장음표시 사용
621쪽
De picturae exercitio. Cap. I. D uenullatem operum, & aedificiorum pertin Et, sicut tectoria opera,& incrullationes, inductiones,uel calcis,& arenae,uel gypsi,uel marmoris, ita & picturae, de quibus Vit r. li.7. Erimiq. pie rurae interdum inegalographiae,& magnarum impensarum, aliquando thvparographiae uilium.Caeteru picturae ars non tantum ad fabros,uel architectos, & sedentarios opifices pertinet,sed & ad uoluptatem animi,& uirorum praestantiorum quorundam aliquando laudabile exercitium: ut Fabio nobilis smo homini datum est laudi, quod pingeret, ut ait Ci .i.Tus Et Adrianus genere Apher Imp. pinxit lienusti m me,atque etiam effigies e cera, & creta sermauit, rit ait Dici in Andriano. M. quoque Antoninus philosophus dictus Aurelius, operam pingendo sub magistro Diogeneto dedit, teste Iulio Capit. in eius uita's uid pictara, ct quiblis utatur. cap. 2.ΡIctura secundum eundem Vitr. li. i. e. s. fit imago eius, dest,seu potest esse,ut hominis, nauis, &c .certis corpori in finibus figurata similitudine.Explicat Hor. initio epi. ad Pisones, seu de arte Poe.ibi, i Drabis, atq. puctu quidlibet audendi se Turn. a. N per
622쪽
pere μι aequa potestas,cte.Plato in phaedro,picturae opera ta qua uiuentia extant si quid uero rogaueris,ueiecunde admodu mstent.Pictura utitur optica ratiocinatione, manu,& colorib. in optica considerat, quomodo quae longius distant, minora uidentur, & qu supra caput picta,quq intra minora: incurua, quae supra distantia, eleuata, quae infra oculum, & quadrata, quomodo uisum decipiant considerat umbras,lucem,radios ut diximus in optica. A Geometra habet regulam, circinum,
lineas,& id genus,& pio portiones; ut in pingendis quibu sq.
sim metriam conseruet,ueluti in homine, quantum Osa naso,oculus ab oculo,& reliqua membra inter se differre, de co- uenire debeant. Scripsit de proportionibus hominum , & de illa symmetria corporis humani, proprium uolumen Alb. Daretiis pictor Germanus insignis, Vitru . lib. 3 .c. I .POmpo. Gauricus lib. de sculptura. Di mensiones autem in reliquis anima Iibus sex constituunt, quibus suapte natura distingui pollunt; summum, infimum, ante, pone, dextrum, sinistram, infima, α
suprema pars. Idemque & locum habet in stupibus, ut tradit
A Rist. libro secundo,de gen .anima. e. 3. degeneratione
loquens, naturae opificia cum pictura conferi;omni a detineamentis, inquit,primum describuntur, deinde colores recipiunt,& mollitiem,& duritiem, quasi pictoris ossicio suti gatur natura cum condit,& creat. Pictor. n. ubi primu lineas descripserit animatium,mox uario illinit colore,ac perficit. haec Arist. pictoris itaque eu, leui linearum ductione, primu opus conficere, sed antea adhuc graphydis conceptione quas da in rudiores ducit notas, antequam ad lineamenta ueniat , uel animo lineas ducendo conceptas, sequitur;atque Pli. lib. 3 .c. 3. tradit, picturam primum inuentam, hominis umbra
circunducta; deinde umbram filisse coloribus inducta in , dc postmodum linearem sine coloribus. Accedit his ars,cum solidam picturam uideri uolunt,circa prominentias in tabula
umbris. n.& lineis,& comminutis angulis, eas monstrare laborant;umbris quo modo fiat,docet Pli. H.3 s. c. i.Omnes, ita-quit, qui uolunt eminentias uideri,candicantia faciunt,coloremq. condiunt nigro . Magna prorsus ars in aequo extantia osten
623쪽
ostendere,ic in confracto solida omnia . Meminit, & Plato lib. o.de rep. Sunt de umbris nonnulla sci ipta a Leone Baintista lib. de pictura .Sunt & catagrapha, quae inuenta serutura Cimone Cleonaeo.i.obliquae imagines, & uariae formationes uultus, respicientium,suscipientiumve,& despicientium. Accedunt distinctiones membrorum, articulorum,uenarum prolationes,in ueste rugae,& sinus,& in homum, & animalium corporibus,potissi imam in cute,situs,ruget,cauitates, magnitudines,liturae,formae,& alia innumera minuta, quae artificem commendant,addita successu temporis, Sc incremeto artis,ut mobilior sit,& longe, lateque differat nunc haec opera ab inuentione prima eo ium, qui monochromata pinai Lsent. nam nunc pictores ut splendidiora, & illustriora reddat opera,addunt in propinquo umbrosa quaedam,& obscura,ut scribit quoque Plut. de discrimine adulatoris,& amici. At q. caeruleum mare, flumina pallida, lacum candidum, non inerte pingunt,ut tradit Arist.2rObl.sect. 2 3 .q 6. De diuisito picturae. cap. 4 ΡIctura utuntur hodie empirici, irregulari sormula, oculo,& pro nutu, si ne regula,& circinio, quo fri proponfinitos errores in illorum proportionibus irrumpere . Sunt in men in ea haeresi,u t illis utendum non sit, quod potius ex ignorantia, quam ab arte persuasum est, ut si quid in pictura ualeant,potius ex imitatione,& longo usu,quam ab arte nouerint. At qui picturae praeliantia, ncin lucro delectantur so dido,circini,& regulae utuntur legibus,quibus symmetria seruanda aequatur,quamque seruale expedit, ut olim poliquam inuenta sint a parrhasio Ephelio teste Pli.li. 3 s. c. Io. Alia autem quae encaustica dicitur; notat quoque Plin ii. 1s .c. I i .encausto,pingendi olim duo fuisse genera,cera,& in ebore cestro. i.urriculo; tertiumque accestitie resolutas ignis ceri penicillo urendi; ideo inter instrumenta pictoris Mart. iurilc.lib. 3 3. isti. 7. de sun. insta. i 7. pictoris initrumento,& ann unciat ce1 as, colores,penicillos, cauteria,conchas.
De puὶ iam Frrceptis pingendi aSyr. cap. s. QVi fingunt,calant,aut pingunt,debent Primum mente
formam rei cuius similitudinem referre uolunt, coci pex x Iea
624쪽
re Si sibi primum typum eisingere: inde delineare subtilius.
Secundo qui uoluerit quae longius uidentur is c scribere, commode id fecerit, uel per fencstram domus,uel per aliud iniim metitum quod fenestrae apertionis habeat similitudinem, in otia certas habebat dimensiones notatas,& certam oculi no-i ram, ad quam a delineatione ad aspectum reuolutus, sempexaequali intuitu reueat, ne declinet pictura a primo obruitu. Id ipsum fieri potest obiecto speculo, ad cuius inspectionem representata commodius pinguntur,obseruatis,ut dixi, notis altitudinis,& notis cancellorum speculi,ut fenestratum : immo poterit ad speculum suam quoque imaginem in tabula pingere, fel penicillo,uel stillo, seu cestropicut fecit Lala Cyzicena arith re Plinio libro 3 s . cap. ii. Tertio in flexuris, Scobliquationibus, seu retraum Onibus membrorum, leges Dureri libro quarto,de summetria partium seruauda; primum ut sciamus sexum dici sex modis: neu, pecuruatum, uersum,implexum, si restim, contortitim,di motu in . Secundo memores secti corpora, per spinam dors, Sc a ceruice usque ad coxam intra,& extra: digitos,per articulin; rachium, iunctura, manus quoque,& cubitos:directio extenuat,& graciliora membra reddit contor o inspistat. Quarto qui faciem totam pingit,uel caelat,uel obliqua in & fiexarn,partium inuicem ex utroque nas latere repraesentare cogitur proportionem, pro
modo flexionis,& gestus faciei, quod in dimidia tam laboriosum non est. Quinto,ut solida referas, obserua quatuor . Primo formam rei ex radiis oculorum sumptam . Secundo,Nmbiam eius ex radiis lucis qua uerberatur. Tertio colorem
qui alius non debet esse,quam eius corporis, quando est sub 'ea luce,& situ collocatum:alius enim eiusdem rei uidetur color sub Sol e, quam sebiiii ea:alius natan tis,sub aqua,alla alterius loci:aer comminus spectatus, nullum nobis certum ostedit colorem: eminus, ubi densior, eruleus uidetur: si in aqua densetur aer,eminus candidi stimus. Quarto situm cogi uum tabelle aduerte depictae, ad depicti rationem, cuius uertex in directo tuorum oculorum sit ponendus. In coloribus locaridis cauendum, ne candido multum in picti uis utaris. Eit. n. velum illarum uenenum, nam splendore suo aliis adimit uenustatem, grauitatem,umbras uetas. Et obseruanda prima, secunda,lercia lux,& lumen rerum. Poterit ia pictor ad speculia DPM conterret,ia probare: detegit enim errata facile. Vertit ce
625쪽
LIBER XXXI. .ce poterit lucem picturis, di coloribus praebere, qui fit pului . scuto gumini iuniperi,& aloe,cum oleo nucum iuglandium aut lini. Alia praecepta pingendi ratione diuersa materiae . cap 6. PInguntur muri,chartae,iabulae,lintea. In omnibus illud obteruandum,ut sit perficies cui pictura plana inducenda
eli,sit optime a rimis,dc commissuris liberata : idcirco oblinunt parietes,primo gypso , uel argilla cum peneci Latio nora diori calcis,& glutinis.Tabulas autem colorum Lagmentis; lintea uel cum creta alba,uel glutino,uel diluta farina. arta autem si papyracea, qua solent pictores, qui ad viuulnexprimunt vultuum i m gines prototypum delineare,uel graphidem,exprimere,primum perfricatur certa e pallit is leniter trita mar o ore; in membranis non ea obseruatio quia naturae politae sitit. Pingitur autem coloribus corporatis, ut diximus,& dilutis; dilutis utimur admodum scripturar,uel cumpe una, aut penicillo. Corporati autem colores uel miscentur
glutini in parietibus depingendis,& linteis, & tabulatis quoque,sed pictura ea ditior,& praesta. ior est, cuius colores oleo imbuutur, uel gummi, postquam marmore ualde triti, & collisi sunt, ut uix tactum effugiant .Componuntur & ex coloribus,uel simplicibus,tiel mixtis, ueluti liyli celacet longiusculi, quibus pictores ichnographias vultuum pennae modo in papetro describunt, pluis ut dixi,charta ereta alba illita,& leniter clam xylo, seu gossippio con fricata. Describunt quoque maiores lineas, lapide nigro fabrili,uel creta rubea,interdum de plumbo, quorum maculas, plumbi inquam, panis mica sticatas,aliorum autem xylo demunt, postquam lineamenta iacta, inducta aliis coloribus sunt.Condensant autem & cylin-dauli formula, rotant stulos illos eo lorum, pictores, alij glutine piscium .alii eum gummi Arabico ι alii cum lacte ficus arboris; alij,& illi,ut arbitror,dulcius cum sero lactis; cum hoc .n. molliores sunt styli quos uocant croyons; alij. ii. duriores,
di qui chartam incidant. At obseruandum in illis stylis misceri colores,& ita hos referre colores ex cerusa , uel creta cum alijs mixta,& in omnibus antequam cogantur, rotentur
in modum pennae,uel styli,optime colores conteri, Ic misceri supra marmoreum lapidem.
626쪽
Emorant praestantes pictores ex solis quatuor colorib-LVI diuina sua opera perfeci Te,albis, melino; silaceis,seu iathino A ttico; ex rubris, sinopide pontica; ex nigris, attramento. Caeterum colorum,alij natiui sunt, seu minerales,ut lo. quuntur pictores; alij ex alias rebus, tractationibus, aut mix-
tionibus, seu temperamentis compositi, Vitru .li. 7. c.7. de mineralib. Pli. lib. 3 s.c.6. Diosc. li. s. adiiciam hic uerba graeca, latina,& gallica. Nativi colores, sinopis,uel rubrica, sinopis, graecis lGλτος, iocinoris colore,inde eotilbur desinople. De hac Pli .li. 3 s. cap. 6.Diosc. li. s. c. 6i. Strati. iv ω υα graecis,latinis&gallis,terra rubea est,qua pictores,& sarc maiores utuntur pro signandis pannorum incisionibus,inquit Amatus in Diosco. libris is enarr.'8. ubi tatnen falsus est in colore. Nam illius proprius nativus color, luteus est,dilutus aureus,iauxe,Gallis;sed cu utitur fit rubra,restincta autem aceto,purpurea.fitque rubrica fabrilis ex ochra,non ochra ex rubrica Theophrasto lib. de la pid.Et Diosc. li. s. e. 62. Cum autem lutheo ochrae colore sileni esse arbitrantur,ut plurimum alij ad purpureum colorem referunt,quod explicat phil. in Vitr. c. 7. lib. 7.& diuersas species enumerat pli. li. 33. c. fi.Creta viridis, Venetis terra viridis . Melinum seu melia,colores lutei oui, Latinis gilvus,de quo vii. li.3s .c.6.3c 7.& Theoph.Gel b. I 3. c. fi. Auripigmen αρσε, ιων,gr cis,orpin.gallis, de quo pl. li. 33. c. q. Diosm s.c-τI .aurei coloris est, c est coctum arsenicum. Est arsenicii crystallinum fossile dictum reaigar. Est & sandaracha graecorum arsenicum rubeum,dictum Gallis muscolaresvinic rauge. Hic si s de oro,Germanis,reusib geel Minium uocasse graecos ,sυλτον, tradit pli. li.3 3. e.7. minium officinarum, esse Galeni, ScDioccindicem ait phil. in lib. 9.Vitr.c. 3. Sandix cerussa usta est,gallice nomen retinet,dtimim. Cinnabrium, eu &fossile, artificiale,gallis uermiluu,einabre,de. Hisp.& Ita .minio. Aliud ciunabrium latine cinnabaris,officinis, sanguis draconis , de dragon; qui rubet,sed non ut prius cinnabrium, intensi coloris,germanice,Mυοι rb. De istis cinnabaris speciebus tractat Amatus in f, Diosc. enarr 69. Sunt etiam diuerta species
627쪽
De aliis eo loribus non mineralibus, simplicibus Oc psiis. cap. 8.LAccam habem pictores vinaceam & rubicundiorem, aliqui concauium dixerunt, sed falso, ut docet Amatus Lusita. l I. I. in Diosc. enarrat. 23. ubi duplicem laccam demonstrat:unam quae est formicaru alatarum stercus,velut cera fana gago est apum,ab Indorum regno Pegia delata. Altera lae.
eam artificiale dicit, quae ex sice brasiiij uirsinia dicti, & c-co resultat, quo pictores pro conficiendo colore rubro oscu. Io, maxime utuntur. Firmat Costan tinus in additionibus ad Amatum in Diose.comment. lib. s. enarrat. I. in fine.Cerus.
D,Graecis daυ-ον, Hispan .alum Io Itali. blaecae. Gallice cerus Gematitie Lumef.Est albi coloris, quae ubique paratur ex lamina plumbea,Se aceto,de cuius opificio, Plin. li 3 4.c.si. Vitru .7. c. et Diosc. libs. ea .s 3 . Color uiridis aeris, Latin E a vica. Diosc ἰ . Plinio Erugo, Gallis verrit, parandi modu ex Iaminis aereis cum vinaceis, docet Plin. lib. 1 .c.II.Vitru .li. 7. c. I 2. Carda s .de subtilit.Αtramentum pictorium & tectoriuseu librarium. noir, tripliciter fit apud Vitru . lib. 7.c. Io .Pllis lib. 3 s.c. S. Diose .li .s .c. fili. fit primum ex Raligine exustionis resinae & picis Intra officinas qim excipiunt,adulteratur sornacium & balnearum fuligine,adhibito glutive dicunt & fieri ex vini optimi sece exsceata, & exeocia: fit de ex carbonibus sarmentorum,& schidijs tedarum pistorum. Fit etia ex coiectione fumi per operculii olei nuesi,postea fuligini adita aqua glutinata. Deinde de alius color atrior,si comburas in olla ossa seu nucleos per scorum,aut cortices iuglandiu, & carbones teras marmore cum aqua glutinata, aut si glastum seu Dree, aqua eadem dissoluas. Glastum herbam, postquam trita,siccata,& in puluerem redacta est. uocanrforee. Iratidis succus dicitur, & lndicus lapis quem dissoluunt urina lanarum potissimum insectores. A matus in lib. s. Dioscor. enarrat 67.&in lib. et enarrat. 81.& ibi Constant. in additionibus. Laetuli lapis Graecis κυανος λίθοι , uel arulu, nostiis est.Crranei caerulei uel caelestis coloras eli, cuius olim tria suisse genera scribit Plin. lib. 33. c. fin & Theophil. lib. de lapid. AEgyptium meliorem, Scythicum, Cyprium: accesserunt postea puteolanum dc Hispaniense. Et facti iij et i a nunc multae sunt i pecies. Fit de uvidis
628쪽
uiridis color ex larulo a lurgus, tim d'aor, quod Sc adiecta urina siet citius dicto. Ostrum dici eur, prou re, ellq; purpurarum seu concsyliorum uel muri cum cruor. de quatuor differenti js clus,pro regionis uarie tate, Vi trudib. 7. c. II. Plin. lib.
s.c. 36.Sc 38 & li. 2 I.c. 8. Iul. Pollux. lib. .ca. r. Eo cruore trito in mortario, pictores inficiunt creta argentariam, quae nitore argenteu reddit,ut ait Plin lib. I s. cap. 6. I c. 17.& h. 17.c.8. inficiuntur 3c lanae. Coccinii est, quod nostri scarlata uocant, Itali grana SI cher me sinu,ut notat Hermo. Barba. ca. de saxifrag.& coco basthica. Est auic ci νικος Lepcuigranu infectorium, herba Gallic egraine, emissioninu escarlare, Ptispan .dc Ita. Iicgrana da tingere, Arabice tamen ct hermes, de qua Plin. lib.
s. c. I.& li. 22. c. a. Dioscor. lib. .c. 8. Coccineas tamen esse
arbores in nouo orbe in Hispaniola,& apud Cannibales an thropophagos,quas Hispani dicunt Brasilium, Itali ueret inu
Dixit P. Martir lib. .& lib.9. decad. I .dc ti. I o.deca.3 . de rebus Oceanicis& orbe nouo.Rubia tinctorii, dicitur Graecis o Θροδανον,Gallices.Drance, de qua Plin lib. I9.c. 3.&li. 2 .c. II. Diosc. lib.3.cap. 6o.ex radice aut color colligitur, qui cu creta eretria,uel set inusia,id est,candida mixtus in corpore excipitur,ut es teri liquidi colores. Brasi Iij lignit rasum & de eo-ctu .colore rubeu,que rosetam dicunt, constituit Si lacti fuligine camini misceas,fit rubeus color.Quo tenuius teres marmore miniit, eo plus habebis:auraniij malilore, dicunt, orat Mat. Inter colores qui obscurant Iuteum, est suligo, unde color de tanesi ochrae iunxeris, erit obscurior, Mne obsuri Caeruleus que dicimus,coleur presticum glasto seu foree,Sc creta alba uel calce unia mixtis,& simul tritis marmore, redditur:postea si penicillo uti uelis, misce ut in caeteris uel gluten, vel gummi,uel oleu. Si uelis colore carnis imitari, vocamus incarnat, tere laccam rotundam marmore, de misce cretam albam uel cerusam,pro modulo repr sentandi coloris:uel loco lacce, adde rosetam. Reddes eo lote splendidu, si laccam aut sanguine draconis prius madefacias aqua uitae, seu ardente, poli ea teras
dc milceas cti cerussa. Roseta fit, si sumas cret albae diu & bene trite, libras duas,unam aut brasiiij, & quadrantem aliam ianis, ita ut prius bulliant simul alume & brasilliu eum lixivio,
donec alumen fundatur, postea autem addaturicreta, & inde
siccari per inittes. Fit ex fructu nigro ligustri, baccae essigie, nato ea cci rina spina secudum Amatum Lusitanum in I. Dioscorid.
629쪽
scorid. enaciat. Io'. quam existimat Thamni speciem Ruel lius libro I. de stirpib. cap. Irq.ὶ persectillimus uiridis color, uocat Galli neptum & burgam spinam, Itali meriam uel ceruinam, Hispani alitatem. uocant etiam hunc colorem libra-rij, seu bibliopolae . verside v cie,quia sic eum teperant ut grana seu praedictum fructum capiant, & relinquant in uase per septem,aut octo dies,cui aquam alum malam iniiciunt, sex libris granorum addentes unam aluminis,& excoquunt bullitione ad consummationem fere mediae partis aqt e, hancq. postea in frigidatam capiunt & colant,uel exprimunt linteo,& intra uesicam porci postea c ondun i, & exponunt Soli uel fumo siccandam. color rur quorundam Unitas. eap. A Lbus color, niveus ut nivis recentis, candidus ut calcis recentis,ubi splendor,lacteus sine splendore,aqueus albus ualde dilutus,ut& seri;caeruleus candido dilutus, ut aeris color, Iocamus pers,argentinus, plumbeus a similitudine plabi, albo nigri cante cum splendore. liuidus illi similis, sed consplendet: cinereus ut cineris est:& nigricans albus, nobis clair brun fit iniecta cerusa nigro. Viridis, rarius, primum ut in platis antequa floreat: snaragdinus,ut gemmis eius no minis: color uiridis ad satietate ex chrysocolla uel aeruginei prasinus, porri soliis similis, non ita intensus: citreus, qualis in cortice mali medici,ex uiridi & paleari mixtus. Varius & rubetis primum ut singuis:purpureus clarior rubeo .Flammeus,splendi dior purpureo,ut flamma, serrugineus, ferro similis aerugin ε
contrahenti. Roseus albus cum rubore mixtus, nos ἴncax naris
puniceus, roseo pallidior: uinosus, acinis uuae simili. : glaucus, praeter uirorem flauum quoque continet. Luteus, ia-tine, ut luteus oui: uiuacior, eroceus: splendidior & rubi. . cundior, aureus, ab auro splendens: palearis aureus, non splendens, ut tritici palea: flauus qualis praematuris aristis; aeneus, rouae, unde aenobarbi barbes νιν ps , saluus, coloris castaneae uel leonis, sed castu neus cibi durior futuo, balius icilicet color quem badium dicunt, bo Gillice, rusticis apud nos a via. spadix Graecis idem quod rutilus cum Iuteo. νομgrsan: ; qui autem aureus pallet ut aurum, ante qua color cc coquat, gilvus dicitur, inde Gallis, eris, quas chlyiseus.. Nigcs,
630쪽
R Fgxila generalis est, splendidos colores sol O σι Os: adumbratio ' Vn aut a & obseu.
Oum. est uarium colorem induceresse Rut cum cinnabari, aut roseta uti . ' qu*d
pio .uripigmento, quod eam redduatrum Aa, uri
qua bres lij: eminentias autem feeipii taesia ερο ' 'D
cerussa mixta cum modico cinnabar' crete seu Ochre lupi., ω - . . in . duplici eius partis