장음표시 사용
201쪽
bam facit , unde agmen derivatur; gn rut, i-gnis ;s: ut, ve-ser; ai: ut, an-xius; sic, gd: ut, Ma-gdale , ne; bs: ut, a-bsyntium. . . , ' . I. incompositis vero pars quaeque ab altera est 2Paranda: ut . i-ners, abs trusus, propter ea, disclrl-λ Duo , re-splendeo. Haec autem regula in a Iiquibus vo- .cibus minime servatur, ne laedatur pronunciatio : ut, Ei cedo, disscerno , pe-ribit, e-xibit, e tiam ,scuti &
6. Post, X, non scribitur, S: hi exurga, excubo, exolvo non autem, exsurgo, exscubo&c. II, quae est nota ad irationis, omnibus ocalibus praeponitur: ut, homo, Dumus oec. Interdum etiam postponitur: ut, charitas, pulchritudo ere. . Nonnulla verba scribuntur per duo ii: ut .a ι' cio, objicio , dejicio, ejicio, projicio, et similia . 8. Caritas , sane adspiratione, annonae dissicultatem significat . Charitas cum adspiratione pro magno amore usurpatur. Cepi, a capio, sine diphtongo scribitur . Carpi, pro incipio, cum ae; sic coeptum p sed inceptum sine diphthongo. auctor auctoritaν , non autor, neque author. Kalendae, se Calendae scribuntur. Sielitera, o littera: lacrima, o lacryma, non lachrima.
s. Diligenter observandum est, quae dictiones diphthongis, AE, OE, vel, signari debeant; hae
siquidem vel scribuntur omnino, vel, compendii causa, signantur: ut, musae praesunt, nunc scribuntur ἐvel, muscρrmunt, modo signantur. Diphthongus,ae, semper scribitur,& nunquam signatur: ut, poena, paenitentia, eaenaculum. Sed, quae verba, nomina. α adverbia diphthongis signari oporteat, melius addiscitur ex nominum declinationibus, &dictionariis, quam ex particularibus regulis. Io. A majusculis inchoantur, primὸ, sententiae: ut, Scam time. Regem honora. Nosce te psum. 2. Quae,
202쪽
Quae, proprii loco, per Antonomasiam ponuntur: ut, Poeta, pro Virgilio; Urbs, pro Roma. 3. Nomina
propria: ut , Petrus, Alaria o Gallia. q. Nomina amilum, dignitatum, & sestorum: ut, Grammatica, Episcopatus, Pas rha. 3. Omnis oratio, seu compositio incipit a majuscula. Deinde, quando post perfectam sententiam ponitur punctum absolutum , & altera sententia, seu Periodus subjungitur, inchoatura li
tera grandiori. E. Inter edendum, leges modestiae, acremρerantiae serva. Omniafercula accipe fine murmuratione . Cum bibis , Distra ad Deum, sicut cervus: ad fontes aquarum. Dum corpus, edendo, reficis, animo quoque suum praebe al/mentum. Semper amensa cum aliqua fame recede . 6. Denique, quilibet versus in carmine a majuscula inchoatur.
I ta Litterae Μajusculae , cum solae, vel paucae scri-burtur, varia nominum genera indicant: ut, Λ. Λulus. GCajus. D. Decius. G. Gajus. L. Lucius. Μ. Marcus. P. Publius. P. R. Populus Romanus. P.C. Patres conseripti. O.Quintus, quaestor sequirites. R. P. Respublica. Sex. Sextus. S. P. Q. R. Senatus, po pulusque Romanus. T. Titus. T.C. Tua elementia,
di similia. I a. Hae litterae, U, V, inter se differunt, variumque obtinent locum in scriptura, tum latina, tum italica . Prima enim deorsum rotunda, seu quadrata, appellatur, V vocalis, quae consonanti praeponitur ruit, in binum, Umbris, Urbs; ubertas , ulmus, unguenrum , utilitas, utique similia . Λltera in fine, seu deorsum aeuta, vocatur V consona, quae locatur ante vocalem, dc una cum ipsa syllabam efficito ut, Venet in , Verona ; vagus, Noa, vultus, visus, ct si milia. Interdum autem fit V vocalis, cum scilicet si paratur a sequenti vocali, nec cum ipsa syllabam constituit; ut, puer , tua, sua, mortuus, fuit, tuit, po ruit, ct similia . .
13. Litterae autem, I, I,similiter differunt; prima
203쪽
etenim sursum, &deorlam aequalis , vocatur I vocalis , quae praeponitur consonanti: ut, I erium, ima-
o, uvis, ira, incessus'sim Da. Altera appellatur, consona, quae deorsum est adunca, & vocali pre- tonitur : ut, IESUS , ianua 1udex , Iuventus o e. Et oc scribendi genere receqtiores scriptores, & impresesores utuntur, etiam in lingua Italica, ubi pro duplici, i, adhibetur I consona; ut, osseρέ , benetis . in .vecedi, ossequii, beneficii.
Qui , ex quoruplex sit punctum Unctum est signum, seu nota, quae orationis L partes distinguit, &lectori respirandi facultatem praebet. a. Puncta autem , quibus in scribendo utimur , haec praecipua sunt, virgula , eomma, eolon , interro istivum , admirativum , seu, exelamativum,a ostro
psus, punctum unitivum, absolutum, er parenthesis., 3. Virgula est punctum caudatum, & notatur intra verium, seu lineam. hoc pacto sin. Haec nota primo, praeponitur omnibus conjunctionibus copulativis, quae sunt, atque Petrus , Θ I annes. 2. Conjunctionibus disiunctivis, quae sunt, λε , Commoda mihi pileum, vel en-Uocantur encliticae, seu postpositivae, quae nomini postponuntur: ut, dux, ο- . nesque milites; idest dux, & milites. Ne ve in hoc, neve in aliis negotiis. O ιnquesto, διn auri negoetu . a. Ponitur inter nomina, verba, & adverbia soluta, ut inter sedistinguantur: ut, earlum, solem, Iunam s et stellas suspieio. Ora ,scribe, stude, lege, eanta, cor mi 'a ραπre. Optime, prudenter, solenter se erit. 3. Praeponitur relativis, infinitis, participiis, re V
204쪽
cativis etiam postponitur: ut , eaelum, quod, qui, luna, quae . Agalba Virro , in suilla nobilibus parentibus nata . Credo, te a Caesare dilui . Vos estis , Filii, ad malum proelives. q. Denique Pr ponitur particu lis, qui R, quominus, nempe, ni, nisi . autem, vero&c. idque observari potest apud latinos scriptores. Vir gula vocatur etiam punctum suspensivum. 4. Comma , seu, punctum cum semicirculo , est virgula,supra quam notatur punctum orbiculatum,hoc modo spἰ , . Haec nota primo ponitur inter similitudines, & parabolas: ut, Hut aqua extinguit ignem ς ta eleemosena extinguit peeoatum. 2. Signatur inter conjunctiones distributivas r ut, impius non miam in hae vita ; sed etiam in altera punietur. 3. Praeponitur clausulis , seu conclusionibus r ut , fuge peccatum . quia inde damnatio. q. Collocatur inter differentias unius ad alterum: ut, dives otio indulget; pauper oste ratur ; iste egestate laborat; ille divitiis affluit. Hoc puncto denique utimur in distinguelidis nominibus contrariis, & variis partitionibus: ut, propria , aliena ; publica , privata ; Dera , profana. ver, erit mor; flamma, ergelu. Comma graecd, latin/IaMi-
s. Coton est punctum duplex, & persecta Periodi
pars, & notatur duobus punctis orbiculatis, ad huno modum e . Ponitu autem ante illam vocem, quae dividit, ac dimidiat ipsam periodum, & incipit reddere persectum sensum ', ut, eaeo omni Gisio , ac potius pietate , erga te , caeteris satisfacio omnibus; mibi ιρ- fenibit satisfacio m. Ecce aliud exemplum.
rume feceris cum voluρtate, voluρtas volat, turpitudo
manet; siquid bone se feceris eam labore, Iabor abit, honestas manet. Colon graecd, latind media distinctio
dicitur. 6. Interrogativum signatur duobus punctis, ac superiote sursum caudato, & formatur hoc modo Γ ὶ Z ὶ IE. g. Et quae tanta fuit Romam ιιθι causa videndi 87. Adia
205쪽
. admirativum, seu, exclamativum , est recta virgula, supra punctum ducta ad perpendiculum , & sor-
matur hoc pacto cli s) ut, Papae t heu pietast proh
Deum immortalem l ad perpen)iculum , a D vello . g. Aρ ostrosus est nota rejectae vocalis, & notatur in summo literae consonantis, ad instar semicirculi, hoc modo ι' ι' ι') ut, ili' ego, pro ille ego . Audin pro audis ne Z Uerlim hujusmodi punctum est magis in usu apud linguam italicam, quam latinam. Cum igitur aliqua vox exit in vocali, & altera a vocali incipit , adimitur ultima vocalis praecedentis dictionis , ibique apostrosus signatur: , ι'amore; deli in nocenza , deIι'orazione. Beli' uomo , dc similia. ΑpOs resus, italic8, Αρostroso. 9. Punctu nunitivum, seu lineola connectens, est nota, seu lineola. quq in fine versus ponitur, & conjungit divisam dictionem, quae suam i ntegritatem re cipit in principio sequentis versus, & sormatur hoc pacto )dc signatur in medio literae: Ecce exemplum.
Deus tuorum militum Sors , o coronapra - .miums
ctό orbiculato, sic . .. & ponitur post perfectam sententiam , seu in fine Periodi: ut, rata irrita reddere , dedecet. Annulla re te cosse risolute , e stabilire , e molio disdieeo te , non flabene. Postponitur etiam literarum contractionibus: ut, S. P. D. ideli, salutem plurimam dicit. E. g. pro Exempli gratia. Hoc punctum vincatur etiam Periodus, seu plena distinctio. II Parent besis et orationis interjectio in sermone, qua remota termo integer manet. Parenthesssunt duae semitu nutae , seu semicirculi, &signatur
a. modo , inter quos includitur sententia, quae,
206쪽
nee a praecedente, neque a subsequente sermone, pen-.det ; E.g. Princeps quia bella minantur hostes militι-hus urbe r munivit , oearais. Parenthesis graecὰ , latin E interpositio. II. Postremo animadvertendum est, nῆ syllaba unquam dividatur in sine lineae; ita quod altera pars ejusdem syllabae sit in principio sequentis; nam, sicut syllaba uno spiritu est indistincte proferenda; ita etiam individua est scribenda. Haec omnia etiam in lingua italica servantur.
I. A Crentus est rector, & moderator vocis , seu pronunciationis; & est quaedam notula , syllabae su perposita, qua vox, ac syllaba elevatur, vel
deprimitur. Dicitur accεntus, quasi utris; quia ad cantilenam vocis, nos facit agnoscere syllabas. Et derivatura verbo, aetino, is, nuι , aceantum, quod canere significat.
a. Accentus triplex est , nempe ac situs, gravis circumflo us ιAccentus accius, sive productus, est nota, sive virgula oblonga , ascendensa sinistra in dexteram ,&Θ llabam attollit, seu producit, notaturque hoc modo 666 E g. Ι tum , er mus , Enus , salubris no-Is e, Obistus, ignisus, bratium ; illsus, isti sus, & similia. Sic, malefit , calent, benesit, satisnt. Composi
q. A ccen tus gravis, seu corrεptus, dicitur ille, quo vox deprimitur, & est lineola oblonga a dextera in sib nisi ram ascendens, & notatur ad hu nc modum sod b). Hic autem accentus signatur in ultima syllabi adverbiqrum, quae praecipue ab adjectivis formatur; ut, ideo , eo , quὸ, tantὸ , quanto , qu)d ,hre , recte , ritὸ , assidue , crebrὸ, aegre ,solian , secundum, rard, e μι-lia
207쪽
Da. Hoe aerentu utitur etIam lingua Italica: E g . U-Hδρι, giganti, clanais, Eufrate, qDροὴ Plat)ne, poe- ra, poema, querela, Ruteni , Gruoοι, Gaydia ; porro , potνὰ, doura, mor ro , an , perci. , steris, gia , cori, piu,' iis, riὰ; peri, eserui, situr,vbbidi ; Lunedi, Martedri Μereordiere. Particula, e, quando est verbum, signatur hoc accEntu; E.g. ouello e dotio ; queLIo Θ stato onorato. Quando vero est coniunctio, ponitur , & scribitur sine accεntu: tag. II sole, e la luna. St. gnatur denique in praepositionibus incompositis, quae sunt, ut sic a literis distinguantur: E. S. Dilcedo e civitate, atque 1 paterna domo. s. Accεntus circumflexus est quiddam confla tum exacuto, dc gravi, Ac syllabam partim attollit, &partim deprimit; &sic notatur: 656 . Hic accεntus praeponitur syllabis, natura longis et ut , DEs , 'ει, IDI, tior, rsis. Ponitur deinde, de scribitur, in ablativis singularibus primae declinationis, ut discerni poselint a nominati vis ejusdem numeri; ut, qua ingredie ris via, eatem exeundum tibi erit. Notatur praeterea
in genitivo singulari, & casibus pluralibus quartae declinationis; ut gerrisenssis, fructilr . maxὐs, artus.' Pluraliter N. senssis, fructus, marysis, arrus . accuἰhossenssis , frucisis , mansis, artus. Et sic est in usu, apud recentiores scriptores, &impretares. Et haec satis sint pro orthographia linguae latinae , ad tyro, num utilitatem.
208쪽
SI vis pace frui, si vis gaudere quiete ,
Paucis eontentu's, diligestare domi. in eundo foras, tentatio multa, videndo , Ut te non vincant, dilige stare domi. Ne sol, neve gelu, nebulae, seu putridus aer, Laedere te valeant, dilige stare domi . Norio, vel potus, rabidus canis, aut furiosus, N e te perturbent, dilige stare domi. Ne tibi visa die mentem de nocte molestet Foemina pulchra foris, dilige stare domi . Tutior ut fias snam raro fulmina quemquam Sub tecto seriunt diligestare domi. Ora, scribe, stude, lege, canta, carmina panget Semper agens aliquid, dilige stare domi. Non dico nautis, nec mercatoribus , aut his, Qui nemorum findunt ligna, nec aucupibus , Non his, qui curant vites, non dico colonis ;Sed tibi Presbytero, dilige stare domi.
209쪽
Η Avendo vedulo per la Fede di revisione , di
approbatione det P. F. Tomaso Maria Lennari Inquisitore net Libro Intitolato ἔ- Μanu inductio Puerorum ere. a Io. Baptista Palangaedita , non ν' esser eos alcuna contro Ia Santa Fede Cattolica , & parim te per Λttestato det Secretario Nostro , niente contro Prencipi , & buoni costumi , concedemo LicenZa , a Sebastiano. Coleti libraro , che possiesser Stampato , osservando gli ordini in m teria di Stampe , & presentando te solite C pie alle Publiche Librarie di venetia . & di Padoa. Dat. as. Luglio I PII. Gio: Franceseo Μorosint v. Ref. Francesco Soraneto Proc. Ref. Pietro Grimani Cau. Proc. Res.