Johannis Raphaelis Moxii ... Methodi medendi per venae sectionem morbos muliebres acutos, libri quatuor. Quibus succedit Spicilegium eorum, quae a variis sunt scripta de curandi ratione per venae sectionem febres, quas humor putrescens accendit .. 1.

발행: 1612년

분량: 533페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

151쪽

Vomitione,itue concitatis haemorrhoidibus , in uterum iniectis, antidotis tandem idem pollinitibus, ac solis, quibus uniuersis auxiliis,ac variis Ndem praestare passimi. conatur dictator summus tum lib. de morb. mul.rum lib. i. Epidem. comm . aegro.q.& s. dc alibi. Quare ex his habemus iam a xilii speciem inspectam, quando videlicet tundenda sit vena, quando itidem purgare fas i alter quidem,ac primus medendi scopus. Παρεκύ-ς occurrit. Alexander Massaria Italorum doctissimus libello gyn cio c. i3.exagitat quςsti ne an acciso puerperio haemorrhoidas mouercliceat , an & purgare. part tuetur negantem adet uersus Ualteriolam,& Mercatum. ratione assignat: quia haec cum ab utero reuellant, ac derivent, lochiorum purgationem potius retorquent, quam ius est concitare, dc omni studio prosequi tenetur

Medicus. ν

Vir tamen iste clarissimus hallucinatur;nani prsirerquam quod Hippocrati Parenti optimo relue

tur, consulenti virum catharticorum s ut nuper

ximusὶ & quod magis est,etiam & vomitionem,aς sudores, ratio pariter sibi ipsi opponitur, experil

mento nihilominus comprobata.Opponitur quam primum,cum ipse vςnae sectionem consulat,quς&' reuellit ab utero, criuat;& vacuat,etiam quς in malleolis exercetura si probat Galenus lib. 13. meth.

ca. u. dum in uteri inflammatione venarum infernas sectiones proponat, propter hunc triplicem. scopum. Rursus infirmatur ratio. nam quis amabbiu maxima humorum corruptela, in leucophleget malia inquam, nullatenus sanguine suam seruante 'ideana,in virium iudet languore,in foeminis etiam,

quibus

152쪽

. . in

quibus a natura,aut ab aliquo vitio menstrua interia dicitur puigatio, aut in his tandem, in quibus alibab utero succut cacochymus per palindromen ir- repserit, iterque reflexerit ab utero : his inqiion infernas venas scindere fuerit ausus t cogit it que methodi ,is cunctis his aluum emollire, aut

forsan eo vergente humore, haemorrhoidas reserare.neque mulieri quidem optabilius quicquam a cidere potest, ipsis deficientibus lochiis, aut etiam mensurno sanguine,quam si haemorrhoidq,conumnienter tamen ductae, inutile illud eliminent: cum commode per hanc partem dcriuetur humor,&sam

cina iugiter utiliter deponatur. Vnde aliquando e perimur,ac saepe,enixas aliquas, nequeunte natura onus demittere, aut multitudinem deplere pet uterum,tu tb,ac commode pensare,aut ad haemorrhoiadas conuerso fluxu, aut ad aluum. Massistae igitur opinio star, in reliquis tantum a praedictis caussis: quia in cunctis illis pr stantius multo venae sectionis auxilium,quam purgationis,autquoris hςmorrhoidarum: cum illud sane exactius naturae cons quatur scopum,&s anguinis impetum versus partes

infernas perbelle dirigat. Porrb, exposita remedij qualitate, scii inuento

venae sectionis auxilio, iam methodus amplius nos aduocat, ut ad eiusdem quantitatem, eum ethodo deliberandam,conuertamur. Scopum hunc τεκμαρ- . , dc sola artificiosa coniectura paramus. metimur namque huius auxilij quantitatem, ex affectu praecipue,ex eius etiam caussa,rum ex corporis viri laus. Sanguinis autem missio per se, ac primo an orbum, proxime. morbi caussam respectar,quam in hac nostra hypothes puerperium constituimus: ad huius

153쪽

caussae absolutam dignotionem , quam maxim g spe stat consuctudinc in etiam in hoc reddendo Io-cnio , aestinrare. quod si aegra primi para fuerit, aut eius consuetudo non innotuerit , ad illani tunc Hippocrataeam artem nos conseremus , qu amsupra hoc eodςm lib.3.ca. is. lustrauimus. cunctis ξ-gitur illis probe consulsis, abundδ ad redundantiam lochiorum nos doueniemus, ex qua ad Pro portionem, remedij quantitas petitur, una viribus consentientibus. re huius auxili j quantitas imdicabitur proxime, ac sorte prim da caussa morbi, secundario a morbo, ab utrisque, ceu hanc Postulantibus,vel illam potius quantitatem re mcdij a viaribus tandem,ceu consentientibus eander n; li robustae ipsae fuerint, sin minores, ad portionem saltem virium educatur satagitis. Occasio, tertius scopus semper adest, si adstante postulante, omne pariter absit impediens. hoc innuit insignis Galenus lib. Artis Medic. c. 81.dum dicat.sitati,ac tanta re allata egeat compus, nimini dumbium est, quin etiam in tempore opportuno asseraim occasio. in unum coincidant indicantia qualitatem,ac quantitatem te med ij, cum ipsa uniuersali occasioste. nam inuenta auxilii qualitate,venam scilicet esse secandam,&qitantum per eam sit vaci amdum,cum praesentia sint postulantia, & impedientium tunc supponatur absentia snam aliter de qua-li,aut quanto non decernemus) necessarib dc eiu Ddςm auxilij occatio an uniuersum praesens crit. Nec moror modban occasio distin eiusne scopus sit aquali, A quanto, ut Galenus citato supra loco Artis Medicae,li.I. ca.39. dc AO. partem negantem tuerivrietui, cum de haec iam alibi copiose fatis diiset- tam

154쪽

is .

rauerimus. issiciat nunc intelligere, ad persectum methodi usum,pei pendedam este occasione, di plurimum pariter aestimandam,hancque affibi e parari ex pr sentia postulantium auxilia,&eorundem impedientium absentia. Iam tandem ad viti naum accedamus scopum, v- tendi videlicet modum. qui ita dissicilis, ut plurimos,ac clarissimos sane doctores premat, u eorum ingenia assidue pariter exerceat in usu ipso Medico ; .dimicantes passi in inter se,an in connexu asse-ctuum ex superioribus, an ex inferioribus potius vasis sanguis hauriendus. eo praesertim, cum nul- tibi Praeceptor, aut doctrina, aut exemplo rem l streti ea sola dempta historia Idumeae famulae Sry- margi ; cui, cum respectasset causPe principium, quamprimum tali venam secare iussit. Existentei autem affectu simplici, ne dissicilis quidem scopus, immb fere omnes Doctores in unum conuenitiniscindendas perpetuo, in nostra hypothesi, infernas Venas. quamuis piaculum cunctis mulieribus enixis venas quascunque scindere. Huius itaque methodi ratio ex Galeni doctrina dependet lib. 13.

meth. capite undecimo, docente remediorum v-

tendi modum ex partis asscistς situ,&vasorum con- iuio petendum. & cum in nostra hypothesi pars afte sta sit uterus, pars umbilico inferior, hominis

centro, inferiores venas, poplitis inquam,aut malleoli,quarum cum utero vicinitaS maxima, ac con- .iugium,secandas esse eumethodus Jocet. hoc idem 'praestandum nihilominus . & motus naturae in nuit, cum dc haec bene operans sit imitanda sen per. cum igitur ipsa sceliciter , ac secuisti m natur in ad inferna moueatur,humorcs ducedo per Vterura,

155쪽

eundem&nos demoliemur impetum humor si tamiro rirtificio,veharu infernaru sectio praestat.Sigitur nihil ,aut salte pigre,&parca manu natura spondeat, pessis nos,fatis mox, aut aliis quarrimis auxiliis ab Hippocrate, tum lib. I. Epic

Iade morb. mul.vbertim desci iptis, eandem excit

bimus. his vero non proficientibus, ad vacuati nem conuertemur,astinem quidem ad eius suppldum defectum .inter huius species, tum quia cirtutb,iucunde, multum,& cum maxinia utraque μctitudine,opportuna sane ad morborum praesertii acutorum solutionem, praestantior multS relicipsa venae sectio. Cumque o Blti morbi dilatioition patiatur,mult6que minus. puerperarum mo, bi,tam propter eorum ac utiem,qti m cacoethiarcitra ingens, ac manifestum discrimen naturam a sustinent: proinde adiunxit Hippocrates in ea seitentia,lib.de nat. pueri, num. 13. Et periculum mmme visi ciso curetur. quae celeritas,ad opportinum auxiliorum tempus quam maxime respessinam verbum illud euretur, non solum inuenti nem remediorum dicit,uerum & eorundem usu ad quem una tempus oppoctunum reducitur.

ueroium autem illud cito respectat morbi acuti cui pari passu citbiuccurrendum, antequam inulescat,aut qgrum ducat in perniciem. iHaec est itaque curandi methodus hos puerrum morbos acutos,siue pretientes ipsi sint,sive minentes,iuxta uniuersalem medendi rationemri quatuor illi copis deductam, morbo iugiter eius caussa in utero actu existentibus; haudqu- quam ad alias corporis partes per aliquam pati

dromen humore ruente, novumque acidiopatiu-

cuin

156쪽

cum ibidem concitante affectum. Quod si forte sympathice ab utero pars aliqua lanciaietur , cum cauprincipio sublato , una tollatur reliquum, ,

curatici ne quidem tunc inuertitur , imb uterus, .cei in ali parens tantum attenditur et ut videre est in

illa historia Cepitis reserita Stymargi famulae, quae

enixa cum esset, & corpus uniuersum cum tremores detinerent, malleoli secta vena, ceu abacta iam caussa,a tremoribus eandem certo liberauit Hippocrates.quia cum primbassiceretur uterus, contorto ipsius o iculo, tremores mox per consensum haud-

dubie,Galeno expositore lib. de irem.& palpit. ca.s. accidere, circumciso sanguine pituitoso puerperii, per corpus uniuersum oberrante, ad principiau ue neruorum delato. desumpta igitur indicatione a retenta redundantia , venam tundere Hippocrates decreuit, & in spe sto loco primario assetio,vsin auxili j demonstrante, hanc cx talo praestanda, nihilominus S statuit neglexit verb tremoris symptoma, quia eius fanatio in ablatione causse in utero prius iitae consistebat. unde haec tali sectio,cum caussam abigeret,& direchbab utero eandem tolle..et,& corpus uniuersum una plenituditae aequabi- liter liberaret,iestante Galeno tum lib. 4. Aph. sen. 2.& 6.de loc. affect .ca. s. tum lib.a. de Nat. lium .sen. s. nihil mirum, si morborum famulae, de illud symptomatia ul omnino exolueret.quid ,quod ,cum iu taminis propter uteri vicinitatem,& vasorum eius loci cGp Iam rigores,tum tremores a lumbis exoriatiir,perductis per dorsiam inde, dc spinalem medullam ad caput usque, auctore Hippocrate lib. F. Aphor.& 6. Epidem sen.69.com. s. sen. I9. hinc utero

inspecto, ceu mali fonte,serib uos ex malleolo san-

157쪽

818 ' DE MORB. AcvT. CVR guinem hauriemus, iubente eodem Praeceptore. Tandem est & altera ratio,hanc nihilominus comendans venae sectionem, cum motum sena et ipsa

naturae, & quo haec utiliter vergit, eb ducat T quo laudibilius nihil. mobrem Medico s edulb Obseruandum in affectuum connexu, an singuli propriam habeant essentiam, an & peculiaris quaelibet pars per se, vel per consensum afficiatur, an secus. nam , si altera pars ab utero per se idiopathice, inquam, laboret, altera potius sympathice , hoc ipso neglecto, per praedictam methodum ad curandum primarium aitectum, idiopathicum videlicet , toto studio conuertemur. Haec methodus maximi momenti cum sit, in hac actuosa Medicinae parte, exemplo verbum sanὸ efficax, ut Bernardus refert diuinus, in ser.16. sequeti capite serib illustrabitur, in reliquis mox ratione reddituri de morbis connexis peculiarem,ac distinctamsdem habentibus.

uspradicta methodi in uteriphlegmone in ipsis enixis. CAP. XXXI.

ΕXemplum , topicum alterum, ράδειγμtα Gri ci vocant. quod maximi momenti in omni arte, Sc ad probandum , & ad lustrandum. Sermoci- natrices istud perbelle demonstrant scientiς, orat. tia inquam, ac dialectica. Medicina porro cum ars sit,& ractiva, & inter omnes reliquas ceu plurimis exornata dotibus, & praestantior, & nobilior eius praecepta dc exemplis confirmantur valde, & eisdeillustratur appo iue Exepla, testante Leone magno, maximo simul Porifice,in sic;m.de Ieiun. ad utruq;

158쪽

H A VEN. SECT. IN ENIxIs. Lis. III. 819icti Oxa multo susit verbis. Lubet itaque modb, trio clum' qua in supra de venae fcctionis usu, iux- icita acia Oh medendi scopos, in enixaru acutis mor-K iacia ridis , ubertim tradidimus, dc exemplo stali re, eae eodem pariter aperire amplius, ut ita de axove ira adhuc illud praebeat cunctis lucem, quial Coi modum 'methodi viam, exercitatio , quae ex exempla fit, ex Galeno libr. S. de tuend. val. cap. V. utilis maxime. Nos igitur hanc exercebimus in Ymplici affectu,inflammatione videlicet utpri. du: imiis simplicem, non in suo este, Verum quatenus non cone uitur cu altero , specie aut loco distincto asse in b,coque primatio, vel per consensum exorto.

In utero itaque plurimi, ac vati j xt indiximus supra & partus, & abortus ratione , aut alias germinari queunc morbi. inter reliquos acutie, de assiduitate communes synochae apparent febres, tum causodes, ex Galeno lib. praesertim 6. Epidem .com. i. sen. Σ. Maligna itidem ulcera cum inflammatione, aut citra , veluti tandem inflammationes etiam citra ulcera, ex eodem Galeno lib. I. Epidem .co m. 3.sen .eti. In febrium praedictarum curatione, cum in

capacissimis uteri vasis putredinis adsit Lar, citra contro hersiam , quo usque ablata iactit plenitudo,

sontracta ab accitione lochiorum , tundendae semper veniunt inferiores venae, quod apprime meth dus docet praecedens: veru in reliquis affectibus,vl- ,

ceribus,inflammatione, an id e praestandu,lis adhuc sub iudice, neque facile est definire. Hinc, ceu rem dissicile oc ardua, sub examine proponeda ce semus, dc methodi pariter metiri regula. interest naq; Medico psectό quamaxime,no tatu uniuersalia nosce' acclamate Gai. li. I . mei. c. V., quaplurimu

159쪽

& assidue in particulatibus se cxercere. Sed rem oz-

' Cu carcer,unde promouetur medendi ratio mo

bus sit. hic ctenim ad auxilia ii, uenienda , methodi subsidium. morbi idea proinde exploranda sedulo, & aestimanda; eius inquam,quem nobis sanalidum proponimus. Modo adest nobis ante oculos ure iinfla inmatio,quae hauddubie funestaria Medico minatur catastrophem. Haec igitur,si aphlogosi dispa-

minus, intemperies calida est, ab humore iugiter calido germinata. Vtrumque fit praeter naturam. in . temperies morbus,humor eius essiciens caussa. illa, etsi cum assiuxa, per se morbus patris similaris. ex Galeno lib. de morb.diiser. cap. I3.pcr accidens autem quatenus tumor , fit partium organicarc morbus , quatenus humor ille partes in tumorem attollit,& primo actiones laedit, replendo videlicet Mia omnia, tum inania spatia loci male affet hi, cum& tunc magnitudo, & figura partis necessario vItietur,ex Gal.lib.de mor.diffcap.ra. Et haec est formalis ratio inflammationis, ut retur Galenus lib. Io.Matth. cap.6.lib de inaequali intemperie ἱ cap 2.& lib- de tum orab.ca.2.Modus autem generationis eiusdem,varius a Galeno itidem assignatiir lib. 2 ad Glauc.ca. 2.du ex instituto re pertra ster,dices, iuxta II kakiae accurata versio ire Infamationu igitu in eo licuo sunt, προφαιπς,seu caussa quaeda est M adm se occulta, quae suxιο appellatur nisi aliquado eu his' copulentur, 'qua ab atia evidente caussasieri videntur. Ex sis Galeni verbis, arbitramur nos, constituisse duplicem inflammationum generationis modu,alutoru ex fluxione, alteru vero ex cogestione. huc,in inuito Argeterio,aperte declarat clia eodem lib. 2. ad Glauco

160쪽

PER VEN. SECT. IN E NIXIS. LIB. III. 81ri: . Glauc. de abscessibus tractans,iii in & libr. 1. dia diis Lb. a. i8. fortes i.de causi. morb.c.6. hoc aute lo- co, dicens, nisi aliquando cum his copulentur, quae ab alia euidente caussasieri videntur. quae quamuis id e Martinus Ahaia, inter Parilienses, citra alioru iniuriam, vir apprii ne doctus, interpretetur de inflamationibus , i. quibus fluxio manifestum aliud

' habet principium,illam cocitans, vulnus videlicet, sponte natu vicus,c5tusto,c5 uulsio,fractura,ruptu- 'ra, luxatio, lassitudo pariter ex imi noderata exercitatione : quae stane omnia cum dolorem in parter laborante concitet, fluxionem simul accersunt.Caeterum, quamuis haec acute sint dicta, ramen praetexrem, cum illa omnia fluxione intercedente,inflam' mationes germinent, Ccu proxima caussa: nec pro inde distinistas constituunt i pecies , Eu ad unicam, illa omnia sint reuocanda, ficientem caussam,proximam,& immediatam. Qtiare per hanc rationem, unica tantum assignatur inflammationum caussa, fluxio videlicet.Galenum autem praeter hanc, & M

liam admittere fit palain, si eiusdem capitis verba

perpendamus. inquit enim, du ad curationem progreditur, Ita quidem sanare oportet, quae ex fluxione fiunt; inflammationes. qua vero alia ex caussa sunt, humectare,stealefacere nihil prohibet. Esaasuppurationem perducere volueris, cataplasena ex farina triticea, quae in oleo,atque aqua ebullierit apponendu . Et si quando sacrificare oportuerit , neque hoc veren dum est. Si vero eas, quae ex fluxionibus fiunt, infamationes scarificaueris magnum asseres malum,acperisuia praesertim. me. d dilucidius, quidve aper-xjus3 Liquido igitur ex his apparet, ut Galenum per ipsum mct intcrprctemur , inflammationem altera,

SEARCH

MENU NAVIGATION