장음표시 사용
11쪽
EPISTOLA. cultus omni ciuiliprudentia, quem non admirabilis Cestri rerum maximarum usus, consilij,in tegritatis, constantia,prudentis,eteritatis apientia denis Cestra oleodor illuxeri fama perua se serit lorias compleueris' Unde non miru est, si
omnes qui vos norut qui singulares vestras etirtutes,veluti laborem in negotiis fortitudinem in periculis, indunt iam in agendo, celeritatem in confitiendo iudicium in consulendo experti sunt; huic ciuitatimniuersos, Regno gratulentur, quod eo anno, quo ingens periculum imminebat, praecipitante R epub. hi forte Diputati contigerint,quiens consilio, sopientia prouiderent, qui nunquam Agno periculis laboranti deessent, qui pro magnitudine dignitatis,pro acerrimis ama iudicu pro peculiari in rebus adminintrandis , gerendi sis prudentia, laudari non possint.Sedquor
sum ista dicetis' Attendite sodes,sfacile qui
vestrum percipiet, quo mea te at oratio. Cum me us severioribus Hieroumus Blascas Regni His loricus,s acerrimi tis iudicii fuerit nobis immatura morte prauentus Iorta est fama,
non ut opinior vulgaris, et iri esse ossicij id munus honorificum, diffiis alicui demandare: qui oe ei pro dignitate restonderet, s laudat
12쪽
lem rerum nostram historiam in omne posteritate propagaret: quod cum mihi nuntiaretur, non me extra re actum, aut futurum vobis instra
tum iudicauis qua ipsa de partibus officio, hi
rici,ac de recta historia conscribenda rationesentire qua possem breuitalepraeber quod cusubete stris nominibus inpublicum a pareret, omnibus deinceps non modo sistorici deligendi, verum historia componenda dilucida quada inctitutio constaret . Opero itaq; vobis opus ,si nonperfectum ingenio, comptumq; iudicio, breui tamen tempore laboratu,s qua potui diligentia cultum. Hoc autem quidquid est, vobis dicandum constitui,
Qt nominis etestri auctoritate Zoilorum quo runda squos huic opera non defuturos eteremur latratus comprimantur.Ἐιbt enim hoc tempore, magis quam alio, hominum improborum natura, mi miros florentes ingeniis, rudes et imperiti inuidia prosequantur,quorum cogitationes,ssensuς in detrectationem fama aliena, dignitati Uprsionem conuertuntur. Vuod non est tam recens malum, quam multihuim remporis homino putauerunt,nam atate Socratis certabant in Theatro Luriones, mimi, cantores , oe Sophista, recitabant quoi Poeta, quorum artes cum
13쪽
EPIsTOLA populus ignoraret, tamen aliis applaudebat, a, hos mero celeriter explodebat. Si vos mero horum librorum defensionem , tutelami suscipiatis, imperitorum iudicia,inuidorum detractiones,maledicentium ineptias minime pertimesca; cum ea sit nominis vestri maiestas, qua facile poterit quemcumi notiorum furorem, ac rabie cohercere. Omnia vero melioris declarationis
caussa in duos libros distribui,in quorum primo de merborum Electione,&Collocatione disserunio secundo de flectione, ου Collocatione rerum disputaui , quos si vobis probari censero,non modo mihi midebor satis cumulan laboris praemia
consecutussed dabo operam,ut maiora ad vos deinceps ingenij monumenta desseramus. Valete Cafaraugusti Idib. I farti Anno a generis humanis ute. CID ID LXXXXI.
14쪽
IO ANNES COSTA STUdioso Lectori.
criptionem Offerre, in qua videant exteras regiones adituri, quas syrtes, quos recessus, &amfractus ; quae littora, fluuios, insulas quos portus, sinus, promontoria; quae deniq; Ioc rum interualla in ipso peragrationis progressu debeanti niueri. Pari ego ratione omnia historiae conscribendae praecepista ad duos libros tamquam ad descriptionis tabulam Laconica breuitate reduxi; quae studiosis aditum parent, viamq; ostedant, qua possint deinceps per latissimos historiarum campos suauiter spaciari. Quemadmodum vero diserti, prouidiq; Pictores, imaginem pulcherrimam expressiari, primum carbone lineas ducunt,deinde rude corpus at', incultum vivis additis coloribus, ac penycito ad umbrant, essirmant, atq;perficiun Sic ego hactenus primas duxi praeceptorum lineas, id est intra mensem aut paulo plus eo,minutu Z quae infinitis prope auctorum locis ad historiar institutionem obscure dispersa erant, ad duorum librorum Epytomem dilucide reuocaui. Iam vero cum operis integritas vivos sibi ait huc addi colores postularet, maioremqi Verborum Ornatum, & sententiarum m iiestatem exposceret; temporis breuitate coacti omnem ornindi augendi, perficiendiq; curam in aliud tempus distuli mus;quo Deo duce, posteriores cogitationes addemus, quae cum semper, ut Inquit Cicero, prioribus prudenti ores existant, ea dignitate, quod desideratur 2bsoluent, ut nihil posse praeterea hoc in opere exigi, nihil desiderari amplius vide tur. In his autem rebus tradendis, quarum natura nudam prieceptorum figuram postulabat,ne legis,quam tulit O ratius,immemores uideremur, illud eius consilium libenter secuti su
15쪽
In art. S lvjcquid praecipies ego breuis, Qt cito dicta,
'φςxt Percipiant animi dociles, teneants fideles.
Rerum delectum & collocationem historicorum tantum imitatione contineri praecepimus,quod nulla sit rerum electio proprior, aut aptior dispositio, quam ea, quam selectae
historiarum narrationes peculiari arte pepererunt. Verbo, rumvero inuentionem, & copiam Ciceronis & Terentii potissimum exemplis illustrauimus; quod verborum electio tota constet artoquentiae praeceptis,& eorum auctorum imitatione contineatur, qui Florente Romae eloquentia, linguae &sermonis elegantia prae caeteris viguerunt; inter quos Cicero & Terentius primum locum si ui vendi carunt ; ab his ergo puram & nitidam copiam, magis quam ab historicis qui per hos plurimum profecerunt repetendam fore conlii. tui. De Conscribenda rerum historia Grieci veteres,& Latini a quibus tamquam fidelisiimis rerum interpretibus plurima expectare poteramus) nihil ex prolatis quod sciam) litteris mandauerunt. Neq; sane recenti orum quos hactenus viderim quisquam, praeter unum Foxium, qui nauca quaedam de historiae institutione quodam dialogo aedidit; eumq; ad me missit magnus ille iuris utriusq; Doctor Didacus Morianes ex magnifica illa sua Bibliotheca ; in cuius quamcumq; partem oculos conuertas, innumerae quouis loco superscriptiones occurrent, quibus infinita prope auctorum nomina, artiumq; materiar distinguntur tamquam lemmatis Narthesio.
rum apud Pharmacopolas, quibus illi admonentur, quid in quoq; narthesio delitescat: ita ut non unam Bibliothecam, sed Noae arcam, aut multas simul Bibliopolarum Officinas prospexisse videaris. Accipe iam igitur, studiose Lector,dum bus his libris, quid nos de conscribenὸ is historiis sentiamus, qui si tibi aliquid utilitatis attulerint, dici non potest, quanta Voluptate perfruemur, ut qui non gloriae studio ad scri- bendum accessimus, sed quadam, aliquando in lucem proditura, ratione persuassi,quae nos Vehementer compulit, ut tamia celeritate hos nostros de hac re labores promeremus.
16쪽
rum Historia Liber primus, in quo agitur de Eleccione,&Collocatione Verborum.
cisis Cafara in 'o ac legum Doctore.
LO RI A est virtutis splendor,
quae nos mirifica cum Deo immortalia nitate coniungit quae vita bre---uitatem posteritatis memoria consolatur; qua effit, ut absentes ad us, etenientes optemur, mortui. vivamus memoria hominumsempiterna. Tanti vero thesauri comes scustoi semperfuit historia qua respraeclaregestas ab interitu vindicatas ad laudis aternitate vidiuturna posteritati consecrauit. Nam cum Omnia, qua hac uniuersitate continentur, vel ti extingui, mel veturitate abolerifacilipossint:vna tantum historialeruniuersum terrarumoriam
dissipata,perpetuam sui custodem est aeternitate consecuta. Noverat hoc OAlexander, qui cum ad Lychillis tumulum astitisset ,falicem verq. beatum Achillem nominauit, quo uarum lau'M dum
Histo mae dignitas ab effectis.
17쪽
dum praconem Homerum inuenisset. Hinc Cicero istoriam diffiniuit temporum testem, lu
cem veritatis, vitam memoria, mulctram
vitae, nuntiam vetustatis: qui s dixit me ententia prudeuter,s exfressit eius naturam aptissime facile enim unus homo si sudios etetera monumenta euoluat, animo concipiet, quid multis faculis eueneris, s inde animaduertet,
quali sit insistendum via,eti mira humana qua omnibusfortunae, ominumq. insidiis exposita est positis in postero consilioprouidere atq.suas aestiones inter tot errores ac pericula ad meritatem , alutem dirigere: cum non sit aliud fumana prudentia, quam euentorum obseruatio, rerum praesentium ac futurarum expraeteritis tamquam ex fonte scientia derivatae uuod quiadem eueniet ei saliciter, qui ita historiam tractet,ut euenta cum notet,ad causas resserat animum,sin eis defixus intueatur,cur hoc factum, illud omissum,cur ex illo calamitates, ex soc co-tra faucitates, ac optata contigerint. Etenim tamquam in depicta tabula offert histori afortune micissitudines, inconstantes rerum euentus, aduersa excellentium ducum ortium' virorustrat agemata, artet, is iasipem potiundi, me-
18쪽
LIBER PRIMUS stum amittendi, sos exercitus, urbes captas,imperia deleta ortunas commutatas adere insultantem, victum exurgere, eodem'. pene momento tititiam merore, merorem contra tititia paritus aboleri s quos sapespoliates at q. exultantes vidimus , eosdem repente uno fortuna praelio euersos intuemur. Hac dum legimus,dici nonpotent, quanta animus noster iucunditate mouea. Iur, cum eo pascatur alimento, quo satiari non
potest, quo q. ad optatum exitum finemq. perueneris Dum fora Tersarum Regis, qui Orientem subegit ; Tyrrhi Enrotae, qui arte primus
acies instruxit', Alexarii Macedonis,qui intra annos duodecim Orbis pene imperiispotitus est; Annibalis Carthaginensis, que in Italia exultatem Romana mania timuerunt inter acor
ut hemistoclis, eolai, Epaminuda facta memoratur,quanta animus noster admiratione suspeditur,quanta voluptate perfunditurZIam mero hoc etiam commodi adfert historia, mi non soluaduersis aliorum casibus edocti,omnibus fortuna procellis liberemur sed ut in eius monumetis animi, π corporis actionum honeniarum imagines p uauisspectemus, mi ex illis nobis oriatur illa omnium & utili- pulcherrima scientia, ut cognita malorum ori-
19쪽
- D E CONSCRIB. II UT gine , nihil cupiamus, nihil amemus , nisi quod ratio perscribat, omniaq. noIIra consilia veterum exemplorum regula metiamur. cum aliud non sit historia , quam virtutum etitiorumq. quod argumentum moralis Philosophia complectitur ) euidens ac dilucida demonstratio. I eqsane opinor vehementius Plato Socratica oratione, adfortitudinem. constantiam, liberalitatem, continentiam excitauit, quam exemplis
Scipionum fabin cim arcelli, F Camilli Romana hi oria commouerunt; cum Thilosophia quid agere homines debeant, historia quia cum laude egerint, representet. Uuod cum ita sit,mirari soleo, quid'. in caussa, quod cum passim pleriq.
Oratorum Poetaria libri eruditorum hominuannotationibus decorentur, manusicriptis exemplaribus in natiuum candorem restituantur, nouis indies Ommentariis locupletentur: ex tanto hi*oricorum numero, vix unum aut alterum videamus, hisce Scholus, obseruationibus illustrari uasi prassantius sit aurata Cerborum lenocinia, quibus in caussa Cluentiana gloriatur Cicero iudicibus tenebras obiecisse, inanes ac fictas poetarum fabulas celebrare, quam putrierrimam earum rerum historiam, qua factniuer- sitate
20쪽
LIBER PRIMUS. ssinite ab orbe condito gesta siunt, iuuare studio ingenioq. excolere atq.augere.-c malis mirari soleo,quorundam recentiorum pene dicam insania, qui neglecta hiostria nouas quotidie Dialecticas, Foeticas artes, Rhetoricas magno supercilio venditant,quas cum ex sexcentis veterum sicriptorum Codicibus in nouum opus transserant,seupposito nomine ea sibi ascribunt, qua iam veteres multis antea faculis tradiderunt. De Conscribenda vero Historia, de partibus of is q. Historici quo nullis est auius argumentum ) Us de quo pauca veteres scripta reliquerunt, vix quod=telliga) istoru aliquis disputauit. Vuod ita a me
dictum nemo existimet, mi inter humanitatisfludia historia solum colendam,Poetarum s Oratorum artes quas laude etiam dignas existimo)contemnendas esse contendam. Poeta enim siuisfabulis suantumuis eas olim execraretur Eratho Eratho. penes, qui Homerum Poetarum principem inepta loquacitatis magi tru nominauit non leuia quadam rugis expertia otioserumhominu Fomnia batur. compleruntur,sedillis zeluti tegumentis, inuolueris omnis doctri elegans, omnia virtutulficia, omnis deniq. sapientia cotinetur. Noue- Poetara
rat Me antiqui illi eximiis.Philosophi Plato, , βης', in s Aristote-