장음표시 사용
351쪽
modiso tandem puerperio,cum simplex re sibili adsit scispus,ex opposito, ac distinte loco is stinderetis ; quales cubitorum internae. Incili alite nixu i plethora. nequeuntibus ab ipse
iis uteri partibus foetui locum cedere, & venas eius, eas inquam , quae earum partium valent iidinem tollere,hae sunt tantum conit es,in et . . viilelicet omnes. n okni abortu, eadem,ac in ipsis enixis seruam Hendi methodus; aestimato praessertim Vario . tempore, variam rursus ii;sinuante me ni sanguinis in utero aceruatam molem, copiam; iuxta quam merienda di caussae morbi quanti-ras, dcunar medij. Τ
352쪽
DE c v R A N 'D I RATIONE PER venae se istionem menses restrictos, de una morbos acutos ex eorum accisione obortos Line R ULI. Des pressionis mensium natura, ae causiis. CAP. I.
O peruentum nunc tandem, quod in , vltimo quasi spatio dissertationum m liebrium , iam nos pedem ponamus.
Postquam etenim methodum tradiderimus curandi morbos agutos per venae scissionem in omni secundum naturam per se foeminarum statu,florentium inquam, scetarum,& enixarum es ea dem rursus iam postulat, inlalubrem contemPl mur, dignitate,ac natura posteriorem. In hoc itaq; libro obnixe perquirere luber, eadem methodo, Mauxilio,& .men stiriai sanguinis iam restiti reserati nem,& morborum omnium ab eadem caussa fluetium exolutionem. Cum igitur libri scopus , res sit praeter naturam,symptoma videlicet in actione laesa, seu in excreto retento, ius primum huius sym-
353쪽
MENfEs RESTRICTos. LIB. IIII. Io Iptomatis explorare cauisas, innotescente idea. Obiiciet sorte quis, cum omnis praeter naturari aikous, & ametita sit , & a naturali statu recessus, necessarib, ut affabre huc metiam ut recessum, prius symimetricum carcerem dignoscamus fas est. Erg' prius exploranda mensita in natura, replicandae eorR' Ucundum naturam caussae. Haec cuneta ceu vera libenter admittimus Quare cum primo huius operis libro, haec apposite, iuxta illius libri consilij
' rationem, praestiterimus,modb his neglectis, serio . . cauisartim praeter naturam seriem nos aggredie
Porro, cum rerum scientiae, a catillarum cognitione dependeant,& a caussis omnis exordiatur c ratio, nequeunte effectu tolli, illa operante ; hinc nec symptornata, quorum morbi continentes sunt caussae laec ipsi morbi citra ablationem coniunctae
causta efficientis , haud dubie tolli par est. Carassas
igitur exploremus, antequa curadi methodi pelam ordiamur.Clarissimus Gal. li .F. Aph.sen. 28. nos nulla ratione menses ciere posse scribit, quin prius i nemus affectionem, cuius symptoma mentium accisio. Sc cum nequeat sanari affectio ignota , prius dignoscatur oportet , ut sanetur. Verum ut ab eodem Gallano, ductore optimo non recedamuS, ac- cuxate Jc ipse rem lustrat lib.de sympl. cauis .ca. 4. octo itaque morbos dinumerat huius symptoto tis caussis: inprimis uteri astruit soliditatem atquel duritie, viriosam mox venaru angustia a prima c5- formatione, tertiam nimiam valorum compressionem a corporibus adiacenti bus , ob eorum videlicet crassitie obortam. qua caussam Galςnus propcta'
354쪽
libuit Galeno in hoc apliaristico oracu- . Perlocha libare: quia munere ibidem funge- - ω interpxetis, gaudentis breuitate: neque tene paraphrastes ad unguem receniere, ebe raesertim, sit prius in altero uberius fuerit pert - dat 3m opere , & ex instituto : cui praestruenda
inoator stim mus, dum caussas resti rorum me
i de sterilibus, n. i.ac libro praeserti in I.de mul. . tantum huius symptomatis signat . quas omnes informationis vitio constitere harum,occlusionem oris uteri alteram facit, mox distortionem alteram & tandem ali- pudendi parris contractionem, seu inversio, Priorem illam aphoristico lustrat oraculo,du Aph sen. Fq. scribat, inbus os uteri durum est,
Hgeturnere se est. Caeterium non possum no ἡο- i ii ii quare Hippocrates rerum muliebrium fi seduliis xplorator, tot alias huius sympto ma9S, eautas stetij velo obnubilaueriti tu demiror & GMsium, terium Hippocratis aemulatorem, & rerum a seirum obseruantissimum indagatorcm, in- si me ab ipso accurate assigia tas caussas,deHippo- illis silentium egerit. Satisfaciemus viri- clixerimus Hippocrate citatis libris, ac prae- libr.I. de morb. mul rubi distincte illas reci-rpuerperij accisione tantum verba facere; cuis est illis tribus caussis frequentissimε hu-i tismatis au ctor sit raro altera quaevis Oinde his neglcctis, aliarum mentio Laconicus vir, breuitate gaudens Gale-
355쪽
nos autem forte, & sub quarta differentia Hippocrataeas implicar,sub affectibus videlicet. qui uteri
intemperiem comitantur: illi enim effect iis , aut sunt morbi in cauitare,aut in figura,aut in situ. etsi namque per se morbi hi parrium organicarum sint proprii, uteri tamen valentes sunt comitari intemperiem, partis similaris morbum proprium , iamb&ab ipsa intemperie escetari. Vt, conniventia oris uteri ab humida eiusdem intemperie, laxando eandem : uti contractio 1 siccitate eiusdem . Aut rursus dicemus ibidem Galenu contemplari solas mensium circuncidentes caussas , inter quas ne Hippocraticq illae lociim habent,enixis tantum L. miliates. Quid quod nec illas absolute resipuit,cum explicite easdem,lib. 6. de loc.3Ε 2.I. c.F. dum morbos replicet menses insequentes accisos, recenseat. huius haec sunt verba , Si vero Musu uerit os υν- scicis uteri, ac duritiem quoque habeat, effectum at quem in mero esse portendit. oportet itaque speculari obstetricem d quam partem vel declinet , vel retra-Aμt1 .nam in ea parte assectam uteri sedem esse condiciendum est. Liquido igitur Hippocrataeas dinumerat caussas,easdemque sub quarta illa differentia comple sti retur.declarant demib illa verba, ae duritiem quoque habeat' quam , uti densitatem uteri, expresse comitari eiusdem uteri intemperiem, arbitratur haud dubie. nam illa durities fit dum laxus uterus humorem suscipitiqui humor non solum in ipso intemperiem gignit,verum & eundem distendit,& in tumorem attollit, a qua distetitione, ac tumore necessarib os uteri clauditur intercipitur mensurnus sanguis.
356쪽
VT faciliorem doctrinam caullarum adstringentium menses reddamus , S una utriusque Principis, iam concordem sententiam , sub exacta methodo circunscribamus libuit modb hanc replicare, dc cuique mox, cx vi methodi ,& acuto quodam stylo, serio consulere. Et cum, etIam ex praescripto naturae, quisque morbus suam oppositam habeat qualitatem, efficientem sane caussam sanitatis,& indicatum ilius: cumque de hac caussa deliberare,ne ius quide,ignorato morbo, adhuc &eius caussa;hinc urget dignotio morborum, caussa-ru mensium accisorum, ut methodice deliberemus de caussa efficiente sanitatem, de venae inquam k-- ctione,illis opposita. Caussas itaque cunctas has,in tria diuidere capita,optima consulit methodus:aliae enim sunt, quae continentis vitio accidunt,aliae quae contenti, aliae . tandem quae utrique Vitio gaudent.Continens rursus dupliciter aestimatur, aut vi corpus uniuersum innuit,a quouniuersa excretionis emanat materier .aut ut solum uterum,locum,per quem materies illa refluit. Illud uniuersum continens, caussa est interceptorum mensium, & per se, & Per accidens aliquando,per se,quando, ut dixerat lib. 3.capite 6I. Paullus hepatis vitio, quando videlicet imbecille illud redditum, propter eiusdem , aut reliqui cor-
. poris maximas obstructines, nequit mensurnus languis expurgari. per accidens autem , quandis ob plurimas exercitationes , aut mediam, aut
357쪽
id15 DE MORB. ACvT. CVR. morbum aliquem praecedentem acutum , aut ali
quam haemQrili agiam , aut quia habitus corporis calidus δί. siccus , qualem in viraginibus foeminis
contemplamur, sanguis in corpore non redundar, ut naturam ad eius expulsionem proritet, imba ua- Tam reddit, ut arcte contineata aut si forsan aliquis redundet, alid sit iam retractus. Q& has caussie ster accidens,apte ad contentum reuocari queuns, vel imminutum ac deficiens, vel retractum. Porrb &Vteri tantum culpa,tum eiusdem v aibrum, qua corinentia, menses aut imminute ac deficient et redduntur.dicitur vero haec pars praecipue continςns, quia a natura instituta ad hinc exercendam operationem; quamuis prinab ad conceptionem. quare , quotiescimque huiusmodi excretio a naturali praescripto, siue in ordine, siue in quantitate rece- vir, necesiarib foemina lancinatur, & variis illa o licitur morbis. A cunctis vero his incommodis liberatur, quotiescunque sagax natura omnem si cinam,sive quantitate, siuς qualitate, siue utroque modo peccantem, per eam partem deponit, eliminat.hinc,haec sola vacuatio,toto genere secundum naturam Sc est,& appellatur.quia,& cum animalis fit commodo,&a naturae praetcripto,citra partium ullam reserationem,aut laesam actionem. Vterus huius excretionis appositum organum,
in quo simul eius actionis existit efficiens caussa,ad
hoc,ut destinatum non consequatur finem,duplici afficitur ratione, aut ut similaris pars, aut Vt organica.cumque partium similarium morbi sint liue- peries, qi totiescunque per aliquam insignem inte- pertem,sive natiuam, siue morbosain actio uterile-ditur, etiani ia hoc symptoma in excretis retentis obortis
358쪽
PER VEN. SECT. IN ENIXIS. LIB. IIII. IO 1 roboritur proculdubib. intcn. peries autem ilia nativa sit fotian est) morbus non dic li Vc nunc. cum orbi saudqhia quam sint congeniri; quia laphis 1 '
propria & indiuidua natura morbuS,vr exlcite in signisci occi Galenus lib. i. de tu Clad. Valer. cap. I. imbS: at ditis crit simplicitor, cum ita tria titulo animal aegrotum simpliciter rc dilant, non aegrotariu i nunc. aegrotus enim Vt mmc dicitur, quando actu actio ies edit pi .eter naturam. Vocabat au-.tem Praeccptor lib. 3. Epidem .cbnament. 2.lCH. . tabem natiuam, tum Galenus lib. I .meth. ca. I 2.Scx- tum digitum praeter naturam, quia hic praeter ani- .mi noliri sententiam contingit, ultra seriem na-oturae uniuersis, haudquaq iam pie cr natiuam, quia Proprius ac pcculi iras illi lingulari nature,ctri accidit. tabes autem illa dicitur natiua , quia dispositio qu dani natiua cit in illo colpore, ad in Ioductione in morbi illius. Intemperies ita lusi uteri valens mens s restringere potusinrtim frigiditas in superta caliditas, tum siccitas. hae, timae ab iumendo sangumem, aut in- crastandό, uti altera consti ingendo, dc condensau - .do illud' praeitant. si alitate S porro secundae ni hil minus N idem efficiunt, ut densitas,durities, atque uteri soliditas; idque tam, ii a natura, quam ab aliqua qualitate morbosa reddatur huiusmodi: uti si ἱ . .
robur aliquo ira medica monti S contra Xeiit, aut ab
alia quapiam re , qtio melia lite sanguinem ad i. . confluentllam valide ad alteras recellat partes . a qui- ι'bus uterus continens inhabilis iit, ut suo stato fun- e .gatur muliere laturale excretum elimincr. . Iam dein eps uterus . ut organum aestimatur, vac
359쪽
riis coagmentatum partibus, magi ritudine, formatione, numero , dc conlpositione in unum totale coeuntibus. Obseruantur deinceps S. caede in uteri partes korsum sumptae,ut partiales organicae, quatuor itide illis insignitae dotibus. Si primo illo modo uterus sumatur,potest assici intemperie cu assiu-xu humoris, siue illa fuciit phlegmones, siue scirrus,si uecudema.qui morbi sub magnitudine apita continentur. Rursus si altero modo , Ut ex partibus integrantibus uterus constat, pudendo videlicet, ceruice,& rc liquo Vteri corpore cum sua peculiarica uitate; cictur de illis tunc morbi speciebus, ab Hippocrais reccialitis, in situ inquam , figura,aut c uitate In situ quam primum , quando uteri cer- uix inuertitur, Sc uterus distrahitur: in cauitate figura, quando os uteri conniuet i partium laxitate, & occluditur eiuS os a tumore aliquo duro prς-
rer naturam. in numero aucto, ac formatione
quando aliqua pellicula,Vel membrana adnata suerit pudendo ipsi , & eius os pariter clauserit. unde
Ear mulieres vocantur clauis, a Graecis , vi nuper diximus,a, Tandem uteri partes per se sum- ptas, ut organicae tamen , sutS etiam lancinantur morbis,genus praesertim venosum: ad ipsum namque uterum plurimae ac capaces pefcurrunt venae, tum immediate ab ipsa vena caua ortum trahe tes , tum ex aliis tubis, qui Per crura utrinquev-nus diiIeminantur, ut docet Galenus Sc libro seito de locorum affeci. capite quinto,& lib. de disse Lvulu ,capite quinto,qtiae Vasa,ad expulsionis me,surnis anguinis munus, inter Vsus reliquos sagax Bblicauit natura. hinc eisdem vasis affectis idem munus laedi, expuisionem videlicet contenti san- . guiuis
360쪽
MENfEs RESTRICTO S. LIB. IV. Ioa, guinis impediri,probabile sane. Cavitas autem ipsarum a diuersis vitiari caussis & secundum naruis i
xam, ac praecer, utrumque liquet. illud , si a prima conformatione tenuia , & exilia vasa fuerint ficta, cum & corum cauitas ita strictior,ut ne valeat quidem aliunde recipere langumem , aut receptum, ceu iam fluxioni ineptum organum, ue eliminare, aut foras cxpellere. rvrsiis, si & vasa ab adiacentiabus corporibus comprimuntur, quod accidit ob sis corporibus, nullo adstante praeter naturam in uteri vasis vitio. Hanc caussam perbcile insinuat Praeceptor lib. 1. Aph.sent. 46. dicens, praeter' naturam non concipiunt, iis uteri os ab omento comprimitur. itaqμe grauidari donec exenueniurnequeunt. A simili igitur,si mulieres hae non comcipiunt , quia propter coarctationem immodi cam oris uteri, 1 nimia & praeter modum crassi tie,ac omenti pinguedine ; nequeunt virile se inea- in ipsa cauitate recipere: similiter nec praecluso eb- dem uteri ore, ab eadem caussa habiles erunt mei1surnum fundere sanguinem:hic idem effectus praeterea , ab altera q rapiam praeter naturam caussa germinari potas, a tumore quopiam praeter naturam vasa illa similiter comprimente,aut occludeu- te. comprimat qui partes vicinas occupat, occludit' qui in ore uteri,aut eius stomacho enascitur. Oc- cludui deinceps,ac obstruunt, citra excreti sanguinis vitium crassi aliqui humores, aut viscidi, aut per antecedentem confluxum in vasis inculcati, ,
ut forte per congestionem stabulati. quam causii iam signat itidem accurate Galenus lib. Epidem .Q