inquit, suspi-- eari, I Aediles curulis frumentaria procuratione altera harum legum soluti sunt, Terentia potius, quam Sempronia solutas. Nam Gracchum 'infensum patribus. quis crederet gratiam eω legis, quae reddere plebem Ibi

obnoxiam parabat, eum Praetore communicasse T rentium contra veri admodum simile es, aucto mirum in modum lege sua numero frumenti Urbi inferendi, eiusque largitione reuocata, maiorem Hagistratum ei eurationi praesciendum putas', non solum ut prouinciam hanc administraret maiore auctoritate, verum etiam ut esset in potesate Senatus. Sed contenti esse de bemus suspicionibus in tanta vetustate rerum. .

59쪽

De his, quibus frumentum d si tribuebatur. Cives fuisse omnes, quibus fiumentum daba- eur vendebaturque tam vili pretio supra iam attu- limus, neque peregrini admittebantur, nisi antea ciuitate donati essenti Atque ex hisce tenuiorum miseraeque plebeculae rationem habitam suisse, iisdem testibus etiam in hoc aeuo amrmari potest, quibus supra usi sumus; PERSIUS et SENECA testes. sunt; apud hunc legitur Lib. XXXIX. Erant, quae Pompeium in di bibullane frumenti mor rentur. Isultis enim propter spem, quam de se excit rat mariaemissis, ut recte atque ordine acciperent, rece sum eorum sacere inintueres. PERSIUS stumentariam . largitionem manumissionum caussas suisso non solum testis est, sed etiam libertos id cepisse simulliquet; Satyra V. . mertate opus es, non Eoc, qua re quisque

Publius emeruit, scabrosum tesserula sar

Posidet. Quod vero numerum frumentantium attinet, nihil lege TERENTIA sancitum esse videtur, nec priusquam Imperatorum aeuo quicquam huius generis determinatum esse videtur.

g. XXXVL ' . . .

De numero frumentantium. Vil in legibus A PULLI A et ΙΑ denumero . 'eorum . qui frumentum acciperent nihil determin

60쪽

tum este suspicamur, ita frumentantium numerus lege ΤERENTI A non certior est, nec vestigia deprehenduntur, nisi leuiter impressa apud PLINIUM Lib. XXXIX. qui de POMPEIO testatur his verbis: POMPEIUS, vi recte atque ordine acciperent, recensum eorum facere instituerati Et apud CICERONEM MVerr. III. Imperas, inquit, ut decumas accipiant; Apronio dent lucri tritiei medimnum XXXIV Miltia. Oιid ρ' hoc 'ν Vna ciuitas ex uno agro plebis r a nae prope menstrua libaria donare APRONIO cogitur' Primus ista vestigia deprehendit CONTARENUS, cuius verba hic adscribere malo, quam meam sentetitiam proferre. Imminuit orator modum frumenti ad crimen augendum, nos eum .mplycerius, et producamus vel ad L. millia medimnum: qua ratione

fiet ad illum tertia: tirester partis aecessio, adeo' non leuis, ut fortasse ne orator quidem tantum detrahere se

misy, cum versaretur in re Ommbus nota et . aperta, Erunt igitur men strua modium Romanorum CCI M.

quae δε sciunt hominum LX. millibus alendis, ut mo- .dus frumenti fuerint modii quini. Aut igitur haec ipsa,

aut circiter tanta, mea quidem sententia, non maior hominum multi udo Iege TERENTIA publicuist frumentum aerepit. Dissicile tibi forsan erit perspectu. quomodo iste numerus ex tam obscuro loco erui possit', sed adeas ipsum CONTARENUM, quem totum adscribendum hic. curarem, nisi iusto longior effeti Mea qu em sententia omnes istae non nisi coniecturae sunt, leuissimis rationibus suffultae,