장음표시 사용
21쪽
AD ILL v STREM CARP. COMITEM. Quotquot apud Germanos N Eluetios amant bonas literas inhio erant Lu . thero addicitissimi. Hos omnes ex iuratis amicis mihi feci hostes acerrimos,
paucis exceptis Quul hinc theologi quidam odio bonam literarum nullum non mouerent lapide,quo me in faetionem ut ipsi putabant Pisam damnada protruderent,hinc Lutherani blanditiis,technis,denis minis id couiciis idem hoc agerent, licet consilio diuerso q theologi, tamen hactenus digitum latum dimoueri non potui,vt ab ecclesiae Romanae societate discederem . huc animia non omnino contemneres,si nosses tot regionu nostratiu animos. si Principi 'consilia,si scires quos tumultus excitare potuissem, si me ducem huius negocii'. voluissem profiterii sed ego malui me nuta re inermem viri s partis iaculis exponere,q vllu porrigere digitu laetioni qua non agnoscit ecclesia Romana .
Sed occasionem Lutherus hausit e libris meis,id fortiter negat ipse Lutherus. 4 qui eade de me presicatαscribit quae Princeps ille Carpensis, videlicet nihil me scire theologiae, nusq cum illius dogmatibus consentiam.Sed fingamus aliquid haustum e lucubrationibus meis, qui magla istud imputetur mihi a
Paulo aut Augustino.vnde sua fere confirmat dogmata Ciste cum illa mea scriberem nihil minus suspicabar,q huiuscemodi tumultum exoriturum. Sudqu dicant,cur non statim nascenti malo occurristi Quia cu multis suspicabar Lutherum esse bonia virum corrigendis deprauatissimis hominum motibus diuinitus missum,qu iam tum mihi displicebant quaedam, de quibus illa ad monui. Porro quia mutidus esset Henus academi ,vider53 fabulam esse mire plausibilem non vulgo latu,sed etia Principibus, iscopis . ac nonullis etiam Cardinalibus, quae fuisset temeritas me priuatu homucione publico orbis
uoti oppedere in si me pateris libere proloqui, qui Herit huius mali primns
fons,dica pro mea quide semetia, Sacerdotu quo da palam impla vita,Theo togoru quoruda super liu, Monachoru quoruda non an lius se reda tyra, huic tepestati locu fecit .Hoc velim ita dictu in malos,ut honoφ existimatione nihilo faelat deletiore dc ita dictu in genere,vt ordini nulli sit irrogata contua melia.Prine pio erat bellum cu linguis ac latinis litetis: his ego hactenus favi, ut admissς ornaret iuuaretis recepta studia, no vi veteres professiores de pote lquod aiunt deiicerent,dc seruirent gloές Ctasti, non ut vetere paganismu in
nobis reuocaret. Hic quu ancipiti Marte decertaretur, res per monachos de
tracta est ad negociu fidei. Hic illis placebat prς textus.Non dubito quin au dira tibi sit Reuchlinica tragoedia.Hine coepit in illos incrudescere do modium.Mox feruente adhuc bello inter mystas ec osores musariam, ortus ei Lutheriis.Illi conati sunt illi literaru politiora cultores Lutherano negotio 'Inuoluere quo simul dil illos perderent .lta gradibus quibusda res alte ius par, iis semper in peius vergentis pervicacia,tum alterius quorudam odiis re inteo pestiuis clamoribus hucusis progressa est tragoedia. Habes rem ut est absque suco descriptam.Nunc si verum est,quod ad me delatum est, quaeso, ut istant persuasionem abiicias,ec istiusmodi voces mihi periculosas contineas ita varia est,ignosceri, huiusmodi n niis obtuderim celsitudinem tuati ut precor omnia
laetas istas. Datum Basileae sexto Idus Octobris D. XXV. Erasmus
22쪽
TRVM mihi molestiae plus attes t. an voluptatis Aepistola tua Romae reddita M.XVULCalendas Dece btis, haud facile profecto dixerim Erasme doctissime. Nam ut me id magnopere delestauit, P vir lingulati eloquentia, dc egregia doctrina praeditus, me ad collo Dium per Isteras vocare vidererisi sic illud permolestuiuit. φ offensionem animi tui, quam ipso statim velut
---e tala praeferebas. per totam epistolam variis expo stillationibus declarasti. Gaudebam stas Erasmum,visum eruditissimum, ac celebrem,quem iam ex multis anniis non solum diligebam. verum re admiraobar ultro ad me scripsisse:Quippe iudiciu benevoli animi esse videtur, ec amiscitiam inire eupientis,istetis saltem interpellare, quem Ioeoru interuallo coranequeas corruenire. Angebar ta qua delatione quae ipsum ad huiusmodi genus literarum impulisset ita qua prius eius,quem diligebam,animu offendissem,qmssisper occasionem licuerit,quanti ipsum facerem declarare. Sed in hac
Gaatione,vicit tandem causa istandi,tte qualiscui ratio ad scribendum ad me compuleti cu plerui ex minus etiam grata causa, dc tris fotibus inituGl ora ec gratiora,progressu Ipso euenire soleant. Sed hac sublata perturbaotione, ecce alia solicitudo nihilo minor responsum invadita ne satius esset sile Eo p terire,quod apte prsstare no possem,il stadioso conatu prodere meam infantia in enim si quis cocentuu ignarus,a petito musices ad canindu inuiorem prudentius agat, si se μουσον profiteatur, si si dissonu quiddam auribus
audientiu obstrepat,ne essum potius exesin il obieelat i sie homini indiserto. nullo p usu dictat aut scribedi exercitato, videtur potius tacendu cu interpel , , latur a viro eruditissimo eloquetissim .st balbutiendur proertim si longior oratio requiratur,nec paucis verbis Beere satis possis quod mihi contingebat, si essem fmgulis partibus literam tuaru,quq seu imas, nec eas non dimciles
qu stiones attingui cuti res postulabat responsurus . In quo illud quo v
rendia erat,ne in immesum excresceret epistola,leges omnes prstergressa.A cedebat,quod diffugere no potera, quin deperditissimo Luther ac eius dogo α' tibus execrabilibus aliquid esset dictau i cuius vel sola recordatione totus mortesco,tal c5moueoriri nulla re magis.s terea molestissimq ac perpetuq c pationes me quq vix mihi respirandi ocium permittu*me ab huiusmodi Seio deterrebat.ut aduersam valetudine omittam,qus me coplures iam an nos sepe ac vehemetirer exercet.Sed cu hsc omnia silentiu suadet Et, ad respodendu hortabatur, mu P subuerebar ne forte superbis,aut timiditati alario heres meu siletiu,exim mas me vel respodere dedignati, vel no audere obieeta diluere Deinde officia ipsumvrbanitatis,cu aeque rusticu ec inhumanu esse vi deatur,si quis te literis mustet, re tibere,ac si cora verbis eonuenienti nihiI respondeas, pr enim ta benigne interpellatus. M petulcit Hamarutatis
23쪽
AD ARAS MI EPISΤΟLAM PRIMAMiniciu pudoremspialisculis suerit di tus amor, pium odiu in Lutheti nomen ,
existimatio tui occupationes cunctast animi vigor,corporis imbecillitate , inonocentia veritast ipsa dedit animos.ec zelus gloriae Christi suggessit spiritus.
Ilais decreui respodere tibi Quod cu tardius statuerim,ec sepe tu morbo, tum occurretibus negociis ab opere fuerim uocatus,no erit,quod mireris,si serius responsum accipias,minusto me accuses uti verbosiore,si epistois titulo,sere iustu volume transmitta, cu rebus plurimis'permagnis . paucis verbis promerito responderi no possit.Tua nat epistola multa ec ingentia coplexus es, quς aut dissimulanter pr eris aut leuiter attingere Choc maxime tempor impiu esse putaui. Scis aute prisco more clepsydrarum numeru ampliore reo concedi,q aetori solitu. Nel id quide immerito cu diluere reus obieeta non valeat,nisi argumenta repetat ab aetore in medium allata inuoluta distatuat. plurima explicet, sua denil propriis argumetis cofirmeti multa pr erra obi ter dicat.quae ec si pr er re quado F videatur, ad negociu tamen plurimu foretasse pertineant: plutimal narrare cogatur,ut apetiat quς accusator verboruinuoluero tegere studuerit. Quamobre cu tu nelandi Lutheri, tot capitu ne goctu literis tuis induxeris ta perniciosit tumultus causas attigeris, quadam velut sylva confertissima congesta: ego quot dii tibi respondeo,syluam, sed latiorem conficere cogor: non aliter euntas ipse tuis locis satisfacturus . Gaudeo Igstur ae Istor mi Ersime,libus gratias ago,q, no tacitus delata de me amaro animo suppressetis: sed candide,ut ingenuia pectus decet mecu pertiteras expostulaue Quibus diluendis non opus mihi etit spongia tua, cum
facile sim tibi declaraturus,salso seu ima ex his quq scii saeue delata.hoc aut tibi polliceor ae recipiosa ingenue me esse fassuria, si quid protuleiim de te, aut proseretibus assensitim,quod minus auribus tuis possit esse iueuduri au da sterclus no dixi inficiatum. Illud aute in primis quod verissimu est, velim
tibi persuadeas me semper betae Io ac per amanti animo erga te iam ab au nis coptutibus fuisset ex eo nimirut ore,quo apud viru optima, dc de literis optime meritu Aldum nostrum Venetiis diuertebaris e tuc enim primu ego .
adolescens, audiui Erasmi nome ab Aldo tamendati iec ni fallor9 etiam tu vidi .ec Thomam Linacrium vim prςclaru itide Aldi colubernalem. deinde 'crescente in dies laudis tus fama, amor etia augebatur. Mum enim nomituo comedationis accedebat,quato clatior euadebas , lato studiu in te meum magis ac magis accedebatur. Quaobrem nuc cu clarissimus euaselis, nullat
inter nos intercesserit inuidiς causa, nulla fuerim a te lacessitus aut prouoae' iniuria,nihil est quod suspicetis animu erga te meu laetii esse alieniorer quin . immo que iampride dilexi, que amavi iam etia obseruo ει suspicio. Fui enim semper sttidiosorum omniu bonarum artium amantissimus, docilioribus etiaaddictissimus: inter quos eum pr imus tibi locus sit consensu omni no est quod arbitreris me quica protulisse,ut honori existimationii, qua de te pas sim perhonesta habet homines,derogarer ut qui solea quantu in me est studio, isos omnes defenderer ec ex toto animo no solu egregiis,sed etiam in ordinem redaetis seuere.Tanta est enim apud me sapientiae,ic disciplinam omnsu reue rentiar tua esse earu sublimitate ec dignitate censeo,ut quieus eis famulatur
24쪽
RESPONSIO. meas colunt,& si minus assecuti fuerint, sed cui dicitur summis labris attigo
riniaeos amplestendos ac fouedos esse pute: cu in magnis rebus voluisse, satis esse videatur lus p pr latissimis rebus,vel suscepta vota, laude no vulgare mereatur,re sint omni fauore prosequeda.Non enim omnibus conatibus da tur meta attingere,sed paucis,quos aequus amauit Iuppiter, aut ardens euerit ad aethera virtus Nimis enim multa occurrui studiis literaria, quibus emtum amatores minus voti fieri compotes valeant . Ego ne igitur qui sie fui semper animatus statuitide ab omnibus recte sentietibus esse peragendia: ego inqua
. ut Erasmo viro eruditissimo,de studiis ta bene merito se ubiis eloquentissimo detrahere Aliena sunt hec a consuetudine mea: Dimis abhorrent ab instituto. Te enim Erasme ec si minus egeas laudatione mea) sepe tame apud magnos viros comedain: quis pro metitis ec laboribus tuis no satis laudare potue m. sed ea est mortalium conditio,vt plurimi siue naturae praustate, siue adulandi
d. o,ut amantiores videantur,sive vanitate quadam impulsi magis gaudeae
deferendis obtrectationibus ec maledictis, a refer edis laudibus ac honorifice
dictis quinimmo cum haec reserre coguntur, eadem extenuent, Imminuanti
ut nulla gratia habeature illa contra cu deserunt quς ingrata fore cognoscui, amplificent,exaggerent .ec quod magis dolendum est,per e mentientes ex se ipsi confingant,re calumnientur insontes. Primu aute omniu, quod ais ad te delatu esse, me apud purpuratos Patres snomini tuo detraxisseihoc falsissimu esse tibi velim persuadeas. Quinimmo tibi mare possum,apud plerosq;.eu forte in tui mentione incidissemus, multa me ad laude tua pertinetia dixisse, nec mihi verbu cotra tua existimatione exotadisse tela aliis fatebor,sed minoris notς hominibus,ei Mel amicis, ac literarumidiosis in eolloquio familiari eo inisse, ut no tua omnia perinde a nobis coetis probaretur, cu tame de te nemo esset no honorifice locutus, quin tibi tris erit ingenii felicitate,eloquetia eximia, pia admirabile, eruditione varia, diu indefessum doctrina multiiugatis miraculo propemodu habeatur. vi xu Germanu in utraq; lingua tatu . ecisse ut summis vitis in medio Latio, κGrγ a natis .ec institutis, n5 arquadus sella,sed plurimis sit etia prςfered ita simul tot disciplinas attig sicut nullius expers esse videatur. Hec de te in co ciliabulis eruditotu viroru inter amicos sepius dixi.N dicetibus assensi.Quamobre falsum existimare debes, id quod scribis in primis ad te esse delatum, me pala ac passim prςdieare, Erasinu nec esse philosophu,nec theologia,nec ullius solidς doctrine petitia,cu omnino contraria sentia,ec sepius pridicauerim tal abest a vero a illud proximu esse potestrinter loquenda a m vel cora me a quopia alio fuisse dictu, indicare scripta tua,maiore te opera dedisse humani oribus studiis .magist oblectatu fuisse eloquetia,ec Iinguam variam peritia useueriotibus disciplinis,& miles hi ς studiis. uod si dictu est,no in tua eo tumelia diem, nec ab inuidia pro etiam debes accipere,sed libellate quadalo is quedi Opi fit inter amicos in domesticis colloquiis. unoquot ingenue pro ferete quod sentit Qui aute hoc dicit vel senest,is no dicit te ignam theologiae aut e teram disciplinarur sed te laudat,ut fieri solet ex iis rebus quibus magis
excellcre videris. q, si de rebus ad grauiores disciplinas pertinecibus pati seli
25쪽
eitate scripsissest maxime aute si Aristotelica trae asses. pariter illa monume
La testarentur,te proante esse philosophu,ec his studiis magis esse delectatuvii probant ρος scripsisti te disertissimu esse ac eruditione multiplici prςditur non aute uni tam re ut plurimos alios ob i r sorte in ea sola praeclaros incu. buisse. Sed forte hse Aristotelica be philosophica , quasi viliora ab hac noua academia hoc est a professoribus bonam literaru huius teporis despicissitur,ec indigna in quibus elaboretur existimaturi seliolastica in opprobriu ea nuncin pantibus: quasi non eo magis capessenda sint,quonia in scholis inter homines eruditos disputantur: quς si tu traetare accuratius voluisses,non dubito quini egregiam laudem in viro p fuisses cosequuturus: qui in feliciter,quod magis
petebas obtinuerist in in omnibus excellere,vix humanu esse videatur: cum dissicillimu B.vel in uno tatu eminere. excarnificat enim unaquaeq; bonarum artiti vel sola totu homine, uersam aetate absumst antea ad perfectu peruo stare valeat.Nam sit licet ingeniosus homo, tres diligentissimus, studiosissimus .memoriς tenacissimus ancolumis corpore,libris prFeptoribus sabuder, pr sto sint omnia ad disciplinas capessendas opportuna, impedimeta cuncta' sublata,Nestoreos vivat annos: homunculus tamen est, imbecillis mente,non
diuinus quo fit, ut nemo tot tamq; varia ec scitu dissicillima perfecte assequi valeati ut sit necesse qui uni tatu incubuerit disciplinς. is magis illa imbibat,il multas qui pluribus. Tui tame ingenii ubertate effecistu est, ut cum summa linguaru eruditione,& eximia eloquetia M sine laude simul varias ec multiplices diseiplinas attigeris,quod paucissimis coli stri si enim barbarum per lacu videlicet tuis te literis profitetis. scito tame mi Erasme, me minime illis assentire,qui putat interuallo Alpium barbaros homines a cultis'politior, bus seiugi. Seper enim piuaui Iesu Christi beneficio primu barbariem omne
exilio mulctata esse apud omnes nationes, e sacra illius receperunt, ac eius sanctissimis institutis mores barbaros cu honestissimis comutariit. duod si in prauitate linguς,aut moria barbaries costare dicatur, fateamur oportet Italos in medio Latio,ic Gr eos in media Attica,barbaros esse splurimosi Attamesi transalpinos barbaros appellare mauis, nequail conceda. Quod ais mona meta tua barbaris tantu scripta esse .clus ad eruditione, eloquentia, plurimaru rem notitia capestendat non minus opportuna ic iucuda sint Italis et transal senis astam igitur opinione mi Erasme depone,nec putes me de tua eruditione
etia in solidioribus disciplinis male vel sentire vel loquii sed ita existimare,nec
a caeteris abhorrere,ec nemine hoc seculo nostro iis studiis, in quibus maxime versatus es,tibi esse anteferendii, qui sis plutimis antiquorum conferendam Quod aute ad altera querella attinet, qu te magis urget, me protulisse in 'conuiuiis Cardinabu,ec coeshabulis eruditoria quicquid huius tumultus L therani extitisse ex Erasmo natu esse,ia tibi supra cofirmaui, me apud Cardi uales de te honorifice semper esse loquum:hoc ide repeto, ac eos testes appelε1or inter amicos ic eruditos in domesticis edgressibus aliquid ductu fuisse fa reor, proximia illi sente6ς,sed non ta atroxi occasione videsieet magna pristi tisse libellos quosda tuos ec annotationes huic incedim plurimu aut vi scis)inter occasione ec causam interes .cum causa,nisi accidetaria sit, ex proposito
26쪽
agat occasionis longe sit alia ratio,quo ad male agedu,no nisi a malidis,aut sbecillis solet usurpari.Nemo aute in coetu nostro dixit te causam HS cia cis Ius existimaret te voletate tatas turbas excitatas emet sed potius dum putaresserere triticii subortu esse lolii.nec ea dicta fuere in tua inu dia, cu nemo invia
deret laudi tus sed quod te in illis scribedis no falsi e cautiore aegre ferret, qui
da a te no alieni sed qui religionis causam ec diuinu honore amori tui progr. reti qumbre no debra in mala parte accipere,quod mete pia prolatu est di quo in loco a te impetratu velim,vi a quo animo feras,si O audiueris quod minuste oblectet.Dic enim libere,dica amice,quid plurimi de te sentiat hoc in negocio.quom iudicia magis si meu tibi fuit extimescessu: nam etsi non omnino 1acuistis couem ,in hoc tame cosentiui omnes.qubd tragi velut digito potestiuquis se ista tua perpedericis utilem asseclasis ipsius ex fontibus hausiste tuis,
quo sua pullulantia venena irr garent, vel ex tuis potius hortis letalia semina collegisserta multa enim consentitat in placitis utriusq;,ut aut Lutherus videa tur crasmizare, aut Erasmus Iutherizare. Sed hoc interesse, P quae tu admo nendo vel dubitado notas,ille definiati quod tu modeste tangis, 1lle arrogan/tissime tractetives tu scrupum iniicis,ille sententia proferat.Fatentur tamen
multa longe magis execranda propria esse Lutheri,a quibus tu longe ab Orere existimaris Est aute in illo disetimen sententiaria,q, nonulli te arbitrantur eadem sentire quς Lutherus .ubi ide ab viro p probatur: nec tibi initio ingra tam fuisse hominis temeritate.quinimmo dc ei plurimu favisi Mepistolas quas dam tuas allegantes.Alii autem tibi aequiores sunt, putantes te tantu de illis ambegisse, nimia quadam fertilitate ingenii, Sc multipsi cium auctorii lectione,
nunq tamen animo discessisse a decretis orthodoxorum.
si patetis me adhue liberius agere.dica te in causa fustia, ta magna tua Esuisne eulpa,vt in hac susphione apud multos venirest participe te, ne dica au et ore fuisse huius dissiduiidq; duobus diuersis modis r alterori, quo minime oportebat,protulisti altero,P te intra siletiu c6tinuisti,nec tuu stitu Lutherano furori opposuisti.Na et fi multos lepore orationis, variaru*xeru expositionc quod homines proertim curiosos valde delectat plurimos teneast sui tamequibus no facile sit verba dare,sensus ad medulla exquiretibus: qui verborum
lenocinio no capititur:sed accuratissimi sunt in veritate indagada, conferentes
dicta dictis,priora posterioribus,verba verbis, ut quid auctor sibi velit . quid
moliatur introspiciat,anfractus omnes,ec sinuosos gressus verboru perpedata LX quo numero qui mete magis pia sunt,stomachatur,offenduntur, cu multa ex tuis legut quae t a male sonent quae in dubiu reuocet iam olim definita,quq aucto itate adimat sacrametis,patrii sanctionibus, tisicis Maximi dignitati. Deerdotu hoeiori obstie pant, sacras cerimonias paria revereantur, monach
insectetur,professione illoria derideat, cosuetudines optimas damnia Addit ecillud suspicione,* si quado tibi accidit .vt Lutheri metione secias,illu vel lata
das, vel de ipso in dubie,ta perplexe ta remisserita negli genter loqueris, ut co gantur homines interdu e risti mare te magna ex partecu Luctero colludere. aut certe ut significater dica Eurustra ,etsi tumultu se dicio mi improbarcvidearis Non est opus singula recesere: lege tu tua, sed tae aliena coguosces,
27쪽
AD ERAS MI EPISTOLAM PRIMAM non iniuria homines christians religionis N pacis cupidiores comoueri. Qua obrem non est quod mireris,bilem mouisse quibusda,ita ut excanduerint, αvehemetiores in te apparuerint,vi coligit Iacobo Stunicae nobili ec docto vis rosacrarui literam illadioso homini candidi ingenii,ec syncers pietatis: qui concitatius D da seripsit aduersus suspeeta loca tuom scriptorui no i lauditυς homo minime inuidus,inuideret,sed religionis amore permotus.Qua co/tentione perfectu est,cu tu multa ex iis,quae obiecerat, respondedo declaraue iis ut ea minus nocere possint: Atl his quide rebus effecisti, ut tales de te ru mores excitarentur: quibus si pepercisses , non erat i sinistri quilae homines de te opinarenturi sed te omnes in omnibus laudarent. Nam ut multis obseruationibus,quas luxuriante ingenio,& exuberate no titia variarum rerum multiplici lectione comparatas eὼdisti, solidioribus i
geniis, ec perfectioribus indiciis quoquomodo ad ampliore cognitione pro fuisti, sic infirmiotibus quantu ad pietatem obtasti vel plurimu . Quid enim
pertinebat,ut ex multis aliqua comemore, referre prisco tempore non fuisse agni in vel exercitam Maximi poni potestatem: 5c Damasum papam summulacerdote dictu fuisse,no summu episcopumilc Augustinu se ipsisse, Episcopo Romano,dc perinde Hieronymu ut aequali caeteris episcopist non ut summo episcopo:muliis pr termisssis quae in oppintu ab eisdem seribuntur:quale est illud Hieronymi Non altera me Urbis Gelasia dc orbis:& Rossedem arcam esse Noe,ec domu in qua agnus paschalis coeneditur,oc episcopu Ro.summa esse sacerdotem. Quid direre,Cardinales non fuisse tempore Hieronymi με seopos olim sacerdotibus fuisse aequales ecclesiam decreuisse opibus co
cilias olim ab Imperatoribus indici fuisse solita Quid matrimoniu inter se
cxamenta ecclesiae,quae proptie sacramenta dicuntur,non fuisse connumeratu
quid horarias preces accusares' quid auricula iam consessionem no fuisse pesset mortis Eucharistiam cuil domi suae solitam fuisse sumi cinerroneu dc illud nuptias tatu laudibus efferre,ut eas ecelibatus N eo inentiae praetuleris ' quid ecclesiasticos cantus ec cerimonias taxare ' quid Monachos.'quod grauius est, eorum professionem calumniati cinstitutas ipsorum infirmitatis esse disceres' quid detestari decreta ecclesiastica,ec sanctiones humanas None causam praebebas leusotibus ingeniis re minus piis,existimandi ea Omma nullam vim nullum robur habere etiam inde contemnendi s non emim omnia quae licent, expediunt: tatu abest,ut aedificent. Quid attinebat huiusmodi serupulos inii.
firmioribus iudiciis sit cognita vetitas, ec sanctorum virorum sententiar per spectumq n5 omnia pariter religionis initio fuisse cognita, vel integras vires adepta di sed poste toribus seeulis fuisse declarata eL persecta ec exercita.habuit enim religio nostra,vi res cstere, in multis suam infantiam ec pueritiam e nee seruator noster Chiistus omnia in ipsis initiis aperuiti sed multa Apostoli, talis qui eis successerunt sicut retulit ipse, Multa sunt quae non potestis portare modo: ec huiusce generis alia plurima. Quorsum probata usitatas verba e clesiae immutare, nisi ad ostentationem, ut pro amento scripturae instru mentum dicere, etsi aliquos habeas auctores, cum Paulus testamentum dici
28쪽
voluerit Quorsum in sacris verba prorsus indigna,ic omnino profana, usurpa
re,ut cum dicis,fabula euangelii, q inanisA inutilis,si noxia huiusmodi erudi. tionis iactatio q- omnia sunt indicta animi rerum nouarum studiosi. Quid dicam de iis,quae tam petulanter de humanias θ diuinis rebus lusisti GQuantum notae putas mi Erasme quod cum dolore, ob plurimorum iactura inde derivatam dico nomini tuo mussisse Motiam illam tuam nam etsi personam substituis stultitiam ipsam,cum tamen ore tuo Moria loquatur, non ut a Motia prolata,sed ut a viro celebri ec eruditissimo,complures ρος illic tradis, texe erunt Quo libello tam noria sparsisti semina,vi ex agro sic infecto procerae arbores vltro prouene int,quae pestilentes fructus pepererint quo si latum humanas in tias, nos mortalium conatus risisses,t udus fulmes,ec aliqua ex parte probadustac item si omnes artes cuncta hominum studia. nia vitae genera,omnes denil res humanas taxasses,ctsi nocuisses maxime adolescetio
bus .ea persuasione, hil certum,nihil solidum in vita esse,nihil sponte sua expetendum:esset tamen hoc,quoquomodo serendum.Nunc cum ne sacris quide inibus pepereris .non religioni quinimmo nec Christo ipsi Iesu hoc es consoquutus, ut etia qui te desendere cupiunt latexi cogantur te illa si non impio animo,attamen parum reuereti, incosultissime ec arrogatissime prodidisse. Quid
enim turpius proferti potest. e Christum oblectatu esse perpetuo morionibus, vetulis,ec pueris a se autem reiecisse graues ec doctos viros aut quid foedius vel Porphyrius,vel Iulianus apostata scripsissent quid ad iuguladam prorsus religionem Christianam atrocius. si ipsam esse uniuersam in mittitia fundata At haee Stultitia proserebat, audio:Sed Erasmi ore loquebatur.Ludeba,at execrabiliter iocabatis. rpe viris grauibus videtur, si quis seriis in rebus etiam profanis,ludat itu tibi diuina deridere permittis Quibus lusibus tanto magis noeuisti quanto maiori ingenio, secundia argutiat lusisti.Tanto plus offecisti, quanto festiuior fuisti,dc pulch ius de facie Lucianum tuum expressisti. Utina
Erasme te minus elegante artificem exhibuisses, ec minus bonum effictorem. Multa sunt in vita hominum quae rideamus sateor: sed nimis iniquus est huma narum rerum existimator qui omnia sine discrimine danet.Nihil enim ea se , tam graue,tam recte designatum est, quod reprehensionem omnino possit eis fugere ad perfectu ec tane ad idea reuocanti u.coditioni enim humanς uecessa. xio fortassis ductis in rebus est aliquid inanis atlimperfecti comixtu,quod se m rectu cursum tenere vetat:& philosophi cum mortalia ex actu ec potentia, perfecto Sc im e costare docet:γς omia aequo animo Pseremus, si
homines esse meminerimus ec eunctas res natura sua metiemuriluet cm singula sunt ad viuum resecanda, clam scrupulose in rebus agendum tave
morose,ut exactiora postulemus,e rei natura patiatur: dum uniuersa despi cimus, cunctat ridemus nos omnibus despiciendos ec ridendos exhibeamus i eum nihil in vita laudandum esse profiteamur , selicitate humanam prox. exeludimus, ec hominum ad virtutes studia magna ex parte debilitamus. Sed liceat sane res humanas de idere. etiam ne religioni atq; sacris insultabsemus: Nam cum de diuinis rebus reuerentissime, parcissime,ac innocentis
29쪽
AD ERAsMI EPISTOLAM PRIMA M. seceth nihil in rutra E multis aecusatisi quod ineonsultius seeIDI, id ab Im. pietate animi tui profectum esse,interpretantibus.Dicam enim ut res est, nihil ex monimentis tuis tantum tibi laudis attulit, quantum haec Moria detraxit. Quapropter tibi optandum esset, ut quotquot sunt ipsius exempla , pereante prorsusq; ipsius memoria,st fieri possit,aboleatur.
H Iam illud 4 suspectum multis fuisse putas, quasi a Lumero non longe dissen
tires: φ de modo cofitendi,iptas comoda dc incomoda referens serj iiivelut . integra existimationem permittes lectori,retinendu ne putet confitendi usum, an abolendum squasi adhuc ecclesia in dubio versaretur, an lex sit costitutione' humana de confessione sanciendamee ia olim esset uniuersi orbis christiani eoAsensu promulgata quinimmo excepta, ut a Christo instituta, quod tu in dubis relinquisita proinde illud,an annumerada sit inter vera sacramenta, quod pro secto minime taueniebat,hoc praesertim tepore,cu id ab hqreticis pertinacissi me impugnatur. Qt si ab huiusmodi disputatione teperare nefas salte aper
te quod sentires,protulis estnec ita sententia suppressisses,ut quod sentias, no audere proferre videaris. At inquis nunc rebus exulceratis non placere eiusmodi vom1cas mouere. At si non libuit certe decuit,quippe oportuiticum ore confessio fiat ad salutem:quae nuc maxime exquirebatur, tu ad vetitatem tuenda,
tu ad desaradu te ea in re nihil dubitare nee silentio suspicionem multis iniice
re,q, haereticis assentiasmec ita rem tractare,ut in partes eoru videatis declina. reiquis dicas negati no posse,quin tutior sit,qui Eme consessus fuerit,ira cum usum consessionis probare videaris multum tamen minuis eius dignitatem,cuasserere metuis instituto diuino fuisse decreta, non contentus, videlicet testimonio Iacobi Apostoli dieentis.Confitemini alterutrum peccata vestrae ic Ioan spariter in epistola scribentis laec verba,Si confiteamur peccata nostra,fidelis est ec iustus dominus .vtremittat nobis illa, N emundet nos ab omni iniquita te dcc.nec etia Satisti Iesu tradetis discipulis potestatem soluendi peccata qua exercere minime poterat, nisi propria peccatiu consession nodos peccatoru cognosceret.Omitto' in Euagelio Matin hoc Marci scribatur, eos qui a prae cursore domini baptizabantur cofiteri peccata aiunt enim t baptisabatur ab eo in lordane confitentes peccata sua.nec catholicae ecclesiae aucto itate, quae
illud institutu diuinu esse promulgauit.Age vero quid aliud est cofessionis in
comoda recensere,e homines a confessione deterrere Ital cu aueto itate con fessioni adimis , in quaestione vocas,comodior sit an incomodior, cosessione propemodii euertis. Melagrat etsi mortales spore naturs molestiastqui maris per pe adducutur falsa specie vetitatis, ut rem molestam omittat, qui R. sant multis veris rationibus rem approbatibuh. Constituta aut a Christo confessione fuisse etsi no statim vias promulgata, sed seculis posterioribus,si non aliis rationib',ec sacraru literam testimoniis probaretur huic vel soli homines aequioris iudicii deberet adquiescere,' incredibile videatur genus humanu xl
to oneri ceruice fuisse subiecimatu si fuisset humano c5ta costituta. vis in tur incomoda qu da ex cofession non rei culpa,sed ex accidenti prauitatelliumana cotingat.cu nulla res sit in salutaris,ia sancta in usum mortaliu recepta, quae,si ea abutatis, nocere non valeat,no tame protinus suerit nobis resicienda,
30쪽
eu no Iace humane priassetis sint examinada coseredo Vtigitates ca incoinoctis, quae semel fuerint: diuinitus constituta.Na etsi omnino incomoda nobis videretur,tamen quia sunt statuta,pura mente seruada,lc costari animo retinenda es seni Quonia nimium profecto iudicio nostro arrogamus , Cia de omni re equeaudemus iudieare,quid utile,quid inutile,sid honesta,quid Deus,quid reetu, deprauatu, quid ditania,quid humanu, X hoc ta in rebus definitis, q in iis quM
adhue sub iudice versantur:cu laxamus mores,leges, suetudineS ritus, ζωmonias i adiu receptas,quq cu tu *pissime facias,ut monumeta tua testatur,n5
b re multi te accusant arrogatis: Sc rerum nouarum studiosiore finisse dicunt. Sed cu proposuerim fretus humanitate tua nihil subiicere de his quae minus I ex lucubrationibus tuis,quas mihi videre contigit,approbatur:illud quot te stabor parum plerisis probari cosiliu tuu in ededis in sacras literas paraphra sibus dino i mode te ec elegater seripsisse neget,sed i ausum improbet:die res sacras scripturas no pati paraphrasim,quς vix comentaria admittat, salua in sua maiestate eui miru est quatia detrahatur,cu qui ca immutas, ut oratio eici gatior aut dilucidior existat quod in paraphralibus fieri cosueuit. Alut em ne/fas esse, quenil homine vices spiritus sancti supplere velle, ut quo ille parcior esse voluit,paraphrastes prolixior sitiquo ille diffusior 5 amplior, hic breuiorec pressior asseuerates diuinu spiritu areana suae sapietis iis verbis quς probauit,eo ordine,ea phrasi qua maxime decuit, expressisse qua in diei ne quot nuo
merabis verba,tot recesebis sacrameta Quaobrem nec apice unu contingedur
plena esse omnia mysteriis virtute,spiritu quibus si quid demas vel addas, aut mutes peruerteris scriptura,ra5 exposueristitat ope humana no egere sacras literastnec gramallas aut rhetoris ferulae subsici dei orationeiqui si copte, si ore, Date . si polite proloqui voluisset,si alio stilo uti, non opus erat ei te magistro, nec elegatia tua,qui lacos odit,& cincinnos cultui omne elaboratς orationise noles verboru lenocinio re lepore sermonis sapietia cStaminaritvsus inculta di. G ne,at veredaisimplicibus verbis, at fameis ut testatur spiritus sanetias pex Hieremia die ente, Verba mea sunt quasi ignis,dicit dominus,ec quasi malleusta coterens petra.Quado quide ipsi curae non sala, talibus bladitiis homines indi. gnos ad ea capessenda allicere, sed potius deterrere seueritate eloquiircum sit per sese ta reuereda,ta sublimis,ta decor ut nullu extrinsecus admittat orna is tu: vi sua instructa,nullius indiges adminiculo. in pulchra natura, ut modo ab illa no sis alienus imagis nuda adames, admireris,a coposea re ornacissimamequa ad summa,quicquid cultus illi superinduxeris,deturpaveris.Quod domi Moysen in Deuteronomio clarat his verbis Non addetis ad verbu- quod vobis loquor,nec auferptis exeo.Tradidisse igitur illa spiritum scietem omnia eo sti lo, quo maxime oportuit rem ta se ia,ta grauem,ta excelsam inculto quidem ac plane plebeio,at grauissimoipum ac simplici. at profundissimos re multiplices sensus paucissimis verbis complectenti:is inepto ad causas cis Diles agendas re conciones populares,sie aptissimo ad diuina mysteria expri mendatqui Κ minus oblectet,plus tame iuuat,ec ammis opitulatur qui no spectat ad gratia aut ostetatione,sed ad erudiedu ec inflamadu mortaliu animose ad idis etia ςfficacissimus est, non sermotas amoenitate Oc illecebris alliciens,