장음표시 사용
301쪽
tio, iactentur uaria ratione, ut uel infra ipsam pecuniam a iecit i uideantur. Amor enim ingeni',ut Petronius ait,neminem
diuitem edit. Quare nec mihi inuidiae aut fraudi erit, si uel pauxillum temporis in hasce litterulas, sapientiae nutrices, spretis aliis uoluptatibus contulerim, fortassis cum despectu honorum &dispendio rerum mearum,Circaeo poculinigia
scite Muta , ebrius. Intelligo enim curiosos pro sua grauitate literarum studia uitio uertere, tanquam si honorum Sc diuitiarum.contemtum parerent. quos si adsectus in me imquirere coegit, beneficium debeo, &gratias ago humanitati. Si uero nimiae curiositati hunc adsectum indulserunt, ad risum fortasse uel commiserationem . pareant quaeso nihil profutura anxietate animum inquietare. Quasi uero eruditio aditum ad honores intercludat,quem munire solet. Nunquam mehercles dixero, quam ualde mihi placeam. quod Epaminondae fatum me dignetur Narrat enim Plutam. chus, eum ob Philosophiae studia quietum, & ob medio. cres opes pauperem iudicatum , parietibus domesticis se , coercuisse. Sed ut hanc litem meam faciam, respondendi partes mihi adsignatas putabo. Velim ergo me doceant . Censores mei, quid honores appellant.Nam si honore intem pretamur, flectere potentioribus ceruices, & anxie cu iis c uersari s pari fortassis securitate, qua leoni prandiu paramus, precium laboris praemeditatam mortem expectantes. Si dignitatem existimant, terere tribunalia inter sordes ac I erumas reorum , circumfusi popuIi comitatu premi, &numquam nisi praenuncio clamore conspici, omnium interim
odia experiri ,α quotidie inuito animo aliquid agare ς nazhisce omnibus praetulerim secedere quieti, & bibere sacros illos fontes, gloriam poetarum, frui perpetua & nunquam latermoritura iiucunditate, animo puro & nullo scelere imquinato,securitate me defendere potius, quam amicitia P
302쪽
DE po L TMAT HI A CAP. XXXI. astentum niti s relinquens interim posteris sciscitandi curam.
si qua tamen illis memoria nostri, cur mei me tacitum funus sine ambitiosis lacrymis composuerunt. Si uero honores capiunt,nullius animum inuidia accendere, non praetexta &purpura, non securibus & uirgis potestatem praeferre, sed amicis & propinquis praesidium, periclitantibus salutenta ferre, toti denique mortalitati utilem operam praebere, istu modi, si quid sentio , nemo sapiens negliget aut repudiabit. Quin ergo prosilis α rebus te immisces. Si nescis, collecta in se uirtus & fallens siturarum si usta distat inertia. ignoscite quarχ.neque enim adhuc dies cessit. Satis tempe stiue ad rempublicam accedit,qui ut eam prudenter regat,diu didicit. Mirari soleo cum D. Augustino Pythagoram, de quo Varrone auctore lib. II. de ordine cap. XX. ita scribit r erre laudibin seleo P thagoram, quod regendae reipublica disciplianam δε- auditoribus ultimam tradebat, iam doctu, iam perfectu, iam capientibus, iam beatis. Tantos enim ibi factus uidebat, ut eis no let committere nis uirum, qui ct in regendo pene diuis copulos euntur et, osomnia isfecissen3, i e illis fluctibus quo scopulin feret. Desolo eni siente aeris me dici patear Ille uelut peiagi rupes immota res t. Brutidium, Tacitus narrat, artibus honestis coapiosum festinationem exstimulasse 3 dum aequales deinsuperi res, postremos semeti esses anteire parat. quod multos bonos pessumdedisse notat prudentissimus scriptor, qui petu qua
tarda cumsicuritate, raematura uel cum exitio properarunt. Scio
me in ea tempora natum, quibus instruore animum expedit alienis exemplis. Sequor itaque Epicurum, cui sapienter placuisse accepi, nihil esse tentandum, nisi eum aptὸ poterit tempestiveque tentari. Sed cum EDd tempus diu captatum uenerit, exia simiam. Dormitareis fuga cogitantem uetat, ostrear etiam m
303쪽
Risim alutarem mitum, finec properemus ante tempW,nec ces mus in tempore. Hoc cum se nobis ostenderit, non retinebunt oscitantem nemora & luci, non dilectae Musarum si des. Haud prorsus ambiendi ignarus sequar innocentiae αuirtutis spectatores. Sinite me interim imitari totius naturae s leniae munus, quae interposita quiete uice suas implet. Lassus dies decedit nocti, totiusque adeo mundi honor m ritur, ut indicto communi iustitio uires recolligat, & uniuer- ω orbi rediuiuo lumineblandiatur; & somno,uelut induciis interiectis, festa corpora reconciliata labori reparentur. iEstatem sequitur hyems, ut terra intermis a foecunditate ad
uires redeat, semina corrupta revirescant,& arbores a senio& tristitia laetiores frondium comas resoluant. Has leges aemulamur ue nam & uis animi soluta feriis & quiete, λrtior ac alacrior negociis sese reddit. Quanquam & intra hos parietes magistratum gero. Nonne uideor uobis censorem agere, cum uitiis meis minime adulatus, frugalitati me assu facio, superuacua praescindo Nonne praeturam eXerceo, cum animum timidis uotis infestatum, & uariis opinionum , ac cupiditatum diuortiis male dissidentem compono Nomne aedilitatem gero,quoties experior, quam exiguum natura desideret 3 Etenim fluxa, lubrica, incerta & fortunae insidiis eXposita, non uideo quam beatum emcere possint. Quae
enim felicitas, cum animus semper aestuans uereturne amittat, quae Sisypharo labore consecutus est. Ecce melior uitae. tuae pars sub persona exacta, oculi uultusque etiam amicissumis mentiti. Libertatem & decus ingenuitatis alienae pomtentiae mancipasti. Magna adeptus es, fastidienda aut tu menda. Sed non patebat adscensus, nisi per praecipitia Seruinam. Peruenisti ad summum. in praecipiti haeres, cassi descendenduin est. Iam uereris blanditias, ad rumores mctasque in triuiis fabulas conta miscit, etiam Obscure. υtδ-
304쪽
ng ror ΥMATHIA CAP. XXXI. ar taperhorrescis. Palam laudatus secretas criminationes times. Palam accusatus, ignorantiae limulatione culpam deis clinas. Ora omnium atque oculos intueris, in omnes habitus te componis, ut inuidiam aut fastidium euites ue quod i men,cum omnia molitus,etiam in recte factis tibi exspectandum est. Quid ipsae diuitiae nonne in casu positae & sortunae iniuriis subiectae ὶ Latissima agrorum iugera equis tuis aras, ingens pecuniae cumulus fundis nominibusque depositus. Magnam tui copiam fortunae secisti,,ubique illi i damnum pates. Inae mille in animo cruciatus, funestas clades auara mente praesagis. Prospicis tempestates, & nubes rupturas credis, quae sine nimbo praeterlabuntur. Nihil igitur ex superfluis opibus ad animum possidentis redundare solet, praeter timorem, qui uelut turbo implicatos inuoluit& deiicit. Semper enim fortuita metuit, unde infiniti fluctus oboriuntur, quae turbant, 1ine qua nulla est beatitudo. Quin ergo illa paramus, quae,ut Aristippus aiebat, e naufragro nobiscum enatare possunt, quibus nec potentum irae, nec publica clades, nec barbara immanitas nocer potest. Quibus freti exules di do serti, ne peregrina quidem auxilia frustra inuocabimus,soli liberi,potentes, diuites 3 ut ii qui fortunae uomi tum, tanquam cloacae,eXceperunt, serui. pauperes, miseri. Quomodo enim liberi erunt auaritiae &prauis cupiditatibus mancipati,pauidi& imparati ad eorum amissionem, quae ex arbitrio instabilis fortunae pendent Qdomodo non egeni& mis ri, qui opinione inopiae omnium rerum desiderio torquentur, quorum animus non magis eXpleri potest,quam incensa uiscera humore fatiari. Neque enim aliena opinione,sed suo ipsius animo diuitiae aestimandae. Omnia possidemus, si nihil concupiscimus, si alienis non inhiamus. Insatiabiles auaritia semper aliquid noua egestatis persuasione mendicabunt. Ita qui omnes diuitiis 3 super
305쪽
Pauperem probabis, nisi prius auarum ostenderis. Certe Marimo diuites sumus , de externis alii laborent. Quanquam meum non est censoria declamatione opes uituperare. Bene olim ille : Hunum gloria genus, odium diuitiarum. Non perplexe agam ue fatebor simpliciter me ad istum sapientiae gradum non peruenisse, ut intelligam,quam recte AnaXagoras patrimonium reliquit,quam sapienter Crates Thebanus remfamiliarem abiecit. Etenim dum se manumittere parat, it eptissimae opinionis nexu inuolutus ambitionem peruersa uia secutus est. Maius opus existimo, frenare cupiditates,&in summa rerum amentia recte philosophari. Nouit enim sapiens sibi diuitias inseruire, stultis imperares quas cum possidet, indignis ereptas & recte collocatas credi . Has igitur nec spernat, nec ambitiose petat, sed eas habebit
nulgi detraciau, nee atieno sanguine cruentas sne cuiusquam iniuria,
fine seriadis quaestibus partas, quibus nemo ingemiscas , nisi malignus. Sed de his disputandi alius locus erit,nunc saltem intueamur istos sub ingenti diuitiarum onere suspirantes, & quid magnopere inuidendum habeant, inspiciamus. Ampla agrorum spatia arant,& per suburbana splendide instructa fast
osi incedunt. Culta illis auro seruorum agmina, calcatur domus uice templorum exornata. Epulas instruunt, quibus aucupsi & uenatorum exercitus militarunt. Inter haec tamen
splendida & opulenta miseri Tantalidae non captant, ut in fabulis est, fugitivam undam, sed concoquunt sitim beatitudinis&bonae mentis, quam optimorum studiorum cultores propriam possessionem legitimo titulo occuparunt. Ag consideremus quod precium illis ponendum. Arborem imfelicem a trunco aestimamus: diuites imperitos, amolitis fortunae exuuiis, nudos & solos spectamus. At uero arbor infoecunda rogo imponenda caeditur, & ne locus quidem ,
306쪽
DE POL TMATHI A CAP. XXXI. cui infixa haeserat, commonstrari potest: simili modo illi quoque plene exstinguuntur. & cum in uita nihil dignitatis, nisi a captatoribus habuerunt, crimen & dedecus ad posteros tradunt. Eruditi uero postquam mortales reliquerunt , uera m εω ri immortales elle incipiunt. Sed
parcam hic mihi indulgere. Nullus enim dicendi modus , si in hunc campum latius euectus fuero. Et quoniam uideo stultis & impolitis piaecipuum diuitiarum usum
in uoluptate , nihil de utilitate & cxcellentia optimorum studiorum dixero : sed opponam eorum delectationem,quae singulis momentis, uelut suavi pruritu, obludit. Quid enim dulcius libero & excelso animo, quam rimari placita sapientum, praemunire animum aduersus imminentia, & per latissimos doctrinae campos libero cursu ferri 3 S
cedere animo in loca innocentia & incontaminata,acie mentis uiam sibi ad sublimia aperire, ipsumque coelum penetrare, excutere siderum uias, & mentem uniuersi inquirere , transilire mortalitatis terminos & diuinis adscribi. Mox relinquere domicilium, pererraro totum orbem, & quaecunque ille longe lateque tegit uno aspectu complecti. Et hoc quicquid est, non pecuniae, non cuiusque ossicio, sed sibi ipsi dare. Quid quaeso huic simile habet ingentium opum &magnae potentiae luoluptas 3 quinimo secretum ipsum homrore diuino mentem percellit, in quo uelut sacro secessu in ipsis adytis tacito murmure Deo colloquimur, subductissipariis, quae profanorum oculis obtendi solent. Quem non delectabit fide Annalium relegere uestigia maioris,& agnoscere errantem orbem eadem uertigine circumuolui, inter tam caecos etiam prudentum errores, &audacium uanos cinnatus, in tanta consiliorum & rerum uarietate. Quae cum
nos exspectatione suspensos tenent, interdum pressis seuemus, felicibus insenti, ad dolorem aut spem rapti. Ipsius sortunae lusus incredibilem delectationem animo relin. - Oo quunt,
307쪽
oo T R A C' T AT LO N. quunt imo uitio gentis humanae, secura recordatio alieti miseriar suauitate quadam pcrmulcet, siue quod nobis gra
tulemur extra cundem imam consti rutis, siue quod pari in ilest ia non premamur. Quem quaeso nostrum noli adficiet,
cum legit ducem illum Poenum, qui solus inuictae sortitudinis procella surgentem Romanorum potentiam, &'totioibi
frena minandem, deturbauit& compescuit, haustuueneni ultimam necessitatem pati. Porni elum, quem pone puerilibus annis triumphantem Ronia stupuerat, uictum a genero, cum ipsius fortunae tremore e minata manu cadere. Inter has rerum uicissitudines, quis non sintiret idem sibi usu uenire, quod in spectaculis solet, cum histriones adiectus nostros lacrumis& gaudio miscent. Vulgata percenseo lacuiuis exposita. Qui uel e contemplantur, ipsius gaudii quoddam pondus sentiunt illa parte, qua ineruditi molestiam arbitrantur. Etenim omnis cognitio Obstructa est magnis dissicultatibus,cum ipsis rebus tanta obscuritatis caligo O usa, tantaque iudicii nosti i infirmitas, ut uel eruditissimi
quique adsequi illa quae cuperent, saepe dissi si sint. Nonafraudat tamen, ut imperiti eXistimant, animum nostrum sua uoluptate rerum dissicultas. Ipso enim inuentionis labore lenocinatur, & leni quodam gaudio perfundit. Hoc. quidem ex eo fatis apparet, quod ex tot faeculis nulli defecerunt, aut inuelligandi studium defatigati reliquerunt. Legimus Socratem a summo lucis ortu ad alterum solem incon-niuum, immobilem, ore atque oculis eundem in locum directis stare solitum i tanta enim contemplationis dele ctatio, ut lassitudrnis taedium facile falleret. Zoroaster ut ginti annorum moram in secreto tulit; ne ab inuestigatione rerum abduceretur. Democritus post peragratas totius o bis prouincias oculos sibi eruit, ut ad inuentionem sussic ret, nec in e uirenda reru natura uanis cogitationibus ima
rediretur. Sane nisi incredibilio illa uoluptas,quant eta ing
308쪽
huis artibus percipimus, earum amatores non tantos abOres, non damna sui inuinent. Videmus earum dulcedine irretitos famem & sitim tulisse, nullam facultatum iacturam aestimasse,rerum suarum, imo tui ipsius penitus oblitos. Camn eadem tradunt tanto animi ardore sapientiae studia consectatum,ut cum aliquando discumberet. manum ad cibos porrigere non meminerit, Archimedes adeo intentus abaco dipulueri,ut ne patriam quidem expugnatam senserit. Quin ita anImi Intentione raptus, ut percunctanti militi nomen suum indicare non potuerit. Ideoq; ferro trucidatus, figuras, quas descripserat, cruore confudit. Adeo ut recte Plutarchus scrip
quam caeperunt effluunt,& post primum impetum marcent, saepeq; nihil ex iis praeter poenitentiae spolium remanet, aliis uero illorii aliquid demit emoeta senectus, et inter initia subrepens tardiu: haec sola perpetua,per omnes aetatu gradus nos
comitatur. rchus secundis ornamentum, aduersis lenimen & portus 3 Quae tam arctouinculo adhaeret, ut etiam nobiscum pernoctare uideatur. Saeptus mihi lectus, cum a recenti cogitatione,qua exceptus mortalium coetu, Deo paulisper seceneraria, somno rein sistore animum 1blutus, iucunda imagine cogitata mea reddit: tanta suauitate, ut ex illimem ipsam lunam , retectam caliginosa nube, iucundumos pleniori speculo ostendere, tot uinque coelum clariori luce blandiri, adeo ut tunc primum incipiam minuS inuidere Pythagorae, cuius aures sibi imaginari potuerunt mirabilem sonum, quo coelestia corpora motibus suis pertentatum aera mulcent. At quo tandem impetu, quo ingenii torrente haec oblectamenta prodam Quis spiritus eorum
laudibus par erit Z Abiungendum est inspacio,licet metari nondum attigerim. Ut ille olim, inter praecipuos pingendi artifices,ingenii lauda apprime nobilis Cimanthes, cu:n lu-Oo a - ctuosum
309쪽
apa TRACTATIO Mctuosum Iphigeniae periturae sacrificium expressisset,quasi mnanibus prae incredibili maeroris acerbitate sanguis refugio siet. Iamque tota tristitiae imagine manus uictas sentiens,patris Agamemnonis caput peplo inuoluit; cuius scilicet fletum diagne ostendere non poterat,spectantis adsectili aestimandum reliquit: ita ego,cum magnitudinem istius gaudii, quod ex optimis studiis percipi mus,non dicam eXprimere, sed ne adumbrare quidem possim,peritorum iudiciis illud transcriba, tanquam picturam, in qua plus intelligitur, quam arseXprimere potuit. Quam tamen immensam uoluptatem nec auarus, nec ambitiosus capere potest. Non referam quae
Plato lib. IX. de Republ. disputat. Ea diuina &. praeclara si
uos uel leuiter gustanetis,omni lucro &splendore antiquiora studiorum oblectamenta iudicaretis. Non inuidebitis igitur nobis hanc uoluptatem, opinione uestra pereXiguam, nec succenseatis, sit nos eam delectationem ex optimis 1 ludiis
capimus, quam uobis nocturnae commessationes, sermones ociose arcessiti, alea,&iucunda inprimis nummorum contemplatio conferre solet. Et quis tandem rationem actionumearum a me eXigere audebit Non perdidi libertatem; sed ea mihi salua genium meum pro arbitratu propitiare μVota mea nihil ultra petunt, quam Socrates apud Platonem in Phaedro: Veram pulcritudinem, quam sola uirtutis possessio tribuit,potiorem omnibus aliis bonis 3 eamq; mentem quae hanc praeferat,solumque sapientem diuitem existimet.
Nihil superfluentium diuitiarum, nihil luxu & libidini par
μηδείος πιγῆ cpsta ε δε αλωμονιας. Qua leuati superstitione, liberi a mortis metu uiuimus, totaque sedes mentis tranquilla, nullis agitata fluctibus erroris aut formidinis,quae eXrcru in occultarii ignoratione oriri solent. Qua animus in
310쪽
Da poLTMATHIA CAP. XXXI 2 an tuto collocatus, & periculis maior, uelut eX arce praerupti montis,hunc mundum passim inaniter molitantem cernit, eiusque incolas uelut in tabula histriones ridet. Quanquam haec inexplebiles opum quibus libido suaru cupiditatu nefanda extorquet,& ad omne scelus impellit. nihili aestimant. atque ideo frustra me ineptiis meis plausisse iudicant. Equide haud ignorabam ob auctoramenta prauarum cupiditatum, eorum uota, qui studiis liberalibus &sapientiae cultu gloria antur, ab imperitis & improbis explodi solere. . que enim aliter fieri potest, cum ipsis studiorum diuersitas odia & contemtum serat. Recte Plato VI. de Repub. Quos studia totos occuparunt,frui solida & pura animi uoluptates illam uero, quae corpus adficit, omnino spernere 3 temperantes & minime auaros,utpote qui omnes caussas,quae homines ad congerendas diuitias impellere solent, prorsus reliquerunt. Quomodo enim in eius mentem cadere potvi ulla μὴ λωεω
ἡ σμικρολογιοι, qui mentis acie et nς ονου f -σης aetar-hitatis,omniumque adeo rerum naturam civit. Deinde cumona aes ex multorum iudicio pendemus, illaque optima existi maniuS,quae uniuersis probata,Omnes eandem uia sequi elegerunt. Ab hac quisquis, ratione ductus,discedit,deserere partes dicitur. Inde contemtus &iniuriae perditorii,quas fi pientiar auectator, uelut in acie constitutus, ut tela inani petitione iactata spernit,& apud commilitones suos uerba Cl
mentis repetit: ύ -ra αρο ορεκπιον πῖς πιειλοῖς άρεαλ εἰνους εἰσέου, λι ασκ his υιει .Qui uero & legitimo modo philosophantur,contemtores popularium opinionum ,defi cterea solita uia consueuerunt,ut ueritatem inueniant,quam
profani frustra quaerunt. Profanos intelligit Philosophia, optimarum artium ignarossai per hebetes mentis Oculosis nν φως uidere non possunt, 1ed tenebris circumamicti r tione d ueritate, uelut spectris & infernis imaginibus turbati, porem non excutiunt. Quid ergo miramur, si contem- Oo 3 tu