장음표시 사용
141쪽
insinuationes,per quae agenda , analytica methodo serio pervcni et ad infimas usque rerum insinuationes. quae infimae indicationes Medico rationali methodo utenti magis propriae, ac utiliores dicentur, cum uniuersalis altera cuiuis e plebe peruia sit, accommonis.
Quamobrem nos , sectam hanc rationalem diuinissimam aemulantis , methodo per indicationes
parta,morborum acutorum, curationem puerperis contingentium, tradere nunc acci/rate, quantum
fis est,intendimus: unde in illa prima, ac communissima notione pedem sistere ne lubet, imb vitibprogredi, & primum alterum propositum , rationalis methodi insequendo viam , quam maxime proprium sedulbinquirere. hoc praestabimus,mo bi quamprimum obseruata natura; quae in hac ri stra hypothesi,sub genere magnarum causarum insalubrium reponenda hauddubie. Et cum in his cunctis sit fiens,&factum, utrumque valde aestimandum. cuiusque horum per se simplex adest ri tio , si connectantur composita, cum fiens causam insinuet efficientem,sichum vero morbum.quae obis seruatio magni momenti est , cum ad curationem quam maxime spectet morbum a sua caussa distingnere: quia illi simpliciter curatio, huic verbpraevisio, praecautio , se ii prouidentiae quid quod, nec factum soluere possibile, quin essiciens,aut f uens caussa prius tollatur. Quare cu morbi hi omnes acuti puerperaru,caussa proculdubio sibi coluctam habeant, aut efficiete aut saltu conseruantem;& hanc unica agnoscamus, puerperiu videlicet. in his morbis proinde copositam nos habere apprehensione,est morbo inquam,
142쪽
PER VEN. SECT. IN ENIxIs. La. III. 3οι8c eius causa necestari barbitramur. qtio primo inueto proposito,seu indicate connexo, morbi magnicu sua causa magna, ut absoluta existat mededi methodus,ia riirs' ad aliud traseudu , ad adaequatu scit. indicatu, ad caussas inqua salubres,q iuuates ac valetes quide morbu una cu sua caussa remouere. Sed cu morbis cuctis caussa habentib.adnexa,humores,
vacuatio illis caulla salubris , ceu opposita; iuxta il-Ιud Senis optimi lib. 2. Aphor. sen. 22. Vmmnquemor ex vacuatione sunt,repletis fanat,'ex repletione vacuatio.proinde de vacuatione, ceu indicato
deliberandum. Et cum hi morbi magni & acuti,ex hypothesi , magnum nihilominus indicabiit & auxilium: cum vicib. & facultate istud, morbo debeat necessari id ςquiparari: magnu igitur vacuans. quod ex Galeno passim duplex tantu, enae sectio, & purgatio.proinde aduocatis horu auxilioru scopis,tum stimatis reliquis inferiorib.indicationib.de altero horu couenietiori, cosutib deliberabim .Hoc dii cide summus dictator illustrar, tu lib. de nat.pueri,nu. 3.dices, iuxta nostra hypothesina ,sino; purgetur mulier a purgationous param, morbus magnus ipsam eorripiet, ου periculum vita incurres, nisi eis. curetur,
quis conuenienu ipsi purgatione inducat. tu rursus lib.I.de morb. mul. nu. 66. Quandoque,inquiens, ns
exitpuerperi' purgatio, sed multera mortem portendit, nisi qudus breui venam secet,ant ventre emolitat. In his igitur locis eleganter Praeceptor declarat, quid rationali Medico sit quam primum ante oculos sibi proponendum , morbum videlicet magnum, cum sua causia,puerperio videlicet occiso, tum op positam eiusdem vacuatione, qua duplice costituit, venae sectionem, & purgationem. accuratE autem
143쪽
8o DE MORB. AcVT. CVR de hisce vacuantib. auxiliis decernit,quia pro certo statuit, puerpetium istud unicam eiic efiicientem caussam norum acutorum morborum, si restri gatur. liaec ninue accissio repletionem inducit, repletio vacuationem indicat, & magnam , qualis illis paratur auxiliis, quia magna supponitur caussa, ex lTagn ludiri e Plaetiar tam germinati effectus lucescentc. I'orrb cum per eumethodum quaprimum caussae sit praeuidendum, proinde Hippocrates huic quam cito occurrendum censer,magnis illis auxiliis, quia morbi magni cu sint, & acuti, nisi cito curentur aut secando venam , aut purgando, proculdubio puerperae incurrent in maximum vitae periculum. Idem istud licet & Hippocratis exe-plo confirmare; desumpto ex libr. 2. Epid.se 2. . duramulae Stymargi resert historiam. huic igitur, cufiliam peperisser, ureri osculum fuit contortum, &inter coxendicem & crus dolor descendit,dc ab hac
caussa circuncisum puerperium, rursus uniuersum corpus ab eius accisione tremores detinuit: quae,ab
Hippocrate tali ivena, fuit a morbo illico liberata. Reddens rationem Praeceptor, quare vena r
li secuisset,inquit, Sed ad eausiam veniendum est, ct usse principnum. quasi dicat, caussa,videlicet piae
Per ij detentio ενοφαπις tremorum, insinuabat esse vacuandum, magnitudo morbi una cum sympi malis illius vehementis,illicb:-τ occasionis, seu causse principium, quia uteri os rat contortum, obseruato situ partis affechae,ex teso finguinem esse hauriendum. Sola itaque methodorationali ductus citra analogismum , aut experiem
tim istud praestitit serib summus di stator.obseru ro namqua Vrgenti symptomate , statim deuenit in
144쪽
PER VEN. SECT. IN ENIXI s. LIB. III. 8ssin caussae efficientis . cognitionem, & eius caui principij. quae caussa cum esset accisum lochion, corpus peragrans, hoc illicd vacuationem india care existimauit, & cum hoc aestimasset sanguine esse puerperalem , in quo adhuc idea sanguinis seruarur vacuationem per venae sectionem decreuit,
auxilium quod tutb, cito , ac aeque illud vacuare eo eus est. praeterea cum obseruasIer,& huius caus se principium, luxationem videlicet uteri in coxendicem,claudentem eiusdem uteri os, & vacu tionem lochiorum prohibentem, quod innotuit ex dolore inter coxendicem dc crus descendente,
apprime sumpta indicatione a parte primb labor te, dc urgentis illius symptomatis caussie principio, in rectum usum illius auxilij deuenit, & venam i li secare iussit.Cqterum cum hic scopus utendi modi, iam a communi altero scopo, & primo nobis proposito longὸ recedat , ne ab instituto abaliene mus,cocludamus modo, Artificis scopum primum
esse inuenire enixarum morbum vnacu eius causia, dc pariter illius contrarium, seu qualitatem remedii, sub ratione communi, neglectis aliis priuatis scopis, qui ad absolutam curativam methodum obseruandi veniunt: de quibus, in sequenti capite, uberrimus erit sermo.Nam si artis, a nobis modo suppositae, finis est morbos enixaru tollerre, causisam habentes, tum lochiorum accisionem,tum per consequens & eorumdem redundantiam , scopus Pariter Artificis, & primum eius in mente pro- postrum illud idem erit, quod in Arte est vitimum, videlicet idem morbus acutus cum sua caus si, ceu indicantia, & vacuatio mox, ceu indicatum,
145쪽
8ος. DE M OR B. A C V T. Cu R. De methodo curandi morbos enixarum acutos pre. . venascisti6nem, deductis quatuor medendiscopis. CAP. XXX.
VLterius iam procedamus ius est, & methodureplicemus, ad congruum usque specifici auxilii usum. supposita itaque vacuatione magna, euprimo propolito,& generico indicato,ad soluedos enixarum morbos acutos, illam indicantes: quae vacuatio magna, tantum amplectitur venae se sti; nem, & purgationem) explorandum modo quamprimum,an in hisce morbis sanadis promiscue his uti auxiliis liceat, an si forsan alterum, quale eorueligendu.Dictator summus lib.de nat. pueri, nu.I, purgationem viaetur tantum consulere,promiscue hanc cum venae sectione lib. I. de morb. mul .nu.66. Caeterum, quia Methodi utilitas eo nos aduocat,ex Galeno lib. 6.Epid. com. Saen. i. vi qualitatem , seus ciem remedii statim inueniamus, & mox eiusdequantitatem, occasionem, ac utendi modum comis pensemus, ex quibus omnibus curativa perficitur methodus,seu remediorum congruus uius: cd omnis auxilis materies, ad hoc ut possit auxiliari ,his quatuor dotibus costare debeat: in ipso primo spatio pedem nunc ponamus oportet, ad reliqua por- id sensim descendendo. In curatrice itaque methodo, ut a suis primordiis rem ordiamur,licci perpetuo acclamante Galeno h. 4.Meth.αη. ab indicatione,quae ab affeetu, cui in deri paramus accipitur, nos auspicari. dumodb tamen, quod prima indicatio praescribit sperate pos, mnus:
146쪽
PER VEN. SECT. IN ENIXI s. LIB. III. go
sinus: quia ubi nulla est futurae salutis spes , frustra auxilia quaerit Medicus , ad illum profligandum
Arguet forte quis haec superius dictis reluctari,
cum quod ultimum in analyti, in curatione sit primum . quare indicatio a morbo prima in analysi, ultima erit in curatione , & quae a caussa sumitur, dc a caussae principio, prima potius. vcru haec nul- , lam queunt habere dubitationem , siquidem, cum omnia Artis praecepta ad finem dirigantur, propterque haud dubie Artifex operatur , quam primu hic debet reprς seratari eius menti. cuque ultimus finis curatiuae methodi sit morbi ablatio, merito prima, seu praecipua indicatio a morbo erit,& ad huc tollendum , uti ultimum finem omnia dirigentur Artis praecepta , unde hic carcer , dc methodi incitamentu i Galeno appellatur li .s. Meth. c. I. & alibi.
Sed cum amoueri nequeat caussa praesente, quin prius remoueatur &ipsa, iuxta eundem Galenum
ratione si t prius aestimandum. an cauilla efficiens, aut conseruans adsit, vel secus fueris absens. si adsit, a caussa,vel causiae principio potius exordienda curatio, ut citato lib. . Mein. cap. q. idem fatetur Galenus. Huius methodi ratio, in promptu quidem, quia dum morbus fiens,neεellario &eius causta adest efficiens ,& tunc duo se offerunt scopi, alter morbi, alter verb caussae, haec natura prior morbo, ergo & prius indicat sui ablationem. ncquit enim ulla ratione tolli effectus , quin prius auferatur eius caulla: unde curatio a causia inchoanda. Ahaec dicitur tunc mista sanatio , ', innominata. Sin autem morbus per se existat,citra caussam,
147쪽
8o8 DE MORB. ACU T. CVRcum tunc unicus sit scopus, ac simplex, ab ipso exordienda plane curatio. quia unum propter una ac limplicem naturam, qua fi uitur, unum semper indicat: neque potest modo hoc, iam rursus aliud indicare. Morbo igitur simpliciter curatio debetur, ex Galeno lib. 3.Meth. & lib.2. AD.ca, I. sen. 22. vii & prae uisio causta. re, ut iterum postliminio redeamus, cum in morbis puerperarum acutis , a lochiorum restrictione obortis, semper serrique adsint scopi, cogimur necessarib a caussae scopo, uti prius praedictionem indicante auspicari
curationem. Haec caussa, ceu res praeter naturam,
& tollendam esse indicat, & per suum itidem contrarium, ut citato lib.2. Apho. retur Galenus, tum lib. H. Meth. sen. 22. ca. q. Verum cum haec Vniuersalis doctrina inartificiosa sit, & anilis , de procedendum nobis quousque remedii speciem inuen rimus, valentem caussam hanc tollere: proinde replicanda haec meliodus. Inprimis itaque methodus haec, docet, quod ad deliberationem opportuni,& adaequati auxilii, n, lturam indicantis illud rimemur sedulb: S cum lhuius caullae natura consistat in quadam redund tia inutilis excrementi puel peril,quod excrementucum dupIici arte emendari valeat , vel coctione, vel vacuatione,insinuante Galeno libr. II. meth. ca. 8. coctionis enim beneficio utiles naturae fiunt, vel saltem fluxiles,& ad expulsionem idonei parantur humores: uti vacuatione, extra partem aflictam rimouentur , dc abiguntur , quae duplici iterum in uniuersum conscitur arte , aut vacuarido aequὸ humores omnes , cuius auxilii variae recensenter species , venae sectio , cucurbitula,
148쪽
lo,balneum,exercitatio,frictio,inedia, &c vel in alterum quemque humorem, istud inter et a purgatio per cathartica praestat exacte, minus s.steres: uti ex particularibus partibus er- rhina, di apophlegmatismata. Vtraque vacuatio,
utendi modum , siue sensibilis illa, siue in silis,vela toto expetitur corpore,vel a singui
parte: xursus haec vel extra corpus humore essu-cit , vel ad ρlteram ignobiliorem transfert partem. dem p rer haec,& obseruadum venit & aliud, naturam huius caussae, remedium indicantis, whumor ille peccans, & auxilium indicans, siue se ilimrς prauus sit,sive quantitare inutilis,su sol natura, per aliquem statum meatum expurgari.nam si assuetus, cum insequenda sint naturae be-nς operantis vestigia, & istud sit in arte praestans,' hava dubie alteratione neglecta,ac coctione,quiimprimum vacuationi insistendum per partem iam a natura destinatam: cum tunc illa redundantia si inpliciter vacuationem sibi contrariam indicet,&naturae cosuetudo,prosequutionem. quod si hoc comsequi nequeat, quouis modo istud contingat, saltem motum non retorqueat artifex, verum per Vicina derivet loca. His constitutis,accedat iam methodi ratio, circa nostram hanc Hypothesin.In ipsa acuationis speciem decernemus, aestimata indicatione naturae redundantis humoris, puerperij inquam, assueti sanuper uterum 1 natura commode per dies plurimos anixu expurgari. Si igitur adhuc sanguinis ideam iblud seruauerit,dc forte reliquos adhuc vincens humores,tunc,iuxta Galeni decretum lib. .de tuend. Valetic.4.aptissime, aliquam, ex dictis,uacuationis
149쪽
8io DE MORB. ACU T. CVR. speciem, que omnes redundantes humores Vaccia
Te valentem, consulemus. singularem remedij materiem eligemus,' morbi natura quaprimu petita inditatione, mox & ex eius caulla, cuius naturam semper imitatur &ille: & cum morbum modo supponamus acutum , 1 magna caussa productum, inde rhagnum, ac celer exposcit auxilium. quod, Unicum cum sit, tauris dotibus praeditum , missio Videlicet sanguinis, hoc proinde necessario eligeri edum . praestans quidem valenter , .ac ci o redundantem illam lochiorum copiam morbi acuti acem deplere, haudquaquain retorquens motum illum secundum naturam puerper ij a suo naturali meatu, ii a partibus infernis exerceatur dc illa , ut alter docet scopus modi ut edi .per quam rationem, longe alteram , quae fit per cathartica, antecellit: cum liaec , tantum abest per eundem euocet meatu,qii in ab illo potius abducat. hinc videre est , ctiam in cacochyinia,non reuulsionis tantum beneficio , hoc euim cuique mentis compoti Peruium, versam & vacuationis, licera uti venae sectione, cum in puerperis rard , tutum habeant cathartica locum. Doctrinam hanc nihilominus expungit Hippocrates, dum,ut nuper diximus lib. de nat. pueri nu. 3, simpliciter purgatione consulat,dc li. I. de morb.mal. nu.66. promiscue utraque amplcistatur.Reueraramen fatendum .puigationem c cisi rarius, ctiam locum obtinere in hac nostra hypothesi, in ingeti videlicet hii morti corruptela, aut maxima humoruczudorum copia , haudquaquam sanguine sua ideat ruante, ut in leucophlegmatia videre est ; in quibus morbis nul qua ius haurire sanguine. rursus, cuimbecil-
150쪽
anthecisses valde fuerint vires , & tunc clementios ca*articis, ac sensi ira potius , per epicrastinisue, arcinam deponere licet. Denique quando ilias adest peculiaris affechus venae sectionem via ,nullave adest sipos , humores repurgandi Per Vteruis, quia ceu cacochymi per quandam p undrown vergunt Glib: aut assueta fuerit scemina, niilli; aut minima reddere lochi a. quamuis &huic fasi saepe per venae sectionem, circuncisionem illam lochiorum retribuere. Verum simpliciter loque O,longe praeferenda venae sectio,purgationi., Ad locum de Natura pueri dicemus, Hippocra' tem ibi usum futile vocabulo is, inς,quod & apud
eundem Hippocratem omnem vacuationem, ram
humoris qualitate, quam quantitate inutilis , siue arte,sive natura molitam, significanun de lib.3. Aph. sen.6O.&6I. etiam ab 1pso dictatore de menstrua dicitur pursatione, uti & de hac, & de altera quae , p rtu fit a Galeno,&lib.de atra bile c. 8.&lib. .Epi.cbm. .sen. 73. Ampicchetur itaque Hipp. eo loco Omnem modum,quo ii os valebimus suppressum lochio emendare; inter quos primatum tenet Vena rum inferiorum sectio, quia recto tramite, ac pro xime ab victo,ac vicinis partib restrictum lochiorum sanguinem haurit. qua non conferente, mox ad ea,quae ventrem emolliant, ad cathattica in qua, couertemur. hoc manifestb idem Pr ceptor innuit, ut hunc,per ipsum mei interpretemur, dum citato lib. I. de morb. mul.n.66. referat huiusserctes modos:inter quos primas tenet venς sectio tali, mox mollitio vetris p cathartica,riris clysteres&c. quasi hoc loco sit oi arte accisu lochion F cuare,siue sectiQns venς, purgatione, chismatis,