Johannis Raphaelis Moxii ... Methodi medendi per venae sectionem morbos muliebres acutos, libri quatuor. Quibus succedit Spicilegium eorum, quae a variis sunt scripta de curandi ratione per venae sectionem febres, quas humor putrescens accendit .. 1.

발행: 1612년

분량: 533페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

421쪽

Galen' exponit, qvibvsicla mulierculis deptis qui b.& ob pinguedine, ac vasoru tenuitate Venas tu dCr nequimus , quia ex his exiguis venulis haudquaquam tita dim nasset sanguinis copia, quanta moles eiusdem postulasset, aut morbus. proinde et is loco substituit Galenus lib. de curandi ratione per venae se l.cap. Ii .malleolorum scarificationes. qui, mos laudabilis sane , adhuc his cc.nostris temporibus mirifice apud AEgyptios seruatur; hqsque ma ximopere commendat, circa huius auxilij v sum,

Prosper Alpinus vir doctus,ac diligens, libro, que sonscripsit de AEgyptiorum Medicina, lib.3. cap. 8.in quo refert Egyptios post incisiones scalpello fa-

istas,mox inua calida incisas partes fouere , 3t haC sanguis liquetur, & multo exactius eundem eliminet, hiantibus amplius vulnerum, seu scissarum. Venularum partibus. Praeter haec auxilia, quibus solertem nos imitamur naturam,yossumus & eandem restiti e ccrementi copiam , oc ssumptis, seriantidotis,una repurgare,rationali deliberando me-

rhodo de priuatis quibusque auxiliis, idq; ex somtibus unde remediorum perficitur inuentio. .

inamobrem,ut hanc doctrinam ad ultimos iam carceres reducamus, illud obseruandum, venae se ctionem nullatenus ius habere ad proximum affe- chum, & immediatam mensium restrictionis caussam apposite auferendam: verum ad muliebritatem in uteri vasis stabulatam, dum in corpore praetccnaturam seruatur, illuna proximum ac praecipuum 3. affectum aliquando augere valentem, rursusque Malia foetare mala. Deinceps & istud idem auxilium ex usu esse,aliquando ad utrumque tollendum affe-

422쪽

MENfEs REsTRICRos LIB. IV. Io scium, cum illud immediara acculonis mensum cauisa postulet, tum aceruata materies. neque haec necessc plenitudinem pariat,ad hoc, ut de venae sectione deliberemus,cum citra hanc liceat & co au- xilio ut Limo ius;iuxta illud Galeni lib. 6. Epidem.

comm . . sen. 29. dum emacia esceminae muliebribus per mentes octo deficientibus .sanguinem copiosissime detraxerit. quid quod & aliquoties suppressiotae existente a caussa frigida, etiam & pitu toso redundante sanguine, de eundem haurire lu- . bet. neque ab hac doctrina Galenus recedit, cum ' lib. iderat.vi i. sen. iis.in anaiarcae principio, seu ut alij interpretantur in cachexia neque haec di- uersia,cum finis unius alterius sit principium etiarii . , test ictis mensibus orta,sanguinem ipse hauriat. quam admittit sententiam doctissimus Trallianus lib.9. cap. 2.Haec autem sic habenda sunt, quod in anas arca, etsi adhuc in principio consistat, cum supra modum sit hepar refrigeratum , &uniuer- sus utique habitus itidem frigidus,ne licet qui detin venas scindere: verum in cachoxia tantum, quando videlicet calor adhuc viget,sanguinis pariter serua- . 'tur compago, nec corporis temperies in itigidam' intemperiem fuerit ipsa mutata. In hoc albo fuit ' Doctor meus Ludoviciis Colladus vir in alte Medica,extra omnem aleam,peritissimus. Ulterius iam procedendo methodice cum etiam de insanabilia, ne omnino aliquo orbata auxilio relinquat exponendum, qua ratione in his nos geramus affectibus,in accisis videlicet mensibus abuteri cicatrice, scirrho, aliquo in formatione uteri

partium subiectavum desectu , adnascente scilicet

423쪽

dura membranula, ostiolum eius occludente ita aretsi chirurgico opere sanata visa sit,id tamen rarti tum & in aliis huiusmodi affectibus, in quibus,

quamuis eorum curatio haudquaquam inrenderi-da,r .apse tamen, ob retentam materiem, laepe amplecti,impellimur. fas enim Medico, imb cogitur, his adstantibus affectibus & una misere,& mi alia- briter scemina vitam traducente, neglecto altero. insanabili, variis modis, cunctis ab ipso germinaris affectibus, seriboccurrere. istud praestabimus. sanguinis aceruatam illam copiam variis ocr,bus minuendo , tum sceminam laboribus exercendo, mox candem humorum colluuiem, per diuellas corporis partes, Varibsque meatus vacuando , per haemorrhoidas inquam, venarum sectiones, cutis . scarificationes: catharticis itidem, balneis, frictionibus, ac parco tandem victu, & aliis in auxilium

Idumamr Hippocratis oraculum de sananda . sterilitate, , muliebriapariter o

CAP. XII. . in Terilitas maximum in natura malum, ac sorte I summum .hinc,ut cunctra auersentur viventia,& cunctis vis tributa, auida sanc, re seruandi, de - augendi cuiusque propriam speciem. In stirpibus elucet diffusa,non m semine tantam,veriim in virgultis, ac radicibus: in animalibus vero, sub Eoo, gomia, eadem vis in genitalibus praeest organis. unde turgenter quaeque mouentur ad coitu, etiam

natura

424쪽

. MENfEs , RESTRICTos. LIB. IV. ies natura duce, nec alib, nisi ut hanc estugiant, prolem cuiusque speciei conservatricem libenter re- cipiant Hanc rem eleganter insinuat Sapientiae Parens, ac AEgyptiorum quasi nume Termaximus, ille Mercurius dum in Pimandro infit capra. Qi-- propter practans id in vita censetur dium , atque ipsum apud Sapientes,procreatio tiberorum. extrema vero omnium calamitas, Nompietas aecidit ilii, qui

absique iis e vita decedit. Dum hanc doctrinam aestimasset Plato Iege sanxit lib. de leg.dial.8. Abmnendum quoque ct ab atro illo feminino, ebisemen. gemina nolit producere. ' Ratior em paulo ante assi.

. gnar, Guia, qui inis utuntur,ssenm hominiam dedita opera interficiunt, in lapidem seminantes,et bi radices agere , . quod seritur, numyuam poterit. .uti & hi qui nefando utuntur coitu. Velum illa Mercur ij do. : chrina haudquaquam Euangelicis reluctatur consiliis,Matth .ca. i9.aut diuino Apostolo, I. Corinth. 7. corporis sterilitatem serio consulcntibus, eius. dem aet mentis pariter virginitatem commendantibus. Nam virginitas, ceu Angelorum soror,cum homines in persectiori constituat statu, coniugium antecellit longe. nec inde negligendum hoc. praeceptum enim Domini est, Genesca. i. Crescite

multiplicamini, , replete terram. Quid quod & hominibus hoc ipsum, sub sacrosanisti matrimoni j

foedere, quod & Christus Dominus Ioan . a. sua in-essabili consecrauit praesentia, ceu sacramentum. gratiae, dono datur. Ille igitur status Deo charissimus,agno nive candidiori gratissimus, clim pascat inter lilia.. septus choraeis virginum, ad animae . portus, & eius bonum spectar, ex doctore Angelico a. a. quaest. ιJ2. art. q. & vn mesius bonum,

425쪽

in quo,cum ipso Mercurio,prestans bbnum,soboles , calamitas extrema , sterilitas , etiam & apud Hebraeos opprobrium , ut passim sacra testantur oracula , libro praesertim Reguin I. ca.

i. de Anna Elcanae uxore, Samuelis mox matrC,

quae a cunctis exprobitabatur , eo quod Dominus vulvam eius conclusisset. Nos itaque, ceu Narviae tutores acerrimi hanc, quam ipsa fatali quodam prosequitur odio, infirmemus, expungamus: Munus enim perfecti Medici, Dei quasi altera manus, tibii solum est, cuncta remouere impedimenta, cicvita, ac sanitatem exoluetitia verum & cuncta illa; quς humani generis remorantur conseruationem, omnino refringere.quo medioArtifex iste diuinus, homines;viventes foeliciter,immortalitati pariter

Caeterum cuni inter plurima sterilitatem inducentia ut supra ex Galeno diximus I ipsa sit muliebritatis accisio: rursus, & cum inter huius symptomatis caussas, etiam ex eodem obesitas rece iratur, oscula vasorum Uteri ac eiusdem comprimes os,ita ut ne muliebria quidem reddere queat, .

nec virile itidem semen in suo claultro reciperer proinde testante summo Dictatore tum lib. . Aph sen. 6.tum tib de Nat. mul.n i6.sterilitas certo in ducitur. re omni studio hanc caussam submouere,Ars ipsa iubet, ut hoc germen scemineum laetos flores,dulcesve fructus perduc1tIndicat autem corpus illud praeter modum obesum,tum dc cran Tum illud omentum in mediocrem statum redu

426쪽

M ENfEs RES TR iCTos .LIB. IV. Io89 nos valeamus, inter reliquas, nec minimum tenet locum venae seistio, tum inedia , cum hisce mediis sio nectareo pabulo corpus priuetur, extenua- 'tio neceisario consequatur. Verum Hippocrates citato libro de muliebri nat. num. I9. etsi haec non respuat , ita tamen consulit auxilia, nec infima, dudicat,Hν φυMν , G ιχι γ γα PI. TO β υἱ/όνον σπλυ πα,, τας ἰάρα , τ

φυ ς ἐκ ἐμm M. Id est, Si vero crasse facta Derii mulier, praeternaturῶ, n concipit vetre. Ma omentu multum ac crassum incumbens' uteros deprimit, eges genituram nonsuscipit. Hanc attenuare oportet, pharmacum

iusta ρuum eans bibendum dare, or ad Meros apponere quodpurget i os, ct flatus non inducat. Perbelle S nex optimus in hac sententia insinuat omenti multitudinem , atque crassitiem praeter naturam facta. quasi distinguat hanc ab altera quae secundum

naturam fit, quae conceptionem quidem non impedit sterilitatem inducere, non alio: quam deprimendo , dc claudendo uteri os , ita ut ne virile semen 'suscipere valeat. Rursus eandem omenti cras-stiem exoluendam esse docet quibusdam auxiliis, valentibus attehuare,catharticis pri terea,pestis.aut intestis menses attrahentibus , &ea quae in uteri cauitate praeter naturam fuere stabulata: & consulit deinde, cunista haec auxilia aut alia curandum esse ne status inducant. Quae ultima verba, quorum ratione nos libere hanc modo suscepimus prouin- clam,ne minimum sane nostrum angunt animum, cum varie a variis & legantur & interpretentur.

Codex Graecus Basiliis sis, quem nuper desciipsi-

427쪽

Iopo DE CVR. RAT. PER VEN. SECT. mus , tum Hieronymus Mercurialis insta acci rata Hippocratica Vertione, nc gatiuam continent

- particulam, ι--ποιει, seu, est flatus non indu- ωt.Ioannes ahitem Marinellus vir apprime doctus, i & Hippocraticae doctrinae addictus explorator, negativam resipuit particulam, & affirmatuer legit, est satus inducat. quae lectio fortὸ nystrum Hispanum Mercatum. cum Hollerio com . in se n. 66. lib. F.Aph .cap.2. decepit, cum lib. . Gynaecion occurres sibi haec Hippocratis senientia interpretanda , haec ultima ille verba,inquit, flatas maximo - 'pere ad curationem perpendenda. supra quod fun- .damentum,fallax sane , anile cc commentiti u erigit aedificium ,& ait, Proinde Hippocrates . commendat ad huius affectus curationem ea auxilia, quae flatus inducunt, quia haec proficua fiunt utero, cum ipsum quodammodo dilatent, ac distendant,veluti vires spiritu plenos. unde uteros a pin- .guedine , ac omenti crassitie compresses amplius dilatant flatus illi, & meatus patentiores reddunt,& habiles fiunt inde ad virilis seminis receptionem

in eorum statuta cauitate contenti. quare conniuentia uteri perfecte tollitur, flatuum beneficio Haec est nostri Mercati opinio , & haec huius loci

eiusdem mens, & interpretatio. Si rem attente contemplemur, di aequo animo 'consulamus, virum hunc foede trepidare, imo dc pace eius dixerim,turpiter oberrare, lubet triplici nomine lemonstrare. In primis cum assit manter Hippocratem legat, postposita Graeci codicis Basilientis vera, & accurata lectione,cuius linguae for- san ignoratione in hoc incidit baratrum. Mox,

428쪽

MENfEs REsΤRICTO s. LIB. IV. IOVI 1 quia non perpendetrit,quod uti flatus valentes sunt distendere uterum ad seminis receptionem, scdceundcm hiantem seruare , ut & receptum statini eliminet. quassi frustranca sit actio,&frustraneum opus, niti ita trin ampIectatur Vterus genitales . meri, conniueat pariter illicbeiusdem ot culum , ac apte cohaereat, ut cffluxio nullatenus consequatur. i , Aduersatur itaque, immo & impedit hanc utrami que uteri actionem statuum illa copia in uteri col- .

lecta cauitate. Nam uti, ex eodem Mefcato,haec dilatando , omentum crassum , Uterum comprimens, eleuat,iugiter neque eidem utero cedet, ut comprl-

matur, amplectatur genitals semen, ipso cupide- fruatur. solet enim tam ingenti, ac insaturabili, ut Salomon dixerat,Prouerb. 3o. delectatione amplecti semen , quod stricto se comprimat, & os claudat , ut ne per eius os specilli quidem,aut acus mu- tio ullatenus ingrediatur. Innuit hoc idem dicta- tor lib.3. Aphor: sen. I. dum ait, ventremo runt,iu uteri os intuet.Paraphrastes Galenus mox inquit, bi primum uterus intra se semen concepit,υ- niuersam capacitatem fisam contrahit, os Haudit.

huic igitur occlusioni, & amplexui flatuum illa copia hauddubie erit impedimento.Terti blanderi sibimet ipsi opponitur, dum dicat dignum conside- ratione esse, neque sane contemnendum illud. fatus inducant: pauli, superius verb,quasi sui immemor,ad hunc eunde sanandu affestum plurima ipse praescribat quae& siccent,& simul flatus discu- . tiant, qualia cuncta illa,quae ibidem ab ipso describuntur,anisu videlices,tu electuariu ex ηniso, cimino, & cinnamomo, electuariu rursu, ex aromatiis ,

ho rosato , R alia , quae quidem tantum abest,

429쪽

vi flatus inducant, quod & eleuatos iam potenter exoluant, & ceu absoluta carminativa, essicaciter

illos discutiant. Amilis igitur opinio, futilis inter

pretatio. '

Verum, cum vir iste perdomas, anno cI D. Ic. Barcinonam accessisset, celebrem Cataloniae me- .

tropolim,& inter Hispanicas urbes & praestanteria, di inclytam , accedente pariter tunc Philippo Ira. , potentissimo Hispaniarum Rege, dum illii strissi- inam Margaritam Austriacam uxorem duxisset, Mibidem Procerum agitasset conuentus , cui inuictissimo Monarchae, & Archiater, de a cubiculo Medicus ipse, nec immerito praeeras: & cum nusquam hactenus hunc virum,propter distantiam loci alloqui nobis licuisseti, contigit Haec ardua , iudifficillima in quibusdam litterariis comitiis, inter alia sibi obiici, ut mentem aperiret. Sed heul Praedictarum rationum momento cynuictus, libertatem appetens,dum dissicilem hano charybdin ad ritur vitare, sub offitia caligine volutans amplius in rapacem incidit Scyllam. A sseruit namque pMiam . ibi Hippocratem per flatum, sussitum inteIlexisse,seu fiamum ex crematis aromatis,ui ignis cω surgentem, quem per infundibulum , aut alias, in uteri cauitatem receptum praedicta praestare munera, compressum videlicet uterum dilatare, & osculum pariter eiusdem , ad virilis seminis commoda receptionem hians reddere. Excusatur vir ; quia irepentino bello oppressus. repentina autem , leuiora multb,quam quae meditata Nisi forte, aliquam .do & ipse fuisset deceptus, ut in hanc peruenisset sententiam altero replicato Hippocratis loco,libro

inquam de saperseetat. quem sic nescio quo fato,

430쪽

ro tum stomachum ad rectum flatum ad sanitatem redito, quo aptus sit ad suscipiendam genituram, tum uterum siccum reddito, ct fatum immitto. Quae vitima verba ctfatum immitto, dia superuacanea,& im propria: cum nec iii Basiliensi codice Graeco reperiantur transcripta, neque admittatut , doctissimo Mercuriali in sua Hippocratica translatione. Graecus codex sic periodum finit,

πιέειν. hoc est, tum uterumsiccumfacito. expungenda igitur illa verba. Quare improprie uterque loquutus est, cum ambo flatum cum sussitu coniundant, res sane distinctissimae. Flatus namque apud Medicos , & Philosophos de vapore quodam dicitur cras b, ac turbido, a debili calore, ex pituitosis praesertim cibis aut humoribus in halitum solutis. unde Galenus lib.3.de sympl. causΓ c. h. flatum gefi-pit, vaporosum spiritu ab imbecillo calore ex humore pituitoso eleuatum.Fienus , vulgaris quidam it,libello suo de statibus cap. 3. perperam adoritur hanc Galeni infirmare definitionem, quasi non sit conuertibilis cui sic, cum ipso loquamur.) Verum reapse decipitur,cum &de ipsis itidem dicatur,quq

negat ipse. de humore quam primum melancholi- aco: ex quo,etsi nequeant eleuari, quatenus virtutescco bene tamen quo fluido, seu quatenus alter est humor. Melancholicis autem maxima flatuum generatur copia, tum quia per se, ipsis calor natiuus imbecillis, vaporum essiciens caussa: tum per acci dens , quia ab eodem calore languido irequeunt taalimenta, tum humores exacte concoqui, unde cuingens aceruetus necessarid crudorum humorum

SEARCH

MENU NAVIGATION