장음표시 사용
571쪽
Id est, Tiphys autem Agniades , Siphaeum reliquit populum Thespiensium, egregius quidem turbatum prouidere fluctum malis laii, adeoque uenti procellas, simul nauigationea Sole & astris coniectare.Pluviam in quaedam praesagia & te pellatum, ex nubibus dum ageremus de aere in lib. de elementis tradidimus: item & terraemotus prognostica. dum de te xa Et plura apud Aratum in Phaenomenis, Virgilium in Georgicis, & Plinium.Praesagiunt item maris sevitiam,echini, Plinius lib Me. Io. pluuias, tempestates aere sereno stelli scintil- Iantes, & si illarum lumen subito obnubitetur, & arcus duplices cadi potissimum a meridie apparentes; nam si ab oeei. dente, praesagiunt tonitrua cum leui pluuia; si ab oriente;se .
xenum tempus. Luna recta quarto die, magnam tempestatε iudicat mari: si coronam circa se habeat, selenitatem:in plenilunio pura,sercnum; rutila,uentos.uigra,imbres, in quinta Iuna, cornua obtusa plumam: erecta,uentos: Septentrionales cornu acuminatum, ex ea parte uentum pretangiunt, &c. ut
apud Plin. lib. I 8.G3s. Mare turbatum tranquillari putant oleo. Plin. lib.2.e. Io 3. Marrat idem lib.37. Qio.Chelonitide gemmam,quae sit aureis guttis, cum scarabeo diectam in aquam seruentem, tempestates auertere, & alia qiue glossiopetra dicitur,uentos comprimi. Item tempestates abigi, muliere uel menstruosa uel sine menstruis conlaudata, Plin. lib. a. 8.c.7 Si quando tempestas existit, imperiti nauigationu iubent ad terram eursum dirigere, at gubernator quam longissime in altum refugit.Nam in alto nauem periisse cognitu rarissimum emuerum iuxta littora quae sub promontoriis sunt, naufragia cernuntur . Dion Prusaeus Sophista lib. De uentorum OVA Misne. cap. I 3.
DEuentorum diuersitate & naturis, diximus e tum libr.
de elementis a capite 2 q. usque ad c. 3 2.Contra uentorum impetum, uel a deprimuntur, quia quanto antenna sub
limiot saerit ab hypomotalio qui sedes mali est, celerius se
572쪽
etuntur nauigia, secundum Aristo t. in qu st. 'incestani. q . Aut periculum immineat concitatis uentas, ne praeceps feratur nauis in scopulos, uel subuertatur a uetis, aliter enim ars nautae nihil potest contra hanc uim cilestein, ut explicat Plutari de tranquillia ani.
De Obseruandis in Sole, D na, Aellis, O coelo. .
HAEc nauta scire quoq; si peritus in arte esse uelit nauiga
toria, ibi sit linea et quinoctialis, Solis declinationes ab aqimi octiali, meridiani altitudines & gradus, circulu etodiaci, holi ZOntem , tropicos cancri & capricorni , polum arcticum, seu septentrionalem , polum an tarticum, Iseu meridionalem , longitudinem & latitudinem cetii & terret parallelos . hemisphaerium, eten illi, centrum . quet omnia explicata inuenies in lib. nostro de caelo & mundo. ut de Lunae coiunctione cum Sole,oppositione, quadratis, Triangulis, &de caeso, & aureo numero . Debet etiam praecipue Septentriones ursae, id est . stellas septem quae in polo arctico, cognosce re . Circa enim polum an tarcticum,ille Intra x q. horas mouentur, inter has illa quq proximior polo est,ex qua cum aliis duabus quς in capite uisae sunt, colligunt nautae & poli & Eorizontis altitudine,& horam noctis,prout praxis per pulchra eius est apud Petrum Garciam in ii. qui,le pilo:age, dicitur, Aapud Perr. de Medmo lib. s. de arte nauigar.c. q. s. 6. debet cogno stere & alias stellas quq pluuias suo ortu,& saeuitiam hyeindicant, hyadas & arcturum & similes arud Aratum in Phaeuo menis. De legibus nauiicis. cap. I s.
DEinis non adam cum in iuris tractation e late de illis di
573쪽
De agriciatime origine, O hinore. cap. 1. Rimum opus,cui homo addictus suit post pescatum, terrae cultura fuit.Gen. 3 .ut qui noluisset caelo potiri, terram in poenam tribulos, Mspinas producentem,excoleret, ut uesceretur pane suo in sudore vultu sui unde agricola in per ut sibi consulat,in suis laborate aliena nonppetit, lucrum magis,quam honores sequitur, teste Aristo.7. Politi c. 4.Isque tradit lib. i Polit .c.s . hanc speciem acquisitio D is uideri a natura datam, nos a Deo impositam diximus , de creata,Eccle. c. 7. Sic Plato in epino mi de hanc in cecooomia Tetinet, lau Iatque maxime Xenophon. in oeconom. Cic.quoque I . Ossi c. atque in Cato. nihil uberius homineque libero dignius agricultara dixit, iustissima acquisitio Arist. i. oecon. c. i.ut a matre omnium magna, & uolente petitis alimentis,& qita sitis, non ab inuitis, ut per bellum: nec a nolente,ut per cauponariarn,& mercatoriam . Neque enim alia intentio a gricolae uidetur,quam alimentorum, quς satis lint a terra accipiendi,ut not. Pla. in Euryphrone, & in Euir demo, ut non intrum, si plures prie statiorum ad agriculturam, uelati ad porTOm. a. S tum
574쪽
tum tranquillitasis, semotum ab omni ambitione,& cupiditate,sese receperint, ut Genes. quarto , Esau, Genecuigintia quinque. Adam,Zacharias,& ali j IZacha. capitu. 13. Plinius libro I 8.capitu.tertIO,ubertam priscae cansam reddens ait, tuc manibus ipsorum imperatorum colebantur agri, ut fas est credere, gaudente terra uomere laureato, & triumphali aratote t sue illi eadem cura semina tractabant, qua bella; eademque diligentia arua dilponebant, qua castra: siue honesis manibus omnia hetius proueniunt, quoniam & curiosius fiunt Steptimo Regam libro e.undecimo Saul rex sequebatur bones ueniens de agro. Dixit agricolam Deum patrem Deus filius,loan. capitu .is Erat & Ozias rex uictoriis celeberximus,agriculiuxae deditus,secundo Paralyp.capitu. a 6. Anti quis in inmma,agrum male colere, censorium pro prum erauatque, ut refelicato, quem uirum . bonum colonum dixissent,amplissime eum laudasse existimabant; hine & locupletes dicebant,loci,hoc est,agri plenos,teste Plinio in praedicto
PLato in Epinomide,artem non putat liu manam agricui. turam,sed eam sine arte, ab initio beneficio Dei fuisse aggressos homines: Xenophon autem in Oeconomi. artem artium uocat, omniumque nutricem. Dixit, & artem Philo quoque iudaeus li. quod deterius potio,insidie.& M. Varro,libro primo,de rerum.capitu.tertio.Non modo, inquit,agri. cultura eli ars, sed etiam necessaria ae magna; eaque est scientia, quae docet, quae sint in quoquo agro serenda,facienda,quaeque terra pernetuo maximos reddat fructus. Eius principia. sunt eadem quς mundi,secundum
575쪽
Praecepta Vtim artis. cap. 3. I Rreeepta agri culturae haec erunt:bene colere, agri, aeris, ina quae, tetrae, Sc industriae haEere rationem. Palla d. i. dere Tust. ad ingat prudentiam rei, facultatem impendendi,uoli; talem agendi Columella i. de re rust .c.i. ut cognoscat agri via Ioci qualitate quo idonea illi committat, ne impensam,&Operam aliter thdati num ad uillam, stabula, sationent,uineas idoneus; num calidus, frigidus, tepidus. Segetes meliores cam Pestres,uineae collinae,syluae montanae. Quaedam pinguem Glebam, quaedam macram,qu dam uliginosam, alia alterius s eneris solom de Iiderant. Modus in aedificando,ne fundiis villam quaerat,neque nilla fundum Plin. ib. I 8.ca. 6. non est Ierrendum,sed arandum; amam quodque opus Iuliacum, suo tempore faciendum,singula suo tempote praeparemur,serantur, colligantu ,huic l. parti maximo erit iuramento palladi
pus,quo distinguuntur quae singulis mensib. facienda sunt. item Ver g Georg. li. i. ubi,
Quid facias laetassegetes,quae odera siri et . via gi icola,mfacilem terram proscindat aratris, Semina quo iacienda modo,cul usq. Leorum, Edociat.
Et in a. de uitibus,& oleis,& alijs arboribus. In 3. de animis Tei rust. idoneisδε rn q. de apibus. De pecuaria etiam re latet
Var .li. a. de Ierust. iDe agri cognitione. cap. 4.
1 Erra agri,in triplici differentia;macra pinguis,communis, Var. i. c.9. apud palla d. lib. i. c., . cunda, uel in laesida. Fecundae notet,gleba putri fere nigra,rara, glutinosa; instcundae ligna,alba, nuda gleba,maeeraabulosa, sine admixtione terreni,creta sola, arenae scalente ieiuna glarea auro si pulueris, macies lapidosi,gustu salsa de amara uliginosa, tophus arenosus, uallis nimium opaca, se solida. Frumetosae terret noret, quando nascitur ibi ebulum, prunus sylvestris, rubus, bulb. minutus,trifolium,hecta pratensis,quercus, sylvestris pyrus, malusq. Pli. li. Iῖ .c. 6.
576쪽
De stilus generibus instrumentoram agriculturae necessariis. cap. F.
IN stro menta rei rustica uocalia semivocalia, muta: uocalia,
operati j,qui laborem ferre possint: Semivocalia bouesa torij, non trimis minores,uiribus magnis, latae stolis, amplis cornibus,& si fieri possit nigris, naribus si missa o pectore,latis coxendicibus: unt& asini,& equi ad arandum, ubi leuior
Terra,vel ad fumum,& onus gerendum: oues stercorandi carasa.Canes noctu uigiles,die clausi,& dormire a ssueti. Muta in frumenta,corbulae, corbes, lolia fiscinae,tribula, senes, tege - 1eMaratrum, quod constat stiva, ligno in qua. concauitas ansa, a, cui stiva infigitur , furca cui togam aptatur,uomere.ia ferro, quod scindit terram,cuius summi tas nymphe:furca,in curua pars,cui sub tonditur clauis & dentale, histo boo. i. ligno quod ad boves peruenit,cuius at,ex circa iugum κορωνη, loro Iam iugum continente , quo utuntur cum in iugi foramen palum,aut paxillum immittunt. Dehine,sunt crates stercora-xiς,clitellae,sarcula,bidens, tridens, curi palat, rastrum,rastelD,bipalia,pastina,igon ,falces,torcular,culet,uenti labrum, seu uannu occa, nalleus, mortarium,pistillum, storea, cophinique corbes,& similia, quae uilli cum opor aer habere certo suo loco quaeque ruri dispo-- sita. Sunt&plaustra, constantia axibus. roris,scalis,quibus tabulata,dehinc intrinque prominentibus alis, siue palis
577쪽
SYNTAXE Ora quo agitur de medicina
Medicina quid, o morbus. Cap. I. Edicina a medio dicta em medium autem est.
inter excessum,& defectam. unde apud Hippocratem dicitur deficientis adiectio, & abla 'tiosa perantis. atque in summa ea est,ad tem peramentum deducens extrema excedentra . uel medium illud conseruans. Sic duo scepi medicinae,eurare,& sanitatem tueri Galeno de sect is,& Ari. sol. lib. de iuuentu.&senectu . nec Opus Malantibus medico, Matth. s. Malc.2.luc. . hoc dum agit, ad morbum respicit, uel ut illum iugulet,& arceat omnino, ueIue leniat, aut iter ei intercipiat. Morbus,est contra propriam cuiusque naturam medii,& temperamenti salubris,accidens, quod fiin monem naturalem prohibet. Fere n orbus a morte , quod is sit moniam futurae aliquando mortis,& interitus , cum Nidemus cor, rus hoc obnoxium tot corruptionil us,& alteration h. bus. Max. Tyrio etiam, sermo. 23. Morbus nihil aliud est, quam dissolutio quaedam ac pertull batio sorderis, existens in corpore: si .cut & sanitas est consentien
tis bene corporis conis sumatio quaedam.
578쪽
Da es tinctione medicime,ct medicorum.
CVia medicatio & hominum & animalium est aliorum.
sie in medicina & medici distinguuntur, ut aliqui proprie latione nobilioris subiecti medici dicantur, nempe qui subiectum habent homi dem:alij autem qui curant anim lia
alia,ueterinari j, & ueterinaria medicina, quae proprie de iumentis& mulis& alijs maioribus animalibu ad uehenda onera idoneis: quam & ad pecora extendit Colum. lib. 7. ca.3ω& nos etiam ad ali. animantia, ueas canes, aues &c. C temin corpore humano, cum & auima lallit, morbi seu uitia in anima sicut in corpore, esse dicuntur,interdu in sola anima, interdum in corpore solo, interdit in utroque ex copallione. Proinde medici quidam animae,quida corporis,quida utriuΩque partis erant: iuersiq; istis modi curandi , ii cui obiectum diuersum. Spiritales spiritualibus pharmacis , ut plerunque Mi Merbis, medentur animae uiti js& pallionibus: corporumme- .diei,corporalibus:utriusque partis utiisquet.
De medicina pure spirituali, ct eius eciebus. Cap. 3. MEdicina spiritualis, est quae animi morbos emedat, coilla obsessa uitiis, no potest fungi naturali sua proprie xate, nemperationali,uel est quit conteruat animam ne iiij x aut delictis,quae morbi sunt, inficiatur .i Huius medici sunt plures: in primis Deus optimus maximus,pater,filius, & spiritus sanctus. Diuinam medicinam exhibuit Deus dominus noi ster Iesus Christus. Sunt & legislatores seu nomotheic: ρtq;. praeceptores seu philosophi, & admonitores, & con solatorps medici. De medico illo summo, non est quod multis agam: nam nomen ipsum, Iesus, nihil aliud est,qu&m latus: quia ipse saluum feeit popul am suum a peccatis. Matth. i . Esa 1 2. I -
Α & I . Ioan . q. &c. Iit Domini est salus psal.3. Esa.. 9. Hierem. 3 . Atque sinis fidei nostrae, haec sinu animarum nostra. Ium. I. Petri l. ulmis nobis salutis, egre si ab illo torrente Dei,& ab aquis facta mentalibus & arboris fructurini in silutem omnium nation una, per agnum & dominum crucifixu,
579쪽
omnibus datus est, iuxta prophetiam EZech. cap. 47. mplica- a m,cap. 22. Apocal .unde D. Aug. contra s. haereses Fu sus est sanguis medici,& factus est medicamentum frenetici. Sic Clemens Alexand. lib. I. paedagogiae, cap. r. Est paedagogus, inquit, noster uerbum , scilicet filius Der , qui praeter naturales anima affectiones, curat per admonitiones. Morboru enim eorporis auxilium propriό uocatur medicinar quae docetur, humana sapientiani erbum autem paternum, solas est humanarum aegriuid num, Paeonius medicus,& sanctus aegrotae ais nimae incantator. Omitto referre reliqua quibus a sanctis patribus Deus dominus noster Iesus Christus, medicus dicitur. Satis enim constat,ipsum languores nostros tulisse, Esaiae 33ωα peccata multorum .H cap. 23.Sicut per unius hominis primi peccatum, mors,& morbi,& ut ait Horat. I.crum. Od.3. Po Istrum aetherea domo Susductum, triri,ct nona febrium 'Tereis incubuιι cohors: Semoussi prius tarda necessitas. L. ini,core uir gradum.
Ita per unum hominem & uerum Deum, uita, &a morbis animae& corporis curatio & salus, ut doeet D. Paulus ad Ro. .& 8.Et uirtus peccati,gratia Dei, a. Colos is . Atque p eius meritum, per secrosancta mysteria dc sacramenta, ueluti per medicinas, morbi ex peccatis contracti, ipsa scilicet peccata,
remittuntur nobis reuelatis peccatorum ulceribus,& conses- .ss, Matth.3.& 26 Lucae 7.& 26. Ioan . I ad Hebr. I. & Io. Iae. .& I.Ioan .epist. 2. Apocal. i.&c. Huius sacrosanctae medicinae mysteria dispensant presbyteri δc aliς eec Iesiasticae personae, prout cuique ordini tributum est : qui ut periti medici,
pro modo uulneris, morbi,Sc peccati detecti, medicinam applicat. Itaque, aliquando ut in corporali medicina mordicae M incidit remedium, timore & contritione.aliquando resoluit,per lacrymas& ad in isti poenitentiam: interdum macerati ieiuni is, uigiliis,& similibus: aliquando iubet euomere & uacuare per confessionem, restitutionem,satisfactione, Scc.ali quando impinguat,clementia dulcedi ite, benignitate,conis latione:aliquando abstergi tac corrodi t,correctione, di afflictione. Atque quod ualde timendu est,aliqua do inefficax est α impotens medicina,non ratione sui ipsius, siquidem meri xum passionis Christi per se eis tax est, non aut redemptione
580쪽
quidem tantum istius mundi uniuersi, sed & ad aliorum inguriorum salutem, si plures essent: uerunti inessicacia ex parto et 'toti & peccantis est Cuiusmodi morbi sunt, animae desperatio,praesemptio,obstinatio,& similia:ut recte de his Hieremias dixerit, cap 46 Frustra multiplicabis medicamina ,sania
aras non erit tibi. Et D. Ioan. i. epist.c. s. est peccatum ad mortem, non pro illo dico ut roget quis. Verum ut ait Oiud.i.Metamor. Tunc. cuncta prius tentandased immedicabile vulnus. : . ii Ensi recidendum est, ne pars lyncera trahatur. Quamobrem & incorrigibiles excommunicationis postre. Ino mucrone feriuntur, ne alios inficiant tabe. Neque tame. quia omnes qgri non conualescunt , idcirco nulla medicina est,tac. a. denatu. Dein .
De Mediicis aliis pathematum O morum. cap. q. OVnes perturbationes animi graues sint, concitantes eu ,dimouentcsq; ab ingenio lanitateq; pristina , ut ait a)hilo Ludaeus,li. de Decalog Et Phallaris grauissimas aegritu- .dines animi dixit,ut non nisi morte curari possent. Sic enim scribit Archiboo epist. I. σώαι σος αρμῶ θεραπευέ νη, υχυὶ δἰ νοσον ἰατρος ἰατο ΘἈνατος,id est, corporis NM 1
,tudIDOn curat GS: at animae morbum, medicus mors curat.
Cςteru non omnes ea de senserunt, sed mederi morbis animet philosophia probarunt. Atque ideo medicinae soror dicitur philosophia a Q Sept.Tertuli. lib. de anima, in princ.a praece. ytoribus itaque & ipsa philosophia,animi puerorum & homi. Num curantur a uitiis, quae impediunt rationis & ueri homi. Disiunctiones , ueluti, ut Horatianis uersibus loquar, lib. I.
Femet auaritia, serat cupidine pecturi . , ni verba O voces, quibus hunc lenire dolorem. iii . Possis,o magnam morbi deponere panem. Ter pure lecto poterunt recreare libello.
Inuidus,rracundus, iners,Vinsus, amator:
Hemo adeo fictus est,ut non miles ere possit,
Si modo eniturae patientem praebeaς aurem.
Plato in Phaedro,mededi artis atque dicendi, eamusere esse rationem tradit,& animet per sationes, legitimasq, instituriones,