Missa gothica seu mozarabica, et officium itidem gothicum

91쪽

defixis, exterius quippe Corporis moderamen internam devotionem indigitat: humiliter gradiatur, non petulanter S praepropero Πς V incessus enim judicat de homine, maxime dum Sancta Sanctorum ingreditur: Si quis ad Terrae Monarcham alloquendum gressibus immode' ratis procederet, inurbanitatis & irreverentiae convictus ostenderetur i quanta igitur religione ad Regem Cculorum & Dominum accedero debemusὶ PSALMUS INTROIBO cum Versiculis & Responsoriis COR sessioni praemittitur: Confessio, & sacta ad Populum Absolutio accc iam ad supremam Aram praecedit: quae quidem omnia jure ac minrito fiunt, tum in signum Humilitatis de Poenitentiae , tum advenialia peccaῆa expianda; tum ad retundendum superbiae atque elyrioni , cui Deus resistit, spiritum; tum ad impetrandum ab ip o Cormntritum & humitatum quod nusquam despicitur; tum deniquς

quod David consulto dixit : Praeveniamus faciem ejus in Confessistuc.

SALVE CR X PRETIOSA G

Ontinuo accedens Sacerdos ad Altare, Crucis signum pollice, majori dexterae digito efficit super Aram, & inquiens: Sulae Crux dcc inibi deosculatur. Crux est Militis orthodoxi vexillum; per eam salvati atquc dcmpti Sumuo; per Crucis signum Daemones procul fugantur; Guςjβ

92쪽

signum in Constantini Magni Labaro rutilabat, de in Hispania nostra

Crucis effigies Christiani nominis hostes deterrens in Coclis saepe sopius apparuit, & repentino aspectu devicie, ut apud Navas Tolosae,& bellis in aliis, videre licet, Eaque propter hujusmodi Crucis signo principio munitur PresbJter, Deumque enixe deprecatur, ut per Triumphum Sanctie Crucis ab omni tum Corporis, tum Animae dis. crimine protegatur. Celebrem illam Victoriam a Magno Purpurato Francisco Ximenio de Maurorum Campo Oranni reportatam per vir tutem Sancta Crucis, cui omnia retulit accepta beneficia, ad saluberri mam istam praemittendam orationem magnopere contulisse putarem. Praclaudatua Cardinalis suit tunc sequutus exemplum optime me riti Praedecessoris sui Eminentissimi Petri Gonetalen de Men toga,

qui dum faciam Sanctae Crucis Basilicam suis ipse sumptibus magnifice reficeret Romae Metropolis Mundi, Crucis titulum adinvenit quamobrem nedum suis in stemmatibus, verum &'in Majori Collegio Vallisoletano a se munificentissime sendato , in Xenodochio Sanctae Crucis aliisque nonnullis sumptuosissimis operibus, Crucem sei per jussit apponi: i quid jam mirum, quod dum e vivis excederet Vir immortalitate dignus, Crux supra Cubiculum apparuisset in aeret

TUO CONSPECTU G.

Dum plicata panduntur Corporalia. I uo laeti hephisentant Corporalia: S: Sindonem qua suit Chris-

93쪽

t u Corpus exanime involutum, & Pannos quibus a Matre Virgine insans cooperiebatur. Sacerdos ipse precatur ut Sacrificii munera Deo Fint placita; licet enim ipsemet Christus sit in Missa Sacerdo principalis, de insimul res oblata incruentumve Sacrificium quod Deo Patri displicere nequeat, utpote Filius dilectus in quo sibi bene com placuit; nihilo tamen minus Oratiotici ac Preces Sacerdotis, qui Mini 'rer est minus praecipuus, Deo possunt non esse placitae; quaproptςx Romano Ritu saepius etiam repetitur, ut placeat Sanctae Trinitati Sacrificium, ut Deo sit acceptabile, sit acceptum & huiusmodi: q. ς quidem omnia non utique ad Christi Corpus, sed ad Presbyteri mi

nisterium unice referuntur.

ATTOLLITE POM AS PRINCIPES

VESTRAS e c.

S Ubinde eYclamat cum Propheta sacerdos: Attollite portas Princi-

pes &c. quae quidem quam apte hac usurpentur oratione perpendite: Memini supra insinuasse, quod Panni quibus JESUS recens natus sistinvolutus, denotant Corporalia, in quibus Hostia verum Christi Corpus continens consecratione facta locatur: Recte igitur sciscitamur. ciuis mi te Rex Gloria, qui consecratione peracta ibidem collocabitur 3 Recto itidem respondemus: Dominus Fortis Potens in praelio, Dominus Virio tum ipse est Rex Gloriae. Quasi diceremus: Idem ipse Rex Gloriae, qui

94쪽

nasci de Virgine dignatus est, quique mirantibus Angelis Coelorum

uperna penetravit, ille est qui in hominis manus vi Verborum de

cendet, quique supra Corporalia requiescere non dedignabitur: eidem ipsimet Christo, qui ab Immaculata semper Virgine suit pannis obust

lutus, quasi Panni deservient Corporalia consecratione expleta.

Dum Calicem stergit. Rat Deum postea Sacerdos, ut mundare dignetur Calicem

in quo est pretiosus Christi sanguis sumendus: Unde ab Episcopo

Chrismate consecratur Calix tam alto ministerio deserviens.

Diam inreHm Vinum an Vir. V Inum modica miscetur Aqua, tum ad denotandum Mysterium il-

lud, quo ex Latere Christi Continuo exivit Sanguis Aquar, tum

quia Christum in Coena postrema similiter fecisse perhibetur; tum quod ex Latere Christi cuncta Sacramenta manarunt, unde tanquam ex Vitae sente nos omnes accepimus: In Aquae benedictione his Sacerdos utitur

erbis: AB ILLO BENEDICATUR, CUJUS Spitritus super aquai se,

ot*r, quae sane refert in Genesi Moyses cum Dominus creavi AquaS. Subinde Orationem Ex Latere &c. dicendo, ad ea verba Com - ῆς μέ miscet, ut tam Vinum quam Aquam ad nostrarum med X lam

95쪽

u, iam animarum sanctificare dignetur. Eandem Orationem: De Latera dic. recitant Ambrosiam, queis Mugarabes in multis assimilantur. Insuper mixtio Aquae cum Vino significat duas in Christo existere naturas plenas atque persectas, Divinam, nimirum, & Ha

manam, duas per consequens voluntates Dei & hominis, duas denique Divinam & Humanam operationes in unica Christi eaque Divina Persona. Significat praeterea Vini & Aquae permixtio factam a Deo naturae humanae Creationem, & ejus Reformationem, sive Rς' demptionem a Domino Nostro Iesu-Christo peractam. Vinum deni' que Christum repraesentat, Aqua vero genus hominum indicat, ju taillud Apsae multae Populi multi: Unde Aquam Vino miscere est Chri 'tum Populo adunari S coniungi.

BENEDICTIO O , ρUANTO PONIT HOSTIAM IN PATE A.

Osquam Sacerdos oblata super Aratii collocat & Hostiam in Patetia, Ea in Nomine Dei Patris Omnipotentis Filii S: Spiritus Sancti benedicat, ut Individuae Trinitatis super Hostiam offerendam descen dat Benedictio. α Cetera, quae in praeparatione ad Missam con ς' quuntur suis in locis exponentur. π

96쪽

IN MISSA

SANCTI IACOBI.

OMNIUM OFFERENTIUM

L IC proprie incipit M ARABICA MISSA, quae Omnium

offerentium merito appellatur, nam quicumque offerre poterant, etiam Cathecumeni, adstabant huic priori Missae parti quae ad Ossertorium us que inclusive durabat: Alio autem loco inquit Missale Incipis Missa, quod isto plane modo venit intellisendum: Cathecument, Energum ni & Poenitentes qui modo Audientes, modo Prostrati dicebantur, om nes peraeque instruebantur Lectionibus veteris S novi isderis, Euan gelium & Sermonem auscultabant, & ad Oblationem admittebantur; exibant deinde ab Ecclesia, & Missa Fidelium incipioeat, cui etiam

poterant adesse Poenitentes illi, qui Consistentes vocabantur eo quod poterant in Ecclesia stare seu consistere. Ratio hujus Ecclesiasticae

DiSciplinae fuit, quod Cathecumeni Poenitentes, in Auditatium M

Prostratorum gradu, sola instructione & morum correctione indigeῆb nt, nec digni habiti erant praesentes esse occultioribus sacrificii

mI teriis, quae illis celabantur. Prioribus Ecclesiet saeculis Episcoporum, Presbyterorum es Cleri 6ς um inferioris gradus alimonia, si non in integro, magna ut minismum

97쪽

laram ex parte a Fidelium oblationibus, quae in Missa fiebant, peru

lebat: Diaconi eas undique colligentes, Ministris distribuebant; quδdς causa praecipuas partes gerebant, dc Aresti- Diaconi Dignitas adeo summo fuit habita in honore, ut nedum Presb erorum Dignitatem

adumbrarent Diaconi, sicuti videre licet in Synodo Toletana quart3 Praeside Sancto Isidoro, verum & Iurisdictioni Episcopi etiam aliquo ties obsisterent: Unde Conciliis ab antiqua recedere disciplina hac in

parte Lit opus. Qui malit, Toletanorum Praesulum Seriem per duo dccim priora saecula evolvat, de sta0m millies inveniet ad Arch, Episcopale Fastigium, evectos Diaconos prae Decanis, qui po tTridentinam Synodum tam intra quam extra Ecclesiam locum prin cipem occupare meruere.

N medietate Altaris non nisi in Festis solemnioribus, uti signum majoris Solemnitatis, dicitur oratio Per Goriam &c. Non me latet, raro aut nunquam hodie dici i verum praecipuis in pestis alto silentis praeterire laudabilem adeo Caeremoniam non est consuetudini Verten' dum sed vitio i caveant igitur Mumrabici a Rubricis Missalis recedo re vel in Puncto, ne serte temporis cursu. in dies irrepant abusus. Iure ac merito in Festis solemnioribus, de maxime in Mi Sa

sancti Jacobi Hispaniarum Patroni, canitur oratio praefata, ut ad .m

98쪽

8 spliorem devotionem, de ad majorem Dei gloriam mentes Fidelium excitentur; In ea per Ecrtissimae Virginis MARI E & Beati Jacobi in.

tercessionem D min: ra Sacerdos precatur ut ad majorem Festivitatis celebrationem omnibus Sacro adstantibus auxiliari dignetur, & in

medio Fidelium omnium adesse, ne Diaboli suggestionibus a sacra

Mysteriorum meditatione, re, Verbo, aut cogitatione aVertantur. Per annum quando non canitur in Missis Per Gloriam, Sacerdos absolute incipit in quiens Ave Maria. In Nomine Domini Jesu

Christi &c. Deinde Psalmus judica me Deus cum reliquis ut in Prae. paratione ad Missam: sin vero Oratio Per Gloriam canitur, ea finita

dicuntur Ave Maria. In Nomine &c. usque ad Antiphonam Salve Crux pretiosa inclusive.

Adjutorium nostrum in Nomine Domini O c.

X. Sit Nomen Domini benedicitum πα

Rarsati Versiculi cum Responsoriis ante Introitum Missae dicuntur: a Deo in primis Subsidium postulamus ad Sacrificium rite celebrandum: Sanctum ejus Nomen in altero benedicimus. Hic vclimcursim animadvertas actus Latriae multoties fieri in Missa Muzarabica Sanctum Dei Nomen, dc ejus mirabilia exaltando, verba aptiora ad ς exprimenda ex Davide desumendo: Sic Jcb post tot perpe ς- ῆmitates, tot labores , Sit Nomen Domini benedi tum clamabat:

99쪽

Ne tres Pueri in camino ignis ardentis Deum per ejus opera

EngulaHm glorificant in Cantico Benedicite: Sic Raphael Angelus TO sim atque Tobiam ejus Filium alloquius dixit illis Benedicite Deum

C. &c. Sic in Sacra Scriptum Pagina similia passim ostendes.

AD MISSAM OFFICIUM.

o dicit Dominus sc.

lLNtroitus iste Deum exprimit Sanctum Iacobum, dum in mari cum Fratribus piscaretur, ut fieret Piscator hominum compellantem; Deum exprimit, Omnes Inimicos ejus, qui Verbi Domini praedicationi obsis tebant interimentem; Deum exprimit Nomen Sancti Jacobi nedum in Hispaniis grande, sed utique terrarum celeberrimum essicientem;

Qua de causa ita undique confluunt Exteri ad Sancti Jacobi Apostoli

Corpus Compostellae venerandum, ut in omnem Terram exierit So

nus ejus, & in fines Orbis terrae verba praedicationis illius.

Beatus Vir, qui timet Dotanum sci I. Gloria ue Honor Patri, N Filio ue Spiritui Sancto e P.

EN Introitu Missae antiquitus non solum decantabatur initium, biVGunius Psalmi Versiculus, exempli-gratia: Beatus Vir, qui timet Domi num, in mandatis ejus cupit nim's. Sed integet etiam Psalmus interea dum utriusque Sexus Fideles assidebant, & proprium quisque locum iu

100쪽

8 7 Ecclesia occupabat L Presbyteri etenim cum Leyitis, Subdiaconis, de Clericis sacro ministerio deputatis, in Praesbyterio sedem habebant: Diaconissae ac Virgines sacrae in loco respectu Populi honorabili seor sim ab aliis mulieri bus.adstabant: Viri sejungebantur a sὸzminis, ita ut inter turumque sexum adesset divisio: Dum igitur Fideles ad unam Urbis

Ecclesiam, veluti ad San. am MARIAM, Sanctum Petrum, & hujus modi procosSionaliter ibant, quod vocabatur. Statio uti inscribitur in Missali Romano, suum unusquisque locum accipiebat secundum ordianem sibi congruentem ξtatim ac ingrediebatur Ecclesia ram totust in interea Psalmus cum Gloria Patri canebatur.

GLORIA, ET HONOR

X quartodecuam Canone quarti Concilii Toletani Gloria, &Π ur Parei Sc. dici debebat ad finem cujusque Psalmi: Quod quidem Sapientissimi Concilii Patres statue e verbum miror addendo,

moti authoritate Davidis concinentis: Asserte Domino Gloriam, & Honorem &c. & Joannis Evangelistae in Apocalipseos quinto: Hunor, &Gloria Deo nostro M. Diguus est Agnus accipere Divinitatem, Gloriam,& Honbrem; Nec alterutrum redundat: Vox quippe cilaria significat Splendorem ; IL r vero insuper addit Excellentiam , Dignitatem , &Reverentiam: Unde Ecclesia universalis cum majorem Christi Trium' phum sive ingressum in Ierosolymam in Dominica Palmarum repr '