Hieronymi Cardani ... De rerum varietate, libri XVII

1091쪽

ν p. At cum denta imbui, a pἴ ibni orginem sequimur. Qua inobrem miror de Galeno, qua cum vires medicame torum conscri scrit ordinem Armentorum secutus fit. . bulis enirn leaicis hic ordo elementoru congruit Isti liture1.i n non leuis habetur in iungendo j nulla bimibbus, qua, tris inuiore cum dis cultate id fiat , quam forsan Galenuruitauit, ut i deforma agatur, alterum ab altero faciliti:

discern alti cx ut melius memoriae esminenssetur. Si de xij

ribus feligere poterimus,rem proposco accommodatam decebit minore cum labore poliquά discrimen euidentius V. paret i a proximis. Nihil Meia nor magis perturbauit, quam cum alta, Cy alia ratione idem is pluribus locis c llocarim rereri: r: tunc enim perplexi secuti sumas propriin tu, dic ivm. Nes negamus forsan potiuisse aptius alibi paucusta collocari , sed maluimus exquisitu diligentia mutiliori, bus uti. Par enim situltitia est meaeima negligere, o minima

prosequi, quando alterum ex altero oriatur. Cum uero ad orginem natura respexi, opus totum in1septemdecim par.

res lusi. Nes absurrim est, potesate tres in partes esse diuisum, ut quod de naturalibur, o amissiciosis, o supera naturalibus e set, demum m totidem quot sunt, distribuearetur. Prima ergo ratio diuisionis,cllia fuit, quam auae subufecuta e S. Verum finis esse cunctor cognitionem illam duplicem habere, an liceat a sequi, quo moti: nes enim

propter haec paucula, quae hic conscripta sunt, librum hunc confecimus, sed ut infinitum sub finito contineretur, multa quos paucis. Sed quid est, quo fimgula exploremus en non esse possint,cat feris Duplex enim quactio. ars rursias utras duplicata, quod enim se dicimus, quibus caussquod fieri posse, quomodo ' Multi antem cum siripserint,ute implo uno i utar, unus nuper non sunὲ in ta et 'mum nem

1092쪽

iis 3 D 1 RERUM VARIETATr, nominis multa pollicitus, a bsurda scrinit. Velut regressum in aetatibus, in quo sufficis scire, quia esse non potest:

cI M.trι in gemnnas tranbtum: qui quidem non aliud es Sue. re, quam ut dur scat. Hoc autem quatuor verbis sic descri, tum est a nobis, longioribus.ac pluriἱus ab cor Lapidem herculium in calcem redige, in loco bimido pone, in a. qetam uercetur: calchanta ccm misce, ut liquamini milis sit, di tu a: aquam cwm farina ordei pinctio, circumdato vitro, in clibano pone tantis e ,donec panis ea coquatur, durescet. Hic plo res errores, ut ita dicam, quam uerba. Iam enim ostensum est, rem ipsam non esse possibilem, multo minus a tam leui, breu's ca 'ore, cum liquescere necessa. riwm bu Veriqin ut ad j Utila deuemum, distillata aqua excudie ignea est, tale emm quod aduritur nihil eutem, ut Sensum est, ab igne cogitur, ueres attcnuatur. Deindeca hant zm ud sicet: cum uerb distillatur, fit erodens: quomodo ergo ab erodentibus durescet Ego uiride uia1rum ea arte faritum, qua alias docui, cum aliquot diebus

aquae separationis immer Jcm, pinguedinis quidem alia quid amisit, Delum sessi nitidius, sed eo tamen fragilius.

E calefacti in clibano cum panis coquitur: hoc inane es , o omnino illius si ut ii iam . at inscitiam aperit: nam utco liquetur uitrum, non sufficit, of0lum tenuiores partes

soluere potest at s d spergere: quibus sublatis o nihilo durius, o multo fragilius, o minus splendid in euadet. Hic igitur sunt commenta em tam , qui ratione carent. Sed a ex

his, quonam paelo vere durescere possit, si possit, depreahenditurρ Haec igitur ratio in Onan: bus, quae uel nobis forat ulta cogitatione obiiciuntur,aut a Plinio, uel Alberto aut empiricis aliis referuntur. Cum et tur in inuentione utilium problematuri tria sint necessaria, inius quod quaeritur maiiii

1093쪽

nila, bilibri hoc praesiture poterunt, uelut aliquod lumineacitans mentem nostram, barιd tamen docens. Scientia vero ueritatis ad hos libros sin diat , tum praecessent I. vat autem esse exercitat sm in cimtibus bis, quae ad nata.

ruitia pertinent , scilicet bis ac praecedentibus libris, tum e. tium sequentibus de resernitatis Arcanis praecipue: m his enim quae consequuntur, qua repugnant,abunde docui oratione, P exemplis, ac potissima in his, quae bla ac praece, denti sectione explicantur. Nulla enim exercitatio potior, quam haec: omni uerb quabiorum substantia, omnas rautio,omnis uis inuestigandi, in hac extrema parte, duabus sectionibus ultimis reposta est. Et nisi temporis breuitate cogerer finem imponere , o etiam quia stupidis, a uulgo hac non sunt aperienda,ex ut dici Iblet sane iura dare caunibus frequentioribus uterer exemplis. tanquam liceat, o per omnes libros tales processus inuestigandae ueritatis passim cernere, ac perfectos quibusdam in locis magis, quos β una collegeris, o inuicem etiam comparaueris, multo Deilius licebit cum tu inibitigare. Tertia principulis uistilitas fuit, ut docerem modum tradendi per causas, quemcilin Vitruvius non obseruarit, posterioribus1 aeculis eius scripta adeo obscura evaserunt, ut G libri eius sint inutiuies, o gloria illius futura bit minor: tandem, tot labores negligantur ob obscuritatem. Qui error ferme in cune iis artium scriptoribus magnam iacturam, o famae illorum, o artium splendori, di posteris ipbs attulit. Erit ergo hoc opus pro exemplari, ut quifp intelligat, quae obsctire, quae

clare, quae concise , quae multis uerbis tradenda sint aliud elbe obscure, aliud concise, aliud abfp rations tradere: nam

Focsolo modo res, quae nunc faciter sunt, successu tempsarii adob diociles o obscurae quadunt, ut prorsus intelligi

neques

1094쪽

, IO DE RER Vu V A T A TE, neque i, fanis inutilis. At obscura o concisa cum rastione tradita, in dies evadunt clariora. Cum in aliis, nomisnwm, a rerum, ut vasorum a uesti sim, linguis mutatio, iniuriam, imo perniciem asseratia Sed iam ilia mittar s.causa ins reddamus, cur hos pati sis, quam atros l. bros, eo pota me,conscripserimus. Cuna igitur naturalia alia adisitum, a primas eius partes, quae modosi biacent sensui perstinerent, in primo huius operis libro secunἰΞ : , a ultimi partem comprehendimus librorum de Mibi ita te, tertia

o luario secun ius, cateris usiue ad nonu in singuli respondent. Nono v decimo septimus, quatuor sepientibus oestas num dedicauio is, atque hucusq: e strictim, plures pallacioribus: tum quod in l)bris de subtilitate Effusius tracta.

ta essent: tum quod minus haec ad Nuc pertinerent, coma mutantur. In reliquis contrarium accidumam decimost. primo qua illor, ex decim onans tres άicatisunt: quoniam materia ampla, minus tra tuta in libris de Subtilitate. ina ratione nec decima tu tum, nec decimum extum, nec uiges mum, nec vigesim: primum pares con fecimus. Sed nec primo, aut decimo odiatio: uerum hss dlibd multa continerent, a uarii generis, inseruimus ali f. tius diluciadioris doctrinae causa, hunc tabulam sequentem exarati iamus, κtqui sep intelligat inguiora m librorum viri epoporis comparationem, er qu: I cui conueniat Mani felim est igitur, quod boc opus quod alias saepe dixinius exercere

docet, quae generalitor in libris de Subtilitate, ex contems plationissoltim causa dicitustini. Diuinorum uerb praxis, ut ibit appellant, ad libros de Aeternitatis arcanis translata est, tum ob magnitudinem, tum etiam ob diuer tutem maximam eorum, quae pars haec ample dii it r. Iam ergo δε, iraκs, quae 'nam esse postasialliferi, a quae non .Mori

1095쪽

L R X U II. 1I7Iρο toris, atura fiunt aut arte,quae s N irsut it tilia, a quae non : finem quos humanae huius con Litcnis I O quae illi conueniunt, o quae non: ais haec it ascriptίι is non facile multa, non omni Sus pateant .Reliquum igit ri est, ut solum Deo omnium bonorum autori, perpetuas a ramusgratius: illud clare obtestantes,nihil horum no,

sirum esse,sedsuum. Placuit autem illi,nos huius tractatioras esse inrani ror. 3 I N IS