Johannis Raphaelis Moxii ... Methodi medendi per venae sectionem morbos muliebres acutos, libri quatuor. Quibus succedit Spicilegium eorum, quae a variis sunt scripta de curandi ratione per venae sectionem febres, quas humor putrescens accendit .. 1.

발행: 1612년

분량: 533페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

431쪽

caussa, maxima inest natuum copia. Sed ad pensiam redeamus. Cum itaque in Medicorum schola flatus . in sua ratione formali illud includat, quod vapor

sit,ex materie eleuatus hu nida, a calore languido, ceu efiicienti caussa, ut nuper citato loco testatur Galenus: qui status alteri res pondet vapori uniuerso,quem itidem Arist. desinit lib. I. meteor. cap. q. eandem pariter generationis rationem habentem. porro sumtus, fumus quidam cum sit, ex materie sicca, aromatica praesertim, excitatus, intensa gnis

vi iugiter cremata: proculdubib longe inter se haec ambo distabunt. nam si sussitus fumus , & fumus

exhalatio coposita ex tenuiori terrae parte rei quae o aduritur,& aeris Maera quadam portione, scribente Aristor. lib. 2. de gener.& corrupi.Ica. . utraque illa non solum dissita, verum ἡ diametro pugilantia.

' quid quod de quia distincta, de distinctis pariter

nominibus condonantur etiam, S in omni lingua. Hinc dictator summus cum semper dialexeos, seu sermonis cferet ipse pii ritatem , hoc loco,libro de Nat. mulieb. quem nos modo interpretandum pro- .ponimus,vocabulo utitur os φυσα , quod haudquaquam suffitum , verum flatum proprie significat. etiam ex Erotiano in Onomastico. Suffitus etenim, aut sussilio, aut summenlym ex aromatibu , - Graecis dicitur, aut θυμιοεως quibus nominibus etiam passim Hippocra es , tum lib. de superseer. lib. I.de morb. mul. ad rassitum declarandum utitur, deditistis a nomine , ut in Exegesi ad norat Galentis,qubd & odores & siissitus significat. Et quain uis odoramentorum formae plures sint,&-in se, ceu genui,& sussitus contineantur; nihilominus & sunfitus alias sub se amplectuntur ideas. nam aut susti-

432쪽

.HMENfEs RESTRICTos. LIB. IV. Ionruum materiis in prunas italici tu , quod fuit antiquis frequentissimum,& in usum sacrum,ac profanum; aut in cocula siue aenea, siue argentea cu Se to Pompeio, eadem odorata rcponitur materies, liquore soluta, rosiacea inquam aqila, aut angelorum Vt v*Cant,aut altera: aut tandem cum carbone salicis,una & liquore idoneo pastilli confici utur, quos aviculas cyprias vocant, & hi citra flammam, igne concipiunt, dc odoratum praestant sussitum. de his lege Ioan .Renodaeum lib. . Inst. Pharmac. c. 27. Et

cum sui diximus) priorem illam differentiam dignoscerent illi antiqui, hinc Hippocrates sumtum

accipit pro fumo aromatum in prunas iniectorum Insinuat istud patam & lib.1. Aph. scia. 28. cum in- fit, η ἐν θωμωn πυριη quae verba Omnes sere interpretantur aromatum lassitus. verum insaelix doctus. que ille Germanus, commentario in hanc sentemtiam inquit, Ionicu, idem quod θυμίαμα hoc loco connotare , etsi ad verbum ignitum potius significet, seu ut in onomastico Hippocratis interpretatur Galenus frustum ignitum in vaporarium ad sudorem ciendum. oraculo autem ilio non alsudorem ciendum. verum ad muliebria qua si frustum ignitum aromatum eliciat seu sussitum; qui sita partium tenuitate, & vasorum osse la, quae in uteri cauitate terminantur aperit,& sanguinem una fundit; unde muliebria ciuntur. re, quia aromata , dum igni apponuntur, atque cremantur bdera tam quendam excitant sumtum ac fumum, proinde eo dicendi genere in eo oraculo utitur Praeccptor, nullibi φυ- , quod est status, . Pro , seu sussitu recepit. Quando autem '

433쪽

ipsi cordi fluit de flatibus oration texere, OpuS inscripsit, cis φυ-ς,deflatibus. . Caeterum istud Mercato condon ndum est, sum- . tus hos aromatum crematorum descxipsille aliqua- do Hippocratem, ut nuper citatis libris videre est, ad os uteri, dc eius stomachi reserationem: quia C calida,& tenuium partium, exacte hos usus prae istant. non tamen proindetadmittendum eosdem, . vapores esse; tum neque in uterr cauitate inclusos vapores,pondus illud omenti,uteri os comprimentis sursum attollere, ac aptum reddere eundem ad .

virilis seminis receptioncm, & inde sterilitate fagandam.cum hςc cuncta commentitia sane,& me- rae nugae. dissitum enim, meatus & cauitates recludere conniventes, citra ponderosi corporis copres- .sonem, ac ipsam rem comprimentem atollexe, Meleuatam pariter seruare. Sed de his satis.

Tertio tandem Mercatus, ut obiectam sibi contrarietatem exolueret, carminantia illa, inquit, interius assumpta,non quatenus flatus absumunt coin' sulere, sed quia calida eadem & sicca, vim iugiter . siccandi habentia flatus autem illi,seu sinsitus quq inter se confundit ipseὶ ad oris uteri apertionem . . bHaec quamuis acuta videantur dicteria , longC ra-- imen ab Hippocratis mente: & quod magis est, etia

de ab ipso met Mercato, si eius capitis uerba attcntC ... perpendantur. 'talo huiusmodi est. plurimorum i se genium,Vt qtie ipsi enarrant,aut apparentis sitbtilitatis quodam velo obnubant,aiu verborum suco adulterata,in scena reprςsentent. quae mox singula, si sensim & attente explorentur, illico claudicare inueniuntur, plurimisque simul erroribus scatereia .

434쪽

MENS EI REsTRic Tos. LIB. IIII. Quamobrem concludamus, hanc non esse Hippocratis mentem in hoc videsicet affectu compres- nonis uteriactasse omento sanando,qubd sint adhibenda auxilia , aut alimenta flatus inducentia: quia haec humida cum sint,omnia & crassitiem, δίobesitatem potius augebunt. na haec,ex Galeno lib. 2.de temperament. c. 6.calida modice sunt,&humida per eaecessum .ium si extra uterum fuerint flatus, hunc potius compriment .sin autem intra eius cauitatem, aut ipsam no valebui ampliorem reddere aut non sinent amplius comprimi, ut semen am plectatur.Haec igitur negligenda,id ad sterilitatem vitanda, tum ad muliebria concitanda. Recte qui- dem ad utrumque sussitus valet aromatum,ut alibi demonstrauit Hippocrates, haudquaquam eo modo, quo deceptus ruerat Mercatus.neque fit probabile hunc spiritum subtilem ac tenue,omenti cor- pus graue, sira vi posse in altum attollere. elumbis

itaque opinio. ' .

Vsus suffituum eleganter declarat Praeceptor ci- , tam oraculo lib.3. Aph. sen. 23. dum ait, Subsitus aro matum muliebria educit. Ad alia multa utilis esset, nisi capitis ingeneraretgrauitatem. Interpres clari DSalenus, qua solet dexteritate, in commen simus Galenus, qua

tario docer, qua ratione lassitus hi aromatum istud praestent,& inquit, Eas ver , quaesine eiusnodial quo assectu parcim purgantur , iis sis qua nunc'ab ipso doce/'tur odorum suffimentis curandas esse. In his

enim velfanguinis crassitudo,vel vasorum ad uterum pertinentium obstructio , vel eorundem ranniuentia, ct occlusio , vel totiu/skbnantiae .uteri densatio eorum retentionis caussis ex Zit. si icquid veso

435쪽

. horum in caussa fuerit aromatum suffitio assectionem icurato quippe,qua sua vi vasorum extrema conniven-

ria recludere , ct humorum crassitiem extenuare , ct . obstractiones incindendo liberare ρὐyit. Idem retur doctissimus eius assecla Oribasius lib. 9. synops.ca. 43. Verum, hoc Galeis loco , per conni uintiam Mocclusionem uteri,ne illa censenda, quae ab Omei2. ti fit compressione: sequeunt enim sussitus illi taram attollere molem, nec absumere; verum conni- . uentia, quae fit ex concidentia partium ; uti densationem aliquam uteri emendare queunt, redueed hunc in meliorem statum,& tollendo eiusde caus-

sam frigidam, a qua ipse fit densus.Neque alij Vsus,

quos promittit Hippocrates ab iis, hanc continerit partium comprimentium eleuationem , aut earudo absumptionem, verum , ut Galenus cita comment. interpretatur insinuat,quod suffitus, non solum V . lentes sint suam exercere vim in ipsum uterum, o quo dictum est modo, sed & in aliis etiam corporis partibus, nisi hanc contraxisset noxam, capitis inducere grauitates. Haec igitur huius loci interprE- ratio, hic sensius. Ad diuerticulum nuper redeamum De. opo quantitatisfectionis vena in refla sis mensibui CAp. XIII. .

SVmploma hoc raro acutum seqttitur morbum, sere semper magnum. quid quod , & actio haec 'laesa, ad quam consequitur, maximi momenti curri' natura sanctione toto genere secundum naturam, plurimos,atque praestantes amplectente usus orbetur,destituatur, morbisitidem assiciatur gi auibus,

436쪽

MENfEs urs TINC Tos. LIB. IV. Io 99 ac acutis syp c. Qirare summo sttullo,nec minori solertia huic occurrendum. Et cum methodica cura- tib quatuor perficiatur remediorum scopis,inuenta qualitate , quam ex hypothesi venae sectionem declaramus, de qua nuper iam diximus,de eiusdem remedii quantitate mox disserere,eadem iam postulat methoduS. Quantitas haec cuius cognitio conie stanea,.Galeno testante & lib.3. methodi c. 9.lib. 2.de rat.Viet. Hir. 37 lib.de ven et seq.adtiers. Erasistrataeos, c. 4.&Iib de cur. rat. per venς scet.c. I . ex qhlatuor dimanat fontibus,ex nati, ra vel totius corporis,vel alterius partis,ex affectu quem sanandum intcndimus, ex eiusdem affectus caussa, tum tandem ex viribus.

Haec igitur cuncta nihilominus consulenda in deliberatione qua .itatis sanguinis per venae sectione detrahendς in accisione mensium. In primis itaque

natura aestimauda,.seu mulieris temperamentum,

an istud calidum, vel frigidum,an eiusdem habitus c*pioso redudet sanguine,an Treus. Sub natura c6suetudinem amplectimur quae nihilominus obseruanda, an scilicet cosmeta illa silerit multas elimi n re sanguini copia per typicas singulas periodos,

an vero mediocre,an. minima potius: uti & aetas,&vitae institutum, quae , & sub hoc natutae spopo Vna continctur,perpendendum . namque an mulier sub adolescentia sit,iin sub iuuentute, an potius ad primam iam acce rit senectam,quam semicanam &crudam vocat Galenus. lib. 1 P. sen. 69. Rursus vitae ii astitutu an sobriu ,an vero immodicu. Tade abies

explorandu, quod & sub hac definiunt scopi parte,uti & sub abiete tepusani,caeli statu,& regione:

quavis inter se distictissit; Σ, de singula sigillati

437쪽

Limanda.Verum haec cuncta an calida , vel frigidri, vel temperatas potius lint serio replicadum. His igitur accurate perpensis, si mulier ex Galeno lib. decur.rat.per Venae sect. cap. 9 calida fuerit, multo iugiter repleta sanguine, habitus itidem boni, eustar ca inquam , venas simul latas habuerit , assueta copiosum reddere sanguinem. , sub ambiente vixerir,rs gione, ac anni tempore pariter temperato , cinii statu es ementi,ultra exortum alicuius muni syderis,qui exortus in nostro corpores,' etiam ex dictatore lib.de aer.aq.& loc. maximas pariunt permurationes, sataguinem copiosum huic detrahendum,cOindicanRa suadent concordia.quae, scopos simul Vocat Galenus lib. 9. meth. cap. II. in quintum in mentem artificis proponuntur,&ad absolutam a xilii deliberationem ςstimantur. idem enim perdistinctas rationes formales Indicans vocatur,&scopus. Verum inter haec, quam maxime rimabim ac naturae consuetudinem , in ipso retribuendo mensurno sanguine, hae: cque semper ob oculos, ceu sta-Ha regula,proponenda. Scopus alter, qui ex affectu petitur, non solum qualitatem indicat remedij, verum & eiusdem insinuat quantitatem. cum omnis recessiis a natura, ex Galeno. lib. Art. Med.cap. 89.adaequatam,adin .star proportionis illius auxilij inaicet quantitatem. Et quamuis istud auxilium caussam proxime

respectet, pri b tamen morbum P cum huius tollendi caussa aggrediamur curationem, ceu mrtho di finem. re quanto maior, Sc acutior morbia S, tanto magis sanguis auferendus, etiam aliquata doad typothymiam; ut cum Hippocrate docuerar Galenus lib. I. Aph. Gen. 23. quod in uteri maximss in

438쪽

flammationibus & licere,& expedire credimus. Tettius scopus ex affectus f aussa exigitur quae proprie quantitatem huius a iiij insinuat. nam si haec, humor videlicet, ita quo sanguis adhuc suarqseruat ideam, contumax ac mu ira, ex Galeno lib. de com p. sec.loc .c. I. contumaciter iugiter, fic multum vacuandum : viis maxima fuerit plenitudo. ipsa obstruens vasa, nec, ex praescripto naturae muliebria respondcant, multum vacuandum esse . aa

causs e adaequatam proportionem, methodus ipia

docet.

Vlti mus scopus, qui a viribus, maxime in via huius auxilii cψnsulendus. Vires autem, etsi per se

nihil praeter conteruationem indicent: tamen peri accideris,quatenus consentientes, vel dissuadentes auxilium ., maximopere acieius quantitatis exacta

deliberatione conserui. Quamuis enim morbus sumagnus,magnu exigens auxiliu, haudquaqua illud adlubendum , si vires ob earum langorem disIu deant. Morbo igitur debet auxilium adaequari,iuxta virium statum, & quantum ipta ferant. harum enim indicatio dignitate cunctis pra stantior: cum vires seruare, sit vitam seruare, qua nihil in homine dignius, aut chartuS. Quare haec singula affabre aestimanda sunt, &mutuo inter se combinada rursus,ut artificiosa coaiectura,eu methodo inquam, exacte in circuncisis mensibus valeamus de venae sectione deliberare. Verum inter hςc,illud unum memoria tenendum, quoad huius auxilij v sum, in hoc sanando affectu, eam omnem non tollatus quantitatem, quam scemina secundum naturam retribuisset, nisi filisStipa, ab aliqua praeter naturam cauisa, per tacuses

439쪽

aliquot restricta.quia cum illi ita gero, ac immodi ca debeatur vacuatio, quae omnis, ex dictato te lib. I. sen. .& 2. Aph. scn-SI .periculosa, serit, intermit- te11da. Iussiciet igitur corpus a sarcina 1lla maiori' ex parte leuare, & illud in mediocrem reducere . ' statum quidpiam relinquendo naturae, ceu mor- horum optimae medicatrici. Lubet modb,ut dilucidior doctrina fiat,eando m exemplo lustremus. Ponamus ex hypothcli Polym- niam iuuenculam eus arcam, calidi stimulac humi-- di temperamenti,plethoricam,ac venas latas habetem, assiletam mox per tres soles quolibet mense . illud crueλtum tributum laute ac abunde redde-- . . Te,Vltra hae mina alteram ac semicem, seu ultra via-

cias tredecim altero quoquo die : deinceps suppo-i namus hanc ingenti systrophica inflammatione iri. utero lancinari,accisionis mensi uni parente. Porto per alteram tantum periodum typicam sub ue - ris tempore , temperata Vna regione coeli statu sereno,& tranquillo,nullo adstante maximi alicu- . . . ius syderis cosmico exo rtu,ambiente pariter ad te iaperiem vergcnte.Huius itaque, si morbum spe Re mus, intemperies erit calida, si caussam fluxus humoris calidi,maxima copia exundantis;q rq omnia

. . illa nuper a nobis supposita liquido demonstrant.

vii&vires robustas citc omnes,Vitales inquam,ia turales,& animales: quaruPriores in omni vacua. tione praesertim aestimandae. In hac itaque foemina non praecipuum indicans solum, morbus videlicet . cum sua caulla validam & copiosam adhortatu v. vacuationem , Verum S cuncta coindicantia, ceta concordia: tum & hanc,eer venae sectionem prae: standam insinuant praefara.quia remedium magnu ,

440쪽

MENfEs REsTRIcΤos. LIB. IV. IIo, iis caulsae rursus adaequa-

, quod optandum: citissit naum,quod maxime morbi requirit acuties.Auda-

cter igitur,ac validi hauriendus sanguis.Cqterupa, si ex his coi exis indicationibus partem adhortetur aliqus,partem aliς dehortentur; Minc & numerus earum aestimandus ad quam partem inclinent, ac cuiusque dignitas,& vis consulenda; & in lance omnia reposita prosequendum, A quod virtute &quod dignitate praepollet neglectis haudquaquam .

dehortalitibus,iuxta cuiusque vim dc Acultatem,S cunctarum numerum. D ilitate sane praestant vires,morbus cu caussa dignatione. unde hae indicationes maximam vim habent aci suadendum,cu reliquas omnes lon3e antecellant. proinde adstanti bus illis,& adh0rtantibus copiosam sanguinis v cuationem,etsi reluctetur reliquae,illam scrib pri- stabimus: multb tamen minus, iuxta dehortantium mi merum aut singularum vim,& facultatem. Illustrat hanc methodum venuste Galelius lib.8. meth. c 9 febrium exemplo. quam omni obseruatione dignam censemus,ne cum Acesiis quibusdam Medicis,ceu amethodis auxiliorum quantitatem temere praescribamus, maxima cum aegrotantium clade, medium inter utrumque extremum serib hos in

tendenteS.

Descopo utendi modi mittendisanguinem in aecisisl menstam,iuxta Neotericorum sententiam,

DIfficilem , & arduum ingredimur nunc euripum, qui huc,illucque marino quodam testu Medicoru mentes iactat,torquet dissicultate parat Pyrataru prsiserti in eode euripo multus,&assiduus quod morbus ostulat: ei

turn, quia sanguis: tutum

SEARCH

MENU NAVIGATION