장음표시 사용
631쪽
luerit operati, dissolue cum a bumine ovi, quod fuerit multa agitatione liquidum,uel addito ficiis lacte: citius enim dissoluitur,& gummi instar est,& utere.Viridis color sic fit: accipe uiride cris, tere optime,postea infundatur in optimum acetii, ubi resideat per duos aut tres dies, acetum postea inde extrahe illud super aliud uiride aeris bene ut supra tritum insunde,m ibi peraIios duos dies moras trahat, deinde extrahe liquidum relicta sice uiridis tris, & in ampullam repone, de iniice modicum croci, & utere. Auro& aigento scribere ut possis,accipe bracteas auri uel argenti, tere supra marmor casale, postea pone in aqua lucida & ni: ida in uase uel cratere Mitreo, poli quam sal susum erit & aurum subsidebit sun do, cape& dissolue cum aqua gummata, scribe: moneo tamen lite .cam subnigram suturam,uerum siccatam, si dente canis, aut apri poliatur,pulchram fore. Attamen tum promptuarium, sic conficitur: cape gallatum optimatum, lolidarum scilicet de crisparu m unicas 3. tere, infundantur in libram & semissetuaquae pluuiae,& in uase vitreo madescant simul per x. dies:inde addantur chalcanthi bene splendentis , & tenuissime pulueritati unciae duae,& misceantur ligno ficus; relinquantur in Sole duobus ali js diebus, adde dcinceps lachrymae arabicae in puluerem redactae,& corticorum malorum punicoria in frustra singulorum unciam unam; poli unum demum diem coisquantur, ita tamen ut leuiter tantum fuerant igne lento, cola& in uase plumbeo aut vitreo recondito. In atramento fiu. xio ex aqua est,corpulentia a lacry ma, nigredo a chalcaia tho, quam iuuat galla, splendor a cortice uel ab alumine. De baphicis in emrguspannorum. cap. II.
DE baphis plura habeo dicere,sed quia tinctoriae ubique
obuiam sunt & patent,omittam, dum monuero eos di lutis coloribus uti, maxime ealce,alumine,bres illio, rubia,ga Ilis,chalcan tho,urina,acce to,ita iuio,tem pera tis. eadem de coriariis,qui coria & pelles tingunt, cogita; permulta floribus, corticibus, lignis,inficiuntur. multa quoque terra,spuma, alia mento, animalium sanie, uino, fumo, lixiuio,mari etiam ut silua, luto ipso, herbaceo & calloso, nucum iuglandium cor. tice,cum ritu, erythro gal, dicto sum ach. ossicinis, calycibus
632쪽
De imbuenda cera coloribus, ad ubisi a vera quaedam peragenda. cap. I 3.
Solent qui fingunt m: ras magines,& eas phialis uesam. pullis angusti orisci j immittunt & implantant cum forcis . T. -/ in 'sim ς tu, calente Iase & solo intra ad reeipiendas imagunculas idoneo. cera operari qua uocant,uulgo
gommisses uam ita temperare par est,ut colorem habeau ductilis reddatur, non Gabilis. Quamobrem ductilem factu e& dulcem,ut dicunt,addendo & miscendo paululum terebes, biotis, Colorant autem additis coloribus,vis uelisuta
bam ceram,cum cerussa trua marmore addito paululo tere- ceram
& miscent probe,cum bene trito in marmore auripiamento addita quoque terebinthinapi viridem, misce ceram at tam
cum uiridi aeris, trito,&terebin . Si coloris aurei voeant orageati misce cum minio uocant mini in trito,&tereb. Sinigram, misce eandem cum cinnabri trito & tereb. si incarnata, s-- ': N, V0xVnda, ct cerussia tritis cum te entina. Sie de similibus coloribus, quos tritos miseehie m cera alba & terebinthitii. icebas, Desculuribus seu anaglypsis o caelaetoribus.
Icturae partem sine coloribus, exercet anaglyptae &cael id 'βiipy Vβ-in buXO uel aere, uel alia mat
r a d ictis, illa graphio uel stylo uel uiri eulz i
In buxo potistimum & alia materia lignea Si unionum seu la
. I ' ι ignea de unionum Leu lapidulariat in alia materia area,vel serrea, prius uanice illi nudaminas liquida & tenaci,uel ex cera noua cum emussa & mastice temperata, uel alio modo,cum pice & oleis, cui postmo-um graphio uel stylo imprimunt figuras, quas aqua orti re . .e 2 δ' *nx,*Rx ne uernice utriculo utuntur. Inter sculpturam & caelaturam, hoc interest: quod e lare est, cauam fare a maginem tu in sigillis, ex quorum impressione postea Lirsit prominens imago: at sculpere, est statuas imitari, MDo
633쪽
De Hatriari s. cap. IS. STatuae, cum ex praescriptis iam symmetria & praeceptis aliis conii et, non habent propriam considerationem , sed pro modo materiae ex quibus sient, distinguentur, ut sequi
De plastica. cap. 16.ΡLastices est,ex terra,ex argilacea terra fingere similitudines,uel ex gypso,cera, sulphure,uel simili materia Prax eles plasticem dicebat matre sculpturae,caelaturςq; De hac Plin. li 3 s. c. i Σ. Pictura solis coloribus constat, attam C alia quam plastices ars illa efficit,umbrarum demonstrans affectu,ut ait Philostr. lib. i. de Iconibus Plaifes faciunt interdum statuas solidas, interdum concauas. Ais certe per pulchra, in formandis imagini b. perfusionem metallorum,uel aliorum liquidorum, quae poli ea indurantur. Fiunt autem pro minoribus,arculae quidam & cancelli, quibus pulveres tenuissimi uel smilitis,tripolis,pumicis,lapillorum, antiquorum lateru, sepiae, testium,hircij cubustis ossibus serra rubigine, cineris facramentorum, cineri lixivit domestici,arenae ex cerniculo post trituram elaborata extractae subiicientur. Postea typus imitandus scu propiallice, uocant Galli te moule, includitur & premi iurisii biu de eo extracto,insunditur P notatos canales uel spi amenta in uacuum illud typi conclusi, materia quae reserat ropolypi imaginem. Interdum cera , maiorum imaginum Ormatur typus, pollea ungitur pinguedine, & illinitur terra
argilacea,vel glutine uel papyro trita, uel gy pso, uel aliis reb..imilibus quae indurescunt, quibus insiccatis igni exponiturypus,ita inuolutus, & cera ab igne per spiramenta euacua tu Sc per eadem postea intra typi uacuum, materia insunditur, quae cerae & eius typi formam refert, excisa incrullatione.
Et de hacarte perpulchre docet PylotechniaVanochii Biringucci Senensit. 8. apud quem reliqua si te haec delectant, uidebis.Tractat etia in de typis formandis bombardarum, & capanarum,de fu n dendisque metallis illis idoneis, & de formatione earum lib-6. α 7. quae hic non repeto. De
634쪽
O Missis fabris illis, qui in mineriis glebas metallicas inquirunt, purgant,& excoquunt, qui miscent aes, qui chalybe perficiunt,de qui b. Vanochius in I. ad alia progredior . Ex, itaque libro Vano cliij c. q. ubi ars aurificum tractatur , circa auri & argenti opera formanda, in artificibus exigituriat nouerint aurum & argentu distinguere,probare,caelare, Scsculpere, fundere, formare, concoquere, ductile reddere, ferruminate,tingere, en causitim ponere, seu esmailler. Probatur argentum & aurum lapide lydio,igne,cineratione, susione&c. Fuito in vasculo fit,quod crusibulia uocant, quia profundiusquam latius, in fornaculo ope follium: seinditur autem citius nurum & argentum, si superponatur uitrum tritum, uel cera,
uel sal halcati,aut qua tuor Aullula sublimati tristi, addito uehementi igne . Formant per proiectionem fusionis in puluere, de quibus in plathice dictum,postea malleolo accudunt uel uiriculo prosequuntur, & polliunt & distinguunt. Quod si aurum crudum sit, & friabile, ductile reddunt per cineritium, id est, par la coiipere, ou cendree, uel funde neo cum sale citri, aut tartaro,aut ultro trito,aut halhali: serruminatio sue foui dure, dulcior debet recompaginada esse auri & argEti optimi; ferruminatio facile fit, per uiride aeris & chysocolla quae artificibus Gallis borrax, Hispanis& Arabibus attincar Alia difficilior eli quae componitur aequali pondere argetti boni & aeris, & quarta parte cupri contriti, cum paululio chrysocollae,Tingitur aurum pallidu,uel colore accipit, si unguatur dissolutione uiridi aeris. salis ammoniaci facta cu uriisna aut aceto, postea enim supra prunas ignis positum spleder, A in urinam immersum fricatur ut color inspiciantur.Argen tu,aurum inaura tum, et si uelis aurum item, lauatur cu aqua bulliente cum sulphule trito,uel tingitur auru, fumo cornuuarietis,uel aqua decoctionis eorum. Encaustum siue esmail, imponitur facile spatella. Encausta autem diuersorum colo-ium facta paratur, quae dum imponuntur auro uel argento,o-yoItet prius quae non uis encausto inurere, xysto dessiccare. Quod si uellis inaurare , & argenti coloic inducere,non aureis & argenteis,duplex uia:altera accipe bracteas uel folia auri uel a gunti, iniivge algento uino,postea operi impone, M
635쪽
igni obiice,eua nescit mercurius,& haeret bractea rei. Alicra, cape aurum purum cum mercii rio,& exicde cum uirgula cu
peri,sii pra opus. unc ignis resoluet in sumum mercurium; &s aurum sit, pii igitur urina: si argentum impositum aeti aut pro,Proiicitur in oleum. De sabris monetari s. cap. I S.
Vi bule opificio monetae uacant, primum aurii uel argetum uel aliam materiam quam uocaiar, Carath, ligne remede,ad eam mixtionem reducant quam princeps statuit: sundant, de hinc in uirgas extendat per tabulata ferrea prius in uncta cu stercore bo uino dissoluto cum forti l xiuio pannorum lineorum,sa pone communi, seu O antiquo,aut pinguedine dilatent, inde se in dant in quadratulas partes iuxta polidus, aut paulo amplius excudendae monetae. Recoquant in patinis, lent percussoribus ; adsint custodes, qui pondus iustu
exigant, rotundent,colorent, inalbent tartare, sale, alumine.
De fabris aeris, O aeris cypri, uel cupri. cap. I9. Eris fabri, & imagines & uasa quoq; conficiunt & coii la fian t: sed labore maximo qui ex aere Cypria, quia ei' aeris
Cyprii materia,aegre ductilis,& tamen malleationibus crebis extendi debeat, intus & extra. Durius tractatur qs quo duo cant lationem, tornationi b. tamen politur. Iturantur horum sessiones,si d una fundi desideras,adiicias uel stannum,uel arsenicum uel sublimatu ,aut alia unctuosa,ut Oleu commune, aut pinguedine. Ferruminatio aeris Cyprii, est composita argeto impuro, siue argent bas,cu pro usto, mixta chrysocolla sua borracc.Sςpe etiam ex stanno & plubo,cu pice Grica mixtis. Inducunt aute uasa Cypria intra pellicula liann ea, ne c0piuprauum odorem contetis&decociis suggerat, cum eadcferrumi natione, ebullita prius cum aceto & parum salis, & quaeta parte plumbi,& aliquant alum pulueris picis Graecae . Feria minatio aeris, uel latoni fit duabus unciis it anni puri, di una plumbi simul fusis& mixtis.Si uelis aes ferruminare, prius s alye, ueri ima frica locum ferruminandum: calefac latonem lo eo ei postea iniice puluere thuris& resinae, postea ferro cani dido ex praedicta serruminatione impone & consolidata lux:
636쪽
1H- autem serruminatio aliud quam ferruminandum Ioeum occupet, uicina inunge aqua, in qua creta sit dilioluta sertu
Molliunt ferrarii artifices ignibus ferrum,& malleorum
ictibus incude extendunt,crebitque immersionibus obduratu. Cum chalibe iungunt, bullicionibus; inde instrumenta & utilia & nocentia parant,ruderant, perficitat, & poliunt. Colores aut serto dant, album seu argenteu, seu aureum lazu li, quem uocant uiolaceum,uiolet,& cineritium. Vtutnt ad id sapo ne unaue bouis,uitro trito, lec5muni dis lutis accoto; dum ferrum cadens est restinguunt: splendorem ei ad due per decoctionem uel extinctione factum in aqua composita ex uirido aere,tartaro & sale comuni,& uino albo cuius decoctione bene politum antea ferrum, ad cupri aeris redigui sim ilitudinem. Quod & si aure si uelint, inrigunt mercurio, tu suo dissoluitur aurum, postea igne mercurium fugere cogunt. E- molliunt ferrum unguibus equorum, item si bulliat cum corticibus ovi, aut pulueris calcis uiuae, & mollius adhuc fiet, si onctum cum oleo amygdalarum amararu inuoluant cera immixta cum assa seri da,&deinde superimponant inuolucru exterra argillacea composta cum ultro trito,&feruori ignis comittant, ii fornace, per integram noctem,& quousque igniscius extinguatur. Durant cum extinctione in succo raphanit
addit Urronti iis in propositione i I. de speculo ultorio, sacco raphani lumbricos terrae, expressis succis postea per pannu, in quos extinctum sepe chalybem. & serium & lapides scindere ut plumbum,ait, Sculpunt autem aqua forti, ex sale ammoniaco, sublimato mercurio,viridi cris,& pauculo gallae nucis, caci zelo composita, qua mixtura impletur, locus stylo exaratus post erasarn uernice, it dixi. Fit uernix, qua illinitur ferrum ab aliquibus, pice, oleo lini, thuris modico,concoctis & inspisatis. Fiunt ex chalybe specula,diuersae sectionis Sc parabolae, quae rostea poliunt. De aliis Gabris metallarii ct lignariis. cap. 2 I. Vnt ex metallis innumeri fere alii artifices, si anni,plumbis: aura,& argenti, &.ligni. aliqui enim inde vasa, alii
637쪽
organa componiint ali j tornat, alij bracteas ex stanno tenuant,& penicillo colore aureo inducunt,uel argenteo,uel etiauitrum in speculum obscurant bracteolis impo tis, uel stibio, & stanno confuso, & limato constant: alii fila ex auro,& arte trahunt,unde chordae Instrumentorum fiunt: alii filii auro in ueli iunt, quod postea intexitur; alij in ercurio,a rebus inauratis aurum ex torquent,& ebibunt, quem tamen deinde metcurium in coriacea crumena, quod acceperat, euomere cogunt,& igne exsufflant, atque tantum tia luit habendi , uel uiuendi cupido,ut nihil intentatum reliquerit,ex quovictu, uel quaestiam comparari posse arbitraretur. Defibris,uel opscibus uitri. cap. 22.
VI tri inuentio,& opificium apud Pli .est li. 36. e. 26.apud
Cardanum lib. s . de subtilit. in fine,& lib. IO. de rerum uariet.c.s L .apud Vann Occium lib. 3. pyrotechniae c. I . Amatum in . Diosc.s s. enarrat. Et quomodo ex uitro adulterentur gemmae,& ex cry stallo, tractat Io. Bap.a Porta li. q. magi et natur.c. I 6. Sc II.Alii q. plures ex uitro prodierunt artifices,
ut qui specula apparant, qui specilla summo usui, & utilitati insus poliun i, qui uiloria specula tornant, qui cathenulas , de anulos ex uitreis uirgulis torquent.Quibus accedunt ij, quientalium fundunt,& eximia opera in usum, & uoluptatem hominum communicant. TOm. I. Y SYN-
638쪽
matum: dixerunt & in plantis animam vegetabilem;& sicuti triplicem uitam constitu ut, plantae animalium,& hominis, ita & tot distinctiones animae; verum plantae improprie anima dicitur, minus proprie de brutis: pro prie autem anima est rationalis.Sicut& animal proprie hin praecedens omnia animalia animae immortalitate,&corporis praestantia,ut ait Gai .li. i . de usu parti c. 3. intelligentia scietia,ratio ne,& animo a caeteris distinctiim,ut no.Gal. Ora. ad I art.& in finitio. med.ut not.docte Bestario li. 2.in calumnia. Pla. c. 7. hocq. modo absolute animas dixit immortales Pla. in Tim , s.s quae hominum sunt.Stoici quoque,animam plantae,naturam dixerunt, hominis immortalem;animalium autem,aere & alimento egentem,ut scribitGal. li. s .de morb. uulgarib. ANima dicitur in brutis,id quod animat corpus ad uiue dum, sentiendum,uel umificandum,ut ait D. Aug.de ecclesdogm.c. 1.IO . Damasce.lib.d.decretis,&placi.& primis
OBER XXXII. Iη qu o agitur de anima rationali.
Mne animal ab anima dictum uidetur,ut ani-Quid anima brutor . cap. 2. inst.
639쪽
hist. sic anima pro uita,ut Gen. t . producat terra omnem ani mam uiuentem, S c.Ex Od. q. mortui sunt qui quaerebant animam Mosis;& Mat. 2.Quid aute sit brutorum anima, docet
Si in p. in proce. in lib. Arist. esse facultatem illorum,& forma. Velum hoc dixisse non satisfacit i is, qui res intelligere sata- sunt.Quocirca finitio Aristo. adhuc dissidia maiorisca fuit, dum dixit hanc animam ess τελένωιν , corporis physici
organici habentis uitam,potentia Σ .cle ani .ci .Entelechi ς illi ni otio, perfectio sorn e animalis;atque ut pupilla, & uisus oculus est, sic anima & corpus in animante, sed gubernat anima,Obedit corpus Longa autem de hac en telecheia cotrouersia inter Plu. Cic Bud. Ludovicum Viuem, quam agitat Melanchthon l. deam.& Them in I. phyl Arist. nos interita ἐντελεχειαν coni nuam agitationem explicamus, quam ex uoluntace, & uerbo Dei inditam, credimus; dixit. n.& facta sunt,mandauit uel bis conceptis, ut fierent bruta in animam uiuentem,& mouentero,& ita facta sint,Gene.i. Forsan non Ionge aberrauit a uero Arist. dum ait hanc animam esse sub stantiam corporis animalis,lia. de gen .am .e 4 Rursum subsantiam formam,& animam,& actum corporis uiuentis, ratione cuius corpus ell,li. a.de an. c. q. atque ita animal sua natura indita,uiuit,& mouetur ex tota substantia, ut alimenta
leuia secundum Arist. lib. 8 phys& 4. de coelo, sursum mouetur,& grauia deorsum,idq. a principio intrinseco,& propria forma. Neq. mea sententia alia dari potest huius ratio, qua voluntatis,& legis pra scriptae Dei, quae ordinem rebus,& naturas consi itui nut ait etiam Philo iudae. lib. de mundi opifieis
Cal. item ratus est,animam ut opinantur animalemὶ eue uel temperamentum activarum qualitatum, aut quod ex ipso teperamento permutatur lib. 3. de loc.affect .c. s.Quς tamen sinitio potius ad plantarum uitam, quam animalium pertinere uidetur. Nam de iis quae sanguine constant lib. 2. de sympto. cau. non ausus est animam finire, sed dixit eam uti, uelut instrumentis,calore& sanguine, uel in his esse; quod neque uerum perpetuo, ut in inscctis, quae sanguine carent, & tamevivunt; nisi quid dicamus in istis loco sanguinis . Sic uerum erit qunque, finguinem esse uehiculum animet,& anima e sse in senguine,ut dicitur Leu .r .sed sanguis tamen anima non est,& corrupto sanguine coriumpitur quidem corpus anima
640쪽
nus animal, etsi qualitatis critaedam aliae ex sanguine sint, ex calore qui a corde ortum trahit, ut ait Gal. li. i. se temp. hine uu e singuine multo abundant belle calido, uiuaciora sunt , ct iracu ndiora caeteris animalibus,ut ait Pli. li. I t. c.3 8 Nam an inosi ras a calore,ut metus a refrigeratione sanguinis, ut ait Arist lib.probi. scct. to q 39. At non hoc exsanguine,sed ut animati. Nam quandiu corpus animatur,sanguis animatur Z seruet, & qui plus uriri sangui ais habent, plus uiuere dicuntur, Arist. lib. 3 de histor. animal .c. i 9. 3c de generat . animal .cap io. Verum si i e frigeratur nimium, et Ii sanguis adsit, tamen non vita adest an imalis, exemplo morientium , qui quia calore destituuntur,isq. per meatus,& oculos exit,ocu-Ios sit sum attollunt qua parte exit calor; cum autem per Sonum calor intra se colligit deorsim, & deorsum oculos eo n-Mertunt,ut idem Arist .ait probi .s 3 2. q. i. quin & ad vitam animalem retinendam ultra sanguinem,& calorem est respiratio necessaria,& inspirario, quae innatum calorem conseruant,ut ait G l. lib. de catisrcspir & Arist. lib. de respir. exEplo aurem est, quod animalia morientia expirant, nec amplius respirant. Quam obiem etsi sanguis dicatur materia cΟ porum animalium,ut ait Arist. lib. i. de gen .ani.&alibi saepe, tamen nec sanguinem, neq; quippiam aliud nobis cognitu constat esse animam,sed certam mortalem ex tota substantia animati compositionem,& naturam a Dei lege constitutam . Quid anima rationalis. cap. 3.DIuus Aug. lib. de spiri.& ani. e. 8. Anima, inquit, est subitantia rationalis, intellectualis a Deb facta. spiritalis, nsi ex Dei natura, scd potius creatura, ex nihilo facta, in bonum malumque conuertibilis. Et aliam finitionem adfert libr. de cognit. uerae uitae c. resert & lib. de spir. dc ani. c. 6. finitione philosophorum,qui animam dixerunt omnium rerum similitudinem. Anima itaque est ille homo interior: haec cum uiuificat corpus, anima eli: cum uult,animus: dum recolit, memoria:dum iudicat, ra ti o:dum spirat & contemplatur, spiritus; dum sentit , sensus ; unde & sententia nomen accepit L . Aug. lib. de spir.&ani. c. s q.Tert. quoque libr. de ani. probat mentem seir animum, quem graeci uocan. idem esse cum
anima,& νουν,esse suggestum animae insitum,natiuum, & proprium. Dial COO