Disputatio pro veritate Immaculatae Conceptionis Beatissimae Virginis et eius celebranda a cunctis fidelibus festinitate ad Sanctam Synodum Tridentinam

1쪽

dc in Concilio Trid tinosium et Apostolica: Leg tum

' Pighinum Archisis prim Sipon uin D. At Gun LFm UI Episcopum Ueronensem, re ad reliquam sanctam Synodum, F. AMBROSII CHATHARINI POLITI EPsSCUI Μ IN ORIEN sis in Disputarione provisitate immaeulatae Coc forin s v Ist GINI s& celebranda esus ab uniuersis fidelibus seminidae a i

PRAEFATIO.

V M AB HI N C FERE SEX ENNI UM1stie dentiate et sacri synodus ad id potissimum

congregata ut haereses re zizania quae in agrum Dom1σm irrepserant tollerentur,& ed Iam peruentum esset

ut de originals p taxo 'tractaretur, pleri Φ ex Patr1bus admonebant optimum esse ait opportunum, speciali decreto eam sententiam de immaculata. B. UIR GI NIS Conceptione, quae dudum a cunctis prorsus ecclesiis solemni ritu celebratur dc col tur, ita probari ac statui, ut iam ulterius non liceret cutis quam ea de re secus vel asserere vel opinari. Id quibusdam licet admodum paucis tunc non placuit, nec cui verum fatear mihi quidem ipso non rem ipsam non vehementer optarem utpote sanctam dc christianae fraterniurati congruentem , quae in primis cunde in dogmatibus sensum, eandem in cultu De obseruantiam poscit: sed i consultius per conditionem tem: poxum videbatur prius aduersus haereses mavisinas intendere , tum illa risgredi quae inter Cathol1cos controuerse, digna viderentur decilione. Nec defuerunt qui hunc tractatum in eum locum seruari volebant, quum de celebratione festoru ageretur : qua in rc nonulli vigent abusus cinter quos hic numerati debet meritd abolendi. Nam cum a quibusdam sub variis ratus spiritu contradicere potuisset. Haec igitur in Synodo cum tractarens tur,ecce nouus liber, imo vetuS a' situ oc carie iam semiesus eripitur, qui nomulid post typis excusius in lucem prodiit. Libri eius argumentu erat constra ammaculatam B. UIRGINIS Conceptionem, cuius autor inscribis tur Cardinalis de Turrecremata, cum nondum tamcn esset Cardinalis, sed adhuc frater sub ordine Praedicatorum constitutus. Editionis autem eius libri pstomotor Frater Bartholomeus Spina eiusdem ordinis , dc sacri Palae 61 Magister,& nescio quis eius discipulus. Ille enim Spina eo de discipulo te te,qui epistola praefato iam ad eum libria adscripsit, zelo fidei totus incensus magno labore librum ab erroribus expurgari dc publicari curauit,quem extrema aegritudine praeuentus ViX perficere Valuit, P totus liber ille ita vis

2쪽

rio scistoris erat cormptus , ut alicubi mimis intelligibilis videretur Hoerum 1 itur. hocest, m1me α Diucipuli summa diligentia dc solerti tandem e dori pristino restitutus: quin etiam tot instupor Ceode Dista: Iotest adiectare muta istam queat homo medio i prudentia

dirusOHacere cc librum non tam esse Turrecrematae, quam Spincertacre

enim vir ille doctus N pius α de christiana republica optimc itus, si Meo tempore licitum esse putaueriz Vr talia scriberer, quando uoridia in Deusipicuo positus erat Ecclesiae scnsius: nemini tamen dubium esse debet, cuiuli praesenti nostra state viverez, dc videret cui parta in Ecclesia lauet Spiritus writatis, id iam minime auderet. Nec min publi venire pateretur, Quae ipse re minus trita arideriore rempo elucubrussct : id quod is secunda parete operis polliceor me no omniud protervis lacile ex illius sentetiis usuasi σ

pientes per se protinus ponderare poterunt, dum scilicet isti ultro fateam tur ulta misie ill1 libro ab ipsomet Spina mutata re adiecta iam a nobis no poste certo Mosci quid sit veta genuinum re proprium primi autoris, istic vere tota 1 s libri quem ita suis verbis resexserunt, legitima pereat aus

autoritatas quae iue Turrecremata dixerit, & quae Spina de suo temeia adies Timui subtraxerit, aut immutauerit . Cuius rei clarum omnibus debet esse 1stud ind1cium , se hic Spinam calce illius libri quinquaginta dcocto erroreS ,& S quidem no quoslibet, sed errores in fide subnotauit hae conclusione exorientes, videlicet B. VIR GINEM absis orlamati Deccato concepram. Qu9 in loco pium re prudentem lectorem dari mihi vehes menter exopto , qui ab hoc solo pronunciato agnoscat,qualm facile hic virvde Sena potuerit quicquid libuerit pronunciare, cum quinquagesies αomes reticos nos qui eam sententiam sequimur, deprehendetit. Haec lanctissimi Patres scributur, haec publicatur ec mordicus at quibusda defensciuntur e dc tamen non secus ac si nullius momenti essent tolerantur . Non

huc a m probra illa dc contumelias, quas ille dignus tali magistro di pulus aduersus Patres sacrosanctae Synodi in ea epistola arrogantissime C ne

3μ m ς ngessit. Arguit enim eos immoderatioris audaciae

ac petulantiS inscitiae, It qui cum se noscerent apud doctos theologos misTIS CHe CXanunationis, istis nouitatibus captarint auram populariu: at adeo non verita sint facere verbum hac de re. Quis autem sibi unquam persuadere potuisset fore ut generale Concilium in latum ac tam seuerim censorem esset aliquando incursurum: 'O me beatum quem non tangit tanta stiuS Vm obiuroacio ac censura. Etenim ea de re mea fuit non alit sentens , quam Cut ab inicio dax ne tunc ea cotrouersia tractaretvn.6Sperabam enim dcadnuc sperare non desii ventura pro gloria VIRGINIS seliescimtempora, quaeso istis rabulis sublatae erit tanta arrogantia dc praesumptio, quam coram Deo dc Angelas eius iam Mere non dubito. Et hi sunt qui aliorum verum zelum mordacitatem appellare non verentur, cum sint si A 11

3쪽

rem, utpote contra CIarissim 'ς λς P a-fundamento modi plana opprobriis in. ςPM iui f.sbine modo non videat hunc za uota designat Apostolus: Non intelligentes quae loquuntur , neoe de quibus assimanis Saltem vel suum hac partuudissentia in nos aequiorem, quantor extra controuersia ipsis doctiorem . Ipse nam due Dominus Caietanus apprime sciens hu1usmod1 v1ros sissem n1m1s addictos, re quaestionis statum non apprehendetes, ac supra modum arro 'gantes, eosdem visibi temperare vellent, diligenter dc dulciter his verbra praemonuerau Et haec,inquit ille,bend notabis tu Thomistane nim1o zelo non secundum sesentiam dicas erronea quae non sunt erronea,quum cle oratissimae VIRGINIS Conceptione disputas, aut praedicas . Potera ergo huiusmodi hominu genus optima ratione praeterire ac deuitare,poIxqtanta iniuria veluti vere Spinae lacerant quicquid offendunt , sacrum ne litan vero prophanum nil procurantes. Verum quoniam isti suam hanc dos nam quasi ordinis doctrinam obtrudunt, ec ita esse facile credi potest, cum per libros eorum qui ipsius ordinis fiatres erat publieata suerit , iis sabiem ineste comprobantibus qui eundem regunt ordinem occirco ne eiu modi opinio ullum seriat sanctissimae veritati praeiudicium c quam nihil in eo libro nouum sit quod quicquam mometi habeat aduersus sententiam nostram, re quod in libris nostris iamdudum editis non sit idonee confirtatum ne, inquam, propter tanti viri autoritatem queant multorum cori da turbari, Spiritu impellente omnino necessarium duxi denuo hac totam carisam breuiter pertractare, dubi Deo lauente incere . Primum erit nod

4쪽

modo defensio , sed simul etiam demonstratio perspicuae veritatis de Imma lata B. V IR GINIS Conceptione . Alterum ostensio debitae celebrae; tionis eius diei festi a cunctis obseruando qui sub Romana dc uniuersali Leelesia se ut vera unius capitis membra contineri velint. Hec vero libuit in medio Ecclinae proponere, S ad uestram, sanetissimi Patres, animaduersio nem reserre. Vos cnim Vestra prudentia ac Spiritus,ncto suggerente facile

plane perspicietis' sit indignum ea alteriuS tolerare, quae in summorum

Pontificum de omnium Ecclesiarum DO leuem contumeliam tam aperte veroant: dc quam sit ncias ait insolenS C utpote cotra ecclesiasticos canones II praesertim in diuino cultu , a Capite mebra discedere. Nam hunc festiuuimmaculam Coceptionis diem iub alio nomine celebrare q sacrosancta Romana Eeclesia dc aliae cunctae uniuers christiani orbis consueuerat , id quod hic solus ordo no tamen uniuersus, sed ex parte facit: quid crogo I aliud in q Petri Cathedrae derogar alcy ausu temerario illam reprehendere, dc se

solos praedicare sapientes : Hoc certe ex recentibus illorum scriptis, ut ex parte audistis, plenis arrogantia, inscitia, dc calumniis, satis euidenter educitur .Siquidem quod sacrosancta Romana dc uniuersalis Ecclesia celebraresam olim certo Decreto etia cum plenissimo indulgentiarum fauore suscespit,dc elapsis aliquot seculis cum magna omnium plebium consensione eclebrauit, ambo hi Spinae contra Euangelii uetitatem pugnare, dc quod hori reo uel meminisse γ impietatem ait humanum comentu esse, dc inde quin squaginta de octo errores in fide educi ausi sunt falsissime atqi impudetissime asserero, nihil uerentes Apostolicae Sedis anathema in Xystinis decretis in eos pronunciatum qui elusinodi blaterarent, aut potius blasphemarent. Ecce rem ipsam re quaecunt circa illam Asserui, animo christiano de candis do ad uestram dispectionem ac cesuram bona spe desero: causam profecto , ni prorsus desipio , minime ulterius disssimul adam, dc sorte diutius quam praestabat dissimulatam. Illud crgo uehementer expecto,quod re omnes uisti pii dcuere catholici hac de re dc cςteris summo desiderio i uestra pseMtate desiderint , nempe ut ea uestris sententiis decernatis quae ad unitatem dc pacem dc decorem uniuerta Ecclesiae

cim rix potissimu quae ad CHRISΤIdc ipsius supue neranda: M ATRIS gloriam & honorem prospius spectare videbuntur. Scitis.n.peculiari

P ter de sanctissima illa VIR GIN E scrib

ptum esse: Sicut Iilium inter spinas, sic amica mea in ρer filias. Vale te in Domino sanctissimi ec obseruandissimi Patres. Α II i

5쪽

PRO IMMACULATA CONCEPTION

DISPUTATIONIS R. P. R AMBROSIT CATHARINI

EPISCOPI MINORIENS is P no v ERITATE IΜΜACVLATAE Onc donis B. Virginis, S est cese ada a cunctis fidelibus festiuita

Varios esse modos immitatis quemadmodum a mrmita se a peccato.

Des ab originali peccato quam nos prς dicamus & cum clesia saneta celebramus, quo facilius ea Iector ab ipss prin Mortis Θραeati linitas. Primus modus immunitatis

Solus Deus proprie dicitur uis

cipiis intelligat , sic animo secum deputet . Quod est mors corporis, hoc esse animae peccatum . Nam emcienter peccatum quaesdam mors est: occidit enim animam. Quot ergo modis dicere possismus quempiam sinu munem esse seu liberum i morte: totide mos dis possumus dicere quempiam esse a peccato immunem siue liberum. Quae enim spiritualia sunt, per corporalia eommode nobis inu

dicantur.

CDicitur ergo primo Sc summo modo quispiam libera morte & immunis, qui non Golum non fit morti obnoxius, sed etiam qui non possit quouis modo mori, id p habeat ex sui ipsus natura secundum suum propriuesse. Talis est unus solus Dominus noster IESUS CHRISTVS quatenus est Deus. Quapropter emineter ac stngulariter de illo. dicitur quord viuit: Vivo ego, dicit Domiαnus, ac s expressius dixissesi Nullus est qui Vivat praeter me, qui habeo Vitam in memeti ipso: imo ego sum ipsa vita, id quod nefas est de ulla creatura dicese. Similiter ergo discitur de illo respectu peccati , quod solus est maxime & sngulariter a peccato liber, de Gyluc iustus, bonuς, re sanctus . Nam quod impossibile si peccare Deum, ipse peccati υσtio per se declarat. Peccatum enim est quod cotra legem admittitur. At ipse Deus super omnem legem est: imo ipse est lex omnium,& susipsus . Lex enim subditum praesum nit, cui Valeat imperare. Deus autem nulli

est subditus, nec sibi ips. Alioqui idem esset maior stipso ac minor, Deus non Deus, dominus 3e seruus, quae sunt imp bilia. Ipse intur ex se &omnino: a peccato &a morte liber. C Secundo modo consideratur quis immu* Sectari istanti seu libeta morte, qui naturam iuxta Dei nitam m. i. ordinationem & constitutionem habet indissolubilem quidem et quia nec ab ullo intrins principio, nec ab ulla extrinseca cauti eraponitur di lutioni ruit morti, sed a Qta Deo. In hac conditione sunt Angeli creaistiirae *irituales, qui tamen non attingunt ad immortalitatem diuidam, tum quia non ex se immortalitat illam habent et tum quod nosnt omnino' suapte natura immutabit . Omnis quippe mutabilitas participario quae dam est corruptionis de mortis: iccirco nulla creatura excellenti & eminenti modo potest dici immortalis , sicut ipse Deus. Quappin Apostolus Paulus iopientissime immorialiutate soli Deo attribuit alens: Qui solus habet to cimmortalitatem. Similiter ergo allo modo considerantes , dicimus aliquem a peccato immunem & liberum, qui sit in eam gratiam prouectus ut non solamabaectu peccati, verrum etiam abripsa pec Mi potentia fuerit semper immunis. In hoc gradu constitutus est C A Ri s iu ς ω esset in terris etiam quas tenus homo: & similiter sancti Angeli, &animς iam in selici patria beatificatae. Verum

maximer hoc in loco attendedum est quantuadhuc circa hoc interfit inter CHRISTUM I eccisti re alias creaturas iam beatas. Ipse enim in se tu inter cis habuit & habet hanc imprecabilitatem quasi flum eZ NMI omnino suae illi naturae debitam ob summam tos disterσαι linenarrabilis illius unionis gratiam, quae secit illum hominem eme filium Dei. Hoc autem

laeto subitdfiit illi debita ista quae post Deu

summa est impeccabilitatis gratia, non simopliciter quidem secundum quω erat homo, sed secundu quod talis homo: quod de nulla alia creatura dici potest. Et iccirco ipse Doα minus solus perpetuo liber & immunis a pecocato prq reliquis Omnibus creaturis dicendus

6쪽

fuit. Quemadmodum enim in ordine rerute, sese habentium netis erat arm vehementer absurdum posse mori CHRISTvΜ de , ita etiam multo m is absurdum eum Car mortati Potuisse quouis modo Peccare. Nec quena fellas ciris moueat s ille mortuus st: quia contra rectu. a Deo cogitatum ordinem fuit, de ad modicutempus, Ut ordo humanae naturae lapsus resstitueretur,&maior illi atm illustrior accerderet gloria, ut qui iam erat Creator, esset inusuper & Redemptor, & hoc set homo. Ita 3 debita illi perinae immortalitas sublata estati erepta ab illo sipso tamen volete) dispensatione summi Patris magnifica, no perpetu6, sed ad modicu tempus, ut diximus, suadente

hoc diuina misericordia ad ipsius CHRISTI Cur minime maiorem gloriam. At quω ipse peccabilis

pucilius. efficeretur nulla ratio poterat suadere o Nam ad reparationem ordinis nihil penitus adiuvimenti afferre potuisset eum reddi peccabilem

sicut passibilem & mortale) quin potius plurimum obfuisset. Necessaria enim erat in illo gratiae plenitudo, ut posset pro nobis legitis me satisfacere, & grati Medianoris ossicio fungi ad reconciliationem. Quamobrem ipse etiam quatenus homo recte dicitur suapte natura imprecabilist quia illi naturae omni debebatur ut talis ab ipse De constitueretur ex dono singulari, cum esset naturalis Des filius homo ille. Haec est igitur illa C H RS T I immunitas ac libertas a peccato singulas ris , quam nefas est cuia vel hominum , vel

Angelorum arrogare.

Tertius modus C Tertio consideratur aliquis a morte immuimmunitatis . nis, qui eis secundum naturat suae principia habeat ut mori possit, imo ut omnind moriatur: et ramen datum est ut possit etiam non mori. In eo statu fuit conditus Adam ab intitio, dc merito. Hoc enim donum illi naturae quodam modo debebatur, Ut corpus perpe tud animae inseruiret, se tamen ipsa anima b ne maneret sub Deo creatore suo'. Talis ergo modus immunitatis re libertatis a peccato fuit in Angelis antequam beatificarentur.' Poterant enim peccare, dc ita cadere a vita

gratiae dc mori, sicut Jc reipsa quibussiam citi t. Idem fuit re in primis parentibus iuxta naturam illis praestitutam, qui poterant stimsos ab omni peccato prorsus seruare, scut 8eat morte antea laberentur in peccatum, si sexupentis tentationi restitissent. Priusquam vero ad quartum de quintum Deflatu et coae immunitatis modum a peccato perueniamus, ditione primi praemirienda sunt quaedam , ndei huius , hominis. trouersae status, quem isti Spinae quorum PRIMA , PAR smentione in pristione secimus peruertat, manimatur, S: datur Iocus luci veritatis quq inde oritur. Cogitet om primum acutus

Iector , postsi creavit Dominus Deus prismum illum hominem 5c donis magnis ac setions ornauit, non illum QIum resperit, sed in iIIo Sc propter illum omnem illius posteriaetatem, in quam volebat ea dona quasi herea ditario iure pertransire tanquam ab origine dc parente omnium qui ex eius semine erant processurL. Adiecit tamen lagem dicens: Quaculam die comedetis, morte morieris, Gen. a. idest, debito Sc obligatione mortis cum ani mae, Cum etiam corporis alligaberis, ut Ela,

ganter D. Anselmus, & post illum B. Thorimas exponit . Non enim stibus mortuus est Adam secundum corpus: nec secundum animam pertus est secundam de aeternam mortemquam meretatur. Hanc vero legem, si regula rius de rigor atteditur, debuisse etiam ad voluersam esus posteritatem pertinere,nullus Catholicus dubitati quoniam eo comedete . nos qui in lumbis estis eramus, comedisse cesemur, quemadmodum D. Basilius docet, ut utrius p mortis vinculis teneamur obnoxii, nimirum corporis Ac animae.

Ηἰ c igitur suboritur quaestio, A n sub ea te An B. virgo ge mortis coprehensa si in mete Des Beatisi sub uniuerse sina VIRGO Dei Mater. Aduersarii n.seia maledicto com illius nature conditionem considerantes,illud prehensisnammant. Nos vero gratiam 5e merita filii es domini nostri IESU CHRISTI perspicientes, contra asserimus, ita ut liberam illam ac Iiberatam ab ea lege omnino constituamus Dico liberam : quia Dominus non coclusit

Matrem sub illa lege. Dico liberatam: quia ne concluderetur seuor fisit, praerogatiua fuit, priuilegium fuit. Alii omnes fuerunt in

ea lege conclusi, Ac ideo contraxerunt debitumortis in primo parente Adam peccatore.

Qudd n multi liberati fuerint ab ea lege de supplicio mortis iv pqna peccati,id fuit postiliam debitum contraxerunt recideo sub ira Dei pro aliquo tempore detenti sunt di sub Diabolo, qui in eos habuit imperiu mortis. Has miserandas conditiones euasisse Des Matrem,sngularis dilectionis Sponsamae Raetiam,confidenter magnis adducti rationibus

defendimus. Quid enim prohibet Deum Patrem dioensasse cum illa, quam praeparaatierat futuram Filii sui Genitricem, & ut iam dixi) simulariter dilectam Sponsem Ac Filia sQuid hic responsuri sunt aduersarii ς Dictiis

ri ne sunt Deum non potuisse,ut negent omGnipotenΠam 8 Aut non voluisse, viderogα

pietati s Stanondum locus est di utationi τ

7쪽

to PRO IMMACULA seruabir posteriori congressioni. Interim ut status controuersat pateat, Sc latius immunitatem bratissima: VIRGINIS a pectio singularem ut aequum erati Sc nihilomis nus post C N RIS T V Μ declaremus, ordine nostrum prosequamur -

Quarias C Quario igitur loco asserimus quod post

munitatis mox peccatum ab Adam in filiis hominum mirarias. cium, conderamr singularis B. v I R G I N I simmunitas quemadmodu a morte, ita a pec cato. Dicemus autem primo de peccato o

ginali, a quo primum quoniam de illo prin alis est quaestio)considerari debet immuni

m. Tum enim ex tra controuernam obligatio tetrius p mortis, scilicet corporis & an q, veniat ab eo peccato quod commissi Adam, quia in illo omnes ita censiti sumus, ut mansducante ipQ re ita praeuaricante mandatu illud ,etiam nos in illo manducasse 5 praeuas ricatos esse censeamur, & B . VIRGIN eramus omnino ab illo peccato immune, necesse est confiteri eam consequenter ab ea

Gen. 3. Iege exceptam filisse, & ad quam de secto nopertinuerint illa Domini verba: Quacun

die eomederis morte morieris . Nam etstilla censeri debuisset comedisse in Adatri ae per hoc peccasse quatenus narura continebatur in illo ex eius semine processura, attamen Deus noluit illam sub ea lege concludi, nό esset obnoxia mortisue animae , sue corpiris, ita ut nunqde facto moreretur vel anisma vel corpore propter illud delictum , vis delicet in punitione tana rea illius delicti: Psitiς ad hunc effectum punitum est in Filio, ne ullo modo animam Matris attingeret ob rationes iam adductas, & alias quae ex illis paducatur,quas alio sprio libro fusius exposui 8c explicavi: nec illis a quoquam filiisse respossum video, nec id mirum , quoniam nimis

validae erant.

modo ino Non desunt tamen in recta huius facti apstelligendum sit prehensione aliquot dubitationes. Cum .n. ηο, in Adam istud a Magistris varie soleat cogitari, inde receauisse. efficitur ut lacile turbetur cogitantium phano rasa: idiam haec sunt a nobis diligeter ac dis lucide explicanda. Dicimus quod pecca uimus in Adam missam nunc tantisper lactismus beatissimae VIRGINIS praerogatiua hoc admittitur ab omnibus, quod & clare R .s. Apostolus testatur. Hinc quaeritur quonapacto fieri potuit ut nos peccauerimus , cum nondu essemus in rerum natura. R ondetur: Eramus in illo aliquo modo, hocin, in potentia, & ita considerati sumus in mente Deli sicut in arbore sent in potentia fiuctus, qui a nota nondum existentes in semetipsis

TA CONCEPTIONE ita eosderantur ut etiam de illis disponami

anteuom snt, attamen Pro eo repore qtiandotant, serunt. Vnde plerum*venduntur in arbore vel antea floreat arbor': etsi nullus fortὰ nasceretur fiuctus, vendicio rasmen consisteret, si ita placeret contrahendibus. Quia igitur eramus cosiderari In Ara, re eramuς in eo serundum potentiam carnis, vssi sumus de nos illo comedente smul come, dere, ac propterea res C.

Hi e ereo incipit quaestio, an hxc generalis Vtrum a vis enunciatio ApE: Omnes in Ada peccauerut, v in Ada μνertineat ad B. VIR GIN E Μ, Vt & Ipsa peci eauerit. cauerit in Adam: quonia pariter erat in illo& comedit. Nos enim alii ob hoc tantum comedisse censemur ac per hoc peccasse,quia eramus in illo'. Quaestio ergo prima sit, Vtrum etiam ipse comederit, ut quae in illo pariter existebat scut nos alii. Ad quod apuparet manifeste responsio assertim quae est, quod illa proculdubio non minus comedit quam caeteri omnes: quia illa non minus erat illo quam essent caeteri. Quod si ita est, infert ptinus aduersarius: Si comedit , ergo

peccauit. Huic autem nos audacter responsdemus. Non sequitur,d mi fiater, ex vi sola comestionis i non se Uitur, inquam , Comedit, ergo peccauit. Fingamus nullam fuisse

legem prohibentem comestionem illam, om nes quide nihilominus comedissemus eo cos medente, re tamen nullus nostru peccasset,

nec se quidem Adam. Non enim lex fecit

nos comedere eo comedente ,sed tantum ut

ipso comedente nos peccauerimus . Si quis ergo ab ea lege exceptus suisset in mente Dei, etiam si comedisset nequasi peccasset. Nos enim non ea solum ratione peccauimus quia comedimus: sed quia sub ea lege coclusi cor medendo praeuaricati sumus. Cum enim lex illi posita fuerit ne comederet, re consequens ter nobis in illo ne comederemus, iccirco illo comedente omnes & comedisse 5e praeuariacati esse censemur . At vero quia Mater Dei ab ea lege sitit excepta, etiam si comedit

inpatre, non est censita praeuaricatrix.

Verum hic mihi videre videor insurgente qaduexoriri 6e obiices: Quis te docuit hac ex, B. Vir si ceptionem ς Nonne illam lateris Adae filias pia dicci

Nonne in eadem caula cum caeteris ut mereatur censeri praeuaricatrias Siquidem & illa in primo parente comedit, scut Se c teri co mederunt. Respodeo : Perspiciebat Do. Miμβρ. minuς Deus fore illam Adae filiam , scis eam ex se & secundum huius suae naturae codrio nem esse ira dignam velut prquaricatricem in Patre. Altera vero ex pane vidit illam latur

8쪽

PRO IMΜACVLATA CONCEPTIONE ουόram CHRISTI Matrem Sc primariam Sposam ac Filiam: iccirco in gratia Filii de orer ipsius Filii pracvisi merita notast eam respices re in patre Adam praeuaricatore, sed in Filio suo innocentissimo , ac eximio modo suae Matris ac Spons, Redemptore, hocin, ut praeseruatore. Nam si illam ut Adae filiam perspexisset, no λ:us atm caeteros Adae filios Guenisset eam praeuaricatricem. Et istiae est ad quod aduer i pertinacius obtutu figui, nec ad ea respicere volui quae eorum oculos 1acile ab hoc tristi spectaculo auerterent. Multo maiores enim de vagen m rationes porrigerentur, quitare decentissimu omnino fuisse monstratur, clementissimum Deum Patrem illam ab hoc casu singulariter praeserae ualla, ita ut absolute dici non possit illam peccauisse, seu de ficto incurrisse peccatum pros Pter . praeuenientem gratiam , quantum iuxta coditionem naturae sere debuisses illud incurrere &inueniri peccatrix. Quod si nopotest dici vere incurrisse aut contraxisse peccatum, dicendum est consequenter eam ne ipsos peccati effectus contraxita, scilicet ani ae mortem & corporis. Et ideo in sua coiisceptione fluit post C H RIs T v Μ stngularister immaculata & a peccato immunis. Si an. non peccauis in Adam, licet conditione suae naturae inspecta debuisset peccare, idest censeri peccasse, consequenter nec ullas corraxit peccati eius penas, licet pari modo eas i dacta semper conditione narurae des uisset coatrahere. Animae quidem mortem non costraxit: quoniam nullo unquam momento

fuit anima illa non sanctificata & sanctae per CHRISTI gratia. Nec item corporis moriarem contraxit: quia propter illud Adae deli ctum, hocest, in penam illius delicti non est

mortua: cui peccato sola C HRI S m mors latisfecit.

Cur pon deli Nec istud cuiquam mirum videri debet: tum bapti'o quoniam quicunt per baptismu in C H R is

originale peco S T V Μ ingreditur, a peccato illo originalicatum moris omnino redditur immunis, & ab omni rem mur . illius peccati, cit consequenter a mortis oblis gatione. Non est enim ulterius debitor mortis rana praeuaricator in Adam, sed ut seruatitus in CHRISTO in hanc moriendi necessitatem ex nouo pacto positus est : quia cleCHRIST US innocens prius hanc necessi talem subiit. Quae certe res digna est intelli, gentia & consideratione, quandoquide nou nulli qui diuinarum legum summam acquirastem minus recte considerant, ubi primum haec audiunt mox Perturbantur, dum nec sensim Scripturam, nec Doctorum sentenarias sane: pere umi- Vetam nos quam recte ista quae diximus quadrent, post explicatam subsequentem immunitatem pateticiemus. C Quinta igitur 5: postrema ab eo peccato im sicut a morte immunitas, est cunctorum qui miniis modus. in CHRISTvΜ ingrediun- per Spirim grariae. Hi enim omnes cum non praeueni antur a gratia, peccatum dum concipiantur

contrahunt,considerati ut filii primi prevariscatoris ac irae filii constituti, donec de ipsi ab eo peccato liberentur: quorum etiam varia considerari potest immunitas. Nam aliqui ipse Scriptura teste, in ventre matris lanctitarati fiant. Aliqui in natiuitate ipsa, ut quida volunt. Alii ex utero recentes, aut post multos dies. Alii denique aliis variis modis, urnullus dent liberationis gradus. Et praeter haec quidam ampliore gratia: quidam auteminore ae communi, iuxta mensuramdonas Rom. 13.

rionis CHRIST I : ita ut peccati reliquis in

alio plus, in alio minus extenuentur ac mitiae

gentur a Porro istad certissimum est, omnes qui in C H R IS T U M ingrediuntur vere ab illo peccato reddi immunes, & ab omni illiuspeeeati pqna etiam mortis. Nisi vero rem prorsus iniquam constituere velimus, ut scili,cet maneat pena peccati iam penitus extincto peccato & reatu eius: quod de originali pec cato per baptistium praedicat catholica fides. i Potest quide clici manere pgnam dest, afilia Poene originactionem, dolorem, laborem, ,: reliqua huae lis peceati ad iusmodi mala: non tamen ut sint ultralpgna exercitam reine supplicium eius peccati, cuius Teat us penis . dotus deletus est. Nam C H Ris T v s soluit abunde pro nobis: relicta sunt igitur cvt B. Augustinus eleganter ait ad ex citium&meritum9 : quia sc β: CHRIST VS prome ruit. Hoc enim qui non confitetur, blasphemat ,& contra Disores& Scripturas maria feste loquitur . Sed existum nonnulli qui ex isto nostro p sdicendi modo, qui ut dixi) no est dicendus sit B. Virgo noster, sed Scripturaru 5e sanctora Docto peceatum oriarum, conturbantur . Primum admirantur ginale contrasi nobis dici de B. VIRGINE ipia ex sui nas xisse , - . tura obli tam fuisse contrahere peccatum . cum nondum esset in rerum natura, re cumorimum inuenta est in rerum natura inuenta . ὶ

est abis peccato, de sic abs p illo debito conatrahendi peccatum. Quomodo igitur, in quiunt, hoc des itum iuisse fingitur s. Noa-enim antea quam esset. Ergo post tamen e : hoc nos negamus. Quibus nos re*ondeo Sobrio .mus, de quolibet homine recte dici eum in Adam peccauisse, cum tamen nondum esu in rerum natura: β: inde etiam diuisur quod

9쪽

PRO IMMACULATA CONCEPTIONE

obligatus fuit dum conciperetur contrahere Peccatum: quae nostra obligatio tunc incespit cum ille peccauit. Eramus enim in patre nostro velut fructus in arbore, qui tamini nondum sint in se ipsis , obligantur tamen a domino sim quum venduntur.Sic& nos coscius eramus in pacto quod pepigit Deus cuAda. Propterea B Ambrosuis dixit quod Adam obligauit totam posteritat . Alioqdicant isti, quomodo Levi decimatus fuit in

lumbis Abrahat et Praeterea, Sit testator qui directam libertate relinquat ex ancilla nascis inro. Ille profector qui ex ea nascetur, erit lisbetatus cum primum inlucem prodierit. Id

veror quo pacto qui nuna fuit seruus, nisi M

uturm erat seruus s eius existentiam ac serui tutem no anteuertisset data a Domino liberistas ρ Haec Oner nimis clara sunt his qui vesparum velint rei naturam re sequitatem pos spicere, non autem contendere. Praeterea addunt: Si erat obnoxia B. V IRG O ut constraheret ori nate peccatum: ergo contrarit,

si Deus iustitiae locum suum permisit, nec iuiam, quod nunquam consueuit, violauit Sed hi non animaduertuntnon sinpliciter a nobis concedi debitricem fuisse abini uter contrahendi peccatum illud:sed dicim ex com ditione naturae tantum, si illam Deus ut tale solui modo respexisset, obligatam iuisse PQuoniam viso gratia in v I R G i N h Dei titura Matre superauit naturam, ideo no dici tur absellitercontraxisse peccatum, nem debitum contrahendi : No enim tam erat in illa

respicieta natura quam matri limo propter summam gratiyci priuile um sngulare dospicienda erat natura. D. Hieronymus cum hanc lanctissimam VIRGINEM exaltatam esse super choros Angelorum Praedicaret ,

ne quis illud miraretur adiecit: Hoc priuiles

gium non naturae, sed gratiae B. Μ A R I AEVirginis, de qua natus est Deus 8c homo..Iccirco di ipse plus meritis est quam virgo Sehomo. Hoc ipsum nos accommodamus in re proposta

inis Reperiuntnr item infirmi β: ignari myste

de notatur in rimu u nesciunt sese explicare, cum audiunt baptizatis debi sublatum es. peccatum in baptismo, de conis tum niuriis. sequenter debitum mortN ab illo peccato: de nihilominus videt Christianos omnes de Sanctos mori, id p ex debito.Conturbantur. n. quia no 6dent unde nascatuWhoc debitum. Solatio . Ita j sirem rotam clare capere velint, in huc. modum cogitare debent. Peccauit primus parens Adam, de Obligatus est mori. Quoimam vero etiam nos in illo peccauimus, similiter contraximus debitum , mortis. Venis CHRISTUSsne peccato, qui cum nullum haberet mortis debitum, quo peccatu ipsum deleret, de morte moriendo destrueret, subtidi Τὰ semetipsum morti. Mors ergo quae in iuste ius in illum innocentem exercuit, medirita ius suum in eos in quibus illud habebat,

perdidit, modo Veterem hominem exuant, de nouum induam creatum in iustitia de senisciitate, nempe C H RIS T V Μ, per quem ab illo mortis debito liberentur. Nam etsi post modo moriantur , ex peccato non est, quasi

non sit illi peccato per omnia sitisiactum, sed quia Uaeratia debito mortis quod a peccato

conflatu est, in C H RIS T V M ingressi noudin eo moriendi debitum contrahunt. Nam

Se quicunm in illo sunt iam abis peccato, ni

hilominus moti debent, no qLudem Vt mors stulterius pqna ex illius peccati merito, sed exercitium patientiae in fide ad comparandumetitum, ut snt membra Capiti suo similia. Etenim C H R I S TU S ipse caput nostru abso peccato gustauit mortem ,& per eam promeruit vitam, qui ct nobis eandem legem prae Λtituit . Decuit certe: ut de nos assimilaremur es: quatenus las erat) liberati a peccato, cum ipse surauiter per omnia assimilatus sit nobis abs. peccato tamen , de ab eo onmmd liber existens , tantum phccati debitu propter nos in semetipsim assumpsit. Aliud ergo est mor .

tuubigi in Adam, quod est pqnam peccati

victerrete aliud vero mori in CHRISTO,

quocs est potius subigere ipsem mortem, Vt

post eius gustum excitemur ad Veram Vitam .

Vnde scriptum est: Beati mortui qui in Dodi Apoc. t .mino moriuntur. Somnus enim interim scdulcis sepor est potius quam mors, morien tium in illo. Quatum igitur ad mortis debitum attinet, inii inter' magna est inter nos q sumus in C H RIS T Q, inter morimae illos qui foris sunt differentia. Debemus fietis bquidem dc nos mori quemadmodum illi, sed steti. no est par dc eadem causa. Illi tang pq nae huius debitores ex peccato antiquo moriuntur. Nos autem alioqui mortales natura, hoc deabitum nouo pacto contrahimus, quo con*farmemur Filio, qui conformatus est nobis. Duamuis enim huius noui paciti ratio ven tu a peccato, Ut istud quodammodo si na

inus , nimirum pactum nouum redditum esse duriustulum, in quo nec a morte nec a mulatis malis inuenimur immunes, sed cedunt Ποπbis in bonum t no propterea tamen prOPraei na peccati. Alias cogeremur lateri vel non esse deletum peccatu illud per CHRISTU Μ,& eius Οm nem reatumri renatis sncut impie Lutherani docent

10쪽

m v IR Ga Ni S PRIMA PARS

docent vel posito qum est erum omnino

peccatum Sc omnis reatus, Cogeremur confisteri iniustu Deum, qui a nobis exigit peccati penam nullo peccato nec eius reatu eis, rquod est horrendam vel cogitare. ins Magna et differetia e circa hoc debimintertis risitu ἐπ C H R I S T V Μ 8c Matrem: 5 inter Matrem Μ.imm circa de nos alios. Ille enim ut ex seipso innocos manser pec erato &iuxta sua naturae coclitione omniscati debitum liber a peccato, ita liber a debito moratii rQuod ergo morti se subdidit, it ob Glum

obediendi paternae volutati desidem Lut sedestrueret morrem, eam praecipitaret in semap iternum. MARI A vero no erat secundum suae natura condi nemi peccarro libera,ideo nec a morte x sed liberata est ab utroes per Filium, sia ramen ri nem peccatonem morti quatenus erat risia peccati , unusuerit de secto subiecta. In instanti nam supconceptionis commutata est illi conditio deshiti : quoniam secta est debitria mortis in CHRISTO semper ut innocens: nuna autein Adam ut rea delicti quovis modo. ει hoe sngulariter ad illam pertinuit propter exces lentem illius redemptionis modum, quo per Filiti redempta est : de qua redemptione erit nobis inserius sermo uberior. In hoc ergo teros Adae filios sui par erat superauit, quod in ea commutatum est mortis debitum , non ut aliquando debitria inueniretur, sed ne debitum illud ullo unqtemporis momento cotraheret, quod tamen

cotrahere de rigore iuris debuisset. Ipse ut, mr CHRISTI Mater mortua est morte sua illa mitissima tanquam ab ipso redempta, fi in ipso primum insta N: collocata velut vere primum corporis 8c nobilissimum membra, quod a se nunqua palmus est Filius separari. Et scut oportuit CHRISTV Μ mori N: stastim resurgere: sc voluit et de B VIRGINE Matre ut consestim& ipse resurgeret no exspectans postremu iudicii diem. Hoc tamen est discriminis quod CHRISTus ipse sita firtute surrexit, Ac semetipsum assumpst in gloriam,vt in Alum, ubi semper fuit, rediret. At B. VIR G O non a seipse surrexit, nec sesmetipsem assumpsit: sed a virtute Spiritus talii sui, Λ: ab ipso Filio assumpta e cominatibus Angelis ad aethereum thalamu, in quo RG tegum stellato sedens solio assistentibus omisnibus beatis Spiritibus coronauit eam Regis nam celi, mundi Dominam , amicoru spem ac solatium, inserorum terrorem. Nam ei post CHRISTU M re per CHRISTvΜtanta est data potestas, quantam non credit qui Serpentis est semen. Sed ipsi daemontaqui vident fidissipramodum liuidi sunt, vehementissime torquentur, formidant, Ac constremiscunt. Haec de ma nis crifidenter asserimus6 docemus edocti ab Ecelesti Gncta Dei, quae haec Oct praedicat re veneratur et Resiactar prinin aduersistorum Hlus falso exsiliu

num Matrem ob id ab originest necato eratur.

IsA ERGO SIC EXPLI α caris , ad hos nouos disputastores de Spinas, re quicunmissos sectantur, sermo nosteriam couertendus est: no quiadem cotra ordinem ut quidaearnaliter arbitrantur, sed omnino in gloria ordinis 8clauore. Scio enim esse in illo glo risissimo Ordine qui diligunt veritatem, ramis agnostunt & libenter amplectuntur. Sunt Λ: qui eum nondum illam agnostant, vellent tamen agnoscere N libenter quom sectarentur: sed verentur interim ne cotra Sanctorum doctrinania quicquam admittat,quos tum numerosum sta catalom vident a suis .

Magistris propostum , qui visi sunt alteram positionem probare. Iram trepidant A: timet timore, ubi uere iam nullus timor. Excusantur tamen . 6: si quid aliter Opiunt quam hasbet veritas, aliquando scient N: ips, modo stire desiderent , 5: sibi aperiri veritatem citra impeditam affectionem orent. Restat inevi in huiusmodi Magistros ac Spinas, non quidem propter illos, sed propter alios serumonem meum instituam : praesertim vero ut respodeamus iis quae ex Turrecremata tanto

conatu innovarunt.

Quaero primum ab eis: Quid, obsecro,

in hae nostra postione continetur quod vos natopere exagitat Τ Ecce clamatis r celus pro destique zeli CHRISTO: Zelus p Μ A T R E . Zelus p aduersariorsi. Scripturis: Zelus pro Sanetis: Zelus denis pro Ecclesia Dei. Et cum sint ram numeron

ac potentes zeli, mirum tamen neminem ad tot clamores moueri. Cerid mirabile ac misserabile hoc, modo eteli isti vestri essent se,

cundum scientiam . Tentemus ergo num sint rates, qui iure quena mouere debeant.

C Ostendite iam nobis zelum primu . Quid Zelus primas . est cur se ardenter zelatis pro CHRISTO Ecce obiicitis: Aequalem lacris illi Matrem.

Parcat vobis Deus. Hoc ne expliciter late mur nos: an vero: id vos ex nostra postione colligitis ς Nonne exerte: praedicamus oppostum' Ex his enim quae asserimus, quantavi uelitis ea coprimatis, non aliud exprimetis. Nam