장음표시 사용
11쪽
de tragoedia , ac comoedia non pauca, ex Aesio Donato, & aliis. v BL Ius Terentius , Carthagine P natus,seruiuit Romae Terentio Lucan enatori: a quo ob ingenium'frmam non insiturus modo liberaliter, sed or mature manumissio. q*idam captum esse existimant. quodsieri nullo mo-Apotuisse , Fenestella docor , cum in e secund belli Purici ante initium terti' natim sit, oe mortum ς , nec , si a TVumidis aut Vetulis captus sit, ad δε- tem R., mamem peruenire potuisse , nullo commercio inter Italicos' pos, nisi post deletam Carthaginem , coepto . hic cum multis nobilibus familiaritertiisit , sed maxime cum Scipione e pricano , est cum e
Laelio : quibus etiam corporis gratia conciliatus exia Immatur. quod ct ipsium Fen fessa arguit , contem dens utroque maiorem natu fisse. - quamuis Corne
lius Nepos aequatre omnes fisse tradis,inularcim Iustitionem de consuerudineper haec faciat, : Dum laseciuiam nobilium cst ficosas lauris petit; Dum Asicani uocem diuinain inhiat auidis auribus; Dum , ad Furium se cenitare, Ur Laelium ,pulchrum putat; amari ab hisse credit, crebro in Albanu rapi ob rem aetatissiae; adsumma inopia redactin est.
Itaque e con fectu omnium abdit Vraeciam in terram Urimam:
12쪽
Mortuus en in Stymphato Arcassiae oppido. nil blius Scipiopro int, nihil ei Laelius, nil Furius, Treue per idem tempus qui agitabam nobile trillime Eorum ille opera ne domum quidem habuit condusticiam Saltem ut elis, quo reserret obitum domini seruulus. 'ipsit comoedias sex: ex quibus primam Andriam
cum aedilibus daret, iussus ante Caecilio recitare , ad cenantem cum venisset,ae lus si initium quidem labulae, quod erat contemptiore vestitu ,sῖbsellio iuxta lectulum residens legisse; poIi paucos vero ver , inuia ratus ut accumberet, cenasse una; deinde cetera percurrisse non sine magna Caeclly admiratione, ct hanc autem,er quinque reliquas aequaliter populo probauit quamuis Molcatius de enumeratione omniu ita scribit e merum mora sexta ex his abuti. Eunuchus quidem bis adta es, meruitq. pretium, quantum nulla antea cuiusquam comoeaea, id es L otio millia nummum propterea summa quoque titulo adscribitur . nam . delphorum principium Varrqetiam praesert principio Menandri. Non obsiura 'ma tir, a tu Terentium inscriptis a Laelio, cn Scipione: quibusicum familiariter vixit. eandem ipse auxit . numquam enim, nisi leuiter, se tutari conatur, ut in prolo o delphorum . t s am Jquod isti dicunt malevoli, homines nobiles Hunc adistare, alsidueq. ascribere: .u dissi malia tim vehemens existimant, a m
13쪽
Tam laudem his ducit maxumam: cum illis placer, Qui vobis uniuersis, or populo placent: uuorum opera in bello, in otio, in negotio, Suo qui ue tempore ume laesiuperbia . . PViderar autem se leuius definisse, quia sciebat, La Ilo eae Scipioni non ingratam esse hanc opinionem: quae tamen magis,'ivique adposteriora tempora valuit .u Memmim in oratione pro se ait. Τ. Ficanus, qui a Terentio persenam mutuatus, quae domi lusi rat ipse, nomine illius in scenam detulit . Nos au-Ltore certo comperisse se ait: C. Laelium quondam in.
Puteolano Kal. A Lari', admonitum ab uxore, temporiim ut disiumberet, petisse ab ea, ne interpellaretur a serius tandem ingressum triclinium, dixisse, nonsaepe inscribendo magissuccessissesibi: deinde rogatum ut seripta illa proferret ,pronuncia se versus, qui sunt in Heautontimorumeno , Sati' pol proterve me Syripromissa huc induxerunt. Santra Terentium existimat, si modo in scribendo adiutoribus indigum rit , non tam Scipione O Laelio uti potuis, qui tunc adolescentui ere , quam Sulpicio Vasio, homine docto, est qui consularibus ludis initium sicerit fabularum dandarum; vel abio Labeone, σ AM. Popillio, consulari utroque, ac poeta: ideo ipsum non tuu
no, designasse, quise adiuvisse dicerentur; sed viros,quorum operam ct in bello, cr in otio, ct in negotio populussit expertus. Post editas comoedias nondum quinctu atqMe trigesimum egressus annum, caussa evitandae opinionis , quia videbatur aliena pro Lu edere; stu i pcrcia i
14쪽
percipiendi Graecimum instituia, nisusque quosperiade exprimeret inscriptis; egressus urbe est, neque an plius rediyt. de morte eius Holcatius tradis. Siam Ager populo edidit comoedias , -LIter hinc in Asiam ecit: nauio cumsemel ., i Constendit, uisus numquam est. Ac vita vacat. . si Con setius redeuntem e Graeciaperi se in mari iacit.cum centum est octo libalis conuersis a Menandro . ceteri, mortuu esse in Arcadiae S mphalo, tradunt. Cn. Cornelio Dolabella , M. Fulvio Nobiliore cos morbo implicitum acri, dolore ac taedio amissarum 'bularum, quas in nauipraemiserat, ac simul Ebula rum, quin nouas fecerat. Fuis dicitur mediocristatura ,gracili corpore, colore uisio. reliquis ibam, quae equiti R. nugsit ; item hortulos x x iugerum via Apepia ad Martis villa. quo magis miro Porcis scriber - nil Publius
Scipio prosibi, nihil ei Laelius, nil Furius, Tres per idem tempus qui agitabant nobiles 'cillime.
Eorum ille opera ne domum quide habuit conducticia: Saltem ut esset, quὸ re Arra obitum domini seruulus Hunc Afranius quidem omnibus comicis praestriscribens in Compitalibus, Terentio non similem dices quempiam . Volcatius autem non solum euio,. Plauto, est
Caecilio ,sed Licinio quoque postponit . Cicero in L
Tu quoque, qui solus lectosermone Terenti conuersum expressumq. Latina voce Menandrum In
15쪽
Muidpyid come loquens, ac omnia dulcia disens . ,
Tu quoque tuis Νmmis, o aemi te Menander, Poneris, 2 merito, Purifermonis amator. Lenibus atque minam scriptis adiunIIoret uis i comicis; ut aequato virtus polleret honore Cum Graecis, neque in hac de fectus parte race α . , num hoc maceror est doleo tibi deesse Terenti. Haec Suetonius Tranquillus. nam duos Terentios
poetassissescribit Maius: quorum attre Fregellanus fuerit Terentius Libo, alter libertinus Terentius A-' patria , de quo nunc loquimum. Scipionis fabuliseindis Terentium , Valgius in Actaeone ait, Hae quae vocantur fabulae, cuiu'sunt 'Non has, qui iura populis recensentibus dabat Honoresummo assectus , erit fabulas r Duae ab Apollodoro translatae esse dicuntur comico, Phormio,or Hrerra; quattuor reliquae a Menandro ex quibus magno successu, ct pretissetis Eunuchus ; I saepe exclusa, uix acta est.
Ι bus diuinis est inchoatum : quibus pro si ctibus vota soluentes, operabantur antiqui. nam incensis iam altaribus, or admoto hirco, id genus carminis, quod acer chorus reddebat Libero patri , tragoedia dicebatur: uel μο τὰ πάγου, hoc est ab hirco , hone vinearum , cst a cantilena : eius ibias
rei apud Cisium plena su mentis vel quod hirco
16쪽
donabatur eius carminis poetae vel Aud mire eius disiplenus sellemne praemium cantoribus ferat: vel quod ora sua faecibus pertinebant scenici ante Uurim personarum ab Aesch lo repertum: preces enim dia.
cuntur Praece πυγες . ,hisquidem caussis tragoediae nomen est inuentum. e vi uero, nondum coactis in nr-bem Atheniensibus, cum Apollini Nomio, ides , a , Inorum vicinorumq. praesidi deo, construstis aris, in . honorem diuinae rei circum tticae vicos , villas pagos , O compita sinum carmen sollemniter cantarent : orta est comoedia απο του-ν αδειν
quod est , comessatam ire cantantas. quod a poetis fialemni die , uel amatorie lasciuientibus choris comicis non absurdum s. itaque ut rerum, ita etiam temporum ipserum coepto ordine tragoedis primo prolat esse cognscitur . nam ut ab incultis ostris moribus. paullat peruentum es ad manguetudinem, urbo . sunt conditae ,. vita mitior atque otiosior processu rita res tragicae longe ante comicin inuentae. quamuis autem retroprisca wluetibus reperiatur Ne sis tragoediae primus inuentorior comoediae veterispater
Eupolis , cum Cratino , Arsophaneq. esse dicatur :Homerus tamen, qui fre omnis poeticae largissimus sns eii , etiam his carminibus exempla namuit, ct uelut quadam suorum operum lege praeseripsit: qui Iliadem in tar tragoedrae, Odysseam ad imaginem comoediae scisse monstratur: nam post illius tale , tantumq. documentum, ab ingeniosissimis imitatoribus O digesta in ordinem, oe diuisa sunt ea, quae etiam.
17쪽
rum temere scribebantur adhuc impolita , atque in ipsis rudimentis haudquaquam , utpostea ficta sunt, decora , atque leuis at nos ea, qua proprie de tragoedia dicenda sunt, titulo propositi operis instantev , in alia tempora disseramus , ct de his Dbulis iam lis. quamur, quas Terentius imitatus ea. Fostquam demonstrandae originis causa de utriusque generis in iis diximus; quod necesse est, iam disemus. Comoedia fre vetus , ut i a quoque obm tragoedia , simplex
carmen , quema odum iam diximus , fuit: quod chorus circa aras fimanto , nunc spatiatus, nunc reuoluemvroi , cum tibicine concinebat .sed primo mna persenasubnituta est cantoribus: quae respondens
alternis choro , locupletavit, variavitq. rem musicam: tum altera, tum tertia: ct ad poHremum cre-
Mente numero, per auctores diuersos persenae, pastae, cothurni, Fcci, ct ceteri ornatus, atque insignia ste-nicorum reperta, ct ad hoc unicuique suus habitus: ct ad ultimum, qui primarum partium, qui secundarum , ct tertiarum, qui quartarum, atque quin- durum actores essent, distribut- Gr diuisa quinque- partito tota est sis uia. quae tamen in ipsit ortus sui velut quou ais incunabulis , est vix dum incipiens, dirita 1s-; iccirco quia nobMparum cognitis initise nata est ; aut quia inest in ea velut historicasido verae narrationis, denominatio omnium,
de quibus libere deseribebatur. etenim perpriscos poetas, non, ut sunc, penitus a argumenta ,sed reου gestae a ciuibus,palam cum eorum saepe, qui gesset . , t.
18쪽
rant, nomine decantabantu . ideo ipsa suo tempore moribus multum profuit riuitatis; cum vnufusique cauera culpa , ne spectacuis ceteris esu, ct domes, coprobro . sed cum poetae abuti sicentiustis, or passsim laedere ex libidine coepissent plures bonos; ne quisquam in alterum carmen intime proponeret, lege lata ,siluere. 9 hinc deinde aliud genus Ibbulae, id est satyra , sumsit exorium: quae a sat'ris, quos illotos
semper ac potulanteου deos scimus esse, vocitata est. ersi aliunde nomen traxisse praue putant ali . haec, quae satyra dicitur , eiusmodi sit , ut in ea, quamuis duro veluti a resti modo, de uitlys cimum, tamen s- ne ullo propr3 nominis titulo carmen esset . quod item genus comoediae multis ob fit poetis; cum in sufficionem potentibus ciuibus uenissent, illorum Ρcta descri
psisse in peius ac dest a se genus stylo carminis.
quod primo Lucilius nouo conscripsit modo , ut poesiminae jisceret, ideIL unius carminis plures libros. hoc igitur, quosupra diximus, modo coacti omittere Dy
ram, aliud genus carminis, την νεαν κωμιγδιαν, hoc est, nouam comoediam, reperere poetae; quae argumen
to communi magis , est generaliter ad omnes homines , qui mediocribus surtunis agunt, pertineret, orminus amaritudinis hestatoribus , ct eadem opera
multum deseElationis assierror, concinna argumento , consuetudine congrua , utilissentent3s,grata salibus, . asta metro . Ut igitur superiores illae suis quaeque ce 'Ikrantur aufforibus, ita haec νεα cum muLtorum ante, ac postea, tum praecipue Menandri Te-
19쪽
remita'. est . de qua cum multa dicemia snit; sat erit
tamen , velut ad onenia lectoras causa, quod de amorte comica veterum chartis continetur, exponere. C -
mota a vetus ut ab initio chorusit , paullatimq. l. er , sonarum numero in quinque actus processit; ita patiAlatim, velut attrito atque extenuato choro, adnouam comoediam sic peruenit, ut in ea non modo non indi. catur chorus, sedne locus quidem ullus iam relinqsatur horo . nam postquam otiose tempore fisti sorspectator essectus , tunc cum ad cantorci ab actoλibus sed ala transibat, consi ere abire coepisset; admonuit poetas primo quidem choros praetermittere , locum eius relinquentci ; ut Menander serit , hac de causa , non, ut aby existimant, aba. postremo ne locum quidem reliquerunt: quod Latini flcerunt com ci: unde apud illos dirimere actus quin Fartitos diffcile in . t m etiam Vraeciprologos non habent more nostrorum, quos Latini habent. deinde θας ἀπομηχανης, id ea deos argumentis narrandis machinatos, ceteri Latini instar Graecorum habent, Terentius no habet . ad hoc ποτακτι- αν vo, id est, personas ex . tra argumtatum accersitas, non secile ceteri habent rquibus Terentilissaepe utitur, ut per harum inductioncub iis pateat argumentum. Vetero asi 'si quo- . que in merris negligestus egerunt iambιciversus dumtaxat in secundo er quarto loco, tame a Terentio vin , cuiatur resolutione huius metri, quantum p. test comminuti ad imaginem prorsae orationis . tum per πα-rum legeae circa habιtum , aetatιm , o mm, part
20쪽
agendS , nemo Hligentius Terentis custodimi. quin etiam flus ausio est in fictis argumentis, cum fidem
. veritatis assequeretur,etia contra praescripta tam ea meretricci interrim non malin introducere; quiabus tamen, cur bonae sint, ct uoluptas per ipsum, O caussa non desit. haec cum artificiosissima Terentius Acrrit , tum illudes E admirandum , quod st morem vetinuit, ut comoediam seriberer, ct temperauit assectum, ne in tragoediam transilires. quod cum aliys rebus minime obtentu or a Flauto , ct ab Afranio, or. Attis,et multi re magnis comicis inuenimus. Illud quoque inter Teretianas uirtuteου mirabile, quod eius mulae e mi temperamento, ut neque extumessant ad tragicam celsitudinem, neque abi tantur ad hia strionicam. adde , quod nihil abfurusium ab eo pon tur , aut quod ab his loricis requirendum sit: quod ae rius Flautus acii , ct eo eii obseurior inpluribus locis. adde, quod argumenti actu ita attente memor es, ut nusquam non cauerit, aut curauerit ea,
quae obesse potuerunt: tum , quod media primis aseque postremis ita nexuit, ut nihil additum alteri,sed aptum eo totum, ct uno corpore uideatur esse compositum . illud quoque mirabile in eo: primo, quod non ita misces persenas quattuor, ut obscura sit e rum dintinctis , or item, quod nihil ad populum est actorem uelut ex tragoedia loqui . quod uitium autorequentissimum est . illud etiam inter ceteraeitu laude dsignum uidetur, quod locupletiora argumenta ex duplicibusnegottis delegerit adscribendu .