장음표시 사용
381쪽
supernum per totum hoc tempus conniuet, M sanguis adscruatur ad foetus alitionem exi praescripto naturae. quamuis aliquς menstruatae, ob uberiorem sanguinis molem, affectante natura illius expulsi nem,& per venas in uteri ceruice iam reseratas aut periodice, aut alias id moliente. Nec eadem urgente cauda, Medico uis per eandem partem nat urata leuare: fas tamen per venas cubiti , ut per belle nos lib. Σ. supra Gaucleauimus. Vitae inititutum mox cosdem celat. quia, ut dixerat Rufus apud Aetium tetrabibli A. ser m. q. cap.SI. saltatrices, jc cantattices foeminae menses non redis durit,uti & aliae quae virorum di exercitiis,& laboribus indulgent. ob ingentem namque labo te hae omne redundans absumunt: hinc & materie destituuntur ad menses,& auara natura redditur. de Aegyptiis scemiliis noster Hispanus, & insignis Cosemo graphus Pomponius Mela lib. I.c. 9. fidem struicisorum, ac negocia curantibus, cum viri potius a mos, pensa. Hoc vitae institutum 1 Sesostris Ae- gyptios um Regis rescripto ortum traxisse fertur,ut lviri lcm cisceminaret sexum, illisque obedientibus lpost multas partas Fictorias ti aquille impexio ute- iretur. Eade antiqu' Scholii astes recesset ex Nymph dori Balbaricae historiae libro I. etsi longe distineta de eodem Sesostro, egregius historicus Diod rus Siculusti. 1. c. i. suae bibliothecae historicae res rat. Verum de Lydis foeminis illud idem Historiarum pater Herodotus li. i. rescribit, tum de de eisdem Aegyptiis altero seqtient I lib. 2. Tandem & mulieres quaedam, etiam secundum lnaturam cruentum illud tributum non soluunt, eo l
praesertim si post partum immo duco ipsis labor, l
382쪽
rint puerperio : quia tunc sibimetipsi naturae satisfacere mens est. vii, quae in statu neutro, conualencentium inquam, extiterint: si plurimis,ac copiosis atte,vel spote inanitae fuerint vacuationibus: ctiam per eandem mox signatam rationem. praeterea de lachesi tes , eisdem priuantur per totum fere lacta tionis interuallum, quo infans eo cibo nutriri eget,bimatu Iidelicet, rar6que aliter accidit. Hoc eleganter Dictator innuit lib. s. Apho. sen. 39. dum infit, Si qua nee praegnans,neepuerpera est iac babet, ei mesrua defecerunt. quali insinuet, quotiescunq; 'vbera lacte abundant cum eadem sit lams, ac messum materies) menses, ut plurimum occultari. et- . si,quando citraeta stationis usum, in mammis apparuerit lac, & rctineri menses certum est, & ut signum , & ut caussa malum. quod est mens Hippocrati, in ea sententia demonstrare. Mobrem haec prius obseruanda, ut exacte alias praeter naturam caullas per sua 'propria cognosca mus signa, ut cognita nos eum ethodo me
Suna exponuntur in specie, caussas prater naturam menses occultantes explorantia.
CAP. VI. R Ss omnis secundum naturam,qualibet altera
praeter naturam, & dignitate, dc ordine natu-xae prior. qtrae .utraeque cum sint oppositae , dc hari uxta sepolitae maxime elucescant: libuit & illam pzius etxponere scui tantum conseruatio, altera
383쪽
ro 6 DE CVR. RAT. PER VEN. SECT.
mox subsequente: ut ita & distinguantiar apprime;& distin hae, haec ultima exoluatur exadhius, ait Laseruata. Accedit vltrb quod cum contrariorum Cadem sit disciplina , nos ligna caussarum menses secundum naturam occustantium prius replicare decernamus , de sub eadem disciplina mox caussas praeter natu tam per sua itidem peculiaria signa, perire: quas caussas exoluere , nobi 2 per totum hunc librum mens est. Rem in specie ordiamur, cum uniuersalis doctrina doctum neminem rem
Mensurni sanguinis accisionem symptorici esse .
morbum habens caussam , vulgatis Iamum. hunc vero morbum in specie,cuius illud fermen, de cuius ratione compescitur ille, nec peruium innuere, nec facile, cum diligentem requirat exploratorem, serium rursus, ac doctum artificem. Cum igitur smorbi struantur illius symptomatis caussae; qui.
. aut uteri respectu aestimantur, ut similaris pars, velut organica, aut rursus multitudinis respectu , vel humorum qualitatis vitio: ctincta examinare i us,& eorumdem mearborum signa,ex propriis eorum-ὸem cautarum indiciis, aegrotantium sermonibus, morboso corporis temperamento, habitu, consus - tudine praua, tum Vitiosa praecedenti victus ratione,& aliis,fas nihilominus petere. Porio , qua methodo cauilarum peracensuimus differentias, cadem & per signa peculiaria easdem lustremus oportet. Accedit quamprimum uteri ii temperies, quae calida si fuerit, feruoris aderunt signa,& phlogosis quidam sensus in eodem utero, aritiditatis simul,ac siccitatis: rubor mox totius corporis habitus . aut flauesccns color , te uuatio iu- . super,
384쪽
c - Vrinae flauities, velocitas pulsus, εc sitis in-Κ-Quncha sere hqc innotescent exacte,ab ipsa in-ogara muliere. adde , si calidis ipsa fuerit assueti mentis , aut pharmacis. summam itidem im- , Crit manum sensus illi praestantes, visus inqua, Atex communis: videlicet tactus.hic optimus ac: stans qualitatum tactilium censer,uti coloruma S. Haec cuncta conseres in intellectu, & praediditata cursus, accuratam elicies conclusionem.
c est enim artificiose coniectari, ea qu/e praeui ernorum sensuum cognitione recipiuntur, acri Micio in mente versari, inter se conserre, ratio
'erum dicet quis, qua ratione calida uteri interies habilis ad menses sistendos,cum caloris mu-as aperire, liquare, diffanderet In promptu rςψω quis ex Galeno libr. de inaequali intemp. ca. 3.la, uti & reliquae intemperies natae sunt & roburittium distatuere, & earumdem partium actiones edere. rursus quia ab ingenti calore squalem sub- itui nitis) non liquantur humores, y um absu-nuntur, tenues ac subtiles partes, quae reserationininistrant,siccantur,inde reliquum incrassatur: iquidb in bilis flauae metamorphosi in atram ap-ὶatet. iIla tenuis α fluxilis cum sir, tenax, crasia,admotum contumax altera. Tertib, quia insignis cin liuitas plus absumit, quim attrahat. declarat istud apposite tempus horarium, calidum & siccum in-ycnsecum simaoc namque vapores omnel abstergit plane, quos maxima attrahit caliditate. Acute igi- uri dictum, ac verE, ςalidam intemperiem menses rςstringere ia Vuu ε
385쪽
Intemperies praetcrea frigida idem pollet, cum condenset ipsa, χdstringat huius signa prioribus
opponuntur, quia , c qualitates oppolitae. adest ita. que citra imum ventrem frigiditatis senius , lubricitas porro ac humiditas in codem utero , inflatior ursi is eius dein aera i sorain statuum copia; qui flatus iugiter, ab eadem muliere per totam abdo ini- . 4nis regionem, quasi turgenter moti conspiciun- ltur. habitus pituitosus appliet, intumescens, 5 di- lquando cede malosus, color subalbidus 3 urina te- lnuis, simul S cruda colorem rc praesentans aquae: i ipulsus rarus,& parvus : victus ratio quae praecessit lea, quae ad crudorum succorum generatione apta. iSicca inteperies, quamuis mulio remissior quam calida, idem praestat. hanc declarant ariditas,& corporis macies, victus praeterea ratio ad eandem in- ltroducendam qualitatem conferens. color item in lpallorem vergetas. ad hanc denique dignoscendam iintemperiem , olud quam maximς obieruandum,
an immodicae aliquae praecesserint vacuaciones, an moeiores, vigiliae labores, an tandem aliqua immoderata exerci .la, quae Omnia,apte nata sunt no-str una siiccare corpus. De humida non est quod mo.
db loquamur, cum haec qualitas ignatia sit ad agen- adum, te frigiditati adiun a tanturn , valea menses
Porib uteri se statariae modum .densitatem vide- .llicet eius, ac duritiem distinguemus , an a naturai luela caulia mos bilica traxerit ortum. naturale il- llud digia alce mas, no solum Obsertiata uteri, verum S reliqua cum eorporis parti v c si formatione, substintiae molo,circa dentitatem, atq; duritiem qua', uis possibile, inter caeteras corporis partes , ipsum
386쪽
. MENSES RESTRICTO s. LIB. IV. IO 9ltantum uter u .n his condonari dotibus: verum ceu raram,iii consilium non cadit.Quod sit uteri densi- tas , atqtv durities a cauisa piae cer naturam externa , vel interna fuerit contracta , muliere Inter
rogata innotescente, an balneum scilicet fuerit ingressa,aluminosam aut similem alteram haben- tem vim: aut si medicamenta idem pollentia inte- rius ait ampserit, aut forte foris, aut lini mentis usia stapra modum uterum ad n ringentibus,ac roboran-,ibus: quibus tantum abest finguinem ad se con- fluentern recipiat uterus, quod ad ditiantes potius
Expositis his signis caussarum victum afficie
tium , ut pars similaris, iam nunc signa recense mus caussarum , eundent laedentium , ut Organica. Et cum inter caussas has intemperies cum humoris cssluxu con notetui, si calidus huiusmodi fuerit, inflammationem excitabit: cuius signa supra lib. . Cap. I. tradidimus, dum methodicam curationem huius a Schus replicauimus.Sin autem humor huiusmodi fluens frigidus potius fuerit,tunc ex pondere, in ima ventrii parte duritie simul, ac tensione, si manibus ipsa attractetur, cuique obuiam
Reliqui assectus, quos dictator summus lib. I.
de morb. mul. nu.4.1. 7. 8.tum & lib.de nat.mulieb. nu. 2.33. dinumerat, In si tu ,cauitate, 6c figura v- teri .ex signis ab eodem Praeceptore ibidem rescriptis , uberrime nos dignoscemus. tactu praesertim periti chirurgi, aut expertae obstetricis,tum & ex aliis,qtiae cladissimus Galenus Itb. 6.dcloc affect .ca 3. recen sci,dolore nimirum cuin grauitate eius par- . tis,ad quam uterus vel retrahitur, vel de clinat.cui
387쪽
consentit coxa,& crus,quod e regione est,dum -- inina enim incedit, claudicat. Praecedentium ob
seruario, nec parui momenti ad illorum affectuum absolutam notitiam , uti si partus dissicilis praecesserit, abortus insuper, aut hysterica affectio. rursusa , si ulcera mutero praecesserine, quae duras aliqua
. obduxerint cicatrices. . 'Praeterea uteri partes ut organicae, quales praeser rim venae , scorsum considerari possunt , quatenus morbo aliquo in cauitate assiciuntur, a quo men-- sum accisio producitur. qui morbus cumo triplex sit,aut obstructio, aut conniventia,aut compressior 'haec duo posteriora,cum valeant caussam habere etiam secundum naturam , ut silictionem, exilitate, retiuitatem vasorum ; dignotio earumdem caussarum petetur ex obseruatione vasorum totius habitus,an si tenuia & exilia ipsa simul appareant, ap-rent autem, testante Galeno lib. de curand. rat. per
venae sech.c. Ir albidioribus foeminis, obesis, ac frigidi temperamenti, quod caeterorum effectuum primaria quidem causa.Compressio itidem,& altera secundum naturam fruituti causa, adiacente videlicet corpore, ultra modum carnoso, ac obeso quae visu cum innotesicant, inspecto totius Corpo-xis habitu, non est quod amplius. nos alia consulamus signa. Vertim si haec a rumore fiat praeter na- turam , huius , ex his quae supra iam diximus, dignotio abunde constabit. Obstructio, sicuti semp& praeter naturam ais ctus, sic caussam semper eiusdem habet ristae. Et cum huius affectus caussae variae , de simul abditae,
de his ferre itidicium haudquaquam facile. o strui ione
388쪽
structionem itaque crassus,aut lentus parit humor: idque duplici ratione , aut cum vn metu sanguinis vitio, illam immediate germinante, aut citra, nequaquam ipsa sanguinis massa concurrente, Ve rum particula aliqua crassi, aut viscidi humoristantiam. Hunc vltimum modum dignosccmus
per negationem I nulla inspecta in fanguine
crassicie, aut lentore. uniuerip namque sanguine huiusmodi apparente potius aestimabimus Obstrurictionem partam ab eiusdem vitio. cognoscemus autom sanguinis vitium,ex eisdem mensibus, si restriisti ipsi iti totum non fuerint , inspecto lineo linteo, & in eo humoris exuperantis colore, tum substantiae modo .artem tradit Aetius tetrabibli 4. Ipso prius Hippoc. lib. i. de morb. mul.num a .&lib.de mul.nat.num.ao.& lib:de steril.num. 34. Si ver b ipsi menses in totum fuerint occultati,vitium illud dignoscetur aut misso sanguinc, & eodem stimato, aut inspecto corporishabitu,vasorum foret matione,eorundem,ac cutis colore. nam in quibus sanguis crassius,venae magnete,nigrumque reprsientantes colorem,inferiores praesertim: palpebrarum rursus, & oculo tu obscurus color, haudquaquam nileias:vrina crassa,rubra, & aliquando subnigra, melancholici succi hauddubie redolent exuperantiam:& hunc crassum ex sua natura humorem, ac terrestrem,obstructionis caussam esse certo scimus. eo itidem, si plumbeus earum cst color, corporis habitus ad rati iam frigid', ac bublumidus: signa insupei cuncta melancholici prae se ferant tempera- '
In foeminis alutem,in quibus sanguis viscidus ae
389쪽
Ieqtus,qualis pituito stas, vitium dignoscemus,tem- Peramento cognito foeminae, habi ru eiusdem albi-Caute , aesti inata victus ratione,an pituitam valeat
generare, propensione pariter incidendi in morbos,ab eadem exortos pituita, sedentaria foemina-
Tum vitarium tandern obseruata maxima ad solanu in earum propensione,an & cibum, ac Venerem
nius efflorescit,& magno cum labore procedit.. Obstructionum verba sanguine multo , crasso, 'ac viscido germinatarum signa,ex florido k ἰnPrum habitu petes, splendoribus circa oculos Iubenribus, tensiua,ac phlegmonosa fere lassitudine, grauisate lumborum, capitis dolore grauante, fluxu itidem aliquando per nares, aut per vomitum sponte facto. . In genere autem,obstructiones &sua communia habent signa, febrem quamprimum in magnis &εhronicis Obstructionibus, cum ab his necessiri' parta prohibita ventillatione,& mox putredo concipiatur,& haec riusus febrem eviciaci hanc barbare quidem,aliqui albam vocant. quasi febris colore' assiciatur: nisi forte . quia habitum reddit decolorcin,&albicantem. rursus adest infensissima cephalaea, Scin sincipite praesertim maximus urget dolor, . vii & sppntaneae lalsitudines, liue ulcerosae, siue te- suae sint, iuxta humoris redundaritis ideam. existit. deinceps & quaedam ad motum rinpotentia, scis torius corporis grauitas, sensus arruciarum pulsans, in temporibus praesertim, an orcxia, sitis incxhausta,vrina multa, tenuis, splend cns,aquosa, fya Copes'
aliquando, aut hypothymia. Mox tempore typici circuitus,quandovidelicet sanguis ad motam pro-
390쪽
MENfEs RESTRICTO S. LIB. IV. I 13 Iaritatur .dolores circa lumbos fiunt, in renibus etia, ac regione pubis, aliquando intentiiIi rivi, iuxta sanguinis caliditatem aut eius lub GJ trombositatem,inaequaliscr replendo , ac disteri dei do vas ars alὶXietas etiam occuirit aliquando , Ventris grauii 'stat, ac tensio, nihil minus de aliquando hyiictica Tandem mensurni sanguinis occultationes ex materi ei defectu,a caussis p taeter naturam proph sin habente, a quibusdam aestimatis iebus facile di- gnoscuntur, valentibus huiusmodi co in mittere dc- tectum. uti, si copiosae vacuationes praecesscrint, vel arte , vel sponte naturae contingentes: si maxima praeterea inedia, dolor ingens, ac diuturnus, ietus, flagella nimi par humata ita intcr caetera si uberrimus aliquis sanguinis filior. quae caussae, cu pqrtini ex narratione mulierum nobis obuia tu fiant, non
est quod nos & alia dei non stratilia consulamus fiagna. Poub & hunc geni j dcfcctiina an adromes ali- . qua humorum haud dubie valet inducere, si praesertim ad parte ni humor feratur distantem. Signa
indicantia erunt, tum partis recipientis tumor, inflammatio, rubin,dolor. Hanc methadosia experimur assiduc in typica ipsit mensium periodo, aut circa eandem,in his iste minis,in quibus auare natura eo sdem reddi p. concitato namque eo tcmpore sanguin si, calidior eius ac tenuior pars suo quasi nutu superna pctit, caput aut collum ad oriens, in-fammationes ibidem parans, dolores , rube dines, ac tumores non minimo, , aliquando anginam,& saepe immorigeram. qui affectris cum ' clitis subiiciantur,& dignotio eorum sensilis,ac fa