장음표시 사용
541쪽
Plato quoque in lit, ciuili olim quoque det mones, seu felicis animas sui Te pastores animalium:& sunt, inquit, hodie quorum natura diuinior est,pallores brutorum. De tinasseu ne siste ovium. Cap. 6.VEllus ovium, multitudo pilorum est, quia oves meatus habent tenuiores,& ideo pili eorum quoq. tenuiores, lib. .de gen. i.c.3 .Ouibus expilatis, moliorpilus subnascitur, suntq; duriores quo prolixiores pil i,ut idem au- morait,prob. sect. lo. q. 24.& as. Sie quadrupedum uelli lantque prolixius adueniente senectute augetur,uerum rarescunt nunt I. pauciores,eodem authore, lib. . de hist. ani. c. ii. molle uellus erat in agro Mutinensi. Stiabo in s . hirtum in Ligaria,S Mediolanor mediocre Patauinum. Lana,est uel succida, uel elota:succida,phira habet salutis remedia,aplid Pli. li. 29. c. 2. Elota,quae a faecibiis,& pinguedine lauatur: Hispania habet & pollentia oves praecipue nigri uelleris:fuluas Tarentaianas,albas Multa.
ΡRimum detonsa lana siccida,lauatur, dehinc siccatur, carminaturi dehinc tingitur,seu coloribus inficitur,uel hel xine,apud Pli. li. Σ2.c I7.uel anchusa Pli. li io. io.&alijsmincia, iterum lauatur, & siccatur, & carminatur rudite Apostea Luauiori petit me, addito oleo;dehinc penso admota trahitur, tenditur, uetui, uel dei bicitur,uel colo & fuso, uel rota fit si lum,uel stamen, politum, tenue planum. Texitur,pannusq. fit ex ramae iniectione,perductione,& traductione; dum texitur feritur, praemitur,& condensatur subtegmeis, spathae ictibus, interim pendentibus ad latus lapidibus inter texendum panniim, concluduntur per ora fimbriae, ex quadam fili crassioris lanae specie, quem uocant Madiic Vascones. Pannus dehinc ut corpulentior euadar,apud Lutetianos d fertur,ut olim in aliis nationibus, ad fullonrs,qui pedib. conculcant & terunt,& reuoluunt; apud nos autem & reliquos Tectosages,&Aquitanos tere, malleis in molendinis fullonii more luditur.Additur tuc apo Luteti et apud alios butyru;uelpiirguedo,ut apud
542쪽
Lemonices,dum pannos uulgares factui: Asellon ex malleis dehinc exsiccatus pannus, ad concinnatorem l quem uocant apparatorem defertur,qui ei a pertica pendenti pilum extrahit & explicat carduo, crebris pectinationibus leuiter polliε-do,pro carduo quoque,sed rudiori opificio,in istis concitatioitibus pilorum utuntur pectine carminatoria. Ex officina concinnatoris postmodum,ad tonsorem transfertur, qui aequat,
α deprimit pilum panni, ideo dicunt eum, baissa ire, noliri, quod aequando lanuginem eam deprimat. Ab hoc iterum dapparatorem xedit, qui uolsella uocant pinsitiel palearum s stucas in hirentes detrahit punctim. Postmodum ad baiulos, seu praefectos operi lanificii defertur, qui si pannum probe noverint consummatum, sigillo ciuitatis, ubi pannus fuit factus, consignant. Ex pannorum pertractatione sMispeciei hominum uiuam. cap. 8 .
VIuunt & splendida ultra opifices pannorum, ex pannq-rum quςstu mercatores, dehinc sartores,sarcinatrices,ca
Iigarum opifices; qui cum solis forficibus,acu dc filo, ingenio uestimenta corpori praeparant: quemadmodum & qui lectorum hodie ornamenta conseunt, quibus sebministrat acicularis, qui sutoribus, ut pellionibus & pingentibus acu operam cum aliquo uiuendi ingenio, labore proprio subseruit & ope fert.Vivunt quoq; ex lanificio hoe pilearij, qui pilo,galeros, petasos, infulas, tiaras,diademata,& similia contexunt,uellana indurata formant. Item tapetiarij, qui tapetibus exuarijs coloribus essgies texendo, uel acu pingendo, uarias imponunt ei formas,quiq; lodices & puluinaria,& similia exornat. In summa opifices multi uiuunt ex lana , utilitas ex ea maxima, maximus lanae usus humano generi, ut utrunque probatur & con llat ex togis, tunic is,palliolis,stragulis,amphilapis, sagis,chlamydibus,praetextis,stolis,capiti js, zonis, mitris,pla gulis,penulis,tegumentis,tapetibus, & alijs, quae insterni,vel Lij ei solent,& in coactis uel imentis, qus hodie Dultae uo-
Multae fraudes in pannis eommittuntur a mercatoribus, nam interdum trochlea extenduntur,ut plurium sint ulnaru:
ει premuntur, ut appareant melioris lanae, alij alios pro alijs
543쪽
Meneunt, colore fictitio. aspergunt. Sunt Ze mangones uestra detritarum ,& ueterum, qui illas interpoliant,fucant,desquama ut Sc ij qui stum ,sed improbe ex lana & pannis adaugent. De telae opificis. cap. b. EX lino εc canabe herbis, maximum quoque capitur tuis
crum Sc utilitas,unde crasses,retra,funeS,tela Iex telis, uola de uestes parantur, ut laia docet Plin. per singula lib. I9. in princ.& capit. I de 9.necessitatis vellitus inuentum noluit Vitruvius, libr. Io. capit. l. Fiunt de ceruicalia culcit re, quarum gloriam maiorem tribuit in d. cap. l. Plin. Cadurcis, unde dc
cadurci culcitrae dicti,dc in Cadurcis lanificinas artes uigere quoque dixit Strabo in 4. gorg. Labor in lini ficio inges certe antequam tela facta sit; si quide in herba evulsa a semine purgatur,tu aquam mergitur pondcre aliquo, & maceratur: ab aliis sub dio exponitur; de dum membrana laxior sufficientis marcerationis indicium, in uertitur , postea siccatur, arida saxo de instrumento proprio tunditur, nempe stupario malleo.Cortici proximu stupa est,haee pectitur a lino hamis serreis ex quib. cortices decidunt de stupa;colo de sua trah itur; a fuso in cruciatum baculum ducitur, postea in rhombu seu girgillum,unde glomus,dieitur, hine ad textorem desertur , qui post flamina de subtramina texit. Ladem in canabe cogita obseruand .m σφιio, ex aliarum plantarum pilis,o de uellere m. nudium,
EA de quae dicta sunt de lino,& de bysso dicta puta: byssui
enim, lini speciem apud indos& Egyptios,tradit Iul. Pollux lib. 7. cap. 17. sola densitate excepta. Eadem & de bombycis textura,quae a bombycibus uermiculis ducitur ueluti ab araneis , apud Seretes de alios, ut ait eodem loco Pollux, quorum tellas redordiri, rursusque texere , docuit in Ceo mulier Pamphila Latoi filia,quomodo autem texantur, pa rentur, carminentur horum lanificia, quς uocantur Gallis I9es, docet Plinius lib. II. cap. 12.6c 23. Arist. s. de histo.animal. cap. 39. Tamen obseruandum uermiculos, qui tale o - λperantur p nsum inter se differre. nam apud Seretes sir, ueli bom.
544쪽
bo, inbix, it parant scri cum, quod nobis sista producunt albo, bices alii in Co insula,uidentur speMem telae proferre, quae . ita lucida est,ut uestitus ea,potius nudus uideatur. Vocamus hane nisa lor. Sed de istis abunde Bavsus de re uestiaria, ubi & de holoserica contextura,& de subtegmine tantum serico,deque auro textili Attalico , & similibus, ad quem te remitto.Fiunt Sc ex pilis caprarum texturae , sic. n.&eanit li. 3. Georg. Verg. Nec minus interea barbas incanaque menta Cyniphii tondent hirci siet, que comantes Vsum in eam Orum,o miseris uelamina nautis. Meminit,& M. Tertius Varro,libro secundo, de re rusti. ea pitu .undecimo, ex uellis hircorum, & capratum,fieri cilicia, quae hodie Gallicae nomem retinet cilice,ad usum nauicum,& uestitum,ad bellica tormenta scut &Vegitius tradit,&ad fabrilia uasa,fiuntque,& his nunc secernicula . Dicta autem contendit v arro c: licia,a Cilicia phrygiae, ubi primum inuε rum prodiit. Refert S rabo li.is Geographiae, in India lanigeram arborum florem nucleum habere,quo detracto reliquum,ut lana carmine-
545쪽
De nomine mitis A. Cap. I. On satis constat, unde hoe nomen militis declinauit ἔ ali 1 namque a duritia , alij a multitudine, alij a malo, alij per contrarium a mollitie, alij a mille trahunt. Quamobrem in eo perscrutando non immorabi. mur, numue a malitia miles,ah potius a mi. ite militi eonflat enim id de quo agitur. v. diuisium militia. Cap. 2.
ΗΙliua,alia inermis,alia armata est:inermis, dicitur palatina, aduocatorum,apparitorum,literaria,ecclesiastica ' testis:armata,quae armis utitur. De armata hic tantum agetur. Dι militia arte. Cap. INter acquisititias arte mi litia erat: hae namque & Romani,dc aliae nationes,regna sibi,oppida,ciuitates, & prouinci . comῖararunt.diuiuas,& gloriam. Hanc necessariam ciuitati
546쪽
uitati Arist.ratus est 4. pol .cap uanum namque, imo noxiu& molestum sereste,& arare, si sata non defenditur,ut ait Xenoph.in oeconom. Tradit δέ Plutari in uita Galbae, Iphycram Atheniensem dixisse, stipendiarium militem, cupidum esse debere uoluptatum,& diuitiarum, ut dum haec cupit acquirere,uersutius,& ardentius periculis se obi jciat. Sine arte olim militiam fuisse ait Arist. lib. 4. polit.c. l 3. neque armis ab initio,sed sustibus,sundis,& pugnis, unde pugna,decertatum,sicque Herod.in .& Lucris
Arma antiqua mans ungues,dentos fuerum.
Tradunt autem armasse se primum Martem,& Vulcanum arma fabricasse,Diod.Sicu. in 6.Virg. in prin. AEn .dc alii mythologi:uerum & haec parui momenti est nosse. Successit tandem ars, & electio militis, atque disciplina Romana miles hoc ordine tantum fieri coepit,ut euocaretur eligeretur,addictus diceretur, describeretur, adhortatione ducis quid faciendum ei esset,moneretur,sacramento adigeretur, & principi tandem recenseretur. Caererum, ut aliquantum sibi curiosi satisfaciant,legant Polyd.V erg.lib. Ita et inuent.rer. p.
De diuisione militiet armatae, o omnibus Ha . . cap. 4
MIlitia,alia terrestris,alia naualicialia in terra,hare in flaminibus,uel mari geritur,utraque constat uiris,armis, disciplina;uiti,aut duces, ut milites, εο alij imperant,alii obis diunt, alij horum causa sunt. Principales personae in militia, magister equitum olim post dictatorem maior Rom in bello:liib regib.dictus Tribunus celeru: tempore imperatorum, primum ide quod praesectus praetorio:dehine crescente imperio,in prouinciaIes praetores diuisum ossicium . Sunt itaque
maiores praefecti praetorio, proconsules, praetores, consulares, legati,correctores,duces,tribuni,senatores,procarato res,q*οῦ stores, praefecti frumenti,& annonae. Milites, uel equites,
uel pedites uel illis administri aequites, ii multiplici differem
547쪽
tia:legitimi qui quadraginta haberent in censu, dueennarij,
celites,antiquoru trossuli, legionarij,alares, praetoriani. Augustales,ceturiari, turi nati,auxiliares, supernumerarij, pronaoti,tertiati, sine frenis,cu frenis: cataphractarij, cIibanarij, seu scutica iij, nune balistarij, iacu latores, hippotoxotae, uelites, cursatores,discursatores,pabulatores,essedaris, uastat,extraordinarij,gynectarij, armigeri. De quibus omnibus Uuolphan.
Laetius lib. 6. comentar.Reip. e. q.horum, leuis armaturae uelutes, expediti sine ocreis, sine lorica,clypeo graui,cum sagittis, lapidibus, hastis,iaeulis: alij contra. Pedites erant quoque leuis armaturata se retarij, sagittarij, fit iditores ante exercitum, hostes prouocantes. Administri horum, medici, ehirurgi, mereatores,caupones,lixet,calones, speculatote itinerum dire res,samuli,agarones, meretrices ut plurimum: & uxores Germanis& Persis: tubicines, litui cines& praecones quorum munus,& silentium in certaminibus pronuntiare, & sacrificijs, foedera an nunciare, inducias indicere, eertatores designare, ut ait Iul.Pollux. lib. .cap.r 2. Nomina torro generalia militaris exercitus erunt,ut milites in metatione dicantur eastrorum, tesserari j,alij angariati, parangariati, qui uigilias, stati nes, gestationes, in uiam belli obibant: alij c6mentarienses, eenturiati siue phygiones, Ze polymitarij bini in qualibet eε-
turia;beneficiari j, ordinarij,extraordinatij,uolanetarij,consistoriani,cornicines, tibicines, classici, buccinatores, qneato
res. In militia legionarij,uexillatij, e Iastiarij a diarij, praesidiatij, scholares. Horum gradus, antesignani, postsignani.
lotari),triarij, inter ordinarios seu ordinatos. Polyb. in 6.ate Romanos ex conuocatis omnibus in unum militibus, desigerem pilanos minimos aetate& tenuis Ibrtunae: adustiores, ii hastatos:aetate& robore ualentes in principes : natu marimos,in triarios. Minimors arma, gladius,pilia, parma rotun-ti,tripedalis:hastati serre armatura debebant: armaturam aratem primum clipeus,ensis,anceps, mucro,uetuta, cassis aenea, crurum tegmen ocrea. Legiones ex istis omnibus perficicba iur, quae aut ordinariae aut extraordinariae erant: ordinati perfectae dictis,expeditae,& quadratae, constantes so . pedi tibus, dc 73o.equitibus. Extraordinatir seu imperfectς, soso. peditum dc oo. equitum erant,unde duae gemellae proce sierunt, altera ooo. ped. dc 3oo. equitum, altera qoo. ped. dctoo. equi. Legione distinctae apud Romanos,uela nominia
548쪽
hiis prouinciarum ad quas mittebantur,ut Macedonicae,ponticae, G illicae &c.uel a tempore,antiquitate scilicet,ut ueteranae uel a loco,ut praetorianae:uel a personis, quibus conssabantur, ut liberrinae, seruorum, uernaculae, domesticae, gentiles, coloniares, agrestes, urbanae, palatinae , comitatens s I uel ab ensignibus illarum ,& ab imaginibus se orum
uexillorum, ut paladiae, mi neruiae, martiae, Ioviae, Her oculeae, solenses, cornutae,laureatae, siue praetextatae,& augusae;uel a ducibus illarum,ut Tyberiana,Traiana, Flauia,Constantiaca,&c.& si unius nominis plures essent, addito numero dicebantur prima,secunda,lertia,quarta,&c. Iu legione, pedites sunt in cohortes distributi,equites in turmas, cohors certa quaedam militum distinctio. Inter cohortes praestantissimae habitae,praetoriae,urbant,millenarit, ueteranae . illis ipsis eo piae,seu multitudines militum latius patent, nam illae uini quidem legionariae,sed ultra & auxiliares,& uoluntariae, centenariae; & inclinante imperio cohortes tyronum libertinorum tumultuariae,euocatae,repentinae,auxiliares,stipendiariae ex proninciis dict*ut Germanorum,Timbrorum, Sicambrorum,&c.uel a munere illis iniuncto,ut stationarit, speculatori , protectorum,stipatorum.Turma ex triginta duobus equitibus constabat,quasi terdena dicta;interdum malo ex ῖOO. ea quae singulis cohortibus adiiciebatur,& dicebatur ieziona - Iia: At a forma, si in ovis formam,oualis:& ab alijs formis, ut& homoeostomus siue laterculum. Tettiaca,quq accedebat post acies lassas,eas redintegrans . Ex i js decuriati equites , si decem: globus equitum in excursionibus;cumulus equitum,s in sorinam pyramidis.Turmis prς secti erant dicti capitula
xii,cingebant cohortes,enuites ex aliqua parte uexilli,alς modo,unde ea turma ala dicta, Macedonibus agema,uel dextra, uel linistra,vel trecenaria,subsidiaria, reducta, quadrata , amphi stomus,rhombus,& Macedonibus sacra. Equitum hodie alij, alterius nominis sunt societatis cuiusdam particularis, quales equites torquati sancti Michaelis, ex societate regis
Galliae, alii uelleris aurei a Philippo Burgundione duce introducti decima Ianuari j i 19. ut late tractat Meyertisti, bro i 6.annal. FIaad. alij Rhodienses,Theutonici, Templa
549쪽
De armis militaribus. cap. si A Rma ab armis, id est, humeris, ex quibus pendent, a Festo dicuntur, a Varrone ab arcendo hoste . quod magis Placet,arcemus autem in uadendo, & propcllendo. Armata in Romanae Reipub.uaria est,alia ad protegendu corpus, alia ad feriendum uel defendendum. Ad tegumentum pertinent corporis,Thorax coriaceus, bubulus, scammatus ferro, a Cilicibus cilicius dictus: pectorale uocant plastre: subar male, lorica cassis,capitis tegumentum silus apud vat ruri . lib. io.cap.3. habens natum seu rostrum summum sui iam . Galea crista a iuxta conum;Buccula, hodie, la bauiere de la salade . Et ad tegendum utrinque omne corpus,clypexis, parma, pelta, scutu Iunatum,clypeocentrus, in libro utriusque imperi j, in rebus bellicis,umbones, scutum, caetra, patuus clypeus Hispanicus, ancile, sorsan rondelle, sarissa aenea regumentum hominum ad obsidionem euntium ciuitatis, tritudines, cochle r, cur.
rus tecti,turres ligneae, lorici. Ad pugnam pertinent, Quibus pungitur,seritur,tacitur,hasiae, gladi j,iacula. Hastilia diuersilii ni generis, quaedam iaciuntur, quaedam perpetuo tenentur & seriunt, quaedam laetuntur & retrahun tur. Iaciuntur uerata pilambatae, tribolatae, plumba tae mamillatae equestre pitu. pedestreue,spicula phalarita, halia breuis, qua ignis ligatur,
ea iactata machinis subi citur,cuius generas,breuioIes tame, iactita sunt, malleoli concaui. Quae tenentur nec iaciuntur,
hasta gallica Melitaris λογχbi lacea uel gesa, sudes nostris, Rophaea,quae Thracica bina, vostris pigne, furcae, framea hasta,
uel gladius longus rotundus, interdum in uostes proiectasyrraues hastae,conti per clies longuessans feribam i , crocet,pos utit&annumerari clauae, olim frequentis usus, masscs d armes,fustes, nunc Paulx, baculi,hail et iactiles, quaru quq retrahi possunt,dicuntur tragulae ,hastilia Hispanorit,est & Cathoia apud Valturinum lib. Io. p. q. eius generis. Equorum t gum enta,ephippia chalybea uel ferrea δε phalers quas uocat Bardes,capitalia quae uocant caparatans, Gladius a clade Plinio mutata g in c. litera. Gladiorum liariae serim e & nom, na, machaera Gi cis, sica Latinis a secando , Gallis cou telas, & secespita etiam ensis alius, harpe falcatus & in carus gladius, quo erat utrinque armatus curiodrepauus, uv
550쪽
patet ex figura eius in imperio utriusque orbis & apud ogetium . Paraetonium, gladius qui pendet a zona ut a clauibus e luna dium , quia ibi pendet lingula , gladius uenatorius pertui sane:pugio,un po ignard,a pungendo. Dolones sunt flagella, intra quoru uirgas gladij, a dolo ita dicti dolones quoque dici possisnt enses longi & rotundi, nunc dicti Stocs, ut
innuit vallurinus lib. ro .c. . gopides,cultri recurui. Sunt&dolabri secures,acinacis, Persicus gladius, Curtio i 6. de gest. Alexand. Caeterum ensis, mucro,spatha, pro eodem: et si mucro alias sit summitas. Bipennis,utrinque scindens:utebantur quoque sca Ipris,ad occidendos EIephantes, ictibus inter collum & eaput adacti saerant & Danicae,coigenees longues,acutae Sc scindentes: item dc falces. Sunt & euspides pieux Gallis. Arma quae percutiunt eminus & iaciuntur sunt, cesti, funda. sum lapides,acsides, claui genus,apud Virgil. . aeneid.Cestro phendo, sagitta missis, spicula, sagittae maioros cum ferro
triangulari: arus, telum recurvum minimum,tullicoru. Rum ex simile iaculum proximo, sed quod capitum , quodque
GaIlis massue:erat & soliferreum omnino ferreum:arcus, b listae:scorpiones, nune arbalestes, quibus & tela, sagittas spicularas de alias,& lapides mittimus: fundae, quibus proiiciebant lapides & glandes, id est,plombees. Substernebantur& itin xibus ad prohibendum equitatum, uel trans tum uadi fiumianis, taleae, hamis serreis transfixae, stipites teretes, pr acuti Ac praeut i,lilia dicta murices, seu celea trapes&similia. In murorum poetro rapugnatione, instrumentis aliis sortioribus de armis usi,catapultis,balistis,trifacibus,uectibus,tolonibus,scalis, scambutis,pontibus, bombardis,cuniculis, arietibus, sco pionibus:addit Vuespergensis abbas in chronico, in secunda Mediolanshim obsidione, mangos& eattos, adde & musculos ad delieiendos & suffodiendos muros. At defendunt ubneae ,ualli,plutei, loricae ex eratibus, fossae, stipites ex truncis arborum storiae, nunc gabions,cerui,pinnt,aggeres, surcς re et ad deliciendos mutis conscendentes hostes. In portis cataractet,portes collices,tre illissees, herses,pontes pensiIees, ibque uacij,& tracti Ies. Contra impetum bombardatum & machinarum ignearum in muris,uel pone muros, aggeres obi j-ciuntur terrae, fimi, maximE culcitrarum, lanae, &deiectis muris, sarissarij , grauisque armaturae milites, scoperaim, d Ilia terra impleta, iuccedunt. Da