장음표시 사용
391쪽
a 96 nHETORICORUM lea duxit 8 desino meminisse. Quid itat quia viri sor
tis est, qui de victoria contendant, eos hostes putare ;qui victi sunt, eos homines iudicare , ut possit bellum sorti ludo minuere, pacem humanitas augere. At ille, si vicisset, num idem secisset y non profecto tam sa
piens suisset. Quid igitur ei parcis y quia talem stulti
tiam contemnere, non imitari Consuevi. Haec exornatio ad sermonem vehementer accommodata est, et animum auditoris retinet adtentum, lum venustate sermonis, tum rationum exspectatione.
17. Sententia est Oratio sumta de vita, quae aut quid sit, aut quid esse Oporteat in vita, breviter ostendit, hoc modo: Dissicile est primum virtutes revereri, qui
sentia eoli. Deest praepositio Lo Id. tert. IDEM. - P. humanitas augere. Leid. teri. p. hum. adaugere. IDEM. - At ille si O. NSS. O. et edd. pn. Et liti si υ. IDEM. - m idem feeisset. MSS. plerique et Ed. Med. non id f. InΕΜ. - Quid igitur ei parcis. Mess. O. et edd. Pp.
cur a. .eie. Leid. qu. Caret pronomine . non male. IDEN. - Retinet rattentum. Vo s. pr. Leid. pr. reddit rati. OvD. Ita legas, ut et Lamh. Emendat, et scriptum cxstat in Gryphi i in anus ripiis; a quibus vetusta Leonte. editio iacin dissentit. Ba. - Tum Mentis te serm. Voss. teri. Leid. see. qu. M. Ne l. cum M. a. Ου D. t 7. BDeoiter est, hoe paeto. Sie. MKS. D. et Ed. Med. quod frustra mutarunt in hoo modo. O D. - Primiam virtutes reυ. VOss. teri. Ed.
Quia Dicti sunt Nauei non ests monendum tamen , ut caventur Posthae quod Gruteriana ex aliis. ex ista Londinensis et Basileensis ndmiserunt, hane Dempe leelionis ineptiam, quum alii habeant ιν ii Diali, quod est quoque in libris scriptis, et ipsa ratio postulat. GEO . At ille si oleisset ) Εes et Pith. Et ille si ineisset. Duisb. Ee non ille si
tiner; prius cusi reddat. GavT. dontantum liane leetionem sereat Eesuristensis, et alii MSS.; sed praeterea
Bre, aer ostendit hoe modo ) Εr . et Plib. Rre,is r ostendie hoe mero. ID. Difesti est plurimum ὐirtutem Elc. Sie restituit Raneonetus, coniectura ductus . qutim in libris omni hiis Iegatur primum. L Nais. Dialaiae eae Primum Mirtutes risereri. Est hoe a Guillelmianis omnibus, ne Pal. Pristeri. quint. antea e si Miritilem; nisi lilod Lambitius adhaeserit coniecti, rne Banconeli Pitirimum Distulem ruOn nucessario; nam primtim notat
392쪽
semper secunda fortuna sit usus. Item: Liber is est existimandus, qui nulli turpitudini servit. Item: Egensaeque est is, qui non satis habet, et is, cui nihil satis potest esse. Item: optima vivendi ratio est oligenda: eam iucundam consuetudo reddet. Huiusmodi sententiae simplices non sunt improbandae, propterea quod habet brevis expositio, si rationis nullius indiget, magnam delectationem. Sed illud quoque probandum est genus sententiae , quod confirmatur subiectione rationis, hoc modo: omnes bene vivendi rationes in virtute sunt collocandae, propterea quod sola virtus in sua potestate est; omnia praeter eam subiecta sunt fortunae dominationi. Item: Qui sortunis alicuius inducti amicitiam eius secuti sunt, hi, simul ac fortuna delapsa est, devolant omnes. Quum enim recessit ea res, quae fuit
saris nihil potest. ID. Omnia praetor eam Libertinus malitiseri plus habet omnia Praeterea. L laa. Pith. Omnia enim praeter eam. NS. Omnia maeterea. ID. Sutieetia stine ortunae dominali 0 Nihil moror, si sie priores invenerunt in scriptis ; eademque construetio est Iv. sio. Sed ex Mediceo notatum iiiveuiens dominatione, uec
quidquam amplius, et ideo GuuMi lens alios, video in omnibus duobus subfri ae domi lione. Forsan hoe maluit . qui supra p. 8 dicere maluit ingentiis stib hostitim libidinem stilleclis. Adde Nietoliana: IV.
a: Unumquodque gentis ea emptorum με singulos urtis Deos stibia re ; de Itivent. I, Sa i ritim sti, asperatim subhi nitar. Gaos. Er . et duo alii NSS. quos Iae. Gmnovius excussit. stibiecta sunt Ioritinae domin tione.
Sie et Pith. nixi quod aut in illo desideretur, et veti. Stilire a s I stibjorturane dominiationem , quo modo et alibi Cieeronem locutum esse idem probat Irouovius, litem vide. GRAEv.
Qui briunis alietitus indueti amici is
393쪽
consuetudinis causa, nihil superest, quare possint in amicitia retineri. Sunt item sententiae, quae dupliciter efferuntur, sine ratione, et cum ratione: hoc modo sine ratione: Errant, qui in P Speris rebus omnes impetus fortunae se putant fugisse. Sapienter cogitant, qui temporibus
secundis casus adversos reformidant. Cum ratione ,
hoc pacto: Qui adolescentium peccatis ignosci putarit Oportere, saliuntur, propterea quod aetas illa non est impedimento bonis studiis : at hi sapienter saciunt, qui adolescentes maxime castigant, ut, quibus virtutibuse H hule est resti nendum. v. Commenti Ovn. - amieitia retineri. oss. pr. teri. Leid. O. edd. pp. in iam. teneri. veriAsime. IDEN. Sine ratione et eum ratione. De utit haee Voss. O. Leid. pr. sec. qu. edd. pp. Sed Voss. see. addita sunt m. recent. in Leid. tert. stir eram riationa arat sine ratione. Uvn. Sunt item sententiae . quae utiplices eu fertinatir , hoc mo io sina ratione. Erant eae. Maticam orati Diaein . Di quia nemo non videt, ut Lanah. emendat, ita uno atque altero Gr3phia exempl. expletnm invenimus, ut nihil nobis morae fuerit, quin ita lo- eum excude udum curaremus. Ita autem habet e Stine item sententiae , quae duplieiter esseruntur, etim ratione , ea sine ratione. Sine ratιone , hoe modo B n. - Se ρtitiant Iugisse. Leid. tart. s. P. esstigisse. Ovυ. Ignosci putant oportere. oss. teri. a. ρ. non vort. tu. - V. Itieritiam eius seetiti sunt Ees. Qui in δε- eri amicitiam fontanis ali ius cons erui sum. ID. Q re Possint in amicitia rint neri )Εrs. Cauch. et Duisb. Quare trossint in amitaria teneria bene. Sie et tenere pro retinere ex Optittici codice rosii tui Ciceroni in V ad Fana. ep. Iet, ubi vide meas Dolas. GRAEV. Quae duplisiter efffertintUr sine ratione . et evim ratione Verba isthaee addidi ex auetoritate Pal. Dr. tic tertii; reliquis exciderunt, ob repetitionem vocum similium. GavT. Sie et ante Crulerum Lam hini editio seribit. Al. e. u. Quae divulces esseruntur , hoc
rant omnes, qui in Pros eris. ID. Omnes immitis fritime se meane fugisse) Lamb. ed. Omnes ιm 'Clusiorem ae se ratiant stigisse. ID. Castis adoresos reformidiant) Ers. Causas a Mersus reformidunt. ID. Aelias illa non me impedimenici )Purite iam negativam etsi agnos ut alii, non tamen video esse tu optimo Ned ieeo, et soranti auctor non addidit, quoti iam in his videntur illi constituere causam , cur putent OPOrteruignosci, scilicet, quia aetas illa attendere bonis exercitiis et liborali meditationi nequii, et ipsius aetatis vitium obstat d. ,ciplitiis , ut sic sine ipsorum adolescentum culpa sitit . quod nou diueaul, et quod puc ut Gau3.
394쪽
omnem vitam tueri possunt, eas in aetate maturissima velint comparare. Sententias interponi raro convenit, ut rei actores, non vivendi Praeceptores esse videamur. Quum ita interponentur, multum adserent Orna menti. Nam necesse est animo eam comprobet tacitus auditor, quum ad causam videat accommodari rem Certam, ex vita et moribus sumtam.
I 8. Contrarium, idem sere est, quod contentio. Con- rarium est, quod ex rebus diversis duabus alteram breviter et sacile confirmat, hoc pacto: Num, qui suis rationibus inimicus fuerit semper, eum quomodo alienis rebus amicum fore speres' Item: Nam,.que in iu
hus male possunt. I DEAE. - Rei victores. NSS. IV r. araetores. IDΕΜ. - necesse est ianimo eam eo . vos . sec. nam et n. e. tia ara. ete. Voss. teri. ed. Ouari. necesse est enim e e. Leid. sec. qu. earetitetvi num. M. Med. necesse Enim est eam Nnimia e. animo deest voss. pr. Leid. see qu. Εd. Oin n. recte. Ex vocialis enim et eam alii exetiuertitit animo. OvD. Meesse est enim Eo robet eam tacitus viti litor. ita uno nostri, et Grontivii codices pro vulgat . nam necesse est animo eram Comp. laeti. auditor , ubi vox animia. redundat. LALLEM. - Ex νιtia et mor/ιtis. M. Med. ex M. et eae m. OvD.
18. Contraritim idem sera est, Vtiou contentio. IIaer sex verba absutila Cod. Lips. Ean. - Alteram breMiter et Deile. vo s. ler . alteriam rem ea ιν eoisse Deae. UvD. - mo Maeto. Voss. tert. Lei s. teri. h. modo. IDEM. - Suis rationibus minuens. v Oss. pr. S. Iati ori s m. ID. - Ee item. Et in nullo Codice repertum a GrOnov. abest et a Liss. Vitam rueri possunt Εrs. Vitam 'etieri possint. GRALv. Praece mores esse Mideamtir Εrs.
Priam Lores inde tir esse. ID . Aiam necesse est animo eam mm
yrMet inritus Mallor Mirum . si ita invenerint in seriptis codieibus viri Meti. Certe ex Mediceo notutum vidco primam voculam in eo nou EAM. Praeterea duo M . Necesse est enim Prohes eiam ; qui Ordo quoque est in
Ned ieeo. servante tamen compositum ret hanc veram seripturam cen- eo , noxiine quum et tacitus ei animo beere loties in Cicerone occurrunt, sed nilnquam iunetis. In lege Nun illa : Qui a diis tot et vineias res incistis cluderet v viro . et ulterutrum stillicit. Quod ut pateat, eere egregia verbaLikii XXXIV, 3i e Tisiattis mentum
Iori Ne merae exvectiassem; nunc imis Periare Mimo meo nequιλ. GRON. Pilli. Necesse est animo. Ersuri. Et necesse est animo. GRAEV.
395쪽
RHETORICORVM amicitia perfidiosum cognoveris, eum quare putes inimicitias cum fide habere posse' Et: Qui privatus intolerabili superbia suerit, eum Commodum et sui cognoscentem videre in potestate quis speret 8 Et: Qui
in sermonilius et conventu amicorum verum dixerit nunquam , eum sibi in concionibus credis a mendacio
temperaturum Z Item : Quos ex collibus deiecimus, cum iis in campo metuimus dimicaret Qui, quum plures erant, Paucis nobis eXaequari non poterant;
Grypti. B; in eodem palillo post, uti in aliis videri, Iore legitur, qu modo Lamh. edidit. Ba. - Ll qui priscietis. M . O. et ed. Med. arae
q. yr. Ed.' Omn. et aue q. p. OvD. - Eum eOmni iam et stii emno aeentem. Leid. pr. eum quomodo cognoscentem se t tu Leid. qu. etiam se. IDEM. - Viuere in Pot state quis meret. vos . pr. lert. Leid. Me. lert. Ed. Med. fore in P. voss. se . scire in P. Letu. pr. qu. Midere poteria in p. tib Εd. Oanti. abest in. Dein qui verea elegantissime si rachetit Voss. pr. tert. Leid. see. teri. M. Med. desunt Voss. see. DEN. - Vertim dixerit nianquam. NSS. o. et edd. pp. vertim non diaerii. voss. teri. ianquam : deest Leid. pr. sec. alii Codd. numquam iungutit shquentibus: in Leid. sec. et Ed. o in n. ntimquid. Veris irae. IDEM. In concionitus creuis. Voss. teri. Leid. teri. eredas. Betio :ptites Leid. see. qu. M. Med. IDEN. - Patieis nobis exaequiari. Voss.
toloriabilis stipertia Ii erit. ID. Et sui cognose rem Oidere in notestate quis a Peret ) in MS. uno quid erea ; alter qui syieres ; quae videtur integrior ieetio, etsi Medictus hie singularis . Midere muris in potestate; quasi illud poteris nolaret. Aperes scire , ut unqtiam ponses. Idem mox babet: Dertim non diseria timovina, quod sane videntur velle et tilii, et credias. GM,N. Ers. et Canch. Stii e gnoscentem jore in polestiale qui spe res. Me dic. Et aut cognoscentem νι-dere poteris in potestare. Al. IIS. Et sui eognoscentem Oidere in potes Mee tu speres. In Cauehiano his verbis. Iore in potestiale, superscripta eranthaee tanquain emendatiora. semieris Midere. At qui veres est iti solo Er-suriensi, quod lanisti Iae etiam Gr novitis in sinibusdam M . legit. Minargo Cratami ri ostenitit. Sed fre inemesiste. Pro Midera in potestate, in Lambiniann quoque comparet.GRAEU. In sermonibus et e Menta ) Vide Clonov. supra ad lib. III , cap. I 3.
I . iam non diaeris sequam. Diiti. Vertito non diaerit, sine nunquam , aut tin ram. GRAEv. Credis a menseacio temperiatui viri Eis. A menuntio credis tem aeriaruriam. Pitb. Credis adiumentum. ID.
396쪽
hi postquam pauciores sunt, metuimus, ne sint Superiores ZHoc exornationis genus breviter et continuatis ver- his persectum esse debet; et Cum commodum est auditu, propter brevem et absolutam conclusionem ; tum vero vehementer id, quod Opus est Oratori, comprobat contraria re, et ex eo, quod dubium non est, expedit
illud, quod dubium est, ut aut dilui non possit, aut multo difficillime possit.
19. Membrum orationis adpellatur res breviter absoluta sine totius sententiae demonstratione, quae denuo alio membro orationis excipitur, hoc modo: Et inimico proderas: id est unum, quod adpellatur membrum: deinde hoc excipiatur oportet ab altero: Et amicum laedebas. Ex duobus membris haec exornatio potest constare: sed commodissima et absolutissima est, quae
video, quum tot sint, quot ad sen- Ex edit illud . dtibiam eas lentiae iti tegritatem requiruntur. Sa- Plib. EVMil ιllud, qtuvi est, ut δε- ne multum praesero, quod est in seri- bium απυ κοιυού repetatur. Ga Ev. ptis tribus brmiter. Gnos. BreMiter es Quod umiliatur menis Duisb. eontinuatis rep sui ex meis quatuor Quod πPellamus membris. ID. libris, quod et Iae. Cronovius in suis. Ex duobus memueris haec exornatin prohat; vulgo semibus et eontinuatis. Sic posteriores, quum priores habe-GRA v. rent editum vel membris his , vel Fe, fetam esse debet) Ets. Pers- membris solis, ut Stephantea Vie δε- etiam velet esse. ID. xii. Sed tu omuthun tribus scriptis
397쪽
RHETORICORUM ex tribus constat, hoc pactor Et inimico proderas, et amicum laedebas, et tibi ipsi non consulebas. Item: Nec reipublicae consuluisti, nec amicis prosuisti, nec inimicis restitisti. Articulus dicitur, quum singula verba intervallis distinguuntur caesa oratione, hoc modo:
ACrimonia, voce, vultu adversarios perterruisti. Item:
Inimicos invidia, iniuriis, potentia, perfidia sustulisti. Inter huius generis, et illius superioris vehementiam hoc interest, illud tardius et rarius venit, hoc crebrius et celerius pervenit. Itaque in illo genere, ex remotione brachii, et contortione dexterae gladius ad com
pus adferri; in hoc autem crebro et celeri vulnere corpus consauciari videtur.
atiis. Ita dant NSS. D. et edd. pp. male suis dein eleeerunt. IDEN. Ea amieum laede s. vos.. tert. et am. male L IDEN. Ee alia ipsi non cons. Ed. Omn. quod tibi Φ. etc. ipsi deest Leid. pr. tert. qu. IDEN. - Distinguuntur. Voss. pr. Leid. qu. M. Ne l. distinguentiar. ID. - Iniarita. Leid. pr. mniaria. Voss. sec. iniuria. ID. - III sauperioris. Deest prima vox Leid. sita ius. Sie Leid. tart. qu. M. Ned - Contortiona dexterae. Ita in stilosione Laid. . . cum Var. Leet. Vos quis eat eontentiona d. Quod probo.- celeri eouua Mulnere. Sie daut invenio ex duolus membris auis Mee. Quod evr mutetur . non intelligo . quum sit percommodom et elegans .atio a membris, quae sunt ei propria et Daturalia . quae habere minimum semper soleti Mox Medie iis . tibi non eonsulebas, sine τω ipsi. Ga v v. Al. Ex Molus membris solis ae exornario. Al. Ex Atio a membris his inornatio. Ersuriensis , Pith. ae Duish. aeque se tres libri . quos Crotiovius evolvit. Ea dtiobas mem-hris stiis haec exornatio. Sie et prima . et Mediol. qnod tuetur idemGronovius, et explicat. ex duo a membris , quae sunt ei propria et uaturalia , qtiue habere minimum sem
D tibi ipse non consulcbasὶ bie
398쪽
Continuatio est densa et continens DeDentatio verborum cum absolutione sententiarum. Ea utemur com
modissimo tripertito; in sententia, in contrario, in eo elusione. In sententia, hoc pacto: Et non multum p test obesse fortuna, qui sibi firmius in virtute, quam in casu, praesidium collocaviti In contrario, hoc modo e Nam si quis spei non multum collocarit in casu, quid est, quod ei magnopere casus obesse possit 8 In conclusione , hoc pacto: Quod si in eos plurimum fortuna
potest, qui suas rationes omnes in casum contulerunt; non sunt omnia committenda fortunae, ne magnam nimis in nos haheat dominationem. In his trihus generibus ad continuationis vim adeo frequentatio est necessaria , ut infirma facultas oratoris videatur . nisi sententiam, et contrarium , et conclusionem frequentibus efferat verbis. Sed et alias quoque nonnunquam non alienum est, tametsi necesse non est, eloqui res aliquas per huiuscemodi continuationes. zo. Compar adpellatur, quod habet in se membra
Qui sibi Iirmius Plib. Qui firmius:
commode sibi potest abesse. ID. Si quia spei non miarum 4 Εrs. Si qui vel non mulliam. ID. Commi lenia ortianae Pist. In modunda for tiniae. ID.
Frequem vitio est necessaria ) Ersuri. Frequentatio neccasumia est. ln.
399쪽
orationis, de quibus ante diximus, quae constant ex pari sere numero syllabarum. Hoc non de enumeratione
nostra siet: nam id quidem puerile est 3 sed tantum
adsert usus et exercitatio facultatis, ut animi quodam sensu par membrum Superiori referre possimus, hoc modo: In proelio mortem pater oppetebat, domi filius nuptias comparabat; haec omnia graves casus administrahant. Item: Alii sortuna felicitatem dedit, huic industria virtutem Comparavit. In hoc genere saepe fieri potest, ut non plane parsit numerus syllabarum, et tamen esse videatur, si una
ter Pal. see. quart. quint. sextus . et
Bruti. haetentis impressi: Dii foremna. GavT. Alii fritina felieitatem ridii. Ersuri. et alii MSS. vulgo: IIIlfortuna selieitatem. Pith. Illi fortuna stirilitatem deae: quod non temere damnandum. IXam Dialitris pro seli eitate nonnunquam neeipitur . ut sollitas imperii apud Taeit. in Agite. Saepe quoque ab interpolatot ibus et sciolis vox faeititas in felicitas non heue suit immutata e vide quae l. Fr. Grotiovius notauit ad Liv. lib. XXIII.
400쪽
aut etiam altera syllaba est alterum brevius: aut si, quum in altero plures sunt, in altero longior, aut longiores, plenior, aut pleniores Syllabae erunt: ut longitudo , aut plenitudo harum multitudinem alterius adsequatur, et exaequet. Similiter cadens exornatio dicitur, quum in eadem Constructione Verborum duo, aut, Plura sunt verba, quae similiter iisdem casibus efferuntur, hoc modo: Hominem laudas egentem virtutis, abundantem selicitatis. Item: Cuius omnis in pecunia spes est, eius a sapientia est animus remotus. Diligentia comparat divitias, negligentia corrumpit animum; et tamen quum ita vivit, neminem prae se ducit hominem. Similiter desinens est, quum, tametsi Casus non insunt in verbis, tamen similes exitus sunt, hoc pacto: Turpiter audes sacere, nequiter studes dicere. Vivis invidiose, delinquis studiose, loqueris odiose.
Vide Graev. mox pro huis est hie in Leid. ter . ID. - Est alterum hre
Mitis. Vos . teri. alterum membrum breυius sit. Ed. Omnih. e. all. altero h o. Optime dant Leid. pr. teri. e. alterutriam ireDitis. ut coniecerat Graevius. ID. Exornatio dieittir. NM. o. et Ed. Med. ex. avellia tur. Cur lioe mutarunt 8 In. - Emeruntur. Voss. pr. teri. eger. Leid. pr. sec. eugeriantur. tu. - cultis omnis in pee. sima est. vos . see tert. Leid. see. qu. Ed. Med. hiate, ed. Omn. Mius. ID. - Eius a. sv se animtis rem. Vox eius ahest a MSS. O. nisi quod iti Leid. tori. Potia iur post animus , neque agnoseunt edd. pp. verbum est deest item vos . tuit. in aliis loeo variat. Adi Graev. IDEM. - Instine in Merbis. Leid. pr. VOss. teri. n. sunt. Voss. pr. sec. Leid. see. teri. Ed. Med. cuius varietas semper est observanda :Sa una vitia etiam altera suetioba ese alterutrum breris. Existimo veram manum esse: Si tina aut etiam altera aullaba est nitertiertim breinus. ADteriarum nimirum membrum. G aEv.
Exornatio dieitur Ersuri. et Pith. Exornatio amella tir. ID. Iisdem eastatis esse Λωνὶ Ets. La.dem e sibus esse nitim. Pilli. Iisdem
sibus assertinor. ID. Cuius omnis in m nia ves est . eius a svientia est animus remotus Tres NSS. Εis. Duisb. Gueh. Huic omnis in Pecunia ves est . a rapientia est animus rem ttis. Sie et quaritia Pith. nisi quod retineat eius. Lamb. ed. mitis omnis in pectinis est. eius a sapientia animus est remortis e sed pro euitis itidem habet htile. Credo raesi semel abundare. et auctorem scripsisse : mie omnis in m nia spes est, a sapientia animus remotus. GRAEV.