Syntaxes artis mirabilis, in libros septem digestae. Per quas de omni re proposita, multis, propè infinitis rationibus disputari, aut tractari, omniumque summaria cognitio, haberi potest. Authore Petro Gregorio Tholosano ... Nunc recens, de mandato S

발행: 1586년

분량: 945페이지

출처: archive.org

분류: 철학

551쪽

P. et mi militaribus. cap. r. sutia sti eiercitu triplicia,uoealia semimo ealia, muta. 6

ealia sunt,uerba uel nomina quibus utuntur qui ei reuuc excubias nocturat interno stantiir,uel in ptaelio milites,dieiis mus. mor du guet. Semivoca ira su ut cIassicum receptus. Mainta sunt, uexilla,neIuti dracones, aquilae, flammulae, manipuisti, &e. Item cessere. Atque in distantibus Iecis ignis accensus ερ lueernae. Nam belli praesertim tempore, qui occanum ac- .colunt, in uicinis tumulis lucernas pilis assietas Ioeant ac ubi ex hostis aduentu maior illastriorque resaecidi isubito lueernas accendunt , clamoreque per agros & regiones significat, hine alii deinceps excipiunt , proximi hie eodem modo signum edunt, atque si e eeseriter ad omnes uicos&urbes s ma perfertur, & agrestes, civesque aduersus hostem se armata Polydor.Virgil .lib. is . histor. AngliaScribit Liuius in i . eum filius Tarquinius mandasset Romae patri quid de cabili facturus e sset , respondisse patrem non uoce , sed signo, pater namque nuncio,' uia diibsae fidei uidebatur, nihil uoce respodit, sed ueluti deliberabundus in hortum aedium transit se. quente nuncio,ibique inambulans summa papauerum capi ta b ficulo decussit& interrogando expectandoque nuncinnet defessum, rediisse, de quae uidisset narrasse, non latuisse aut εfilium eonsilium datum de praecipuis Gabinorum detruncanidis . Signa muta militaria , pro nutu insgnia habebant sinupta uel picta, qualia animalia, imagines, circuli. Congrega tionis autem signa,literaria,eohortiunbaquilae,equmim,driscones. Apud signa, erat aetylum sacrum, ibi depositio fiebae variis dimidiae rerum a militibus comparatarum, quae omnibus debebatur,ut alacres ueIut pro rebus suis, saltem signa tatare n lucibi quoque decem solles uel marsupia, in qua con aribuebat tota legio,se Iturae causa. Vestimem praedam eastrensia. cap. r. ΡAludamentum, ehIamis sagum, maerochaera, para gausa,

campestre,lacerna,penula, ocreae,per Oneticingulum, l- theus.

552쪽

IN castris,uallum,lorica duplex, in interiori, erant castro si

munitiones,fossa,vestibullan , portς,una prctoria,uersus castra hostilia,ubi pretorium, qu storia alia a dexiris, exercitui hostili opposita, quintiana alia & decumana. In castris taberis nacula & tentoria distincta, sed ducum eram insgniora, uel rapetibus,uel sculpturis,picturis,lensionibus,pellibus, &c. In medio seu umbilico, signorum receptaculum, ubi tentoriae iant ducum. Erat in castris pr otium, ubi pr cipuus militiet degebat.Qu stomum ubi qu*toris tabernaculum,& pecunia rationalisti bi & subadiuuet, actuarij, chartularij, raceptores. . Erat & forum uenale in medio castrorum.sine tentorijs. Erat& templum castrorum, de quo & Herodia.in s. meminit: sem . per enim omnes nationes, aliquod nume in bellorum diseriminibus adoravit, & cultum aliquem religionis obseruarui.

Munera quae eranς in castris. cap. 9.

ΡR sectus castrorum, Quae stor castrorum,metatores, metarici,episcopi, stratores, magistrant,armaturarum prςfecti, tribuni,rectores, magister & pr fectus uehiculoru, pr fectus Orcinalium iumentorum pr positi bailagiarum, officinatores, fabricenses armorum, lignatores, pabulatores, frumentatoreS,aquatores: machinari, machinarum, scilicet obsidionalium,scorpionum, onagrorum,arietum, heleopoleos. Erat uigiles & custodes pretiori j, qu storij, ita ili portarum. Trituni militaris ossietum, sacramento militari suas cohortes adigere,illis iura reddere,exercere tyrones suos, suam cohortem In aciem educere, & statuere certo loco, uigilias & stationes curare, missionem suis dare,& sacramento soluere, carcerum custodiam habere. mitti a principibus cum suis ad aliquos capiendos,exequi alias a principe impositas legatione destinatos morti a principe occidere, dare symbolum uel tesseram . militarem militibus suis, legatos exrraneos in castra uenientes ad principem deducere,in exequi js,& funere principis Mimperatoris cineres ad tumulum deferre, uigilias circuire.

553쪽

LIBER XXV.

si a

De la Aructa acie. cap. IO.

EX militibus equites maxime usui sunt in planis,& unde

quaque patentibus locis; pedites,ia praeruptis, mon. tanis , & lyluestribus, & custodia ciuitatum, oppidorum, Sc stet lorum. Conueniunt autem interdum cum praelium coserendum est,& instruendae acies,quarum ordines uari j sunt α nomina,& formae ex ragionum uaria obseruatione, α pro Iocorum in quibus pugnandum est, commoditate uel incommoditate. Habet ut plerun q. exercitus tuc,ordines, principiadi globos militares, acies duas ante signanorum & postsignanorum , ibi semper duces primi meliores: qui secundi, ultimidi postiles: illi ut probe ducant, isti a tergo ut coli tineant milites in ordine. Constitutio totius multitudinis, phalanx, dicitur uel acies,cuius in seriem instructio,iongitudo est .Pri .ma pars vocamr facies, frons, os, iugum: po sterior, latitudo: duarum partiu quae in fronte aciei, altera dicitur dextru,ntatera sinistru cornu,inter has& calida. Ibi, post milites grauis armaturae, pedites, statim uelites ordinanturipost uelites equites grauis armaturae: uariantur tamen interdum, si ne celsitas exigat. Fortissimus omnium, est in dextro cornu: illi uirtute secundus, in sinistro.tertius in medio aciei,si per conua acies lita distinguatur.Siquidem alio modo cornu disponitur, ideo aliud cornu dicitur extremum,abruptum, circundas, & acies alterius formae e Te potest,scilicet formae cunei,sorsicis, rostri equini,serrae, testudinis,uel acies quadrata,orbiculata,directa

execta,explicata,extensa, extenuata,obuersa,auersa, stataria, detracta loco,curuata, duplicata, attenuata, densata,constipata, oblonga, triangularis, linearis,comprehensa, arrecta, deducta,duplicis frontis,duplaris, antisto mos, peristomos, iii flexa, implexa,incurua& ita iuga & series uarient eius.Turba niuria quae hae formae quoque inter praeliandum, pro occasione instantis uel fugientis, uel decedentis hostis, non secus aci in duello: quam mobrem fiunt in ea declinationes, muta- Qtiones ordinum grauis armaturae & uelitum & equitum,

prout hostio silcndum; sie oportet duces sepe iiibere de .clinare milites , uel hallam uersus, id est, ad dexteram , uel in clypeum, id est, laeuam. Et mutatur saepe frons in trigIm, di contra.Quod si conden lata sic acies, oculiatim fieri inutatio

554쪽

α 4 SYNTAX. ART. MIRABI L.

tio non possit, fit, conuersio, de tota aciςs simul se uertit, usin naui fit fiunt & ita uari ae euolutiones, ut Laconica, Macedonica,Chorica,vel Persica. Interdum enim mutant locia; interdam tantum uersa faςie in xergum , reopnt eundein locum e dc interdum ordines mutant. Et quemadmodum lunt uatiae aciei in istis facies, sis & signorum uarix nomenclat rae, ut alia prima, secunda. postrema: in exercitu laureata, fixa, non fixu, euulia, elata, pxo mota,illata, ablata,cOnv ms'sollata , recepta, expedita, turba a, infrequenpin. p. x AVt exercitus alio pergit inter inimicos, uel pugnare expectat. In utroq; primum Deo hi r & sacra peragat, ut it in Hipparcho Xenoph. Si iter agat, deligat itinera suis copiis aptior ,optimos& fidos N peritos itinerumduces semper ante primi isit antesignanos,expeditos,er ploratores,qui aeuideant num insidiae lateant. Dux,non omnibus,quad , uo & qua profecturus sit, explieςt: sed in si, et secreto uel per se uel per praeconem, centurionibus & decurionibus, recordetur n sylvis N pr ruptis. pedites, equites superare se, in planitie, pedites ab equitibus superari. Si uicim holies, poterit uti stratagem te,uel eos allicere, Si caute ita Iulet ut pauciores sui uideantur quam si ut, quod fiet si conmincedant si ex equitibus pauci hastas tollant.Videbuntur auxem plures esse, si ut palantes eant, si se diffundant, si ballas tollant,omnes:& noctu phires uidebuntur scopetarii, ii miles in pergulas incensas ordine inserant, & ita unus quilibet in stat multorum. De exoritu pugnathro. p.

VBieunque exercitus sti summopere uigiliae & explora,

tores requiruntur, ne improvide ab hostibus circumuentatur. Ordinatum aciem,ut monet Vegetius bro 3 capitii obseru i solem , puluerem , uentum, sol ante eripit uisem, puluis oeulos implet, uentus contrarius tua innectit & deprimit tela, hostium adiuuat: nocet pilam pulueri pyrio uentus, x pluma. Antequam in hostes milites dux educe orta nem ad pilos Eabeat, de morte contemnenda, de pr*auo μ

555쪽

LIBER XXV.

honore uictoriae ,de officio in rempublica. de principis bonitate, de iusta causa belli, de hostium iniuria, imbecillitate.

timore, diuitiis conquirend is. No prius pugnent milites, qua signum a duce acceperint, Signum hoc uel uocale, uel senii uocale, uel mutum ut diximus. Mutum fuit in ptiona Macedonum & Achaeotiim,illyriis certaminis inchoandi,cum primum ex locis quae circa Olympum montem erant, Ostensum Iinteum prospicerent. Magaloplitanis quoque atque equitibus lignum ineundi praes ij erat, cum primum a rege purpu.

yeam vestem erectam conspexissent. lyqius 1. histor,

De exercitu elasco et armamentis eius. cap. 13.

CLassis nautica uel in mali uel fluminibus ad tuendos li.

mites , uel ad expugnados hostes;neJ iu statione,uel hyematione. In classe navali,uiri necessarij, Praesectus seu P to Trexarchi, Centuriones, Classia ij, ita menophylaces,dicetarci, id est, lolo uictu contenti,naues custodientes, urinato Tes,lcrutatores, utrarit,ductores triremium, remiges, socii natiales, decuriones remigum,uectores detot res,ti qui erant in collegio fabrorum. dendrophori, centonari j, dolabrari j, Halarii. Instrumenta & armamenta nauium, ancborae, anten nae,uela, remulcus, hasta hamata ad trahendas naues, harpa

goues.scalae, manicae ferreae, trullae ferrea pontes, sublici eataractae, lupis naualis, securis ad rumpendos rudentes & Ω-nes secreto nauium hostilium, sartagines, quibus ignis continebatur , alueoli, rutra, quibus & alia arma addi possunt terre lirium militum, cum ad manus uenitur, uel iaculis pugnatur, Viruntur autem potissimum nauales coneertationes ignium artificialium ope de dolino leo incendiario, stupa, sulphure, birumine, ardentibus sagittis seu ignitis additis,resina, Pace, ceIa, pinguedine, nitro, camphora, & aliis ignis fomentis. Naues autem nauali bello deseruientes,praetoriae ubi princeps: rostratae, tectae&non tecta, longae cum suis diseriminibus, scilicet biremes, triremes, quadriremes &c. Liburnae, et es actuariae,cursoriae, speculatoriae, tabellariae, onerariae. frumentariet, piscatoriae, synedrit, schediae,subliciae,epibates, myoparones. In pugna nauali instructa, rostratet fortioresq; naues opponuntur, aduersarius cingitur, uentus obseriratu cne contrarius,pellitur hostis alto mari ad litus, ne motus sieceleri .

556쪽

celeritas: utuntur assere uice arietis, trabe scilicet utrinque ferrata ad similitudinem antenns pendentis in malo nauis; utuntur & falcibus longi Ilimis contis praefixis, quibus aduersariorum nauium funes colatorios, Sc suspensoria antenna. rum perfringunt: Bipennibus quoque, quibus dum immodico ardore pugnatur, interim nautae, tacite aduersariorum nauium gubernacula scindunt,& inutiles naues reddunt, sicut α dolose interim utinatores sub aquis perforant easdem.

De cura ct dis plina militari. Cap. I .QVatuor exercitui maxipae necessaria, commeatus, bona ualetudo, scientia rei militatis, obedicti a. Xenoph. id. i. Cyripet J. Commeatus respicit curam alimentorum, ut eorum gratia sint armenta,greges boum,arietum,panis,& similia, M ut in tuto impedimenta & sarcinae si ut militares. Sanitas optimis medi eis & chirurgis conseruatur & habetur, &ex electione salubrium locorum in castris metandis. Scientia

exercitio de disciplina comparatur : obedientia legibus reti

De ducis optimi Ssciplina. cap. I s . DVx bonus, debet potissimum esse optimus miles peritus

in omnibus, potistimum in mathematicis discipli uis, saltim arithmetices, ut aci cs dispon erepo ssit,ut ait Plato ita et . de repub. sine ordine & disciplina quoque, inutilis peditatus apud Aristi .polit. cap. i 3. maxime ad regionum inierstitia. Requirstur & in eo geometria, cosmographia,astrolo gia, ad magnitudinem dierum & nostium,solititiaque internoscenda, Meclipses qui; aliquando inscios exeicitus perdide iunt & terruti uiar,utque Postit temporum qualitates,pla-ui s, serenitatem, lunς splendorem uel silentium eligere, quantam apparsat eius lux, scire. Polybus in epito. libro. λ. in duce seu imperatore prunum requirit, ut silentium seruet

eorum que facturus est, consultet cum qui b.Oportet. 2.teneat diurna & noctUrna itinera, terrestria & marina. 3. oportunitatem temporis ex circunstantiis cognoscat. . modos exequenog faciliores non contemnat ; adde ut noscat holiis ingenisi,

Qua, India e , modum pugnandi eius. Dehinc nihil iii beb

557쪽

LIBER ' XXV. 2s,

Io eqntemnendum, non fidendum unquam. Dissidetia urbes conseruat, confidentia perdit. Fortunae quoque plurimu tribuerunt in bellis antiqui ethnici, ut Aemilius Probus in Trasybulo, Caesar lib.3 . de bello gallico, Isocrates in Archidamo,

Aeschines oratio. αμ οσβ Nos Deo,& diligentiar,&prudeliae. Praetor militaris operam no ludet,sed ei erit maximo co- modo, si rubeat tubarum similes per omnes turmas esse uoces,si ictus quoque tympanorum pares inter pedites, ne confusio oriatur: si enim omnes in acie aequὰ ordinem & discrimeliocam intelligant, consensu una pugnabunt, una movebuntur es desistent,ut in remigando remiges Obseruant,voces gubernatoris. MDe disciplina ct exercitis militaribus. cap. IGMIlitem ita censet educandum Plato a. de 3. de repud. ut

canem, qui sit erga domesticos mitis, in extraneos fe- Tox oc atrox, illi gymnastica & musica arte utendum,ut nausica efferatos animos temperet:gymnastica exercitatione, cotxoboret corpus:cursui ex erceatur, ut in aliendo alacrior, Min alijs agilis:ut robur sibi acciat. consuescat vibrationi manuali lapidu, iaculorum,ferri, tu me. Sic armorum pondera tacilius feret, & acrius feriet: assuescat ferendis dorso maximis ponderibus, ut discat dum opus erit longius iter protrahere, Comeatu secum deferre: natare quoque discat. Hoc enim illi maximε ex usu erit:discat arma quibus utatur pertractare, pale uramque & gladiatoria & hastariam arte: commodu quoq exercitium, astu scere ferre arma quibus uti debet, scopetariJ, balistarij,& Randitores, discant ad uocem ducis uel manipulari j,omnes se in proorios ordines digerere, discant scopum securE pertuagere,discant & uoces tubarum & tympani ictus.&scruare ordines. Potv nus lib. 3. stratu. ait quod Iphicrates suos imittes exercebat, falsa cosilia excogitans,falsas insidias,

salsas proditiones, salsa ad hostes transfugia, salsas hostili irruptiones, falsos terrores panicos: ut semper aliquando si quid

tale accideret, parati essent, nec ullo pacto permovetentii r.

Nauquam sinebat eos otiari aut cessare : sed etiam si bellum

non eliet, iubebat eos aliquid fodere,aut fossas ducere, aut arbGres caedere,aut catira movere,aut uasa colligere & trafferre, tanqinam in otio homines studere rebus nouis fore uelint.

558쪽

disciplina,& leges militares praecipue sunt, quae ad tria eapita iuris reseruntur,honeste uiuere, alterum non laedere sine ius. su ducis praecipui,ius suum cuique conseruare, & potissimum regi cui fidem suam obstringunt,& ducibus ab e' propositis, quibus omnino obedire debent. Si quidem praecipuam parte militiae in obediendo Plato ponebat,ut ait Plutar.in uitaGalbaetalioquin nocerent sibiipsis milites,diuersitate consilioruot scribit Lact. de falsa relig. cap. 3. atque hoc nominatim de obediendo sacramento annexum militari, tradit Polyb. libr. 6. hist. sicut de alia quoque iurabant sacramento militari milites,quae latius explicantur in sacramenti formula, quam exigebat a si is militibus Carol. V.Imp. Maxim. in eius politia,apud Iusti Goblerium Gaarinum in ca. s.& 6. politiae, quae ibi uideto, de quibus etiam sorsan, si Deus uoluerit, in epito me nostra iuris, dum agemus de re militari explicabimus, ne syntaxes ultra quam par sit,in commentaria conuertamus. Atq,

interim de legibus militaribus quibusdam,legendus Guil Bellatus eques torquatus, lib.3 .des in tructions de tiguerre. c.3 .De quibusdam alijs. Aurel. Imp .apud Flauium Vopiscum in eius uita. Sunt & aliae latius,apud Iustin.in lib.de lesib. militatio. graece scripto. De muneribus militum frenuomm cap. 17. FVerunt militibus datae eoronae castreses,ciuicae, murales.

obsidionales, ouales, nauales, aureae, de quibus uidendus Pli. li. 2I. c. 3 .& li. I 6.c 4.Αul. Gel. lib. s .ca. s. Flavius Blondus de Roma triumph.li. 6.Volatercili. 26. philolog.Polyd.Verg. li. 2.de inuento.Ier. c. I 7.Volphangus Laetius ii 9.com m.reip. Rom.e. 19.Claud.in panegyr.Olibri j. Demosth .passim contra Cresiphontem,& de corona. donabantur cornibus argenteis, unde corniculari j dicti:torque,unde torquati:rude, seu bacnto,unde rutharii:baltheo,monoetonij dictinmmunitate vade

ueterani.

De triumphis. cap. 18.4 Riumphasse primum tralitur Dionysius, Liber pater dictus, Diodor. in s.&6 Plin. li. .c. 6.Τriumphus duplex olim, magnus,& Oualis, magnas fiebat ingrediente ciuuare

559쪽

mulachris urbium, de calles lorum subactorum,concomitati te praeda,& captiuis,designante senam,cum magno sacrificio. Oaationis autem cum tantum laetitia publica excipiebatur, qui uicerat hostes, sine sanguine. De utroque Plutarc. late Invita Mareel. uidendus,& Pli. lib s.c.s . Liu .libr. l. decad. q. Ma gnus quoque & postea decretus uictoribus sine sanguine,a senatu P. Cornelio,& M. Bbio Coss Liu. li. io. decad. . Lata dehinc& lex triumphilis, ut non triumpharet nisi qui quinque milia hostium una acie cecidisset: hute accessit firma alia lex M. Catonis,& Lael. Mari j,de quibus Val. Max.lib. 2. c.3. de prima quoque Paul.oto iis, lib. s c L. Triumphatum postea ob

ciues seruatos,coronaq. triumphalis pruriam laurea , dehinc aurea illis data,unde aurum coronarium. Gel l l. s.c. 6. Dionyis

Halic. in 3 porro ordinem, & modum triumphantua describit Alex .ab Alex. ii 5. geniat dierum,c. 6.C saris triumphum, unde alios colligere licet,depingit Dion. Cassius li. 3. M 37. Alia elura Polyd.Verg. lib,de inuent.rer. c. IozDe poenis militaribus. cap. I9. Poenae militares,maiores,& minores erant;Maiores, ut aecum alio,uine simatio militum. Cu plures. n.deliquissenti propriam poenam militarem esse, per lubsortitionem in paucos animaduerter tradit Cic.pro Aul. Cluent. quod no porrigendum ad urbicas eastigationes docet. Erat & securis percu sfo,su: reptio ad erucem,& ad palum,hodie inter hastas trasitio,scopetatio,exposito delinquente pro scopo militu ictib. manuum & olim abscissio, sultigatio utque ad interitum , empib. praecipitatio, membrorum in partes distractio,ut in Metio Sustetit,capitis detruncatio, & limites pro modo delictorum poenae.Minores & his leuiores, exam hora tio, cinguli adeptio,admonitio per pugillares, mutatio ordinis, aut tentorij. ab hybernis exclusio. cibum stando capere, hastae,equi, tunicae ademptio, distinctio seu exauthoratio, stando ante prAt riu,

cespitem ferre.

560쪽

ARTIS MIRABILIS,

i LIBER XXV.

di quo agitur de nauigatio. α .

De nauigandi inuentione. Cap. I. Auigare nihil aliud est, quam nauem agere.i. arte nauem regere , inter aquarum fluctus . Materia circa quam uersatur ais, est aqua, Anauis: forma aut modus nauigandi, praecepta, continet bene ducetidi,& conseruandi naues bene,& sine periculo nauigandi. NO. n. a nauigio nauta,uel gubernator dicitur, sed ab ipsa arte guberna di, ut ait Pla .i.de reprib.Quae quidem ex obseruatione,& co. Plurium iactura,& damno,tandem a ru lib. initiis,ad arte peruenit. Nam ut ut ait Maz.Tyrius Icr. o. nauticae artis Haven tio hane progresiam habuit,& initium. Homines, qui nunquam uideranc nauem, externa commereia adamantes,utilitati,, interdum necessitatis stimatis acti, cum circu scriptos se crederent a mari, an a Iem ni de Iutit avem ex aere delapsam uiderunt praeterea ponderosum ali Quod corpus leniter super - aquas deferri raui alboic quam fluuius tiarisset. Forte etiam aut aliquis,ut scit casus,cqm mergeretur inuitus , ac cogere tur membra laetare, eoru aitificio enatauit, aut et ii libens ludensq. natationem ipsam tentauit:hos sngub scasus petitia colligens, atque lior an collectione qui nauigationem meditatus,primum ineptum aliquod atque Insorme uehiculu co- struxit, e materia leui, ut est rarium sorma , ex colligatis permultis lignis rudibus com factam. Paa Io io i leues is adam ta

SEARCH

MENU NAVIGATION